Fréttablaðið - 22.03.2004, Blaðsíða 6

6 22. mars 2004 MÁNUDAGURVeistusvarið?
1Hvað heitir nýtt heimili fyrir langveikbörn?
2Hvaða þungarokkshljómsveit leikur íLaugardalshöllinni í júní?
3Hver sigraði í formúlu 1 kappakstrin-um í Malasíu?
Svörin eru á bls. 30
STJÓRNMÁL Valgerður Sverrisdóttir
iðnaðar og viðskiptaráðherra seg-
ir bæjarstjórann á Akureyri,
Kristján Þór Júlíusson, ekki hafa
mikinn áhuga á að vinna með
stjórnvöldum en vilji frekar kalla
til þeirra í fjarska. „Kannski af
ótta við að ef árangur næðist þá
gæti það styrkt Framsóknarflokk-
inn í norðausturkjördæmi í næstu
kosningum,“ segir Valgerður í
pistli á heimasíðu sinni. Valgerður
segir að sér hafi borist til eyrna
að Kristján Þór hafi sagt á opnum
fundi að byggðaáætlun fyrir Eyja-
fjörð væri hvorki fugl né fiskur
og sagt að Akureyringar yrðu að
standa saman. Ekkert væri að
hafa frá stjórnvöldum. „Varla hef-
ur hann ástæðu til að ætla að iðn-
aðarráðneytið skorti áhuga eða
þekkingu á uppbyggingu stóriðju
í landinu,“ segir Valgerður í pistli
sínum.
„Þetta er rakalaus þvætting-
ur,“ segir Kristján Þór um um-
mæli ráðherrans. „Þetta minnir
mig helst á annað upphlaup ráð-
herra, þegar hún missti sig vegna
viðræðna Akureyrarbæjar og
Rarik. Þá kom hún fram með svip-
uðum hætti. Þetta er upphlaup
með sama hætti og vonandi er hún
ekki í sama uppnámi með byggða-
áætlunina eins og hún var með
Rarikmálið. En hugsanlega skýrir
það svona útspil hjá ágætum iðn-
aðarráðherra.“ ■
FJÁRMÁLAKERFIÐ Auknar erlendar
skuldir eru það sem ógnar helst
lánshæfismati þjóðarinnar og
bankanna að mati fyrirtækja sem
sérhæfa sig í að meta lánshæfi
þjóða og banka. Lánshæfismat
þessara fyrirtækja ræður mestu
um þau lánakjör sem Íslendingum
bjóðast á alþjóðlegum fjármála-
markaði. Í nýútkomnum Peninga-
málum Seðlabanka Íslands er
vitnað í skýrslur, Standard & Poor,
Fitch og Moody’s sem eru þekkt-
ustu matsfyrirtækin á þessu sviði.
Sameiginlegt
mat fyrirtækj-
anna er að er-
lend skulda-
söfnun sé það
sem helst geti
haft neikvæð
áhrif á lánshæf-
ismat bankanna. Guðmundur
Magnússon, prófessor við Há-
skóla Íslands, segir lánshæfismat
hafa verið að styrkjast. Lækkandi
lánshæfismat komi fyrst fram hjá
bönkunum. Það auki kostnað
þeirra og sé því hvati fyrir bank-
ana að haga málum sínum þannig
að slíkt gerist ekki. „Það sem
helst mætti hafa áhyggjur af er ef
gengi krónunnar lækkaði hratt
vegna ytri áfalla,“ segir Guð-
mundur. Hann segir lánshæfis-
fyrirtæki vera farin að líta meira
til stöðu bankanna og stöðugleika
fjármálakerfisins við mat á láns-
hæfi þjóða, en áður var gert. Þá
hafi greiðslustaða ríkissjóðs og
skuldir ráðið meiru um lánshæfis-
mat þjóðarinnar. „Fyrirtækin
horfa bæði til eiginfjárstöðu
bankanna og erlendra skulda.“
Hann segir Alþjóða gjaldeyris-
sjóðinn einnig hafa vikið að styrk
bankanna til að taka áföllum.
