Tíminn - 08.09.1970, Blaðsíða 9

ÞRIÐJUDAGUR 8. sept. 1970.
TIMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarimsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Tómas
Karlssoin. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gísiason. Ritstjórnar-
skrifstofur í Edduhúsinu, súnar 18300—18306. Skrifstofur
Bankastræti 7 — Afgreiðshisími 12323. Auglýsingasimi 19523.
Aðrar sikrifstofur sími 18300. Áskriftargjald kr. 165,00 á mánuði,
innanlands — í lausasölu kr. 10,00 eint. Prentsm. Edda hf.
Dæmi frá Noregi
Neytendum þykir að vonum mjög tilfinnanleg sú
hækkun sem verður á landbúnaðarvörum í haust, en
raunar er þar aðeins um að ræða hliðstæða hækkun við
svo margvíslegar hækkanir aðrar, sem ríkisstjórnin virð-
ist nú staðráðin í að hleypa beint út í neyzluverðlagið
og kallar afleiðingar kjarasamninganna á s.l. vori. Þessar
hækkanir eru sumar komnar fram, en aðrar á næstu
grösum, og í ýmsum tilvikum hefur ríkisstjórnin notað
tækifærið til aukahækkana, sem hún hefur verið að
mumast með fyrir aftan bakið síðustu missirin.
Því er þó ekki til að dreifa um búvöruverðið. Sú
hækkun, sem þar verður í haust og rennur til bænda,
er aðeins samræmishækkun, reiknuð út og samþykkt
bæði af fulltrúum neytenda og bænda Hitt verður að
skrifast beint á reikning ríkisstjórnarinnar, ef þessari
verðhækkun á að hleypa beint út í neyzluverðlagið eins
og þegar hefur verið gert að nokkru.
Með því að hleypa öllum kauphækkunum, þar með
töldu búvöruverði, hiklaust út í verðlagið, meira að segja
stundum með ábót, dregur ríkisstjórnin hiklaust lokur
frá flóði víxlhækkunar verðlags og kaupgjalds í stað
þess að neyta allra ráða gegn dýrtíðinni eins og skylda
hennar er.
Öllum, sem kynni hafa af verðlagningu búvara, er
það ljóst, að það skiptir oft verulegu máli um þróun
dýrtíðar, hvort innlendar neyzluvörur eru greiddar niður
á markaði eða á framleiðslustigi, og í mörgum tilvikum
þarf minna fé á framleiðslustiginu til þess að niður-
greiðslan hafi jafngóð áhrif. Að hleypa miklum hækk-
unum innlendra neyzluvara beint út í verðlagið er óðs
manns æði, sem hvergi er tíðkað þar sem ríkisstjóm
reynir að hafa hemil á verðbólgu.
Framsóknarflokkurinn hefur iafnan haldið því fram,
að eitthvert mikilvægasta ráð gegn dýrtíð og verðbólgu
sé að lækka framleiðslukostnað eftir megni, og um þetta
hefur hann flutt fjölda tillagna á síðustu þingum. Stefna
ríkisstjórnarinnar hefur ætíð verið að hleypa hækkunum
beint út í verðlagið. Bændur hafa margsinnis, meðal
annars á síðasta stéttarsambandsþingi, lagt á það ríka
áherzlu, að niðurgreiðslur færu ekki síður fram á fram-
leiðslustigi en á markaði, og leitað væri ráða til þess að
rétta hlut bænda með öðrum ráðum en beinum verð-
hækkunum búvara. Þeir hafa einnig bent á. hve frá-
leit ráðstöfun það sé af ríkisstjórninni að nota búvöru-
söluna til skattheimtu af neytendum, leggja skattinn
þannig við verðið og láta hann búa til ótalin vísitölu-
stig. Nú greiða neytendur hátt á 3. hundrað milljónir
í söluskatt, er þeir kaupa innlendar búvörur.
