Fréttablaðið - 25.02.2004, Blaðsíða 14

Líklega hafa stjórnvöld ekki áttaðsig á til hvers þau voru að stofna
þegar þau skipuðu óbyggðanefnd og
gáfu henni opið skotleyfi á svo til allt
óbyggt land á Íslandi. Nýjasta hug-
detta nefndarinnar – að slá eign rík-
isins á topp Esjunnar, góðan part
Hellisheiðar og væna sneið af
Reykjanesi – lýsir óvirkni nefndar-
innar og markleysu. Hvað í veröld-
inni ætlar ríkið að gera við topp Esj-
unnar sem Reykjavíkurborg er ekki
treystandi að gera betur? Og hvað
vill ríkið með Bláfjöll? Bíða brýnni
verkefni ekki ríkisstarfsmanna en
að sýsla með þetta svæði? Og hvað
gekk þeim til að selja Hitaveitu
Reykjavíkur hluta þessa lands fyrir
fáeinum árum? Voru þeir að selja
mikilsvert land sem nauðsynlegt er
að halda í eigu ríkisins?
Í raun má ekkert skilja í þessum
hugmyndum óbyggðanefndar. Þær
eru óskiljanlegar með öllu. Ríkið
hefur ekkert að gera við þessi lönd.
Það á ekkert erindi upp á topp Esj-
unnar né upp á Hellisheiði. Það
liggja ekki fyrir neinar tillögur um
hvernig ríkið ætli sér að nota landið
enda hefur engum dottið í hug nein
nýting þessa lands. Það liggur þarna
ágætlega varið gegn spjöllum og
býður þolinmótt síns tíma.
Þetta mál sýnir hins vegar ágæt-
lega hversu hættulegt það er að
skipa sakleysislega nefnd og velja í
hana menn með eðlilega starfsorku.
Það skiptir í raun sáralitlu hversu
mikilvægt erindi nefndarinnar er;
hún starfar á þeim hraða sem nefnd-
armenn hafa tamið sér við vinnu. Án
þess að nokkur átti sig á liggja fyrir
nefndinni tillögur um nauðsyn þess
að koma toppi Esjunnar úr eigu
Reykjavíkurborgar og yfir til ríkis-
ins. Og starfsmenn Reykjavíkur-
borgar – og reyndar allra sveitar-
félaga á suðvesturhorninu – er
skyndilega komnir í fulla vinnu við
að verjast þessum kröfum. Þegar
upp verður staðið eftir nokkra mán-
uði – jafnvel nokkur ár – munum við
hafa séð á eftir nokkrum mannárum
hjá opinberum starfsmönnum í deil-
ur um hver eigi að eiga Esjuna. Og
fyrir þá vitleysu alla greiðum við
skatta og útsvar – þriðjung af laun-
um okkar og fimmtung af öllu sem
við kaupum okkur. Og síðan þurfum
við að sitja undir deilum þessara op-
inberu manna sem mæta ábúðarfull-
ir í fréttatímana að rökstyðja hverj-
ir séu hæfustu eigendur að toppnum
á Esjunni. Er von að maður spyrji:
Hafa þessir menn ekkert skárra við
tíma sinn – og tíma okkar – að gera?
Eða skattana okkar? Ef ríkissjóður
er svo ríkur af fé að hann geti haldið
mönnum á launum við að velta fyrir
sér hverjir eigi toppinn á Esjunni má
þá ekki lækka skattana og endur-
greiða almenningi oftekna skatta
undanfarinna ára? Eða má ef til vill
finna brýnni verkefni fyrir opinbera
starfsmenn í samfélagi okkar? Til
dæmis að klæða þá í löggubúninga
og láta þá ganga um miðbæinn á
nóttunni. ■
Ralph Nader hefur ákveðið aðfara í framboð í bandarísku
forsetakosningunum í nóvember
næstkomandi. Nader býður sig
fram sem óháður frambjóðandi en
hann fór einnig fram í síðustu for-
setakosningum, þá sem frambjóð-
andi Græningjaflokksins. Hann
fékk tæp þrjú prósent atkvæða og
þó það teljist ekki mikið, kenna
margir demókratar honum um sig-
ur George Bush sem vann Al Gore
með sáralitlum mun. Almennt er
talið að Nader muni ekki ná sama
árangri nú og fyrir fjórum árum
þar sem hann hefur hvorki flokk á
bak við sig né fjársterka aðila. Það
dregur einnig úr möguleikum
hans að andstæðingar George
Bush virðast hafa gert sér grein
fyrir að nauðsynlegt sé að samein-
ast um þann frambjóðanda sem
líklegastur sé til að fella forset-
ann. Aðrir telja þó að enn á ný geti
orðið svo mjótt á munum í forseta-
kosningum að tvö, þrjú prósent at-
kvæða skipti verulegu máli.
