Tíminn - 08.04.1972, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Laugardagur 8. april 1972.
IHVf

RANNSOKNASTOFU FISKIÐN-
AÐARINS KOMIÐ Á FÓT ÚTI
Á LANDSBYGGDINNI
EB— Keykjavik.
Á fundi i efri deild Alþingis
siftast liöinn miövikudag mælti
Stefngrimur Hermannson <F)
fyrir frumvarpi til laga um, aö
Kannsóknarstofnun fiskiön-
aöarins skuli starfrækja rann-
sóknarstofu á ísafiröi,
Sauöárkróki, llúsavik, Höfn i
Hornafirði og i Vestmannaeyjum
og einnig ef ráöherra ákveöi, á
öörum fiskvinnslusvæöum. Skuli
rannsóknarstofur þessar veita
fiskiönaöi viðkomandi landshluta
þjónustu meö rannsóknum, gæöa-
eftirliti og leiöbeiningum, gegn
greiöslu samkvæmt gjaldskrá
Kannsóknastofnunar fiskiön-
aöarins, eins og viö eigi. Enn-
fremur er lagt tikaö leitaö verði
samstarfs viö fiskiönaö á viökom-
andi svæði og sveitarfélög um
starfrækslu rannsóknarstof-
unnar. Sömulciðis skuli athugaö
aö nýta aöstööu og samstarf viö
mcnn tas tof nanir á staðnum,
Klytur Steingrimur þetta frum-
varp ásamt Páli Þorsteinssyni
<F) og Jóni Helgasyni (F).
I framsöguræöu sinni minnti
Steingrimur m.a. á, að með
lögum þeim, sem talið er, að
muni verða samþykkt i Banda-
rikjunum i ár um hollustuhætti i
fiskiðnaði, yrði gerðar
stórauknar kröfur til gæðaeftir-
lits og meðferðar á öllum fiski i
fiskvinnslustöðvum hérlendis,
sem framleiði fyrir Bandarikja-
markað. t þvi frumvarpi, sem
öldungadeild Bandarikjaþings
hefði þegar samþykkt, væri
ráðgert að umsjónarmenn heim-
sæktu öðru hverju slikar fisk-
vinnslustöðvar og þeir hefðu
heimild til þess að stöðva inn-
flutning frá þeim fiskvinnslu-
stöðvum, sem ekki fullnægðu
settum reglum.
Fimm útibú og
jafnvel fleiri
Þá sagði Steingrimur, að sú
þjónusta, sem hér væri um að
ræða, yrði aldrei framkvæmd svo
að vel væri, nema sérfræðingar
væru staðsettir i landshlutunum.
Gert væri ráð fyrir fimm rann-
sóknastöövum til að byrja með,
þó mætti vel vera, að nauðsynlegt
reyndist að fjölga rannsóknar-
stofunum og væri ráðherra veitt
heimild til þess.
"Stéingrimur lagði áherzlu á,
að leitaþ yrði samstarfs við
liskiðnað og sveitarstjórn við-
komandi staða. Væri hér að
nokkru farið að þvi fordæmi, sem
skapazt hefði i Vestmannaeyjum,
þar sem væri að hefjast starf-
ræksla rannsóknarstofu og væri
gert ráð fyrir þvi, að um sam-
vinnu Rannsóknarstofnunar fisk-
iðnaðarins og fiskvinnslustöðva i
Vestm eyjum yrði að ræða. Þá
væri sjálfsagt að nýta aðstöðu,
sem fáanleg kynni að vera við
menntastofnanir á viðkomandi
stað, báðum aðilum til hagsbóta.
Meiriháttar rannsókna-
starfsemi i Reykjavik
Ennfremur sagði Steingrimur,
að ekki væri hægt að gera ráð
fyrir þvi, að viðamikil sjálfstæð
rannsóknarstarfsemi færi fram i
slikum rannsóknastofum.
Eðlilegt væri, að þær rannsóknir
yrðu framkvæmdar i höfuð-
stöðvum stofnunarinnar i Reyk-
javik, enda yrði að sjálfsögðu
náiðsambandá milli þeirra, sem
þar störfuðu og sérfræðings i
rannsóknarstofu, sem um væri að
ræða i frumvarpinu.