„Efnahagskerfið hér hefur verið
sveiflukennt og Alþjóða gjaldeyr-
issjóðurinn hefur velt því upp
hvort styrkur bankanna hér og
ríkissjóðs þurfi því að vera meiri
en ella.“ Guðmundur segir að í
vinnslu séu nýjar reglur svo-
nefndar Basel II reglur um eigin-
fjárhlutfall. Með innleiðingu
þeirra geti bankar ekki fengið
hærri lánshæfiseinkunn en landið
í heild. Þessar reglur munu lík-
lega komast í gagnið eftir tvö til
þrjú ár. Seðlabankinn bendir á að
bankarnir verði að huga að því í
tíma hvaða áhrif reglurnar muni
hafa á erlenda fjármögnun
íslensku bankanna.
Fram kemur hjá Seðlabankan-
um að frá því að bankinn gerði
athugasemdir við erlenda skamm-
tímafjármögnun bankanna í des-
ember síðastliðnum, hafi bank-
arnir tekið lengri lán og minnkað
áhættu af sveiflum í aðgengi að
erlendu lánsfé.
haflidi@frettabladid.is
Átök í Nepal:
Hundruð
hafa fallið
KATMANDÚ, AP Hundruð uppreisn-
armanna og að minnsta kosti
átján lögreglu- og hermenn hafa
fallið í átökum í fjallahéruðum
við bæinn Beni í Nepal á síðustu
dögum.
Talsmaður nepalska hersins
segir að um fimm hundruð upp-
reisnarmenn hafi fallið í átökun-
um sem eru hin blóðugustu í
langan tíma. Blaðamenn gátu
ekki staðfest fregnirnar þar sem
þeim var meinaður aðgangur að
svæðinu.
Uppreisnarmennirnir vilja
steypa konungi Nepals af stóli og
koma á kommúnísku stjórnar-
fari. ■
Ný stjórn Sraums:
Kristinn
formaður
VIÐSKIPTI Kristinn Björnsson, fyrr-
verand forstjóri Skeljungs, var
kjörinn nýr stjórnarformaður
Straums fjárfestingarbanka.
Kristinn keypti ásamt fjölskyldu
sinni stóran hlut í Straumi. Hann
tekur við stjórnarformennsku af
Ólafi B. Thors sem ekki gaf kost á
sér til endurkjörs í stjórnina.
Magnús Kristinsson, útgerðar-
maður í Vestmannaeyjum, er
varaformaður. Aðrir í stjórn eru
Gunnlaugur Sævar Gunnlaugs-
son, Orri Hauksson og Þorsteinn
Már Baldvinsson. Á aðalfundi
Straums var ákveðið að greiða
35% arð af nafnvirði hlutafjár
Straums eða ríflega fimm prósent
af markaðsvirði. ■
DEILT UM BYGGÐAÁÆTLUN
Iðnaðarráðherra segir bæjarstjórann á Akureyri óttast að árangur í byggðamálum Eyja-
fjarðar styrkti Framsóknarflokkinn. Bæjarstjórinn segir málflutninginn upphlaup.
Ráðherra segir bæjarstjóra óttast árangur:
Þvættingur hjá ráðherra
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA
Erlendar bankaskuldir
hættulegar lánshæfinu
Erlendar skuldir eru sá þáttur fjármálakerfisins sem líklegastur er til að veikja lánshæfi þjóðar-
innar. Erlendar skuldir ríkisins hafa lækkað, en erlendar skuldir gegnum bankakerfið vaxa.
Snögg lækkun gengis gæti veikt lánshæfismat þjóðarinnar.
„Efnahags-
kerfið hér
hefur verið
sveiflukennt.
BERA SAMAN BANKABÆKURNAR
Bankastjórar Íslandbanka og Landsbanka ræða málin. Seðlabankinn segir bankana hafa
brugðist við ábendingum um að draga úr áhættu af endurfjármögnun erlendra skulda.
Bankarnir hafa mikinn hag af lánshæfismati og því hvati fyrir þá að veikja það ekki með
of miklum erlendum skuldum.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA