Tíminn - 13.06.1972, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 13. júni 1972.
TÍMINN
9
tJtgefandi: Fra'msóknarflokkurinn
; Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þór-;l
: arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Heigason, Tómas Karlsson,;:
: Andrés Kristjánsson (ritstjórn Sunnudagsblaðs Timans).|:
: Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislasonu Ritstjórnarskrif-i:
: stofur i Edduhúsinu við Lindargötu, símar 18300-18306.:!
: Skrifstofur i Bankastræti 7 —afgreiöslusimi 12323 — auglýs-:!
! ingasimi 19523. Aðrar skrifstofurrsimi 18300. Áskriftargjald!!
! 225 krónur á inánuði innan lands, i lausasölu 15 krónur ein-j:
takið. Blaðaprent h.f.
Hættan framundan
Hinar mörgu verðhækkanir, sem var frestað
meðan verðstöðvunin var i gildi, eru nú um
garð gengnar. Svo miklar hafa þessar hækkan-
ir orðið, að engum mun þykja lengur, að of-
mælt hafi verið hjá Ölafi Björnssyni prófessor,
að hrein hrollvekja væri framundan, þegar
verðstöðvuninni lyki. Verðhækkunarbylgjan,
sem hér hefur orðið siðustu mánuðina, er ein
hinna mestu, sem hér hafa orðið.
En þótt beinum afleiðingum verðstöðvunar-
innar sé þannig lokið, fer fjarri þvi að hinar
óbeinu afleiðingar hrollvekjunnar séu úr sög-
unni. Sú hætta er nú yfirvofandi, að hækkanir
þær, sem orðið hafa að undanförnu, leiði til
nýrra vixlhækkana og siðan koll af kolli.
Þannig var það efnahagskerfi, sem viðreisnar-
stjórnin lét eftir, úr garði gert. Komi nýjar
verulegar verðhækkanir til sögu næstu mánuði
og tilsvarandi kauphækkanir i kjölfar þeirra,
hefur vafalitið verið lögð meiri byrði á at-
vinnureksturinn en hann getur risið undir með
góðu móti. Þannig fer fjarri þvi, að hættan,
sem fylgir hrollvekjunni, sé liðin hjá.
Það er óumdeilanlegt, að kaupmáttur lág-
launafólks og bænda hefur aukizt verulega sið-
an núverandi rikisstjórn kom til valda, þrátt
fyrir þær verðhækkanir, sem hafa orðið að
undanförnu. Viðfangsefnið nú er að tryggja að
þessi aukni kaupmáttur haldist og að atvinnu-
rekstrinum verði ekki ofþyngt, þvi að ella
dregur brátt til samdráttar og atvinnuleysis.
Þetta er ástand, sem stjórnmálamenn og leið-
togar stéttarsamtaka verða að horfast i augu
við og mæta með raunhæfum aðgerðum. Nú
má ekki loka augunum og draga allt á langinn
likt og viðreisnarstjórnin gerði haustið 1970,
þegar hún greip til bráðabirgðaverðstöðvunar i
stað raunhæfra aðgerða.
Þeir flokkar, sem tóku við stjórninni eftir
siðustu kosningar, gerðu sér ljóst, að það yrði
ekki neitt létt verk að ná tökum á verðbólgunni
eftir langvarandi óstjórn á efnahagsmálunum
og fjórar gengisfellingar á einum áratug. Það
verður að játa hreinskilnislega, að þetta hefur
enn ekki heppnast, þótt kappkostað hafi verið
að halda verðhækkununum i skef jum og miklu
friðsamlegra hafi verið á vinnumarkaðnum en
um langt skeið. Það var lika alltaf ljóst, að
erfitt yrði að fást við þetta verkefni fyrr en
hrollvekjan væri um garð gengin. Nú er sá timi
hinsvegar kominn, að ekki má mikið lengur
dragast að taka þessi mál til raunhæfrar með-
ferðar. Það er alveg sérstakt hagsmunamál
launafólks til að tryggja þann aukna kaupmátt,
sem þegar hefur fengist, og til að tryggja
blómlegt atvinnulif, sem er undirstaða nægrar
atvinnu. Sama gildir um bændur og aðra fram-
leiðendur, sem eiga mikið undir þvi, að sæmi-
leg kaupgeta haldist. Það má ekki fresta þvi
lengi að fást við vandann, eins og gert var illu
heilli haustið 1970.
PRAVDA I F0RUSTUGREIN:
LEIÐ TIL EFLINGAR
FRIÐI í EVRÓPU
Mjög er nú rætt um
undirbúning að
öryggismálaráð-
stefnu Evrópu austan
hafs og vestan. Stað-
festing griðasáttmál-
ans milli Sovétrikj-
anna og Vestur-
Þýskalands var alger
forsenda þess, að
samningar tækust um
Berlin og þar með
einnig að hugsanlegt
yrði áður en langir
timar liða, að fá aust-
ur- og vestur til að
setjast að samninga-
borði og semja um
takmörkun vigbúnað-
ar á öryggismála-
ráðstefnu Evrópu.
