Tíminn - 18.11.1972, Blaðsíða 16

16
TÍMINN
Laugardagur 18. nóvember 1972
„Öðruvísi mér
áður brá"
Eftir Sæmund Lárusson bifreiðarstjóra
Þriðjudaginn 26. jan. 1971
birtist eftir mig grein i tveimur
dagblöðum borgarinnar.
Timanum og Morgunblaðinu.
Tilefni þeirrar greinar var, að ég
hafði haft óljósan grun um, að við
i þessari bifreiðastjórastétt
hefðum búið við önnur kjör i tolla-
málum en þeir, sem við gátum
okkur við miðað, og þar til vil ég
nefna langferðabilana, strætis-
vagna Reykjavikur og vörubila.
Eftir að Alþingi kom saman um
haustið 1970 fór ég niður i Alþingi
að leita eftir upplýsingum þar að
lúlandi, og kom þá á daginn, að
grunur minn hafði við rök að
styðjast, þar sem áður nefndir
bilar voru tollafgreiddir með 30%
tolli, en okkar með 90% tolli, þó að
siðar yrði smábreyting gerð þar
á, þegar tollurinn var lækkaður i
70% með niðurfellingu, alrangri
aðlerð.
Þegar ég haði fengið fulla vissu
um þennan mun, sem gerður var
á okkar vinnutækjum og þeirra,
sem ég hef hér að framan nefnt,
hóf ég samræður við flokksmenn
mina og þá.sem ég trúði til að
flytja þetta mál fyrir okkur, og
var vel undir það tekið, og var
það Halldór E. Sigurðsson, sem
gekkst l'yrir þvi að aíla þvi fylgis
meðal þingmanna. 1 sambandi
við þetta kom hvergi fram neitt,
sem benti til þess að frammá-
menn okkar félagsstéttar,
félagsins ,,FRAMA”, hefðu sótt
um, að við fengjum sömu toll-
afgreiðslu og áður nefndir aðilar.
Þeim hefur sennilega þótt sú
aðl'erð betri að sækja heldur um
niðurfellingu eða eftirgjöf eins og
það var kallað.
Nokkru el'tir að Halldór E.
Sigurðsson hafði rætt við mig um
þetta mál, tjáði hann mér, að það
fengi góðar undirtektir og væri af
mörgum taliö mjög sanngjarnt.
Nokkrum dögum siðar fluttu
fjórir mjög mætir menn tillögu
um það frumvarp,sem miðaði að
tollabreytingu á bifreiðum okkar
eða lækkun á tollum niður i 30%.
Þessir menn voru þeir Þórarinn
Þórarinsson, Halldór E. Sigurðs-
son, Magnús Kjartansson og
Hannibal Valdimarsson. (þrir af
þessum mönnum eru orðnir ráð-
herrar nú).
Eftir að málið var komið fyrir
almenning og frumvarp flutt um
það, fórum við bifreiðastjórar að
fylgjast með meðferð þess á þingi
og vorum oft margmennir á
áheyrendapöllum. Og svo kom að
þvi að atkvæðagreiðslan færi
fram og var þá frumvarpið fellt,
með eins atkvæðis mun, að mig
minnir.
Þetta endaði þá svona, þó svo
að við værúm búnir að heyra á
mönnum úr Sjálfstæðisflokk og
Alþýðuflokk, að þeir teldu þetta
mjög sanngjarna kröfu. Þarna
hefur pólitfkin komið til skjal-
anna. Nóg um það. En vera má,að
Sjálfstæðisflokkur og Alþýðu-
flokkur hafi tapað nokkrum
atkvæðum i kosningunum vegna
þeirra framkomu við afgreiðslu
þessa máls.