Röggsamur gagnrýnandi
Nader fæddist í Connecticut
árið 1934. Hann lærði lögfræði í
Princeton og Harvard og þótti af-
burðanámsmaður. Hann starfaði
sem lögfræðingur og sinnti
kennslu. Hann komst fyrst í frétt-
irnar með bók sinni Unsafe at Any
Speed þar sem hann sakaði bíla-
verksmiðjur um að framleiða far-
artæki sem uppfylltu ekki örygg-
iskröfur. Bókin varð til þess að
málið var tekið upp á þingi og lög
um umferðaröryggi voru sett árið
1966. Árið eftir útnefndi Junior
Chamber Nader sem einn af tíu
ungum afreksmönnum ársins. Síð-
an hefur hann verið röggsamur
þjóðfélagsgagnrýnandi og bar-
áttumaður í umhverfis- og neyt-
endamálum. Tímaritið Time hefur
kallað hann „kröfuharðasta við-
skiptavin Bandaríkjanna“. Hann
er óþreytandi í starfsemi sinni og
hefur byggt upp samtök víðs veg-
ar um landið sem láta mjög til sín
taka í málum sem varða umhverf-
isvernd, matvælaiðnað, skatta-
breytingar, öryggismál og fleira í
þeim dúr. New York Times segir
að Nader skeri sig úr vegna þess
að hann hafi leitt þjóðfélagsgagn-
rýni sína til árangursríkra póli-
tískra framkvæmda.
Demókratar með of
lítið ímyndunarafl
Nader, sem verður sjötugur í
þessari viku, sagði í bandarísku
morgunsjónvarpi að í kosninga-
baráttunni myndi hann gagn-
rýna Bush forseta af meiri ákafa
en demókratar væru færir um
þar sem þeir væru of varfærnir
og hefðu of lítið ímyndunarafl.
Hann gefur lítið fyrir skoðanir
þeirra sem segja hann vera að
skemma fyrir með framboði
sínu, segir þá sem tala á þann
hátt vera að neita kjósendum um
val. Hann sakar demókrata og
rebúblikana um að vera undir
hæl stórfyrirtækja sem láti sér á
sama standa um þarfir venju-
legra Bandaríkjamanna.
Demókratinn Terry McAulif-
fe segir ákvörðun Naders um
forsetaframboð vera óheppi-
lega. „Hann á farsælan feril sem
baráttumaður fyrir bættum
kjörum alþýðufjölskyldna og
mér þætti afar miður að sjá
hluta af arfleifð hans verða þá
að hafa fært okkur átta ára
valdatíma George Bush.“ ■
Andsvar
GUÐFINNA JÓH.
GUÐMUNDSDÓTTIR
■ hdl., skrifar fyrir hönd Hunda-
ræktunarinnar að Dalsmynni.
14 25. febrúar 2004 MIÐVIKUDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Reynir Traustason
og Steinunn Stefánsdóttir
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Rafpóstur auglýsingadeildar:
auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslunum á lands-
byggðinni. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
Það má gera miklu betur í heil-brigðiskerfi þjóðarinnar. Það
er hins vegar ekki við starfsfólk
heilbrigðiskerfisins að sakast
heldur stjórnmálamennina sem
setja kerfinu ramma og reglur.
Það er ljóst að hvorki heildar-
stefna né framtíðarsýn í heil-
brigðismálum finnst meðal núver-
andi valdhafa. Einn daginn á að
loka þessari deild en þann næsta
er hætt við loka henni. Stundum á
að flytja þessa starfsemi og
stundum ekki. Skip-
aðar eru nefndir
sem fá síðan ekki
að skila af sér áður
en ráðist er í sárs-
aukafullar aðgerðir
á starfssviði nefnd-
anna.