Afstaða Sovétrikj-
anna á næstu misser-
um til þeirra mála,
sem ráða munu úrslit-
um um það, hvort af
slikri ráðstefnu verð-
ur eða ekki, er þvi
mjög til umræðu nú i
stjórnmálaheimi
vesturlanda. En
hvernig túlkar Sovét-
stjórnin afstöðu sina
heima fyrir. Til að
gefa nokkrar upplýs-
ingar um það, birtum
við hér forystugrein
úr málgagni Sovét-
stjórnarinnar,
Prövdu, en þar var
um þessi mál fjallað
2. júni s.l. Prövdu-
greinin svohljóðandi:
„Almenningur i Sovétrikj-
unum fagnar þessum atburöi
sem nýrri sönnun fyrir áhrif-
um hinnar leninisku utanrikis-
stefnu Sovétrikjanna og fram-
kvæmd á friðaráætluninni,
sem 24. flokksþing
Kommúnistaflokks Sovétrikj-
anna lagði drögin að, og miðar
að þvi að verja frelsi, sjálf-
stæði og öryggi þjóða, svo og
sigri fyrir kenninguna um
friðsamlega sambúð rikja
meö ólfk þjóðfélagskerfi.”
„Samningurinn milli Sovét-
rikjanna og Vestur-Þýzka-
lands bindur endi á langt
timabil erfiöleika i samskipt-
um rikjanna, er stöfuðu af
stefnu stjórnarvalda i Vestur-
Þýzkalandi. Hann skapar
nauðsynlegan stjórnmálaleg-
an og lagalegan grundvöll
undir góð nábúatengsl og
gagnkvæma samvinnu til á-
vinnings fyrir báða aðila milli
Sovétrikjanna og Vestur-
Þýzkalands, og hann stuölar
að eflingu friöar og öryggis á
meginlandi Evrópu.”
„Samningurinn staðfestir
friöhelgi landamæra allra
Evrópurikja, nú og i framtiö-
Leonid Breshneff
inni, þar á meðal vesturlanda-
mæra Póllands við Oder og
Neisse fljótin og landamærin
milli Austur-Þýzkalands og
Vestur-Þýzkalands. Hann fel-
ur i sér skuldbindingu beggja
aöila um að hafna valdbeit-
ingu i samskiptum sin á milli
og viö lausn alþjóðlegra
vandamála. Allt hefur þetta,
ásamt sams konar inntaki
samningsins milli Póllands og
Vestur-Þýzkalands, afarmikla
þýðingu fyrir eflingu friöar og
öryggis i Evrópu.
Staöfesting samninganna
milli Sovétrikjanna og Pól-
lands annars vegar og Vestur-
Þýzkalands hins vegar er
mikill sigur fyrir stjórnmála-
stefnu sósialistarikjanna og
fyrir öll friöarsinnuð öfl.
Samningarnir sýna vaxandi
áhrif sósfallsku rikjanna á
heimsmálin. Hin uppbyggj-
andi stefna sósialisku rikj-
anna er oröinn snar þáttur i
eflingu öryggis i Evrópu og
heimsfriðarins.”
,Leonid Breshneff aðalritari
miðstjórnar Kommúnista-
flokkst Sovétrikjanna sagði i
ræöu á 8. þingi Sósialiska ein-
ingarflokksins þýzka: „Fram-
kvæmd samninganna milli
Sovétrikjanna og Póllands við
Vestur-Þýzkaland mun stuðla
mjög aö þvi aö hreinsa hið
pólitiska andrúmsloft i
Evrópu. Þeir munu að okkar
áliti veröa undanfari eðlilegra
samskipta milli Vestur-
Þýzalands og sósialisku
rikjanna i Evrópu, að
almennri þróun árangursriks
samstarfs milli landa Austur-
og Vestur-Evrópu og að lausn
þýðingarmikilla vandamála i
sambandi viö öryggismál
Evrópu.”
„Fjórveldasamkomulagið
um Vestur-Berlin, svo og
samníngarnir milli stjórna
Vestur-Þýzkalands og Austur-
Þýzkalands og stjórnar A-
Þýzkalands og þings Vestur-
Berlinar munu hafa hagstæö
áhrif á þróun mála i Evrópu.
Stofnun samskipta milli Áust
ur-Þýzkalands og Vestur-
Þýzkalands og aðild beggja
þýzku rikjanna að Sameinuöu
Þjóöunum yrðu mikilvæg fyr
ir frekari þróun mála I Evrópu
og eflingu heimsfriðarins.
Meginland Evrópu er nú á
timamótum. Hugsjónir friðar
og öryggis og þróun samstarfs
á mörgum sviöum njóta
stuðnings almennings og
stjórna vaxandi fjölda rikja.
Nær öll Evrópuriki hafa lýst
sig fylgjandi ráðstefnu um
öryggismál Evrópu og sam-
starf. Kanada hefur einnig
fallizt á tillöguna um ráðstefn-
una. Og samkvæmt sameigin-
legri yfirlýsingu Sovétrikj
anna og Bandarlkjanna 1
Moskvusamningnum hafa
Bandarikin fallizt á að haldn-
ar veröi viðræöur margra
þjóða um undirbúning að ráð-
stefnunni, og aö ráöstefnan
verði kölluð saman án tafar á
þeim tima, sem aðilar verða
sammála um.
I yfirlýsingu Pragfundar
stjórnmálanefndar Varsjár-
bandalagsrikjanna voru sett
fram grundvallaratriði varö-
andi öryggismál Evrópu af
hálfu sóslalistarikjanna. Þessi
atriöi voru i samræmi við lifs-
hagsmuni þjóðanna og munu
reynast góöur grundvöllur
fyrir samvinnu allra rikja sem
áhuga hafa á málinu, Það
gengur ekki fram óhindrað að
koma á eölilegu ástandi I
Evrópu. Á Vesturlöndum eru
enn áhrifarik öfl, sem ekki
vilja aö dregið verði úr spenn-
unni og berjast gegn þvi með
öllum ráðum. Þvi er hlutverk
friðaraflanna svo mikilvægt
að halda andstæðingum
öryggis Evrópu I skefjum.”
Þ.Þ.