Tíminn - 07.11.1972, Blaðsíða 4

4
TÍMINN
Þriðjudagur 7. nóvember 1972
KOSIÐ í BANDARÍKJUNUAA f DAG
Kosningar fara fram i Banda-
rikjunum i dag, hvað scnnilega
alheimur veit. I>jóðin kýs sér for-
seta i 47. sinn i sögunni, en einnig
varaforseta, þingmenn, rikis-
stjóra og þúsundir manna i
ýmsar 'stöður, meira að segja
iiundavciðara og skólaverði, sem
hafa þann starfa að sækja nem-
endur, sem skrópa.
Alls hafa um 140 inilljónir
manna i Bandaríkjunum
kosningarétt, en búizt cr við.að
innan við 00% þeirra muni greiða
atkvæði i þetta sinn. Verði svo, er
þetla léiegasta kosningaþátttaka
siðan 1948.
Almennt cr búi/.t við, að Nixon
verði endurkjörinn forseti, og
samkvæmt öllum skoðanakönn-
unum er hann langt á undan
keppinaut sinum, George
McGovern. _Nixon hefur mögu-
leika á að fá meirihluta atkvæða i
öllum rikjum Bandaríkjanna,
neina hiifuðhorginni, Washington,
þar sem McGovern er öruggur
um sigur. Kosningabaráttan
hefur verið fremur dauf, og það
var ekki fyrr en siðustu vikurnar,
að farið var að taka málefnalega
á þeiin ýmsu vandamálum, sem
bandariska þjóðin á við að striða.
Þingkosningar
i þessari grcin er ekki ætlunin
að fjalla um. lorsetakosningarnar,
lieldur þingkosningarnar, sem
Iram lara i dag. i öldungadeild-
inni skiplasl sætin nú þannig, að
deinókralar hafa 55 og repú-
hlikanar 45, en i lulllrúadeildinni
sitja 257 demókratar og 178 rcpú-
hlikanar. Demókratar hafa alltaf
siðan 1950 lialt meirihluta i full-
Irúadeildinni, nema árin 1947-48
og 1955-54.
Knginn vali er á, eð Nixon vill
gjarnan, að hlutlöllin breytist i
háðuni deilduin við þessar
kosniugar, en litil von er til þess,
að rcpúblikanar fái meirihluta,
livað svo sem sigur Nixons yfir
Mctiovern og Nixon. l>að er kosið um fleiri en þá i Bandarikjunum í dag.
McGovcrn kann að verða mikill.
Allar skoðanakannanir virðast
ncfnilcga henda lil þess, að mikill
klofningur verði f atkvæðum,
þannig að þeir demókratar, sem
kjósa Nixon, haldi sig við sfna
menn, þegar þeir kjósa í önnur
cmhætli.
Kyrir hálluni mánuði gagn-
rýndi Nixon þingið fyrir að eyða
og sóa pcningum skattgrciðcnda,
en áður liafði hann sagt, að þau
fjiigur ár, sem hann liefði setið i
llvita liúsinu, hefði ekki verið
gerð nokkur samþykkt af viti á
þinginu.
öldungadeildin
Kosið verður um 55 sæti af 100 i
iildungadeildinni, cn öldunga-
dcildnrþingmcnn cru kosnir til
sex ára isenn. Kins og áður segir.
ráða demókratar 55 sætum, en
repúhlikanar 45. Einn óháður
þingmaður heldur sig við demó-
krata, og einn frjálslyndur er
hlynntur repúblikönum.
Til að tryggja sér hreinan
meirihluta næstu tvö árin, þurfa
repúblikanar að vinna sex sæti.
Varaforsetinn ræður úrslitum um
limm þeirra. Þar sem allt bendir
til, að Spiro Agnew verði endur-
kjörinu, munu republikanar
leggja undir sig öldungadcildina,
að þvi tilskildu, að þeir lialdi þeim
sætum, sem þeir hafa nú og nái
auk þess fimm af demókrötum.