Flutningsmenn frumvarpsins
væri þeirra skoðunar, að ekki
þyrfti að reynast mjög kostnaðar-
samt að koma upp þessum rann-
sóknastofum, ef leitað yrði þess
samstarfs við aðila heima fyrir,
sem lagt væri til að gert yrði.
Steingrímur Hermannsson
Hins vegar bæri þó að leggja rika
áherzlu á þá staðreynd, að
umrædd þjónusta yrði svo mikil-
væg fyrir islenzkan fiskiðnað, að
sjálfsagt virtizt vera að verja
nokkru fjármagni til þess að
koma henni á fót.
Frumvarpinu var að lokinni
framsöguræðu Steingrims, visað
til 2. umræðu og sjávarútvegs-
nefndar.
RANNSOKN A AHRIFUM VISI-
TÖLU- OG GENGISTRYGGÐRA
LÁNA FERÐAMÁLASJÓÐS
EB- Keykjavfk.
Steingrimur Hermannsson (F)
hefurlagt fyrir Alþingi tillögu um
aö þingiö áiykti aö fela rikis-
stjórninni aö láta kanna án tafar
áhrif visitölu og gengistryggingar
á lánum Fcröa m álasjóös á
greiöslugetu lántakanda og gera
ráöstafanir til þess aö veita þeim
Friðrik
fékk kross
Forseti tslands hefur sæmt
eftirtalda Islendinga heiðurs
merki
Jakob Gislason
Orkumálastjóra, stórridd-
arakrossi, fyrir störf að orku-
málum
Oscar Clausen, rithöfund, stór-
riddarakrossi, fyrir liknarstörf.
Eyjólf Eyjólfsson, hreppstjóra,
Hnausum, Leiövallarhreppi
Vestur-Skaftafellssýslu, ridd-
arakrossi fyrir störf að félags-
málum
Friðrik Ólafsson, Skák-
meistara, riddarakrossi, fyrir
skáklist.
Guðrúnu Halldórsdóttur,
riddarakrossi, fyrir ljós-
móðurstörf.
Lóur oggæsir
í Landeyjum
PE-Hvolsvelli
t gærmorgun sá og heyrði
Haraldur Júliusson bóndi i
Akurey i Vestur-Landeyjum i
tveim lóum, sem flugu inn til
landsins i morgun. Eru þetta
fyrstu lóurnar sem sjást i Land-
eyjum svo vitað sé, og Haraldur
hafði það að orði að dirrin d.iið i
lóunni hefði aldrei verið fegurra
en i þessum tveim lóum. Þá hafi
sézt neðst i Landeyjunum,
heiðargæsir koma fljúgandi af
hafi með stefnu inn á hálendið.
lántakendum sérstaka fjárhags-
aöstoð, þar sem I ljós kæmi, aö
um sérstaka erfiöleika sé aö ræöa
af þessum sökum.
t greinargerð tillögunnar segir
m.a.:
„Undanfarin ár, aö minnsta
kosti, hefur sá háttur verið
hafður á að binda lánveitingar
Ferðamálasjóðs annaðhvort við
framfærsluvisitölu eöa gengi is-
lenzkrar krónu. t ýmsum
tilfellum getur þetta talizt
eðlilegt, einkum þegar um er að
ræða lán til aðila, sem njóta
aukinna tekna af erlendum ferða-
mönnum með breyttu gengi eða
fylgja i rekstri sinum að öllu
eða mestu leyti almennum
kostnaði i landinu.
Vlða nánast byggðamál
Viða er hins vegar ekki þannig
ástatt. Svo er t.d. ekki á ýmsum
smærri stöðum úti um land, þar
sem gisting og matarsala getur
að visu verið mjög nauðsynleg og
aðeins fáanleg á örfáum stöðum á
langri leið, en gestakoma hins
vegar bundin viö örfáa mánuði á
ári hverju og erlendir ferðamenn
sjaldséðir. A slikum stöðum er
þaö viða nánast byggðamál að
halda við þess háttar rekstri
fremur en að um hagnaðarvon
geti verið að ræða.
