Morgunblaðið - 11.06.2005, Qupperneq 22

22 LAUGARDAGUR 11. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNSTAÐUR
MA hátíð verður haldin fimmtudaginn 16. júní 2004
í Íþróttahöllinni á Akureyri
Fordrykkur frá kl. 18.15 - 18.45.
Afmælisárgangar eru hvattir til að fjölmenna.
Miðasala verður í Íþróttahöllinni miðvikudaginn 15. júní frá kl. 14.00-18.00
fimmtudaginn 16. júní frá kl. 13.00,
miðaverð kr. 6.200.
Miðaverð fyrir eins árs stúdenta kr. 4.000.
Miðar á dansleik verða seldir við innganginn verð kr. 2.000.
Samkvæmisklæðnaður.
Hátíðarnefnd
Upplýsingar um dagskrá á heimasíðu 25 ára http://staff.klasi.is/hp
Hellisheiði | Hvert tjón í umferðinni
á Suðurlandsvegi frá Reykjavík til
Selfoss kostar nærri því fjórfalt
meira en tjón að meðaltali yfir landið.
Frá árinu 2000 hafa orðið liðlega tvö
þúsund umferðaróhöpp á þessum
vegi og liðlega eitt þúsund manns
slasast. Heildarkostnaður við tjónin
er áætlaður tæplega fimm milljarðar
króna.
Vinir Hellisheiðar kynntu saman-
tekt um tjón á Suðurlandsvegi, frá
Reykjavík, um Hellisheiði og til Sel-
foss, frá árinu 1990 fram á þetta ár.
Samantektin er unnin í samvinnu við
tryggingafélögin og lagði Einar Guð-
mundsson, forvarnafulltrúi Sjóvár,
lokahönd á hana og kynnti á fund-
inum.
Milljarður á einu ári
Fram kemur að á þessum tíma
hafa umferðarslys á þessum vegi
kostað tryggingafélögin 2,4 millj-
arða. Tjónin eru nokkuð mismunandi
milli ára. Á síðustu árum hafa milli
100 og 200 umferðaróhöpp orðið á ári
hverju og í þeim hafa 60 til 175 ein-
staklingar slasast. Áætlað er að tjón í
umferðarslysum á þessum vegi hafi
kostað liðlega milljarð á árinu 2003
sem var óvenjuslæmt slysaár.
Bein slysa- og munatjón hafa verið
frá liðlega 100 milljónum á ári síð-
ustu árin og upp í tæpar 500 millj-
ónir. Þá upphæð þarf að tvöfalda og
rúmlega það til að fá út samfélags-
kostnað og tjón tjónvalda við þessi
tjón. Ekki er lögð mælistika á hið
mikla tilfinningalega tjón sem verður
í slysunum.
Fram kemur að meðalkostnaður á
hvert tjón er liðlega 5,6 milljónir
króna á þessum kafla Suðurlands-
vegar. Eru tjónin þar nærri fjórfalt
dýrari en tjón að meðaltali á öllu
landinu því áætlað er að meðaltjón
kosti liðlega fimmtán hundruð þús-
und krónur. Má það vafalaust rekja
til þess hversu oft margra bíla
árekstrar verða á Hellisheiðinni.
Vinir Hellisheiðar vekja í þessu sam-
bandi athygli á mikilli og vaxandi
umferð um Suðurlandsveg og þeirri
sérstöðu sem felst í miklum álag-
stoppum um helgar allt árið og alla
daga vikunnar yfir sumartímann.
Mest tjón verður í óhöppum á
kaflanum frá Reykjavík að
Þrengslavegi en Hellisheiðin að
meðtöldum Þrengslavegamótum er
lítið ódýrari. Aftanákeyrsla er al-
gengasta ástæða tjóna á Suðurlands-
vegi en útafakstur veldur litlu minni
slysum og tjónum. Dýrustu tjónin
verða þó þegar bílar rekast saman
við mætingu.
Suðurlandsvegur
í forgang
Vinir Hellisheiðar munu afhenda
samgönguráðherra og Vegagerðinni
samantektina. Þeir leggja ríka
áherslu á að þeir sem ráða vegafram-
kvæmdum setji framkvæmdir við
Suðurlandsveg milli Reykjavíkur og
Selfoss í forgang með það að leiðar-
ljósi að tryggja öryggi vegfarenda
með góðum umferðarmannvirkjum.
Hvetja þeir til þess að lokamark-
miðið verði fjögurra akreina upp-
lýstur vegur.
Liðlega þúsund manns hafa slasast á
Suðurlandsvegi á fimmtán árum
Tjón á Hellisheiði
fjórfalt dýrari
Ljósmynd/Guðmundur K. Sigurdórsson
Hellisheiði Aðstæður eru oft slæmar á Hellisheiði og þar verða stærri og
dýrari umferðaróhöpp og slys en víðast annars staðar.
AKUREYRILANDIÐ
ÞAÐ var glatt á hjalla á leikskólanum Pálmholti á
Akureyri í gær, en haldið var upp á 55 ára afmæli leik-
skólans, elsta leikskólans á landsbyggðinni. Í sólskininu
var boðið upp á veitingar utandyra, glóðarsteiktar pyls-
ur og safa og gerðu börnin þeim góð skil, sem og for-
eldrar þeirra.
