Tíminn - 21.10.1970, Blaðsíða 9

MIÐVIKUDAGUR 21. október 1970
TÍMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
PraTtikvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Tómas
Karlsson. Auglýsingastjóri: SteingTímur Gíslason. Ritstjórnar-
skriistofur í Edduhúsinu, símar 18300—18306. Skrifstofur
Bankastræti 7 — Afgreiðslusími 12323. Auglýsingasimi 19523.
Aðrar skrifstofur sími 18300. Áskriftargjald kr. 165,00 á mánuði,
innanJands — í lausasölu kr. 10,00 eint. Prentsm. Edda hf.
Otrúlegur
aumingjaskapur
Stjórn Síldarverksmiðja ríkisins, sem fer með forsjá
niðurlagningarverksmiðjunnar á Siglufirði, samþykkti
fyrir alllöngu að beita sér fyrir kaupum á 10 þúsund
tunnum af saltsíld til vinnslu í niðurlagningarverksmiðj-
unni. Skilyrði þess að unnt væri að framfylgja þeirri
samþykkt og tryggja niðurlagningarverksmiðjunni nægj-
anlegt hráefni var útvegun 10 milljón króna láns til hrá-
efniskaupanna. Samþykkti verksmiðjustjórnin að óska
eftir fyrirgreiðslu iðnaðarráðuneytisins til hráefniskaup-
anna og var Jóhanni Hafstein, forsætis- og iðnaðarmála-
ráðherra fyrir löngu send beiðni um slíka fyrirgrei'ðslu.
Þá sneri verksmiðjustjórnin sér til síldarútvegsnefndar
og óskaði eftir því að útflutningur saltsíldar yrði ekki
leyfður fyrr en síldariðnaðinum í landinu hefði verið
tryggt nængjanlegt hráefni til vinnslu á árinu 1971. Síld-
arútvegsnefnd hefur gefið loforð um forgang niður-
lagningarverksmiðjunnar við kaup á kryddsíld, ef hún
vildi ráðast í kaupin.
Síðan hefur sáralítið gerzt. Hráefniskaup hafa enn ver-
ið lítil og gerð á snöpum við erfiðar fjárhagsaðstæður.
Forsætisráðherranum virðist vera það um megn að út-
vega 10 milljónir króna út úr bankakerfinu til að tryggja
atvinnu ekki færri en 100 manna við ríkisrekið fyrirtæki
í kaupstað, þar sem atvinnuástand hefur verið hvað bág-
ast undanfarin ár. Enn hefur ekki tekizt að kaupa handa
verksmiðjunni nema sáralítið magn og með geysilegri
tregðu. Það virðist sem sagt vera stórkostlegt vandamál
hjá ríkisstjórninni að veita þessa fyrirgreiðslu, sem er í
rauninni lítilfjörleg og sjálfsögð, þegar mikilvægi mál-
efnisins er haft í huga. Bendir nú flest til þess, að ríkis-
stjórnin muni heykjast á því að veita þessa fyrirgreiðslu
og lýsir fátt betur eymdinni og ráðleysinu hjá þessari
ríkisstjórn, þegar það getur orðið að stórmáli og ill- eða
óleysanlegu vandamáli, að útvega út úr bankakerfinu
bráðabirgðalán upp á 10 milljónir króna til að tryggja
100 mönnum atvinnu allt árið og bjarga hagsmunum
heils byggðarlags.
Svona frammistaða forsætis- og iðnaðarmálaráðherra
hefði einhvern tíma verið kölluð ótrúlegur aumingja-
skapur og ekki nema von, að menn hafi ekki tröllatrú
á því að slíkir menn séu í skörungahópi og til stórræða
fallnir eða heppilegustu mennirnir til að ráða fram úr
vandamálum þjóðarinnar í framtíðinni.
Hugarfarsbreyting?
