Fréttablaðið - 08.04.2003, Qupperneq 14

Nú þegar rétt rúmur mánuður ertil kosninga fer að verða ljóst
hvar skilgreiningar á afhroði, varn-
arsigrum og kosningasigrum flokk-
anna liggja. Svona skilgreiningar
eru alltaf teygjanlegar. Það sem ein-
um flokki virðist afhroð fyrir kjör-
dag lærist honum að lifa með sem
varnarsigri eftir kosningar. Góðir
sigrar geta líka breyst í slakan ár-
angur – eftirminnilegasta dæmið er
kosningasigur Vilmundar Gylfason-
ar og Bandalags jafnaðarmanna
1983.
En eins og staðan er nú myndi
það flokkast undir sigur hjá Fram-
sóknarmönnum að halda kjörfylgi
sínu frá 1999 – um 18 prósenta fylgi.
Ef fylgið reynist um 15 prósent
gæti það flokkast undir varnarsigur
eftir langvarandi stjórnarsetu sem
minni flokkurinn. 12 prósenta fylgi
væri hins vegar tap – og 10 prósent
afhroð.
Til að fagna sigri þurfa sjálf-
stæðismenn að komast upp fyrir 40
prósent. Máli skiptir líka að stjórn-
arflokkarnir haldi samanlagt þing-
meirihluta. Það er tap að stýra ríkis-
stjórn sem fellur í kosningum. Ef
flokkurinn fengi um 37 prósenta
fylgi flokkaðist það sem varnarsig-
ur á svipuðum forsendum og hjá
Framsókn – löng stjórnaseta reynir
á. 35 prósenta fylgi væri mikið tap
fyrir Sjálfstæðisflokkinn og 32 pró-
sent afhroð. En þótt fylgið úr kjör-
kössunum skipti miklu hjá Sjálf-
stæðisflokknum sem öðrum skiptir
e.t.v. ekki síður máli hver árangur
Samfylkingarinnar verður. Ef Sjálf-
stæðismenn verða 10 prósentustig-
um yfir Samfylkingunni telst það
gott. 5 prósentustig eru hins vegar
of lítið forskot og á vissan hátt tap.
Eftir gott gengi í skoðanakönn-
unum fyrstu mánuði ársins telst allt
undir 30 prósenta fylgi tap fyrir
Samfylkinguna. Afhroðið miðast við
kjörfylgið frá 1999. Til að vinna
raunverulegan sigur þyrfti Sam-
fylkingin að komast upp í 33 pró-
sent og 35 prósent eða ofar er stór-
sigur. Aftur skiptir samanburður
við Sjálfstæðisflokkinn máli. Að
komast upp að Sjálfstæðisflokknum
er stórsigur jafnvel þótt báðir
flokkar rétt skriðu yfir 30 prósent.
Ef meira en 10 prósentustig skilja
flokkana að nær Samfylkingin ekki
markmiði sínu að vera jafnoki stóra
flokksins og tapar þar af leiðandi
kosningunum.
Vinstri grænir vinna varnarsig-
ur með því að mjakast upp fyrir
kjörfylgið frá 1999 – rúm 9 prósent.
Stjórnarandstöðuflokkur sem fellur
undir kjörfylgi geldur hins vegar
afhroð. Það yrði góður sigur fyrir
Vinstri græna að bæta við sig þing-
manni eða tveimur og stórsigur að
komast yfir 13 prósenta fylgi. Auka-
bónus fyrir Vinstri græna er að
komast upp fyrir Framsókn í fylgi
og getur það breytt litlu meira fylgi
en 1999 í stærri sigur.
Frjálslyndr hafa sinn varnarsig-
ur í kosningalögunum. Það eru 5
prósentin sem flokkur þarf til að
koma til greina við úthlutun uppbót-
arþingmanna. Það er síðan sigur
fyrir Frjálslynda að bæta við sig
þingmanni eða tveimur. Og stórsig-
ur ef flokkurinn fær meira en 7 pró-
senta fylgi. Ef flokkurinn nær að
koma annað hvort Framsókn eða
Vinstri grænum undir sig verður
sigurinn enn stærri.
