Tíminn - 23.06.1971, Blaðsíða 8

8
TIMINN
MIÐVIKUDAGUR 23. júní 1971
Æ fleiri raddir heyrast nú
um, að tími sé kominn að
láta Rudolf Hess lausan úr
Spandau fangelsinu, þar sem
hann hefur setið einn inni í
fimm ár. Yfir bréfakassa stór-
blaðanna brezk^, rignir nú
bréfum frá fólki, sem vill láta
náða Hess. Árum saman hafa
farið fram viðræður milli
Breta, Frakka, Bandaríkja-
manna og Rússa um Hess, en
það eru Rússarnir, sem , allt
strandar á. Þeir segja, að hann
skuli vera áfram í Spandau.
Rudolf Hess hefur nú verið
30 ár í fangelsi og hefur vistin
sett sín mörk .'. hann, bæði and
lega og líkamlega. Margir af
fangavörðum hans voru ekki
fæddir, þegar hann var settur
inn. Stöðugar beiðnir frá Vest
urveldunum um náðun Hess
hafa nú leitt til þess, að nokkr-
ir brezkir stjórnmálaskörungar
íhuga möguleikana á að hafa
neitun Rússa að engu og láta
Hess lausan.
Afleiðingar þess gætu orðið
mikilsverðár. Andstaða Rússa
gegn náðun Hess er ekki að-
eins af því, að þeir vilji að
hann afpláni lífstíðardóm sinn,
heldur er Hess maður í hinu
pólitíska tafli um Berlín.
Ilann er eitt af síðustu hálm-
stráum Rússa í Vestur-Berlín,
því verði hann látinn laus eða
deyi, fellur úr gildi samningur
fjórveldanna um sameiginlega
gæzlu stríðsfanga, þar sem
Hess er eini fanginn, sem enn
er haldið. 1966 voru tveir síð-
ustu meJðfangar hans látnir
lausir eftir að hafa afplánað
20 ára dóm. Hess kom til
Spandau 1946, eftir að hafa
verið fimm ár í brezkum fanga-
búðum eftir hið fræga fallhlíf
arstökk sitt yfir Skotlandi. Til
hvers sú för var farin, er ekki
gjörla vitað, því Hess hefur
aldrei viljað segja frá því.
Flestir sagnfræðingar og þeir
Bretar, sem yfirheyrðu hann,
eru þó sammála um, að hann
hafi vonazt til að geta komið á
sáttum milli Hitlers og Breta,
sem hann dáði mjög. Árangur-
Rudolf Hess, staðgengill Hitlers, situr einmana, gamall maður í
klefa sínum í Spandau fangelsinu. Hann er mikilvægur maður á
hinu pólitíska skákborði, og sérhverri viðleitni Vesturveldanna
til að fá hann látinn lausan, er svarað með rússnesku neii. En
nú eru Bretar að íhuga þann möguleika, að láta hann lausan,
þrátt fyrir neitun Rússa. Það getur leitt til atburða í Berlínar-
málinu.
inn varð þó engar sættir, held-
ur áralangar yfirheyrslur.
Hitler lét úrskurða Hess geð-
veikan og sendi dulbúna SS-
hermenn J1 Bretlands til að
reyna að drcpa hann, en brezka
lögreglan náði þeim og tók þá
af lífi.
Spandau var byggt sem her-
fangelsi á 19. öld, og þar er
rúm fyrir 600 fanga. Rekstur-
inn kostar sambandslýðveldið
um 60 milljónir króna árlega
og hin löndin þrjú, Rússland,
Frakkland og Bretland leggja
fram stórar upphæðir. Þetta
gerir Hess að dýrasta fanga í
heimi.
Lítið er vitað, hvemig Hess
eyðir deginum í Spandau, en
eftir því sem fyrrum meðfang-
ar hans og fangaverðir þeirra
hafa sagt, gæti’dagurinn verið
eitthvað í þessa áttina.- Kl. 6 er
Hess vakinn og síðan, þvær
hann sér. Rakari heimsækir
hann þrisvar í viku á morgn-
ana. Milli kl. 8 og 11.45 er
hann að gera hreina ganga og
vinna í garðinum, sem nefnd-
ur hefur verið Edensgarður,
eftir fyrrverandi utanríkis- og
forsætisráðherra, Anthony
Eden. Matur er milli hálf eitt
og eitt og síðan vinna til kl.
5. Hess hefur síðan frí, þar til
ljósið er slökkt kl. 22.
Frá 196 til 1969 hafði Hess
ekkert sambanð- við um-
heiminn, en þá fékk hann að
sjá konu sína og soninn Wolf
í fyrsta sinn, síðan hann var
handtekinn. Hann vildi meira
að segja ekki umgangast með-
fanga sína. Þeir Baldur von
Schirach og Albert Speer, sem
voru látnir lausir 1966, sögðu
báðir, að Hess væri bilaður á
geðsmunum.
Spurningin um hvort Hess er
geðbilaður er ein af óuppl. gát-
unum um manninn. Ákærend-
ur hans í Niimberg héldu þvf
fram, að hann gerði sér geð-
veikina upp, en nú trúa fáir
því, þar sem hegðun hans í
fangelsinu hefur ekkert breytzt
öll þessi ár. — Er hægt að
þykjast vera geðveikur í 25 ár,
án þess að vera það? spurði
einn frægur sálfræðingur.
Hvort sem Hess er geðveikur
eða ekki, vilja nú -3 fleiri, að
hann verði látinn laus. Er
hann smánarblettur á menn-
ingu tuttugustu aldarinnar,
eða glæpa- .aður, sem afplánar
réttlátan '>óm sinn? Skoðanir
eru skiptar um það. — SB.
Verður
látinn laus?