í þessu efni er fróðlegt að líta til Norðmanna. Norska
ríkisstjórnin hefur nýlega gert tveggja ára samning við
bændur þar 1 landi um verðlag búvara og opinberan
stuðning við landbúnaðinn. Er þar samið um allt í einu,
eðlilega tekjuaukningu bænda og hækkun fyrir hvert
stig framfærsluvísitölu, og hækkuninni síðan skipt eftir
því sem- hagkvæmt þykir milli verðhækkana á búvöru
og aukins stuðnings við landbúnaðinn í margvíslegu
formi á framleiðslustigi, og nemur sá aukni stuðningur
meginhluta kostnaðarhækkunarinnar. svo að aðeins lítill
hluti hennar fer út í verðlagið og dýrtíðina á þessum
árum.
íslenzk stjórnvöld ættu að gefa þessu norska sam-
komulagi meiri gaum og leita þar fyrirmynda, sem við
eiga hjá okkur. Forsvarsmenn íslenzkra bænda hafa
þegar athugað þetta samkomulag gaumgæfilega. — AK.
SPIRO AGNEW, varaforseti Bandaríkjanna:
Bandaríkin gela ekki H her
sinn frá Vietnam fyrst um sinn
Kommúnisminn myndi þá flæða yfir alla Suð-austur Asíu.
Undanfarna mánuði hafa
orðið miklar umræður í
Bandaríkjunum um þá tillögu
öldungadeildarþingmannanna
Hatfield frá Oregon og Mc
Govern frá Suður-Dakota, að
Bandaríkjaþing lýsti yfir því,
að lokið yrði heimflutningi
Bandaríkjahers frá Suður-
Vietnam ekki síðar en á árs-
lok 1971. Tillaga þessi kom
til atkvæða i öldungadeild-
inni fyrir nokkrum dögum og
var felld með 55:39 at-
kvæðum. Þar sem umræður
um það, hvort gera skuli
fasta áætlun um heimflutning'
hersins, halda samt áfram,
þykir rétt að birta hér í biað-
inu útdrátt úr ræðum, þar
sem lýst er mismunandi við-
horfum til þessa atriðis. —
Fyrst verður birtur útdrátt-
ur úr ræðu, sem Agnew, vara-
forseti flutti í Miami og þykir
jafnframt gott dæmi um
áróðurstækni hans. Á morgun
verður svo birtur útdráttur
úr svarræðu, sem Hatfield
flutti í öldungadeildinni dag-
inn eftir.
í DAG ætla ég að ræða við
ýður um vaxandi ógnun 'gégh'
öllu því, sem henmenn okkar
hafa verið að reyna að koma
til leiðar í Suðaustur-Aslu —
ógnun, sem felst í tillögu Hat-
fields og McGoverns.
Yrði þetta frumvarp að lög-
um, yrði forsetinn neyddur til
að hætta allri hernaðaraðstoð
við Laos og stöðva allar hern
aðaraðgerðir i Suður-Vietnam.
að tuttugu vikum liðnum, nema
því aðeins að Bandaríkjastjórn
lýsti yfir styrjöld. Hver einasti
bandarískur hermaður, sjómað
ur og flugmaður, yrði að vera
farinn frá Vietnam 30. júní að
ári, eða að tíu mánuðum liðn-
um.
Tillaga Hatfields og McGov-
erns er uppdráttur að fýrsta
hernaðarósigrinum í sögu
Bandaríkjanna og upplausn og
kommúnisma í Suður-Vietnam
í framtíðinni. í blaðinu Was-
hington Post var tekið vægilega
til orða, þegar tillagan var köll
uð „ógætileg". Hún er annað
og verra. Hljóti tillagan sam-
þytoki í þinginu, verður þessa
„frumvarps til laga um lok
styrjaldarinnar" í Vietnam
minnzt síðar í sögunni, sem
frumvarps að ósigri í Vietnam-
styrjöldinni og eyðileggingu
allra möguleika á frelsi og
friði i suð-austur Asíu síðari
hluta þessarar aldar. Þetta er
í húfi, hvorki meira né minna.
En verði þetta frumvarp, —
og aðrar ábyrgðarlausar tillðg-
ur, sem fram kynnu að verða
bomar, — kolfeilt til álits-
hnekkis fyrir flytjendur sína i
öldungadeildinni, bíður þjóðin
ekki auðmýkjandi ósigur á
orrustuvöllunum i Suð-austur
Asíu. Því heiti ég ykkur.
