Tíminn - 12.08.1972, Blaðsíða 3

Laugardagur 12. ágúst 1972
TÍMINN
Friðrik Ólafsson skrifar
um þrettándu skákina
Hv.: Spassky
Sv.: Fischer.
Biðskákin.
42. Kgll
Það er fljótlegt að ganga úr
skugga um að 42. Bxh8 o.s.frv.
er vonlaust er til lengdar lætur.
Eftir 42. —, Hxh8 43. Hh4, Hd8
44. Hh7 + , Kg8 45. He7, Kf8 46.
Hh7 á svartur ýmissa kosta völ,
t.d. 46. —, e5 eða 46. —, b4, sem
hvort tveggja leiðir til vinnings
fyrir svart.
44. —
Eini leikurinn.
45. Hh7 +
46. He7 +
47. Hxe5
48. Kf2
49. Kel
50. Hexd5 +
e5
Ke6
Kd6
Hxc3 +
Hc2 +
Kxd7
Kc6
Svartur hefur nú orðið að láta
biskup sinn af hendi, en svörtu
frelsingjarnir þrir á drottning-
arvængnum eru ógnvænlegir.
42. —
43. c3
Ha3 +
51. Hd6+
52. Hd7 +
Kb7
Bent Larsen gerði ráð fyrir 43.
Kf2 i athugunum sinum, en sá
leikur strandar á 43. —, Haxh3!
Eftir t.d. 44. d8 = D, HxD 45.
Bxd8, e5! er hvitur glataður.
Hviti hrókurinn á f4 er dauða-
dæmdur út á miðju borði!.
Svartur svarar 46. Bf6 einfald-
lega með —, Ke6! og hvitur ræð-
ur ekki við neitt. Hins vegar
ekki 46. —, exf4 vegna 47. Hxd5.
52. He6 væri bezt svarað með
-, Hc8.
52. —
53. H7d2
Ka6
Svarti hrókurinn á c2 er hviti
til trafala og hann ákveður að
losa sig við hrókinn.
43.
Hha8
53. —
54. Kxd2
55. h4
Hxd2
b4
43. —, al = D gæfi ekki góða
raun vegna 44. Hxal, Hxal 45.
Hh4! og hvitur heldur jafntefli
við beztu taflmennsku.
44. Hh4!
Fyrstu 15 leikirnir voru leikn-
ir hratt af beggja hálfu og virð-
ast þvi báðir hafa komizt að
sömu niðurstöðu i athugunum
sinum á biðstöðunni.
Björgunarmöguleikar hvits
eru i þvi fólgnir að mynda áér
frelsingja á kóngsvængnum.
Með þvi móti fær hann heft
hreyfifrelsi svarta hróksins.
55. —
56. h5
57. Hal
Kb5
c4
Ekki 57. h6, c3+ 58. Kd3,
al = D 59. Hxal, Hxal 60. h7,
Spassky
Friðrik
Fischer
Hdl+ 61. Kc2, Hhl 62. h8 = D,
Hxh8 63. Bxh8, Kc4 og sv. vinn-
ur.
57. —
58. gli
gxh5
h 4
63. —
64. Kc3
65. Hxhl
66. Kb2
67. Hdl +
b3 +
hl = D
Kd5
f4
Umhugsunartimi Spasskys
var nú orðinn af skornum
Hinir fjölmörgu frelsingjar skemmti. Staðan krefst ná-
leika aðalhlutverkin i þessari kvæmrar taflmennsku
skák.
59. g7
60. Be7
h 3
67. —
68. Hcl
69. Hdl +
Ke4
Kd3
60. Be5 er mjög athyglisverð-
ur leikur i þessari stöðu. Þar
hindrar biskupinn för svörtu
frelsingjanna á báðum vængj-
60.
Hg8
Hvitur hótaði að koma sér upp
drottningu með þvi að leika 61.
Bf8. Svarti hrókurinn verður nú
fangi á g8 um ófyrirsjáanlegan
tima.
Hér verður Spassky á i mess-
unni, en staðan krefst, eins og
áður er sagt, nákvæmrar tafl-
mennsku. 69. Hc3+ virðist
halda i horfinu og gefa hvita
góða jafnteflismöguleika. T.d.
69. —, Kd4 70. Hf3, c3+ 71. Kal
og örðugt er að sjá hvernig
svartur kemst frekar áleiðis.