Af þeim 55 þingsætum, sem nú
er kosið um, hafa repúblikanar 19
og dcmókratar 14. Niu af þessum
sætum dcmókrata eru i rikjum,
sem eru óefað „demókratisk”, cn
flest sæti repúblikana eru i um-
deildum rikjum.
Nixon verður þvi að vinna
umtalsverðan sigur, ef lionum á
að takast að breyta hlutföllunum i
öldungadeiidinni, þvi að niinnsta
kosti 7 þingsæti repúblikana i
dcildinni eru talin óörugg.
Fulltrúadeildin
i fulltrúadeildinni ráða demó-
kratar 257 sætum og repúblikanar
178. Venjulega drýpur meira á
fulltrúadeildina en öldunga-
deildina, þegar rignir á for-
setann, en þó er hæpið, að repú-
hlikönum takist að ná 40 nýjum
sætum, þó að Nixon sigri með
yfirburðum. Korsetacfni dcmó-
krata hefur að visu ekki nijög
sameinaðan flokk eða verkalýðs-
hreyfingu að baki sér, en fram
bjóðendur til fulltrúadcildarinnar
eiga visan stuðning ýmissa hópa,
sem ætið liafa stutt þá.
Rikisstjórar
Nú er einnig kosið i embætti 18
rikisstjóra. Tiu þeirra eru repú-
blikanar og átta demókratar. i
nýlegri skoðanakönnun kemur
fram, að hlutföllin muni litið
breytast. En á meðan stjarna
repúblikana hefur hækkað i
deildum þingsins, hefur hún
fallið, þegar um er að ræða
embætti rikisstjóra. Skiptingin er
nú 50 demókratar og 20 repú-
blikanar. Tólf rikisstjóra hafa
repúblikanar misst á siðustu
tveimur árum.
Veljið yöur í hag - Úrsmíði er okkar fag
OMEGA
Nivada
rOAMEP
Jtlpina.

Auglýsing um
innlausnarverð verðtryggða
spariskírteina ríkissjóðs
Klokkur liinlausnaiTiniabil Innlausnarverð 10.000 kr. Skirteini.
19(14 10.(11. 75-10.01. 74 KR : 52.802,-
191)5-2. KU. 20.01. 75-20.01. 74 — 57.257,-
l9(i(i-2. KL. 15.01. 75-15.01. 74 — 51.957,-
19(18-1. KL. 25.01. 75-25.01. 74 — 2(i.(i85,-
19(18-2. KL. 25.02. 75-25.02. 74 — 25.256,-
1969-1. KL. 20.02. 75-20.02. 74 — 19.087,-
Innlausnarverð er höfuðstóll, vextir, vaxtavextir og verð-
bót.
Innlausn spariskirteina rikissjóðs fer fram i afgreiðslu
Seðlabanka Islands, Hafnarstræti 10, og liggja þar jafn-
framt frammi nánari upplýsingar um skirteinin.
Sala verðtryggðra spariskirteina i 2.
llokki 1972 stendur nú yfir, og eru
skirteinin enn til sölu miðað við visitölu
Byggingarkostnaðar frá 1. júli. s.l.
Seðlabanki íslands
SKDLABANKI ÍSLANDS

h fJÖMM
„Að missa nöldrið sitt. . .
u
Fyrir mörgum árum sá ég
kvikmynd um tvo gamla Skota,
sem dvöldu á elliheimili og höfðu
sér það til dundurs að skammast
og rífast allan liðlangan daginn.
Þar kom, að annar þeirra dó, og
nú bjuggust allir við að sá, sem
eftir lifði, mundi njóta lifsins
glaður og hamingjusamur að
vera laus við höfuðfjandann. En
það var nú öðrú nær. Hann bein-
linis koðnaði niður á örstuttum
tima — lifsþrótturinn þvarr dag
frá degi — og það leið ekki á löngu
unz hann fór að dæmi fjandmanns
sins og yfirgaf þennan táradal
fyrir fullt og allt.