Af gefnu tilefni ályktana flokksþings Alþýðuflokksins
um nauðsyn samstöðu vinstri aflanna til að tryggja fram-
gang „sannrar jafnaðarmennsku“ í stjórn landsins, skal
það rifjað upp, að Alþýðuflokkurinn hefur af frjálsum
og fúsum vilja verið í stjórn með íhaldsflokki landsins
meira en áratug og án þess að nokkur nauðung ræki hann
til, heldur hefur á öllu þessu tímabili verið opin leið fyrir
hann að rjúfa samstarfið við hægri flokkinn og ganga til
stjórnarsamstarfs við vinstri flokkana í meirihluta-
stjórn. Þetta hefur Alþýðuflokkunnn alls ekki viljað all-
an þennan tíma og hann neitaði í haust að rjúfa íhalds-
stiornma og efna til kosninga og situr því enn í hægri
stjorn, sem oeitir íhaldsúrræðum í atvinnu- og efnahags-
málum. Það er af þeim ástæðum. sem menn taka álykt-
anir Alþýðuflokksins um þessi efni með nokkrum vara
og vilja fá einhverjar sönnur þess að hugur fylgi máli
og raunveruleg hugarfarsbreyting hafi átt sér stað meðal
forystumanna Alþýðuflokksins. — TK
ERLENT YFIRLIT
Aukin stjórnmálaleg samvinna
Frakklands og Sovétríkjanna
Afstaða Frakka þó óbreytt til Nato og vestræns samstarfs
Pompidou forseti
SÚ SAMLÍKING heyrist nú
oft í Frakklandi, að Pompidou
forseti fylgi í fótspor de
Gaulles, líkt og Páll postuli í
slóð Krists. Með þessu er átt
við það, að Pompidou reyni
að framfylgja stefnu de Gaull-
es mjög samvizkusaenlega, þótt
hann taki hins vegar raunhæft
tillit til breyttra aðstaeðna.
Ekki sízt er talið, að Pompidou
hafi unnið í anda de Gaulles
í Rússlandsferð sinni, sem var
farin í fyrrihluta þessa mán-
aðar.
Margt bendir til þess, að
stjórn Pompidou standi traust-
um fóturn um þessar tnuadir.
Þegar þingið kom saman á
fimcntudaginn, lá á borðinu
hjá þingmönnum stór og mikil
bók, þar sem voru rifjuð upp
á annarri síðunni, þau loforð,
sem ríkisstjómin hafði gefið,
er hún kom til valda fyrir 13
mánuðum, utn að koma á nýju
þjóðfélagi í Frakklandi, en á
hinni síðunni var yfirlit um
það, sem hafði áunnizt til að
efna þau. Stjórnin hafði skipt
fyrirheiti sínu um hið nýja
þjóðfélag í ekki færri en 55
‘a'triði, og eitthvað hafði áunn-
izt í sambandi við öll þeirra.
Þó sagði Chaban Delmas, for-
sætisráðherra, að hér væri að-
eins um upphafið að ræða.
Markvisst yrði unnið að því að
byggja upp hið nýja þjóðfélag
— hið nýja Frakkland, sem
ætti að vera fyrir alla Frakka,
en ekki neina sérstaka eða sér-
stakar forrétt'ndastéttir. Meðal
hinna 55 atriða, sem eiga sam-
eiginlega að vera grundvöllur
hins nýja þjóðfélags, er aukið
frjálsræði fjölmiðla, styttri her
skyldutími, aukin samvinna
atvinnurekenda og verkafólks,
stuðningur við smáatvinnurek-
endur, endurhæfing fól'ks, sem
verður að breyta um atvinnu,
aukin sjálfstjórn héraða og
skerðing miðstöðvarvaldsins í
París, miklar endurbætur í
vegamálum og í simamálum,
stofnun sérstaks iðnþróunar-
ráðuneytis, lágmarkslaun og
efling trygginga, og síðast en
ekki síst ný landbúnaðarlög-
gjöf. Hér er að sjálfsögðu að-
eins fátt talið, því að alls eru
atriðin 55, eins og áður segir.