69. —
70. Hcl
71. Bc5
Ke2
f3
61. Bf8
h 2
Neyðist til að sleppa hróknum
úr prisundinni.
Eftir að svarti hrókurinn er
orðinn „statisti” á g8 hefur
maður það á tilfinningunni að
þáttaskil hafi orðið i skákinni.
Svartur virðist nú varla eiga
kost á meira en jafntefli. Hefur
Fischer orðið einhvers staðar á i
messunni?
71. —
72. Hxc4
Hxg7
Ild7!
Nú er hvitur glataður. Hann
ræður ekki við allar hótanirnar.
73. He4 +
Kfl!
62. Kc2
63. Hdl
Kc6
Hindrar að svo stöddu svarta
kónginn i að koma peðum sinum
á kóngsvængnum til hjálpar. Til
að koma þessu i kring fórnar
Fischer h-peði sinu.
Allir aðrir leikir leiða til jafn-
teflis.
74. Bd4 f2!
Hvitur gafst upp. T.d. 75. Hf4,
Hxd4 76. Hxd4, Ke2 77. Hf4,
fl=D og sv. vinnur siðan með
þvi að fórna a-peðinu og gera b-
peðið að drottningu.
AÐEINS KRAFTAVERK KEMUR NÚ í VEG FYRIR SIGUR FISCHERS:
TAPAÐI SPASSKI NIÐUR
JAFNTEFLI í 13. SKAKINNI?
ET-Reykjavik.
13. skákinni var framhaldiö i
gær. Biðskákin varö mjög tvisýn
og leit svo út uin tima, að Spasski
heföi jafnaö metin og ætti jafnvel
möguleika á vinningi.
Þaö teygöist verulega úr skák-
inni og varö hún sú lengsta, sem
tefld hefur veriö i einviginu hing-
aö til. Spennan var i hámarki i
Höllinni. Áhorfendur biöu i ofvæni
eftir úrslitum skákarinnar og
flestir hjuggust viö jafntefii,
þ.á.m. skákmeistarar á borö viö
Larsen, Gcller og Gligoric.
Eftir 72. leik kom hins vegar i
Ijós, aö skákin var gjörtöpuö fyrir
heimsmeistarann og gaf hann
hana 1 leik siöar. Ýmsir töldu eft-
ir á, að Spsasski heföi leikið illa af
sér og tapaö niður jafnteflinu.
Aörir, þ.á.m. Friðrik ólafsson,
töldu. aö skákin hcföi liklega ætiö
veriö unnin fyrir Fischer.
Fischer hefur nú 8 vinninga
gegn 5 vinningum Spasskis. Slikt
er nú forskot áskorandans, aö aö-
eins kraftaverk getur komiö i
veg fyrir, að hann vinni einvigið
og hreppi heimsmeistaratitilinn,
14. einvigisskákin verður tefld
kl. 5 á sunnudag.
Fischer hefur tæpum klukku-
tima lengri umhugsunartima en
Spasski á fyrstu 16 leiki bið-
skákarinnar. Áskorandinn er þvi
ekkert að flýta sér, heldur mætir
tæpum háiftima of seint til leiks.
Spasski er löngu kominn og bið-
leikur hans Kg3 er af skák-
spekingum talinn sá bezti i stöð-
unni. Svar Fischers kemur hins
vegar á óvart þvi að búizt var við
e5.
Leikirnir koma nú hver af öðr-
um báðir aðilar virðast tefla hratt
og örugglega. Bent Larsen heldur
fast við þá skoðun sina, að jafn-
tefli séu liklegustu úrslitin. Aðrir
eru ekki aldeilis á þvi og telja það
aðeins spurningu um tima, hve-
nær Spasski gefist upp.
TAFLIÐ SNÝST VIÐ
Ég rekst á blaðamann frá New
York, dökkan á hörund, og spyr
hann áííts. Hann telur F'ischer
standa betur, en vill að öðru leyti
litið um stöðuna segja. (Blaða-
maður þessi heitir Archie Waters
og skrifar fyrir blaðið Long Is-
land Press. Hann kveðst hafa
fylgzt með skákferli Fischers og
vera góður vinur áskorandans.
Waters segist þvi miður verða að
fara héðan, áður en einviginu
Ijúki, en Larry Evans, bandriski
stórmeistarinn, skrifi um skák
fyrir blað sitt, eins og svo mörg
önnur vestra.)
