Vikublaðið - 16.07.1993, Blaðsíða 11

VIKUBLAÐIÐ 16.JÚLÍ 1993
11
Ævintýrabœr í
Þannig hljóðaði fyrirsögn á
ferðamannabæklingi sem
gefinn var út af ferðamála-
ráði Siglufjarðar fyrir um tíu árum.
Það má með sanni segja að vöxt-
ur og þróun Siglufjarðar á síðustu
hundrað árum séu heilt ævintýri.
Ævintýri sem hófst þegar farið var
að veiða sfld fyrir alvöru við
strendur Islands. Þá var Siglu-
fjörður lítið þorp á Þormóðseyri.
Veruleg kaflaskil verða í sögu
bæjarins árið 1903. Snemma í maí
það ár sigldi norskt skip inn fjörð-
inn með byggingarefni í fyrstu
söltunarstöðina. Það varpaði akk-
erum og smíðaviðnum var fleytt í
land, því engin höfn var þá komin á
Siglufirði. Skipið sigldi síðan aftur
en eftir urðu þrír smiðir sem áttu
að byggja löndunarbryggju, sölt-
unarpall og birgðahús. Verkinu var
lokið seint í júní. Þann 8. júlí kom
síðan annað norskt skip með 60-70
tunnur af sfld. Sfldinni, saltd og
tómum tunnum er skipað á land og
söltun hefst. Konur eru nú í fyrsta
sinn kvaddar út til söltunar.
Þáttur skipstjórans
Þama áttu sér stað vatnaskil nýja
og gamla tímans. Hér voru ekki að-
eins kaflaskil í atvinnulífi og at-
vinnuháttum Siglufjarðar, heldur
einnig í kjaramálum. Að aflokinni
söltun var verkafólkinu greidd laun
fyrir vinnu sína, þrátt fyrir að full-
trúi verslunarinnar hafi boðist til
þess að sjá um uppgjör við verka-
fólkið með sama hætti og tíðkast
hafði, með því að verslunin taki
vinnulaunaféð en fólkið fái úttekt
Horft yfir bceinn úr SigluJjarðarskarði. Siglufjörður hefur gengið í gegnum dýpri sveiflur en flestir aðrir bæir á
landinu, ennú er atvinnulífið á hraðri uppleið. Mynd: Mariska van der Meer
úr versluninni. En norski skipstjór-
inn hafnaði þessari fyrirgreiðslu
verslunarinnar. Og eins og segir í
bókinni Brauðstrit og barátta eftir
Benedikt Sigurðsson: „Norska
skipstjórann, sem sat þama á sfld-
arstampinu í lágnættinu um eitt-
leytið í upphafi dagsins 9. júh' 1903
hefur sjálfsagt ekki gmnað að með
því að hafna íhlutun og forsjá versl-
unarinnar og afhenda fólkinu sjálfu
aurana sem það hafði unnið fyrir
um daginn væri hann að losa fyrsta
steininn úr virkismúr aldagamals
einokunarvalds og vígja byggðar-
lagið nýjuin tíma.“
Þessu fyrsta sfldarævintýri lauk
ekki fyrr en 65 ámm síðar. A þessu
tímabili skiptust á skin og skúrir í
atvinnulífi staðarins. Ibúatalan vex
úr 414 árið 1903 í um 3.000 manns
um 1940. Mikil uppbygging á sér
stað. Byggðar em söltunarstöðvar
og sfldarverksmiður. Siglufjörður
verður á þessu tímabili oftast önn-
ur mesta útflutningshöfn landsins.
Árið 1948 er yfir 24% heildarút-
flutnings landsins ffá Siglufirði.
Fyrsti togarinn kemur svo til bæj-
arins árið 1947.
Með hnignun sfldveiðanna
hnignaði bænum. Trúin á sfldina
hélt þó lífi, uns sögukaflanum sem
byrjaði 8. júlí 1903 lauk að fullu ár-
ið 1968. Þeir sem hagnast höfðu á
Peningarnir liggja á botninum
Þeir Gunnlaugur Sighvatsson
og Steinar Svavarsson, sem
em að ljúka námi við sjávar-
útvegsdeild Háskólans á Akureyri,
safna upplýsingum um sjávargróð-
ur og botndýr sem nýtt em til
manneldis til að hægt verði að
meta möguleika til útflutnings á
vannýttum tegundum.