Eiga i verulegum erfið-
leikum með greiðslu
vaxta og afborgana
Slikir staðir hafa flestir átt i
verulegum erfiðleikum með
greiðslu vaxta og afborgana af
lánum Ferðam'álasjóðs vegna
visitölu- og gengistryggingar
þessara lána. Til dæmis skal það
nefnt, að litill veitingastaður úti á
landi fékk lánaðar 300 þús. kr.
1968. Siðan hefur lántakandi
greitt af þessu láni samtals 50
þús. kr. og vexti tæplega 70 þús.,
en eftirstöðvar eru engu að siður
rúmlega 401 þús. kr. Þessi sami
aöili fékk annað la‘n að upphæð
200þús.kr . og eru eftirstöðvar af
þvi nú 288 þús. kr., þrátt fyrir
greiðslu afborgana og vaxta. Sá
lántakandi sem hér um ræðir, á i
vaxandi erfiðleikum með greiðslu
vaxta og afborgana, enda er ljóst,
að tekjuaukning hans hefur á
engan máta fylgt skráðu gengi
sterlingspundsins eins og lánin. A
þessum stað er ferðatiminn
aðeins u.þ.b. fjórir mánuðir.
Annan tima ársins er litil von á
gestum.
Málið verði athugað
án tafar
Einnig mætti nefna annan
veitinga- og gististað, sem er sá
eini i viðkomandi sýslu. Lántak-
andi hefur visitölutryggt lán frá
Ferðamálasjóði. Siðasta greiðsla
nam samtals u.þ.b. 62 þúsund kr.
Af þvi voru 16 þús. kr. afborgun,
24 þús. kr. vextir, en rúmlega 23
þús. kr. visitöluálag. Einnig á
þessum stað er augljós mikill
erfiðleiki með að standa i skilum,
enda hafa aöeins komið þar við 7
gistigestir frá þvi i október-
mánuði.
Þannig mætti nefna fjölmörg
dæmi um staði, þar sem nauð-
synlegt má telja að gisti- og
veitingaaðstaða sé fyrir hendi,
en arður af rekstrinum hvergi
nærri slikur, að unnt sé að standa
skil visitölu- eða gengistryggðum
lánum.
Tilgangurinn með þessari
þingsályktunartillögu er fyrst og
fremst sá að vekja athygli á
þessum staðreyndum, mælast til
þess, að málið verði athugaö án
tafar og ráöstafanir gerðar til
þess að veita sérstaka fjárhags-
aðstoð, þar sem það dæmist rétt
vera að undangenginni rannsókn.
Lögð er áherzla á, að rann-
sókninni verði hraðað.”
EB- Revkjavik.
Stjórnarfrumvarp til höfunda-
laga var lagt fyrir Alþingi i
fyrradag. Frumvarpið er að
meginefni það sama og höfunda-
lagafrumvarpið, sem fyrrverandi
rikisstjórn lagði fyrir þingið i
fyrra, en hlaut þá ekki afgreiðslu.
Nokkrarbreytingar hafa þó verið
gerðar á frumvarpinu, m.a.
samkvæmt tillögum frá Rikisút-
varpinu. Er i frumvarpinu gengið
til móts við þær óskir útvarpsins
að þvi verði ekki iþyngt um of
með greiðslum fyrir flutning á
listaverkum.
Samgöngur viðVeyjar
Fjárveitinganefnd hefur
undanfarið haft til athugunar
tillögu til þingsályktunar um
bættar samgöngur við Vest-
mannaeyjar. Hefur nefndin
orðið sammála um að leggja
til, að tillagan verði samþykkt
svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að fela
samgönguráðherra að skipa 5
manna nefnd, er gera skal til-
lögu um það með hverjum
hætti samgöngur við Vest-
mannaeyjar verði bezt
tryggðar. Skulu tveir nefndar-
menn tilnefndir af bæjarstjórn
Vestmannaeyja, einn af
Skipaútgerð rikisins, einn af
flugmálastjórn og einn af
samgönguráðuneytinu, og
skal hann vera formaður
nefndarinnar. — Kostnaður af
störfum nefndarinnar greiðist
úr rikissjóði”.