MIG langar til að bera fram
einfalda spurningu. Mig langar
að spyrja ykkur sem samborg-
ara og félaga, hvort forseti
Bandaríkjanna geti treyst á
fulltingi ykkar?
Ég hef hér borið fram þyngri
ásakanir en ég hefi áður gert,
síðan ég tók við stöðu vara-
forseta, enda hefur ekki verið
borið fram háskalegra frum-
varp hér \ þinginu þessa nítján
mánuði, — eða nítján ár, ef
út í það er farið. Ég efa ekki
ættjarðarátt flytjenda frum-
varpsins, en ég dreg viturleik
þeirra, dómgreind og rök-
hyggju mjög svo í efa. Þeir
hafa hræðilega rangt fyrir sér,
og verði skyssa þeirra gerð að
lögum, hljóta margar kynslóð-
ir Asíubúa og Bandaríkjamanna
að gjalda hinnar hryggilegu
glópsku þeirra. Við skulum að-
eins í svip virða fyrir okkur
óhjákvæmilegar afleiðingar af
samþykkt frumvarps þeirra
Hatfields og McGoverns.
í fyrsta lagi yrði frumvarpið
dauðadómur yfir friðarviðræð-
unum i Paris. Minnsti vonar-
neisti um, að óvinirnir semji
við Bruce ambassador i París
hlyti að slokkna á einni nóttu.
Þá væri síðasta hvatning óvin-
anna til að semja rekin út i
veður og vind. Þeim væri þá
rétt það, sem þeir komu eftir
til Parísar, eða tímabundin
áætlun um burtför Bandarikja
manna frá Suður-Vietnam.
Hví skyldu óvinirnir hliðra
til við Bandarikjamenn vegna
þess, sem Hatfield og McGov-
ern og samherjar þeirra vilja
láta þeim í té endurgjaldslaust
á þremur mánuðum?
VERÐI umrætt frumvarp að
iögum og öllum hernaðarathöfn
um Bandaríkjamanna hætt <
lok þessa árs, hlýtur allur ofur-
þungi styrjaldarinnar þégar í
stað að lenda á herðum Suður-
Vietnama einna.
Ríkisstjórn landsins og þjóð-
in yrðu tafarlaust og án allrar
aðstoðar að taka að sér það
erfiða hlutverk að koma á
styrku lýðræðisþjóðfélagi, efla
framfarir í efnahags- og félags
málum, heyja styrjöld innan
lands gegn skæruliðum og
verja þjóðina fyrir innrás
frá landamærum þriggja ná-
grannaríkja.
Suður-Vietnamar geta ekki
tekið þetta að sér einir, enda
þótt þar hafi orðið gífurlegar
framfarir á siðustu árum Það
gæti engin vanþróuð þjóð, Af
þessu er augljóst, að af al-
gerðri og skjótri brottför
Bandaríkjamanna frá Suður-
Vietnam, hlyti að leiða fall
ríkisstjórnar landsins, öng-
þveiti meðal þjóðarinnar og að
lokum þess háttar kommún-
ismi sem stráfelldi að heita
mætti óbreytta íbúa Hue á
sinni tíð.
ÞEIR Hatfield og McGovern
tala um „ráðstöfun" flótta-
manna í frumvarpi sínu og
hafa því hugleitt, að hrun Suð-
ur-Vietnam leiddi af samþykkt
frumvarpt þeirra. En hafa þeir
þá hugleitt afleiðingar þess
hruns? Sú hugsun sækir á, að
ef til vill kæri þeir sig koll-
ótta.
Verði hrun í Suður-Vietnam,
kemur sigurinn og velgengnin
í hlut harðlínumannanna í
Hanoi og Peking, sem mæltu
með erjum og jtyrjöld í stað
samninga og friðar. Verði hrun
í Suður-Vietnam hafa 285 þús.
Bandaríkjamanna þjáðst og 43
púsund þeirra fallið til einskis.
Bandarískur hér, sem ekki hef
Framhald á bls. 14.