Það er eitthvað á seyði á skák-
borðinu. Spasski leikur Be7 i 60.
leik og Fischer ersýnilega i klipu,
þvi að hann hugsar sig um dágóða
stund, áður en hann leikur Hg8.
Heimsmeistarinn er þá ekki seinn
á sér að loka hrók áskorandans
inni og enn notar Fischer drjúgan
tima til umhugsunar.
Taflið hefur snúizt við! Ég sé,
hvernig Bandarikjamennirnir i
pressuherberginu hljóðna og
stara vantrúaðir á sjónvarps-
skerminn — þeir trúa ekki sinum
eigin augum. Ætlar Bobby þá
ekki að vinna, þegar allt kemur til
alls?
Og nú veðja flestir á jafntefli og
Larsen er i essinu sinu. Daninn og
Geller eru i hrókasamræðum um
stöðuna. Niðurstaðan er á einn
veg: jafntefli.
Þeir bjartsýnustu eru jafnvel
farnir að spá Spasski sigri.
AFLEIKIR
— EÐA HVAÐ?
Sem sagt Spasski er (eða
a.m.k. á að vera) öruggur með
jafntefli og eygir e.t.v. vinning.
Brúnin hefur sannarlega lyfzt á
þeim Skáksambandsmönnum.
Allt i einu þyngist brúnin á ný.
Eftir 72. leik kemur sem sagt i
ljós, að staðan er gjörtöpuð hjá
heimsmeistaranum. Hvernig sem
taflinu er hagrætt, á Fischer ætið
sigur visan. Bent Larsen er ný-
farinn áleiðis til Bandarikjanna
og kveðjuorð hans voru: „Þetta
endar með jafntefli!”
Hallargestir standa flestir
gáttaðir og rýna á stöðuna, en
hvarvetna reka þeir sig á þá bein-
hörðu staðreynd, að taflið er tap-
að fyrir heimsmeistarann.
Spasski gefst svo upp eftir 73.
leik og keppendurnir yfirgefa
Höllina: Fischer með 8 vinninga
upp á vasann, Spasski aðeins 5.
Nú getur aðeins kraftaverk komið
i veg fyrir sigur Roberts Fischers
i einviginu! (En kraftaverk hafa
jú gerzt, m.a.s. hér á tslandi.)
Eftirmáii: Spekingar reyna
auðvitað að grafast fyrir um
orsakir tapsins. Afleikir segja
ýmsir og benda á fjölmarga leiki
þvi til sönnunar. Aðrir eru var-
kárari og álita skákina hafa verið
allan timann tapaða.
SETTIN UPPSELD!
St hefur nú selt þau sett af
minnispeningum, sem gefin voru
út fyrir nokkrum dögum. 800 sett
alls. Ágóði af sölunni nemur
u.þ.b. 4 1/2 millj. kr.
Enn eru að mestu óseldir stakir
minnispeningar, er gefnir voru út
um leið og settin. Pöntunum verð-
ur veitt móttaka hjá St frá hádegi
á sunnudag.
Svo ein frétt, sem betur ætti
heima i Spegli Timans: Larissa,
kona Spasskis, var ekki mætt i
Laugardalshöllinni i gærdag,
eiginmanni sinum til halds og
trausts. Aftur á móti sást til ferða
hennar og fylgdarkvenna, þar
sem þær voru að skoða i búða-
glugga i miðbænum. Liklegast
öllu skemmtilegri iðja en horfa á
eiginmanninn tapa á jafn drama-
tiskan hátt og i gær.
Hraðskákmót í dag
1 dag kl. 14 hefst hraðskákmót,
scm Skáksamband isiands gengst
fyrir, i skákklúbbnum I Glæsibæ.
öllum er heimii þátttaka, en þátt-
tökugjald er 200 krónur og allir
VEKÐA að hafa með sér töfl og
kiukkur.
Nokkrir stórmeistarar munu
taka þátt i mótinu.
3
Stéttaskipting í ellinni
lngvar Gislason, alþingis-
maöur, skrifar grein um
kjara- og skattamál aldraðra i
siöasta tölubi. Dags á Akur-
eyri. Þar segir Ingvar m.a.:
„Núverandi rikisstjórn hef-
ur þvi látið þaö sitja i fyrir-
rúmi aö jafna kjör aldraða
fólksins og tryggja öllu öldr-
uöu fólki lifvænlega afkomu.