- Það hefur háð útflutningi á
þömngum og botndýmm hversu
lítið er til af upplýsingum, bæði um
tegundir og magn sem hægt er að
veiða hér við land og um mögu-
leika til að markaðssetja þær teg-
undir sem við vitum að em til hér
Lítið er til af upplýsingum um möguleika til útflutnings á botndýrum og
þörungum. Gunnlaugur Sighvatsson og Steinar Svavarsson safna upplýs-
ingum um útflutningsmöguleika á vannýttu sjávarfangi.
við land, segja Gunnlaugur og
Steinar. Þeir segja verkefnið eink-
um miðast við að afla gmnnupplýs-
inga um erlcndan markað fyrir
þömnga og skelfisk.
Aðilar sem í framtíðinni kynnu
að hafa hug á að nýta þessa stofna
ættu að geta stuðst við samantekt
Gunnlaugs og Steinars þegar hún
liggur fyrir. Verkefnið er unnið
fyrir Þróunarsamtök Vestfjarða
með styrk frá Nýsköpunarsjóði
námsmanna. Aðeins fékkst fjár-
mögnun til tveggja mánaða og er
verkefninu því þrengri stakkur
skorinn en til stóð.
norðri
sfldinni í nokkra áratugi fóm burt
um leið og sfldin hvarf. Þeir töldu
sér enga skyldu á höndum að halda
uppi atvinnurekstri og atvinnu fyr-
ir það fólk sem unnið hafði hörð-
um höndum við að skapa þeim auð.
Atvinnuleysi jókst, fólki tók að
fækka. Ymsar leiðir vom reyndar
til að auka atvinnu. Sfldarverk-
smiður ríkisins keyptu fluminga-
skipið Haförninn til sfldarflutn-
inga. Niðurlagningaverksmiðja var
starfrækt af S.R., sem síðar var
breytt í Lagmetisiðjan Siglósfld.
Um og upp úr 1970 verða tölu-
verð umskipti í atvinnulífi bæjar-
ins. Með tilkomu Þormóðs ramma
h.f. jókst bjartsýni fólks. Hafin var
bygging nýs frystihúss og tveir
skuttogarar keyptir. Ymis iðnaður
starfaði með blóma svo sem bygg-
ingaiðnaður og þjónustuiðnaður
við útgerðina og fiskvinnsluna,
starfsemin hefur þó tekið sveiflum í
takt við undirstöðuatvinnuvegina.
Um tíma starfaði saumastofan Sal-
ína og Húseiningaverksmiðja.
Loðnubræðsla hefst. Atvinnulífið
og bæjarfélagið em á uppleið. Arið
1973 fjölgar íbúum í fyrsta sinn í
fjórtán á á Siglufirði.
Róttæk meðul til endur-
reisnar
Hagur bæjarsjóðs hefur farið
upp og niður efrir almennu gengi í
atvinnulífinu. Framkvæmdir vom
litlar framan af og mörg verkefrii
biðu óleyst. Arið 1973 er ráðist í
stækkun Skeiðsfossvirkjunar og
tveimur ámm síðar er hafin virkjun
á heitu vami til húshitunar. Stórir
áfangar í varanlegri gatnagerð og
fegmn umhverfis hefjast upp úr
1980, en þá var Siglufjörður langt á
eftir öðmm bæjarfélögum í þessum
efrium.
Árið 1990 er svo komið að með
minnkandi tekjum og hækkandi
skuldum bæjarsjóðs er staðan orðin
nálægt hættumörkum. Nettóskuld-
ir bæjarins og fyrirtækja hans em
650 milljónir króna eða 375.000,-
kr. á íbúa. Ráðist var í fjárhagslega
endurskipulagningu á fjármálum
bæjarins sem fólst fyrst og fremst í
því að stöðva allar ffamkvæmdir,
skera niður útgjöld og selja eignir.