Mér datt þessi gamla kvikmynd
i hug, þegar ég, eins og aðrir
Reykvikingar, vaknaði upp við
það hér um daginn,að við vorum
orðnir borgarstjóralausir. Að
visu er Birgir ísleifur Gunnars-
son tekinn við, en ég verð aö segja
það fyrir mig og mina persónu,
eins og þar stendur, að Geir Hall-
grimsson var einhvern veginn
orðinn svo fastur punktur i
Reykjavikurtilverunni, að manni
kom tæpast annað til hugar, en að
hann yrði borgarstjóri um alla
framtið. Þrettán ballokaði hann
jú árin i embættinú — sama ára-
fjölda og „viðreisnarstjórnin”
sællar minningar.
Það er vist enginn vafi á þvi, að
aldrei hefur Reykjavik breytzt
eins mikið á neinum tima eins og
þrettán árunum hans Geirs Hall-
grimssonar. Borgin hefur þanizt
út likt og blaðra með anga og tot-
ur i allar áttir — eins og krakk-
arnir kaupa i Tivoligörðum.
Breiðholtið gnæfir nú næstum þvi
við himin — a.m.k. fjallahringinn
i austri séð héðan úr vesturbæn-
um — Fossvogurinn má heita al-
numinn, og þá má ekki gleyma
Árbæjarhverfinu.
Já, þrettán ballokaði hann árin
— blessaður borgarstjórinn, og
mikil lifandis ósköp er búið að
hrósa þeim manni og skamma
þann mann þessi þrettán ár. Trúi
maður öllu, sem um hann hefur
verið skrifað i Morgunblaðinu, er
hér um nær ólýsanlegt mikil-
menni á öllum sviðum að ræða —
og trúi maður blöðum andstæð-
inga hans, þá hefur maðurinn
fleiri og stærri galla til að bera
en óprýða flestar aðrar dauðlegar
manneskjur.
Vitanlega er sannleikurinn
þarna á milli eins og gjarnan er,
þegar pólitikin er farin að
grasséra i málunum. Ég ætla ekki
að leggja dóm á störf Geirs sem
borgarstjóra — það eru nógu
margir til þess — en min litlu
kynni af manninum eru þau, að
hér sé um einkar viðfelldinn og
þægilegan mann að ræða, sem ég
hefði siður en svo haft á móti að
hafa sem borgarstjóra — út þetta
kjörtimabil.
Það er einmitt þetta með kjör-
timabilið og afsögn Geirs, sem
minnti mig á gömlu skozku karl-
ana i kvikmyndinni. Þegar Geir
Hallgrimsson lýsti þvi yfir, að
hann mundi láta af störfum til
þess að helga sig öðrum og meiri
störfum til heilla þjóðinni i heild,
eins og það var vist orðað, þá
skyldi maður hafa ætlað, að and-
stæðingar hans hefðu fagnað
þeirri ákvörðun heilshugar og
lýstþeim fögnuði i blöðum sinum.
Nú kynni aðeins að rakna úr fyrir
Reykvikingum úr þvi að höfuð-
fjandinn væri hættur að stjórna
þeim. Nei, ekki varð svo. öll fyrri
brot og afglöp mannsins hurfu i
skuggann fyrir þessu — að segja
af sér á miðju kjörtimabili og
hafa lofað þvi að vera borgar-
stjóri allt timabilið!
Á ástandsárunum var stundum
talað um viðbrögð stúlknanna,
sem lögðu lag sitt við erlenda her-
menn og þeim lýst — þ.e.a.s. við-
brögðunum — sem „haltu mér,
slepptu mér” viðbrögðum. Það
litur nefnilega helzt út fyrir, að
menn vilji bæði losna við Geir
sem borgarstjóra og einnig ,að
hann haldi áfram sem borgar-
stjóri, þannig að hægt sé að
skamma hann — út kjörtimabilið.
Er þetta ekki að missa nöldrið
sitt?
Vörubíll til sölu
Til sölu góður 6 tonna International vörubfll. Skipti koma
til greina á góðum fólksbil eða jeppa.
Upplýsingar i sinia 5-15-45.
Páll Heiðar Jónsson