T-listi Kristjáns Pálssonar vinn-
ur gríðarlegan sigur ef Kristján
kemst á þing. Og í raun er ekki ann-
að í boði fyrir þennan lista. Það er
ekki árangur að vera nærri því að
ná markinu og litlu skárra en að
vera langt frá því. Þetta er eins og í
maraþonhlaupinu; sá sem gefst upp
eftir 40 kílómetra var ekki mikið
nær verðlaunapalli en sá sem hætti
eftir 5 kílómetra. Sama má segja
um Nýtt afl. Þingmaður eða -menn
er sigur. Allt annað er tap.
Þannig er nú það. Eins og staðan
er í dag eru þetta sársauka- og sig-
urmörk á prósentuskalanum á kosn-
inganóttina þetta vorið. En aðrar
viðmiðanir munu einnig skilja á
milli hvort flokkarnir geta fagnað
sigri eða þurfi að sleikja einhver sár
og þær snúast um hvort þessi eða
hinn komist á þing. Meira um það
síðar. ■
Mín skoðun
GUNNAR SMÁRI EGILSSON
■ skrifar um sársaukamörk flokkanna,
varnarsigra og raunverulega sigra.
14 8. apríl 2003 ÞRIÐJUDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Reynir Traustason
og Steinunn Stefánsdóttir
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Suðurgötu 10, 101 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslunum á lands-
byggðinni. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
Sumir segja að fyrsti sósíalist-inn hafi verið Kristófer Kól-
umbus sá sem fann Ameríku. En
hann fór í þrjár ferðir þangað en
vissi aldrei hvert hann var að fara
og þegar hann kom til baka vissi
hann ekki hvar hann hafði verið
og þetta gerði hann allt á kostnað
ríkisins. Mér datt þessi saga í hug
þegar ég hlustaði á og las fréttir
af landsfundum og stefnuskrár-
ráðstefnum flokkanna. Loforða-
listinn er nánast óendanlegur með
tilheyrandi aukningu á ríkisút-
gjöldum en samt lofa allir veru-
legum skattalækkunum. Loforða-
pakki hvers stjórnmálaflokks
kostar miklu meira en nemur
tekjuafgangi á ríkissjóði þannig
að allir eru þeir að boða að það
eigi að reka ríkissjóð með halla.
Enginn stjórnmálaflokkur veit ná-
kvæmlega hvert hann ætlar að
fara í skattamálum og til hvers
það á að leiða. M.a. hefur Sam-
fylkingin verið með nokkrar
skattastefnur í stuttri kosninga-
baráttu. Loforðapakkarnir kosta
um eða yfir tvo tugi milljarða.
Enginn gerir grein fyrir hvaða út-
gjöld eigi að skera niður á móti.
Er það á stefnuskrá nokkurs
flokks að skera myndarlega niður
ríkisútgjöld? Það er lýðskrum
þegar flokkar lofa skattalækkun-
um og aukningu ríkisútgjalda í
stað niðurskurðar þegar tekjuaf-
gangur ríkissjóðs er ekki fyrir
hendi til að standa undir því. Eitt
helsta átrúnaðargoð veraldar í
greiningu á stjórnmálum sagði
fyrir nokkrum árum að á síðustu
árum hafi sú þróun orðið í heimin-
um að það trúi enginn lengur á að
RÍKIÐ geti leyst allra vanda
nema nokkrir Stalínistar. Miðað
við loforðapakka stjórnmálaflokk-
anna virðast ansi margir Stalínist-
ar leynast í öllum flokkum á Ís-
landi.
Stjórnmálaflokkarnir eiga það
allir sammerkt að fulltrúar þeirra
hafa setið á þingi síðustu fjögur ár.