Að aðgerðum loknum 1992 em
nettóskuldir bæjarins og fyrirtækja
hans 50 milljónir króna, eða
25.000,- kr. á íbúa. Þessi árangur
náðist fyrst og fremst með sölu raf-
veitu og hitaveitu til RARIK og
samningum við ríkissjóð um upp-
gjör á fjármálum veitnanna og rík-
isins, stöðvun ffamkvæmda í hálft
annað ár, aðhaldi og sparseini.
Á þessum sama tíma bjó at-
vinnulífið við nokkuð mikla óvissu.
Rflrissjóður hafði keypt Sigló hf. á
nauðungamppboði og sem 98%
eignaraðili og helsti lánadrottinn
Þormóðs ramma hf. stóð fjármála-
ráðherra ffammi fyrir því, annað
hvort að lýsa fyrirtækið gjaldþrota
eða breyta skuldum félagsins í
hlutafé. Það má segja að það hafi
verið gæfa Siglfirðinga að þeir
stjórnmálamenn sem vora við völd
höfðu ffamsýni og pólitískan kjark
til að velja þá leið er heimamönn-
um var fyrir besm. Sigló hf. var selt
til Ingimundar hf. sem rekur þar
rækjuverksmiðju og Þormóður
rammi hf. var seldur dugmiklum
heimamönnum sem hafa aukið og
bætt reksmr fyrirtækisins, þannig
að það er nú í hópi bemr stæðra
fiskvinnslufyrirtækja í landinu.
Atvinnulífið stendur vel. A sama
tíma og launagreiðslur á landsvísu
dragast saman um 2% fyrsm þrjá
mánuði ársins borið saman við
fyrsm þrjá mánuði í fyrra, þá hafa
launagreiðslur á Siglufirði aukist
um 8% miðað við sama tíma. Þá
hefur atvinnuleysi minnkað um
30% frá í fyrra og fer minnkandi.
Það má því segja að það sé nokkuð
bjart yfir atvinnulífinu í Siglufirði
um þessar mundir.
Bæjarsjóður hefur á síðustu ár-
um lítið þurft að koma nálægt at-
vinnumálum í Siglufirði. Aðal-
áherslan hefur verið lögð á að
smðla að uppbyggingu ferða-
mannaþjónusm. Sfldarminjasafn er
í uppbyggingu og unnið að því að
bæta aðstöðu fyrir ferðamenn sem
leggja leið sína til bæjarins. Staðið
er fyrir „Síldarævintýri“, árlegri
fjölskylduhátíð um verslunar-
mannahelgina. Þetta em fyrsm
skrefin af mörgum til að auka
ferðamannaþjónusm á Siglufirði.
Uppi era athyglisverðar hugmynd-
ir um uppbyggingu ferðaþjónusm
sem vonandi komast í ffamkvæmd.
Það má því segja að Siglufjörður
sé um þessar mundir sannkallaður
„ævintýrabær í norðri“ þar sem
fólkið er fullt bjartsýni og von um
gróskumikið atvinnulíf og mannlíf.
Höfrindur er tæknifræðingur
á Siglufirði.
Yantar bíla á
staðínn
Yantar bíla
BÍilASALlNN
MMC Space Wagon 4x4 árg. 92.
Ekinn 2S.000. Verð 1.750.000
MMC Lancer 4x4 st. árg. 88.
Ekinn 70.000. Verð 700.000
Subaru Justy 4x4 5 dyra árg. 90.
Ekinn 40.000. Verð 730.000.
tööldur hf.
BÍLASALA
Suzuki Swift 4x4 árg. 91.
Ekinn 69.000. Verð 700.000
við Hvannavelli
Símar 241 19 og 24170
MMC Lancer GLX árg. 89.
Ekinn 84.000. Verð 750.000.
MMC Lancer 4x4HBárg.9l.
Ekinn 26.000. Verð 1.200.000
MMC Galant 100 GLárg. 90.
Ekinn 50.000. Verð 930.000
Toyota Carina árg. 88.
Ekin 44.000. Verð 670.000.