Þaö var samdóma álit allra
þeirra flokka, sem nú standa
aö rikisstjórninni, ekki sizt
framsóknarmanna, aö þetta
mál skyldi hafa forgang fram
yfir margt annaö i félagsleg-
um réttarbótum. Þaö er ckki
gleymt. hvernig ástandiö var i
þessum efnum, áður en núver-
andi rikisstjórn tók viö, þegar
ráöherrar, scm kcnna sig viö
„alþýöu", fóru ineð yfirstjórn
tryggingamálanna. Á valda-
tima ihalds og krata jókst si-
l'ellt tekjubiliö milli aldraös
fólks innbyröis. Þróunin i lif-
cyrissjóös- og tryggingainál-
uiiuiii var nteö þeim hætti, aö
hún lciddi til nýrrar stétta-
skiptingar i ellinni. Ánnars
vegar voru lifcyrisþegar, sem
rétt áttu til öruggs, oft verö-
tryggðs, lifeyris úr sjóöum
stétta sinna og fulls ellilifeyris
alinaunatrygginga aö auki, en
liins vegar voru þeir, seni ekki
áttu aöild aö llfeyrissjóði, en
uröu aö láta sér nægja hinn
nauina ellilifeyri trygging-
anna. Ef aldraö fólk vann sér
inn tckjur meö cigin vinnu
sinni, þá voru þær aö l'ullu
skattlagöar, og engin sérstök
miskunn sýnd i þvi efni. Ég
get ekki stillt inig um aö minn-
ast þcss nú, aö ég geröi nokkr-
um sinnum tilraun til þess aö
lá löglckinn sérstakan skatt
l'rádrátt fyrir gamalt fólk,
sem ekki nyti lifcyrissjóðs
réttinda. Þaö heföi þýtt vcru-
lega kjarahót fyrir margt
gainalt fólk og stefndi i
jafnaöarált. Ég minnisl þess
ekki, aö talsiucnn frálarandi
rikisst jórnar tækju undir þetta
réttlætismál, og var þaö þó út-
látalitiö.
i fyrra dæminu, sem ég
nefndi hér aö framan. gat
aldraö fólk kviöalaust um af-
komu sina drcgiö sig i hlé frá
störfum og notið efri áranna i
ró. en i hinu siöara lá óttinn
viö pcningaskortinn og um-
komuleysi ellidaganna eins og
mara á gamla fókinu. Flest af
þessu fólki hylltist til aö vinna
livaöa verk sem var eins lengi
fram eftir ævi og frekast var
kostur. Þaö fólk, sem ckki
lial'öi aörar peningatekjur en
hinn almcnna ellilífeyri, var
yfirleitt ofursclt fátækt og úr-
ræöaleysi um afkoniu sina.
Viö mörgu af þessu fóki blasti
sjaldnast annaö en aö þurfa aö
þiggja einhverskonar náöar-
hrauö, annaö hvort úr hendi
ættingja sinna eöa hins opin-
bera, nema hvort tveggja
væri. Eigin framfærslumögu-
leikar þessa fólks voru stór-
skertir vegna ellinnar. Þetta
ástand braut niöur sjálfsvirð-
ingu aldraðs fólks eöa magn-
aöi beiskju þess og kviða fyrir
eliiárunum.
Óréttmæt ásökun
Núverandi rikisstjórn hefur
lagt sig fram um aö bæta hag
þessa fólks. Og hafur þess hef-
ur fyrst og fremst verið bættur
meö tekjutryggingunni, þann-
ig aö aldrað fólk hefur nú
möguleika á lifvænlegum lág-
inarkstekjum. Núverandi
rikisstjórn hefur einsett sér aö
jafna sem mest lifskjörin i
landinu, og þaö hcfur hún þeg-
ar gert aö verulegu leyti livað
snertir gamla fólkið. Það
kemur þvi úr hörðustu átt,
þegar stjórnarandstæðingar
ásaka rikisstjórn Ólafs Jó-
hannessonar uniárás á lifsaf-
komu aldraöra. Sú ásökun er i
meira lagi óréttmæt og mun
fljótlcga reynast lélegt áróð-
ursefni.” —TK