Eðlilegt er að spyrja hvað þessir
flokkar hafi verið að leggja til í
þjóðmálum á þessum fjórum
árum? Ekki hafa Samfylkingin,
Vinstri grænir eða Frjálslyndir
verið að leggja til niðurskurð rík-
isútgjalda eða skattalækkanir á
undanförnum árum. Stjórnar-
flokkarnir hafa aukið ríkisútgjöld-
in og hækkað skattana hjá venju-
legu fólki. Þegar störf þessara
flokka eru skoðuð á síðasta kjör-
tímabili þá sést að það er ekkert
samræmi á milli loforðapakkana
nú og þeirrar stefnu sem flokkarn-
ir hafa fylgt í raun á kjörtímabil-
inu. Dettur einhverjum í hug að
flokkarnir muni breyta um stefnu
eftir kosningar hvað svo sem þeir
segja núna? Halda þeir ekki áfram
á sama hátt og áður? Þeir flokkar
sem skv. stefnu sinni eiga öðrum
fremur að takmarka ríkisútgjöld
hafa brugðist, útþensla báknsins
hefur verið slík á síðasta kjörtíma-
bili. En stjórnarandstöðuflokkarn-
ir gerðu enga athugasemd við það
heldur lögðu til að fleiri baggar
yrðu lagðir á garminn hana
Strympu. Hvað með kvótann?
Hvaða tillögur hafa komið frá
hverjum? Það kemur á óvart hve
fáar og fábrotnar tillögur um
breytingar á fiskveiðistjórnar-
kerfinu voru lagðar fram á Al-
þingi jafnvel þó einn flokkur hafi
þetta nánast sem eina málið. Við
skoðun á stefnuskrám flokkanna
tekur maður eftir því hversu líkar
þær eru. Tíðar skoðanakannanir
virðast ráða því hvernig flokkarn-
ir sveiflast til og frá eftir því sem
þeir telja líklegt til vinsælda hjá
kjósendum hverju sinni. Allir
reyna að yfirbjóða hina í því sem
vinsælt mælist í skoðanakönnun-
um. Þetta hefur þær afleiðingar að
merkimiðarnir og það sem flokk-
arnir segjast standa fyrir skiptir
ákaflega litlu máli. Hvað með alla
peningana sem eru settir í þetta og
hitt? Af hverju nýtast þeir ekki
betur? Við leggjum mest til heil-
brigðismála í okkar heimshluta.
Af hverju er ástandið í þeim mála-
flokki ekki betra? Af hverju eru
langir biðlistar, deildum lokað og
brýn verkefni látin bíða? Eitt-
hvað er að. Forgangsröðunin er
röng. Það hlýtur að vera hægt að
gera betur. Ríkiskerfið verður að
taka til endurskoðunar og gera
það skilvirkara og láta það skila
meiri og betri þjónustu ódýrar en
nú er gert. Það er forsenda vel-
megunar og velferðar í landinu.
Það er líka forsenda skattalækk-
ana. ■
Frábær
þjónusta
María Jónsdóttir, Malmö, skrifar:
Mig langar til að vekja athygli áaldeilis frábærri þjónustu
sem ég uppgötvaði fyrir
skemmstu . Hún heitir Halló Norð-
urlönd og er rekin af Norræna fé-
laginu fyrir Norrænu ráðherra-
nefndina. Ég er nýflutt til Svíþjóð-
ar og þurfti á upplýsingum að
halda áður en ég flutti. Ég byrjaði
á að hringja í sænska sendiráðið en
þar á bæ vísuðu menn mér á þessa
þjónustu. Ég hringdi og ræddi við
starfsmann þar sem leysti greið-
lega úr flestum spurningum mín-
um, en bað mig um að senda sér
nokkrar af spurningunum í net-
bréfi þar sem hún þyrfti að leita að
svörum við þeim þannig að ég
fengi réttar upplýsingar. Stuttu
seinna fékk ég svörin, sem hjálp-
uðu mér mikið, og er nú öllu fróð-
ari og öruggari með stöðu mína. Ég
segi húrra fyrir Norrænu ráð-
herranefndinni, Norræna félaginu
og ekki síst húrra fyrir þessum
frábæra starfsmanni sem ég tal-
aði við og var svo elskuleg og ljúf
og ótrúlega vel inni í þessu mikla
skriffinnskukerfi sem maður er
nú svo sem misánægður með. ■
Um daginnog veginn
JÓN
MAGNÚSSON
■ hrl. skrifar um
kosningaloforð stjórn-
málaflokkana.