Breyting á skipulagsl.
Frumvarp tíl laga um
breyting á skipulagslögum,
nr. 19 frá 1964 hefur verið lagt
fyrir Alþingi. Lagt er til að
skipulagsstjórn geti heimilað
sveitarstjórn að annast á eigin
kostnað tiltekið skipulags-
verkefni undir yfirstjórn
skipulagsstjórnar. Ráðherra
er þá heimilt að láta greiöa úr
rikissjóði allt aö helming
kostnaðar sveitarstjórnar við
það verkefni, enda hafi skipu-
lagsstjórn staðfest samning
sveitarstjórnar við þann aðila,
sem verkefnið tekur að sér,
þ.á.m. kveðið á um hámarks-
framlag rikissjóðs.
í greinargerð frumvarpsins
kemur fram, að það er flutt að
Liklegt er, að frumvarpið verði
afgreitt á þessu þingi. Magnús
Torfi Ólafsson, menntamála-
ráðherra sagði i viðtali við blaðið
i fyrrakvöld,að óskir hefðu komið
fram um að slikt yrði gert, enda
væru margir orðnir langeygðir
eftir þvi, að frumvarp sem þetta
yrði að lögum.
Við samningu þessa frumvarps
hafa i öllum aðalatriðum verið
lögð til grundvallar hin nýju nor-
rænu höfundalög frá 1960 — 1961.
Með þvi er fylgt þeirri stefnu, að
tsland sé þátttakandi að sam-
ræmingu norrænnar löggjafar.
beiðni stjórnar Sambands isl.
sveitarfélaga. Flutningsmenn
eru þeir Lárus Jónsson (S),
Agúst Þorvaldsson (F), Geir
Gunnarsson (AB), Stefán
Gunnlaugsson (A) og Karvel
Pálmason (SFV).
Stjórnarfrumvarp
um lögregluna
Stjórnarlrumvarp um
lögreglumenn var lagt fyrir
Alþingi siðast liðinn miðviku-
dag. Segir i athugasemdum
við frumvarpið, að i tengslum
við athugun á skiptingu tekju-
stofna milli rikisins og
sveitarfélaga hafi, i viðræðum
milli fulltrúa þessara aðila,
verið rætt um, að rétt væri, að
rikið bæri allan kostnað af
almennri löggæzlu i landinu.
Komizt hefði verið að niður-
stöðu um þetta efni áður en
fjárlög ársins 1972 hefðu verið
afgreidd á Alþingi i desember
s.l. Væri i þeim tekin upp fjár-
veiting til löggæzlu, sem hefði
verið miðuð við, að kostnaður
af henni yrði allur greiddur úr
rikissjóði á þessu ári. Samfara
þessari tilfærslu löggæzlu-
kostnaðar væri nauðsynlegt að
breyta lögum um lögreglu-
menn, en þeir væru sam-
kvæmt gildandi lögum flestir
starfsmenn sveitarfélaga, þótt
embættismenn rikisins, lög-
reglustjórarnir, stýrðu
störfum þeirra, en þeir lytu
aftur yfirstjórn ráðherra. Þar
sem þær breytingar, sem eðli-
legt væri að gerðar yrðu á
lögunum, snertu flestar
greinar gildandi lögreglu-
mannalaga, hefði þótt rétt að
semja lögin að nýju i heild. EB
skamms?
þar sem þvi verður við komið. 1
nokkrum atriðum vikur frum-
varpiðþó frá norrænu lögunum, á
það einkum við um skipun efnis
og niðurröðun, en aðeins að litlu
leyti um efnisatriðin sjálf. Auk
hinna norrænu laga hefur aðal-
lega verið höfð hliðsjón af frönsku
höfundaiögunum frá 1957 og
frumvarpi til höfundalaga
Sambandslýðveldisins Þýzka-
lands frá 1962. Þá hefur verið
gætt sérstaklega að haga ák-
væðum frumvarpsins þannig, að
þau fullnægðu kröfum Ber-
narsáttmálans og Genfarsátt-
málans.
Ný höfundalög innan