Tíminn - 03.10.1972, Page 3

Þriöjudagur :i. október 1972.
TÍMINN
3
Hinn annáluðu Skeiðarárhlaup hafa gert það að verkum, að vegalagning yfir Sandinn hefur löngum þótt nokkuð fjarstæðukennd. Þessi mynd
var tekin i einu sliku hlaupi i lok marz s.l. vetur af visindamönnum við störf sin.
30 km af hríngveginum
lokið — brúargerð í vetur
Stp-Reykjavik
Vegafrainkvæmdir lokaáfanga
hringvegarins á Skeiðarársandi
ganga samkvæmt áætlun. Sett
liefur veriö bráöabirgðabrú á
Núpsvötnin, sem mun vera fær
öllum bilum, en þetta er
plankabrú. Þá liefur verið hafizt
handa viö að byggja varanlegu
brúna. Er þvi hægt að aka austur
aö Súlu á hvaöa jeppa sem er, að
sögn Einars Valdemarssonar á
Kirkjubæjarklaustri.
Er þá eftir að brúa Sulu,
Blautukvisl/ Gigju og Skeiðará,
Krjúl-Bolungavik.
Það er orðið langt á beitufjöru
hjá Vestfirðingum. Nú fyrir
skemmmstu kom Hafrún frá
Bolungavik frá Færeyjum með á
Stolið frá SÍS
í Hamborg
ÞÓ-Reykjavik
Nýútkomnar Sambandsfréttir
skýra frá þvi, að brotizt hafi verið
inn i skrifstofu sambandsins i
Hamborg. Haft er eftir Böðvari
Valgeirssyni, framkvæmdastjóra
Hamborgarskrifstofunnar, að
þegar starfsfólkið kom til vinnu
21. sept. s.l. hafi verið vopnaðir
lögregluþjónar i byggingunni.
Kom i ljós, að brotizt hafði verið
inn á öllum fjórum hæðum
hússins.
Böðvar segir, að rafmagns-
reiknivél og segulbandstæki hafi
verið stolið af skrifstofunni.
Einnig hafi þjófarnir reynt að
komast inn i peningaskápinn, en
án árangurs. Auk þess unnu þeir
þó nokkur spjöll á skrifborði og
innréttingum.
Mér sýnist á öllu, segir Böðvar,
að hér hafi verið um að ræða
byrjendur i faginu. Til marks um
það er, að þeir hafa skilið eftir
fingraför um allt, og auk þess
hafa þeir sýnilega eytt tima og
þreki i það að opna hurð,sem var
opin.
Ekki var búið að ná þjófunum,
þegar siðast fréttist. Sambandið
mun ekki verða fyrir fjárhags-
legu tjóni vegna innbrotsins, þar
sem innbú og vélar voru tryggð
gegn næturheimsóknum óvið-
komandi aðila.
en ætlunin er að vinna eingöngu
að brúargerð i vetur. t allt sumar
hefur verið unnið við vegafram-
kvæmdir frá Klaustri austur að
Núpsstað, og eru þvi fyrst nú að
hefjast framkvæmdir á sjálfum
Sandinum. Þessi nýi vegur er
mjög myndarlegur og næstum
fullfrágenginn og er hann um 30-
40 km að lengd og fylgir að mestu
gamla veginum. Nýjar brýr eru á
flest öllum vatnsföllum á þessari
leið. Aðalbrýrnar eru á
Geirlandsá og Fossálum, en svo
eru nokkrar smærri brýr.
annað hundrað lestir af amerisk-
um smokkfiski i beitu handa bát-
unum og er þessu skipað upp á
Flateyri, Suðureyri og i Bolunga-
vfk.
Sild til beitu fæst nú ekki frem-
ur en glóandi gull, og smokkfisk-
urinn, sem fyrir nokkru fyllti hér
hvern fjörð og rak jafnvel á fjör-
ur, svo að tina mátti hann upp,
sést ekki framar. A þeirri tið, er
engin þurrð var á smokkfiskin-
um, var hér fundið upp sérstakt
tæki til þess að veiða hann: Blý-
hólkur, sem á voru festir álmar,
er allra veiðilegast þótti að vefja
með rauðu bandi.
En af er sú tið. Ekki nægir
minna en teygja sig þvert yfir
Atlantshafið.
Klp-Reykjavik
Nú hefur landssöfnunin i
landhelgissjóð staðið yfir i einn
mánuð, en hún hófst formlega
þann 1. september s.l. A þessum
eina mánuði hafa safnazt röskar
14 milljónir króna, og hefur þetta
fé borizt frá ýmsum stofnunum,
félögum, fyrirtækjum, ein-
staklingum, hreppsfélögum og
sveitarfélögum. Mun fénu verða
varið til kaupa á varðskipi fyrir
landhelgisgæzluna en ekki til
reksturs hennar, eins og sumir
hafa haldið.
Miklum varnargörðum hefur
verið ýtt upp við Súlu, en nokkuð
erfiðlega hefur gengið að halda
þeim uppi, þar sem óvenjulega
mikið hefur verið i ánni eftir
árstima. Hafa þvi orðið að vera
ýtur til taks á staðnum til að
halda görðunum við og fylla upp
i skorðin, sem áin brýtur. Ekki
munu þó hafa orðið stórkostleg
spjöll af völdum árinnar.
1 vetur er ætlunin að brúa
Núpsvötn og Súlu, en þessum
vatnsföllum verður veitt saman,
svo að um eina brú verður að
ræða. Af vegafrarpkvæmdum er
aðeins eftir vegurinn yfirsandinn
frá Núpsstað að Skaftafelli en
hann verður rúmar 30 km að
lengd. Það mun vera áætlunin, að
S/ys við
Moldhaugaháls
Stp—Reykjavfk
Á laugardagsnótt varð bilslys
við Moldhaugaháls utan við
Akureyri. Það var um hálf-fjögur
um nóttina, að bill lenti þar út
af, en i honum voru tveir menn.
Leikur grunur á, að þeir hafi
verið ölvaðir. Leigubill frá Akur-
eyri kom að skömmu eftir að
slysið skeði og flutti hann
mennina i sjúkrahúsið á Akur-
eyri. Var annar þeirra lagðurinn
strax, en hinn fékk að fara heim.
Billinn mun ekki vera mikið
skemmdur, þar sem hann lenti i
mýrlendi utan vegarins.
Nú hefur framkvæmdanefnd
söfnunarinnar, sem skipuð er 9
mönnum, ákveðið að hrinda af
stað meginþætti söfnunarinnar.
Verða sendir söfnunarlistar til at-
vinnurekenda og launþega um
allt land og þess farið á leit við
alla landsmenn, að þeir leggi
fram jafnvirði launa eins dags i
októbermánuði i Landhelgissjóð,
eða þá upphæð aðra, sem þeir
kunna að kjósa fremur. Er búizt
við, að þessir söfnunarlistar verði
á öllum stærstu vinnustöðum
landsins i þessum mánuði.
öllum þessum framkvæmdum
verði lokið fyrir þjóðhátiðarárið
1974 og væri það að vonum,að svo
yrði. Það, sem miðað hefur enn
sem komið er, lofar alla vega
góðu. Vegagerðarmenn eiga þó
eftir að horfast i augu við mikla
erfiðleika.
Um 60 manns munu vinna við
brúargerðina á Núpsvötnum og
Súlu i vetur. Mikil atvinna hefur
verið fyrir vörubilstjóra i
öræfum við framkvæmdirnar i
sumar. Siggeir i Holti hefur verið
með sinn flokk og svo hefur Vega-
gerðin verið með sina bila.
Brúarsmiðirnir eru að sunnan.
L.Í.Ú. varar við
nýju lögunum
Landssamband isl. útvegs-
manna hefur sent frá ser orð-
sendingu til útgerðarmanna þess
efnis, að hinn 1. október tóku gildi
lög nr. 58/1972, en þau leggja hlut-
læga ábyrgð á útgerðarmenn,
vegna manna sem starfa i þeirra
þágu.
Vill L.l.U. vara útgerðarmenn
við þvi að halda skipum til veiða,
þar sem ekki hefur tekizt að fá
gildistöku laga þessara frestað,
þrátt fyrir margitrekuð tilmæli
samtakanna.
Vátryggingarfélögin hafa lyst þvi
yfir, að útgerðarmenn séu
ótryggðir fyrir þessari nýju
ábyrgð, sem getur numið
milljónatugum vegna hvers
skips.
Listarnir verða sendir til við-
komandi aðila i dag og næstu
daga. Eru þeir sérstaklega
merktir, svo og kvittanir, sem
fylgja með. Framlög eru undan-
þegin tekjuskatti', ef kvittun
fylgir með. Tekið skal fram, að
ekki verður gengið i hús til að
safna fé á vegum nefndarinnar.