Undirtektirnar, sem forsætis
ráðherrann hlaut, voru óvenju-
góðar. Skoðanakannanir svna
einnig, að stjórnin nýtur öi-
uggs stuðnings meðal almenn
ings. Það dregur svo ekki úr
vinsældum stjórnarinnar, að
vínuppskeran hefur aldrei ver-
ið betri í Frakklandi, en sagan
segir ,að ríkisstjórnir séu allnf
vinsælar, oegar vínuppskeran
gengur vel!
EN ÞÓTT stjórnin telji stg
hafa af ýmsu að státa i ínnan-
landsmálum hefur Rússlanda-
för Pompidous forseta þó wnni
lega sett einna mestan ljóma
á stjórnina. þegar þingið kom
saman á fimmtudaginn. Pompi-
dou kom heim úr förinni dag-
inn áður og var allra rómur,
að hann hefði aukið mjög veg
Frakklands með þessu férða-
lagi. Honum hafði verið tekið
með kostum og kynjum í ferða-
laginu og hann hvarvetna kom-
ið fram með mikilli háttvisi
og virðuleik. Hann hafði rætt
oft og lengi við forráðamenn
Sovétrikjanna, og í lok við-
ræðnanna birt yfirlýsingu,
ásamt þeim, sem þótti stað-
festa, að Frakkland væri enn
í röð hinna áhrifamestu rikja.
í þessari yfirlýsingu sagði, að
stjórnir Frakklands og Sovét-
ríkjanna hefðu ákveðið að bera
jafnan ráð sín saman, ef óvæn-
lega horfði í alþjóðamálutn, og
til frekari áréttingar á því, var
ákveðið, að utanríkisráðherrar
ríkjanna skyldu hittast tvisvar
á ári til viðræðna um alþjóða
mál. Bæði rússnesk Oo frönsk
blöð hafa talið þetta athyglis-
verðan stjórnmálaatburð, sem
næstum jafngilti undirritun
griðasáttmála milli Vestur-
Þýzkalands og Sovétríkjanna. í
þessu fælist sú viðurkenning,
að Frakklano hafi enn veru-
lega að segja um gang alþjóða
mála, og þó ekki sízt varðandi
málefni Evrópu.
VEL mætti halda, að þessi
yfirlýsin^ mæltist misjafnlega
fyrir í Vestur-Þýzkalandi og
Bandarikjunum, en svo hefur
ekki orðið. Ástæðan er sú. að
Pompidou lét það jafnan koma
glöggt í ljós, að hún fæli
ekki í sér neina breytingu á
utanríkisstefnu Frakklands. —
Hún byggðist áfram á þátttöku
Frakka í Atlantshafsbandalag-
inu og nánu samstarfi við vest
rænar þjóðir, einkucn þó Vest-
ur-Þýzkaland, Pompidou lét
það t.d. mjög greinilega koma
fram, að Frakkar styddu mn-
dregið vestur-þýzku stjórnina í
viðleitni hennar til að bæta
sambúðina við Austur-Evrópu.
Hann lagði mikla áherzlu á
að Berlínarmálið fengist leyst
á þann hátt, sem stjórn Vestur-
Þýzkalands gæti sætt sig við.
Viðhorf sitt orðaði hann þannig
á blaðamannafundi við heim-
komuna, að Frakkland væri
bandamaður vestrænu ríkj-
anna, hefði samvinnu við Aust-
ur-Evrópu-ríkin, en vildi ekki
vera háð neinum.
í yfirlýsingu þeirri, sem birt
var í lok viðræðna Pompidous
við ráðamenn Sovétríkjanna,
var lýst stuðningi við ráðstefnu
Evrópuríkja um öryggismál,
enda yrði hún vel undirbúin.
Hvatt var til lausnar á deiluuni
milli ísraels og Arabaríkjanna
á grundvelli ályktunar Öryggis-
ráðs S.Þ. frá 22. nóv. 1967. Þá
var lögð áhersla á, að styrjðld-
inni í Indo-Kína yrði hætt og
þ.ióðirnar þar fengu s.jálfar að
ráða máluni sínum, án íhlutun-
ar annarra Bersýnilegt er, að
Pompidou hefur gætt þess, að
Framhald á bls. 14