Sumardvalarheimilið Pálmholt var formlega vígt 11.
júní 1950, en Kvenfélagið Hlíf stóð að byggingu þess og
rekstri heimilisins. Markmið Hlífarkvenna var að börn
á Akureyri gætu dvalið utan bæjarmarkanna, notið
gróðurs og frjálsræðis yfir daginn. Þá vildu þær fyrir
alla muni efla andlega og líkamlega heilsu barnanna og
kappkosta að þau fengju í alla staði góðan aðbúnað.
Áhersla var lögð á gott og mikið fæði, næga útiveru og
hreyfingu og leitast var við að kenna góða umgengni og
mannasiði. Í fyrstu huguðu Hlífarkonur sérstaklega að
þeim fjölskyldum sem áttu erfitt vegna fátæktar eða
barnafjölda, en fljótlega þróuðust mál á þann veg að
bæjarbúar almennt fóru að nýta sér þennan eina val-
kost á heilsdagsdvöl yfir sumarið.
Gunnhildur Ryle gaf land sem hún átti undir rekstur
heimilisins og var það að hennar ósk að því var gefið
nafnið Pálmholt, nafn æskuheimilis hennar.
Í fyrstu var heimilið ætlað fyrir 50 börn, en nú eru 59
rými á leikskólanum. Leikskáli var byggður 1954 svo
hægt væri að leika sér undir þaki þegar illa viðraði og
1958 var byggt við húsið og eftir það fór barnafjöldinn
upp í 100 þegar flest var. Fyrirkomulagið var þannig í
eina tíð að rútur fóru um bæinn og tóku börnin á
ákveðnum stoppistöðvum og svo var ekið á Pálmholt
þar sem dvalið var yfir daginn og farið heim undir
kvöld.
Garðurinn við Pálmholt er stór og góður.
Kvenfélagskonur sáu alfarið um rekstur Pálmholts,
allt til ársins 1971. Þá gáfu þær Akureyrarbæ þetta
„óskabarn“ sitt.
Sigrún Jónsdóttir leikskólastjóri sagði að enn væri
leikskólinn í upprunalegu húsnæði og það væri mjög
gott. Aðeins hefur verið bætt við einni lausri kennslu-
stofu þar sem nú er aðstaða starfsfólks. „Það hefur
ávallt verið gott og stöðugt starfsfólk á Pálmholti,“
sagði Sigrún en nú hin síðari ár hefur hlutfall mennt-
aðra leikskólakennara í starfi þar verið á bilinu 80–90%.
Pálmholt er nú þriggja deilda leikskóli og eru meg-
ináherslur í starfi hans lestrarkennsla, uppbygging
sterkrar sjálfsmyndar barnanna og tákn með tali. Þá
verður að sögn Sigrúnar farið af stað með nýtt þróunar-
verkefni næsta haust og loks er stefnt að því að fá
Grænfánann þegar öllum skilyrðum hefur verið full-
nægt.
Elsti leikskóli landsbyggð-
arinnar, Pálmholt, 55 ára
Morgunblaðið/Margrét Þóra
Á Pálmholti Þau Sólbjört og Alexander Örn voru ánægð á afmælisdegi leikskólans síns.
Morgunblaðið/Margrét Þóra
Pylsupartí Atli Snær gæðir sér á glóðarsteiktri pylsu í
afmælisveislu Pálmholts.
Eftir Margréti Þóru Þórsdóttur
maggath@mbl.is
EIKARBÁTURINN Húni II liggur
nú við Torfunefsbryggju á Akureyri,
kom á sjómannadaginn og verður
áfram, að sögn Þorvaldar Skaftason-
ar sem á bátinn. Þorvaldur eignaðist
Húna fyrir tíu árum, bjargaði honum
frá því að verða brenndur á báli, líkt
og urðu örlög margra báta sömu
gerðar. Hann er nú eini bátur þess-
arar gerðar á Íslandi, „allir aðrir eru
farnir,“ segir Þorvaldur. Húni II er
130 tonna eikarbátur, smíðaður hjá
skipasmíðastöð KEA á Akureyri ár-
ið 1963 fyrir Björn á Löngumýri.
Hann var í fyrstu gerður út frá
Skagaströnd, fór þá til Hornafjarðar
og síðan aftur á Skagaströnd. Nú er
hann kominn heim aftur ef svo má
segja og vonast Þorvaldur til að hér
verði honum fundinn staður og hann
varðveittur sem sjóminjar enda seg-
ir hann um merkilegt skip að ræða.
Þorvaldur var með bátinn í
Hafnarfirði í fyrrasumar en ákvað að
vera fyrir norðan nú í sumar. „Ég
mun bjóða upp á skemmtisiglingar
um Pollinn og Eyjafjörð, sjóstöng og
jafnvel að sigla í Hrísey þar sem
menn geta fengið sér krækling, það
er allt opið,“ sagði Þorvaldur. „Þetta
er alveg glimrandi staður,“ sagði
hann um Torfunefið. „Hérna blasir
báturinn við öllum sem leið eiga um
miðbæinn.“
Húni á glimrandi
stað við Torfunefið
Morgunblaðið/Margrét Þóra