Jafnframt þessu verður haldið
áfram að taka á móti framlögum
i bönkum — póstgiró 11000 — og á
skrifstofu söfnunarinnar, Lauga-
vegi 13, Reykjavik, simi 26723 og
26729.
Amerískur smokkfískur
á vestfírzkar lóðir
LANDHELGISSÖFNUNIN:
Herferðin hafin
Óskað eftir að fólk gefi eins dags laun
í október til landhelgissöfnunarinnar
VinnuafIsskorturinn við
sjávarútveginn
Einar Sigurðsson útgerðar-
inaður segir i pistli sinum i
Mbl. siðastl. sunnudag:
„Það liefur nokkruni sinn-
uni verið bent hér á hin miklu
vandamál sjávarútvegsins og
livernig allur almenningur á
sitt undir velgengni lians. Og
þá alveg eins rfkisstjórnin.
En það eru fleiri vandamál,
sem sjávarútvegurinn hefur
við að gliina en rekstrarerfið-
leikar, og það er vinnuafls-
skorturinn, scm má þó segja
að lari saman. Ef mikil fjár-
hagsvandræði eru lijá útgerð-
inni og fiskvinnslunni, flýr fólk
þennan atvinnuveg.
Nú eru timamót hjá sjávar-
úlveginuiti. Mikið af náms-
fólki hefur bæði unnið á fiski-
skipunuin og i frystihúsunuin i
suniar, sem liverfur nú aftur
að nánii. „Kjarninn” verður
eftir, en það er eins og hann
rýrni alltal. Það er kannski
einn votlur velinegunarinnar,
nienn vilja ekki vera til sjós,
neina þcir endiiega þurfi, og
l'ólk ekki að vinna i frystihús-
uin eða að sallfiskverkun,
nema það megi til.
Fólkseklan er ekki eins mik-
ið vandamál á haustin og liina
9 mánuði ársins. Bálutti er þá
lagt af ýmsum ástæðum,
miniia fiskmagni og fjárhags-
erliðleikum, cn vitaskuld
myiidi liækkað liskverð og
betri afkoma vinnslunnar ýta
injiig undir útgerð og fisk-
vinnslu. Fiskverðið og afkoma
frystihúsanna iirvar ekki að-
eins til ineiri útgerðar, lieldur
að meira sé landað af aflanum
lieima."
Alþjóðlegt vandamál
Einar Sigurðsson segir enn-
Ireinur:
„En þelta með vinnuafls-
skortinn i sjávarúlveginum er
ekki aðeins vandamál á is-
landi. Þessu er ekki alvcg ólikt
farið og mcð fiskstofnana.
Þegar einu sinni liefur verið
vanrækt að halda þeim við,
getur vcrið mjög crfitt að
auka þá aftur. i Sviþjóð er
ekki aðcins stöðnun, lieldur
alturför i sjávarútvegi. i Dan-
mörku er sama sagan. í báð-
um þcssum löndum cr iirmull
af stórum, nýlegum, dýrum
fiskibátúm til sölu úr landi.
Þarna er algengt að 2-3 menn
séu á mcðalstórum togbátum,
og ástæðan er sú, að þeir
reyna með þessu að drýgja
kaupið sitt, og svo hitt, að þeir
lá ekki fólk.
Á austurslrönd Bandarikj-
anna helur útgerð svo til vcrið
liigð niður horið saman við
það, sem áður var. A þeim
iitla fiskiskipaflota, sem eftir
er, eru inest gamlir menn,
sem slunda sjóinn af gömlum
vana. — Þjóðverjar eru með
inikið af útlcndingum á sinum
togurum.”
Hvað á að gera?
Einar Sigurðsson segir að
lokum:
„En livað á að gera til þess
að stemma stigu við þessari
óheillaþróun, sem gerir vart
við sig á islandi eins og annars
staðar. Það þýðir ekki að vera
að fá heilmikið af nýjum fiski-
skipum, ef ekki fást á þau sjó-
menn eða fólk til að vinna afl-
ann, eða ef helmingi fleiri
skipum en bætast í flotann
verður lagt.
i fyrsta lagi á að búa svo vel
að sjávarútveginum, að liann
geti greitt hærra kaup en aðr-
ar atvinnugreinar. Vinnustað-
ir á sjó og i landi þurfa að vera
aðlaðandi, en þá þarf lika
þessi atvinnuvegur að liafa þá
afkomu, að svo geti verið. Það
væri mjög mikilvægt að koma
á fót stórum sjóvinnuskóla,
eins og Ársæll Jónasson hefur
stungið upp á. Vinnan i frysti-
Framhald á bls. 12