Allar þessar
fréttir bera vott um
aðeins einn hlut. Al-
gert stefnuleysi ís-
lenskra stjórnvalda
í heilbrigðismálum
þjóðarinnar. Óviss
framtíð og handhófskenndur nið-
urskurður eru raunveruleiki sem
sitjandi ríkisstjórn býður bæði
sjúklingum og starfsfólki upp á.
Hlutverk stjórnmálamanna er
ekki einungis að útdeila skattpen-
ingum heldur ber okkur að móta
skýra heildarsýn og þann ramma
sem við viljum sjá okkar velferð-
arkerfi starfa innan.
Núgildandi kerfi með tíma-
bundnum plástrum gengur engan
veginn upp. Þegar plástrar eru
síðan rifnir af of snemma er oft
hætta að sýkingu.
Samfylkingin heimsækir
Landspítala
Þrátt fyrir talsvert fjármagn í
heilbrigðiskerfinu eru alvarlegar
brotalamir í því. Málefni geð-
sjúkra eru í uppnámi ár eftir ár
vegna fjárskorts og biðtími eftir
hjúkrunarrými er á annað ár.
Fjárskortur er því sums staðar
mikið vandamál. Meginvandi heil-
brigðiskerfisins er þó að kerfið
virkar ekki og dreifingu fjár-
magnsins er ábótavant. Þar hafa
stjórnvöld brugðist.
Samfylkingin hefur ákveðið að
heilbrigðismál verði næsta póli-
tíska stórverkefni flokksins þar
sem ný og framsækin hugsun
verður innleidd með faglegri
vinnu. Þessa dagana eru allir
þingmenn Samfylkingarinnar að
heimsækja fjölmargar deildir
Landspítala - háskólasjúkrahúss
með það fyrir augum að hlusta
milliliðalaust á starfsfólk þessa
stærsta vinnustaðar landsins.
Lausnirnar eru til
Vandi heilbrigðiskerfisins er
ekki óyfirstíganlegur og Samfylk-
ingin er reiðubúin til að leggja sitt
af mörkum til að leysa hann. Fjöl-
marga hluti þarf að skoða þegar
kemur að endurbótum. Það þarf
að skilgreina ítarlega hvert hlut-
verk einstakra heilbrigðisstofn-
ana eigi að vera. Áður en þeirri
vinnu lýkur er erfitt að móta ein-
hverjar skynsamlegar tillögur í
málefnum einstakra stofnana eins
og Landspítalans.
Við eigum að setja okkur það
pólitíska markmið að fólk geti
forðast sjúkrahúsavist og efla úr-
ræði á sviði heimahjúkrunar og
göngudeilda. Efling heilsugæsl-
unnar og flutningur aukinna verk-
efna til sveitarfélaga gætu sömu-
leiðis leyst mörg vandamál ásamt
samhæfingu verkefna milli heil-
brigðisráðuneytisins og félags-
málaráðuneytisins. Fjölgun hjúkr-
unarheimila er lykilatriði en nú
eru á annað hundrað einstaklinga
á rándýru hátæknisjúkrahúsi sem
eiga þar ekki heima.
Samfylkingin vill beita sér fyr-
ir nýjum leiðum og fjölbreyttari
rekstrarformum, eins og einka-
rekstri og þjónustusamningum.
Samfylkingin er ekki að tala fyrir
einkavæðingu í heilbrigðiskerfinu
þar sem forgangur hinna efnuðu
er tryggður heldur hagkvæmum
rekstri þar sem aðgangurinn að
þjónustunni er óháður efnahag.
Kerfi fastra fjárlaga fyrir heil-
brigðisstofnanir þarf endurskoð-
unar við og fjármagnið þarf að
fylgja sjúklingum í mun meiri
mæli en gert er nú. Nýta ber
mannauðinn og efla heilbrigðis-
geirann sem atvinnu- og útflutn-
ingsgrein.
Það er því ljóst að lausnirnar
eru þarna úti. Þetta er hins vegar
spurning um pólitískan kjark og
áhuga á málefninu. Hvorugt hefur
sitjandi ríkisstjórn haft undanfar-
in áratug og skortir henni allt
frumkvæði og hugrekki á því
sviði. Aðgerðir undanfarinna
vikna á Landspítalanum staðfesta
þetta.
Eitt er víst að sitjandi stjórnar-
flokkar hafa haft næg tækifæri til
að bregðast við þeim vandamálum
sem hafa plagað íslenskt heil-
brigðiskerfi í alltof langan tíma.