Allt fyrir alla
■ Bréf til blaðsins
Verðum að forgangsraða
„Fastar fjárveitingar valda því
að við verðum að forgangsraða.
Við gætum náð biðlistum niður
á skömmum tíma ef við fengj-
um greitt með hverjum sjúk-
lingi. Í dag reynum við að taka
þá sjúklinga sem eru í bráðum
vanda. Þjóðin eldist og okkur
fjölgar. Fjárlög til spítalans eru
ekki í samræmi við það og því
myndast enn biðlistar. Okkur
hefur þó gengið vel að saxa á þá
en betur má ef duga skal,“ segir
Anna Lilja Gunnarsdóttir, fram-
kvæmdastjóri fjárreiðna og
upplýsinga á Landspítala.
Biðlistar eftir aðgerðum á Landspítala stytt-
ast lítið. Nú bíða um 3.000 manns sem eftir
að komast í aðgerð.
Flosi Eiríksson
bæjarfulltrúi Í Kópavogi
Kona gæti orðið
forsætisráðherra
Við þurfum náttúrlega nýja ríkisstjórn, sem er
tilbúin til að taka hér á með myndarlegum hætti í
uppbyggingu á menntakerfinu. Ríkisstjórn sem vill
hafa sanngjarnar og eðlilegar leikreglur í samfélag-
inu. Stjórn sem kemur að þessum málum full af
hugmyndaþrótti og starfsorku og vill vinna fyrir og
með fólkinu í landinu. Þar sem eðlileg og sjálfsögð
vinnubrögð eru að stunda samráð og samstarf með
samtökum launafólks, atvinnulífs, ellilífeyrisþega
og annara hagsmunasamtaka. Við í Samfylkingunni
viljum sanngjarnt og eðlilegt skattkerfi. Við eigum
að koma til valda ríkisstjórn þar sem kona getur
orðið forsætisráðherra í fyrsta skipti
á Íslandi. ■
Sigurður Kári Kristjánsson
frambjóðandi Sjálfsæðisflokksins
Stóð við loforð
Ástæðan fyrir því að við ættum að hafa sömu ríkis-
stjórn er sú að ríkisstjórnin sem hefur verið við völd hef-
ur staðið sig vel við stjórn efnahagsmála. Hún hefur stað-
ið við þau loforð sem hún gaf þegar hún tók við völdum.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur boðað minni ríkisumsvif og
enn frekari lækkun skatta, sem kemur almenningi og ein-
staklingum vel. Það hlýtur að vera kappsmál fyrir fólk að
skattar lækki. Sagan segir okkur hins vegar að vinstri
menn sem nú reyna að komast til valda hafa aldrei lækk-
að skatta á einstaklinga heldur hækkað þá. Ekki er hægt
að væna Sjálfstæðisflokkinn um að hafa ekki staðið við
þau loforð sem hann hefur gefið þannig að kjósendur ættu
frekar að treysta loforðum sem sá flokkur gefur heldur
en aðrir. Framtíðin fyrir almennan launþega er mun bjart-
ari ef núverandi ríkisstjórn heldur áfram. ■
Nýja ríkisstjórn eða ekki
Skiptar skoðanir
■ Af Netinu
Þrjár blokkir keppa
„Þrjár fjármálablokkir keppa
um völdin í alþingiskosningun-
um í næsta mánuði, kolkrabb-
inn, smokkfiskurinn og háhyrn-
ingurinn.“
JÓNAS KRISTJÁNSSON
Á VEF SÍNUM JONAS.IS
Styður Íraka í stríðinu
„Ég el engar óskir í brjósti um
að sjá unga bandaríska drengi
grafna í arabískri eyðimörk eða
heim komna í líkkistum. Samt
styð ég Íraka í stríðinu og óska
þeim góðs gengis.“
ÞÓRARINN HJARTARSON
Á VEFNUM MURINN.IS
Sársauki og sigrar
flokkanna
Bætiflákar