Við þurfum heildarstefnu og við
þurfum kjark. ■
Rangfærslur
um Dals-
mynni
Í Fréttablaðinu þann 16. febrúarsíðastliðinn birtist grein eftir
Magneu Hilmarsdóttur um
Hundaræktunina að Dalsmynni.
Greinin er full af rangfærslum og
rakalausum þvættingi og myndi
það æra óstöðugan að reyna að
eltast við hverja og eina rang-
færsluna hér. Er því látið nægja
að vísa til skoðunarskýrslu Hér-
aðsdýralæknis Gullbringu- og
Kjósarumdæmis um búið. Í tilefni
greinarinnar í Fréttablaðinu fór
héraðsdýralæknir að búinu
samdægurs og skoðaði hvern ein-
asta hund búsins með tilliti til
heilbrigðis og hirðingar. Í skoðun-
arskýrslu héraðsdýralæknis kem-
ur fram að almennt sé heilbrigðis-
ástand hundanna á búinu gott,
hundarnir séu í góðum holdum og
feldir í góðu lagi. Áberandi sé hve
hundarnir séu glaðir og óhræddir.
Hvað hirðingu varðar, voru allir
hundarnir hreinir með einni und-
antekningu þar sem einn hundur-
inn virðist hafa óhreinkast á fót-
um og kvið nýlega. Í lokaorðum
skýrslunnar segir orðrétt: „Ljóst
er eftir þessa heimsókn að lýsing-
ar þær er birtust í Fréttablaðinu
þann 16. febrúar eiga ekki við rök
að styðjast. Lýsingar þessar eru
mjög ýktar og virðast að hluta til
ósannar og skrifaðar af mikilli
vankunnáttu. Chichuachua-tík
sem gekkst undir keisaraskurð er
fullkomlega gróin og ber ekki
nein merki um sýkingu“. ■
Um daginnog veginn
ÁGÚST ÓLAFUR
ÁGÚSTSSON
■
skrifar um heilbrigð-
ismál.
Gerum betur í
heilbrigðismálum
■ Af Netinu
■
Þessa dagana
heimsækja allir
þingmenn Sam-
fylkingarinnar
fjölmargar
deildir Land-
spítalans með
það fyrir aug-
um að hlusta
milliliðalaust á
starfsfólk þessa
stærsta vinnu-
staðar landsins.
Raunir siðapostula
„Það er ekkert gamanmál að
vera siðapostuli og örugglega
ekki öllum gefið. Þess vegna er
sérstaklega þakkarvert að Mörð-
ur Árnason, fyrrverandi varaþing-
maður Þjóðvaka, skuli hafa tekið
að sér þetta erfiða og vanþakk-
láta hlutverk.
Eitt dæmi um þá raun sem það
er að vera siðapostuli fékk Mörð-
ur Árnason, núverandi þingmað-
ur Samfylkingarinnar, að reyna á
dögunum. Þá var hann, að því er
fram kom í þingræðu hans í síð-
ustu viku, staddur fyrir utan
Áfengis- og tóbaksverslun ríkis-
ins í verslunarmiðstöðinni Kringl-
unni. Fyrir utan verslunina var
einnig staðsettur bíll og í honum
voru bjórflöskur af tuborg-gerð.
Máttu gestir og gangandi geta sér
til um hversu margar flöskur
voru í bílnum. Þar sem Mörður er
siðapostuli olli þessi getraun hon-
um miklum ama því að þarna
væru tengdir saman bílar og bjór
á fremur ósmekklegan hátt, eins
og hann orðaði það.“
- SVAVA BJÖRK HÁKONARDÓTTIR Á DEIGLAN.COM
Mín skoðun
GUNNAR SMÁRI EGILSSON
■ skrifar um ákafa óbyggðanefndar.
Maðurinn
RALPH NADER
■ blandar sér í baráttuna
um forsetaembættið.
RALPH NADER
Tímaritið Time hefur kallað hann „kröfuharðasta viðskiptavin Bandaríkjanna“. Hér útskýrir
hann framboð sitt í þættinum Meet the Press í Bandaríkjunum í vikunni.
Kröfuharðasti
viðskiptavinurinn
Hafa menn ekkert skárra við tíma sinn að gera?