Eftir að kosningar höfðu farið
fram og vinstristjórn verið
mynduð, með Halld- E.. Sigurðs-
syni sem fjármálaráöherra,
góðum kunningja minum, frá
þvi við vorum bændur í Dölum
vestra, bjóst ég sannarlega við
þvi,að þessi vandi okkar fengi
betri fyrirgreiðslu, ef eftir væri
leitaö, og fór á hans fund um
þingtimann i fyrravetur, átti tal
við hann oftar en einu sinni um
þetta mál, og siðast með Daniel
Pálssyni,og tjáði hann mér þá,að
hann ætti mjög erfitt með að
opna tollskrá fyrir þetta vegna
þeirrar ásóknar, sem mundi
koma frá fleirum og það tók ég
mjög trúanlegt. Hins vegar gat
hann þess,að tollskrá yrði senni-
lega opnuð með haustinu þá, þótt
svo að hann gæfi mér ekki neitt
beint vilyrði fyrir breytingu. En
svo kemur rúsinan i pylsuend-
anum og hún er sú að, þeir grafa
upp heimild frá fyrri rikisstjórn
um 25% — tuttugu og fimm
prósent- hækkun á öllum bilainn-
flutningi, og þar með taldir vöru-
bilar. Þessi hækkun var látin taka
gildi strax og varð til þess,að þeir
hækkuðu lægstu bilana Datsun,
japönsku bilana um nálægt 75
þús. kr., þetta kom mjög illa við
menn,þvi margir voru að endur-
nýja sina bila. Ég mundi halda að
verð á þessum atvinnutækjum
okkar væru, eins og Jón Bergs,
bifreiöaverkfræðingur i Hafnar-
firði, sagði i sjónvarpsþætti
nýverið, að bilverð hér á landi
væri óheyrilega hátt, og það yrði
að lækka. Hann sagði einnig um
verkstæðin hér, aö þau væru fæst
þannig úr garði gerð,að þau gætu
veitt fullkomna viðgerðar-
þjónustu, þau vantaði fullkomin
verkfæri, húsrými o.fl. Þannig er
saga þessa máls, og má segja um
það eins og máltækið segir: svo
bregðast krosstré sem önnur tré.
Afkoma leigubifreiðastjóra og
vinnutimi þeirra.
Ég mun nú snúa mér að innan-
félagsmálum okkar og vinnutima
þeim, sem við verðum að fram-
kvæma til þess að geta innt af
höndum allar þær greiðslur, sem
til falla vegna hækkana á
tryggingakostnaði, viðgerða-
kostnaði, smurnings o.fl. Allt
þetta hefur hækkað og sumt all-
verulega. Til dæmis við, sem
höfðum tekið á okkur fyrstu tiu
þúsundin hjá tryggingu áður,
urðum að taka s.l. vor tuttugu
þúsund. Verkstæðisvinna og
smurning hækkaði um vinnu-
launahækkun þeirra manna, sem
unnu við þá vinnu, sem eðlilegt
var.
Þá mun ég vikja að aðgerðum
stjórnar stéttarfélagsins okkar,
„FRAMA”. Maður skyldi nú ætla,
að þeir yröu nú vel á verði gagn-
vart þessum hækkunum og legðu
fram réttlátan taxtagrundvöll um
hækkun launa okkar. Já, þeir
gerðu það að visu, þeir báðu um
8% — átta prósent og fengu þau.
Þetta voru þá öll ósköpin, sem
okkur átti að duga í viðbót við 2%,
sem við höfðum fengið þar áður,
en þess skal getið, að við fengum
þá taxtatöfluna gefna. Sennilega
mun réttlát hækkun á taxta okkar
hafa átt að vera i vor nálægt 29%
— tuttugu og niu prósent- og allt
frá árinu 1970 hefur þessi taxti
verið alltof lágur, og hverjum er
þar um að kenna?
Auðvitað stjórn stéttarfélagsins
okkar „FRAMA” og gjaldskrár-
nefnd, sem eiga með þessi mál að
fara. Það kom fram á fyrrihluta
aðalfundarins s.l. vor, sem ég
sat, að þeir mundu vera búnir að
tapa grundvelli þeim,sem taxtinn
átti að byggjast á og vissu ekkert
hvað þeir áttu að gera. Ég lagði
fram á fundinum tillögu um þetta
efni og benti á, að hægt væri að
leita til reiknistofu Háskólans eða
einhverrar annarrar stofnunar,
sem tæki að sér að umreikna
taxtann ein fimm til tiu ár aftur i
timann og finna út úr þvi það
rétta. Þessu mun stjórnin ekki
hafa sinnt frekar en öðrum
ábendingum okkar, eða að
minnsta kosti hefur maður ekki
orðið var við neitt slikt.
Eitt af þvi sem komið hefur
fram við okkar stétt er hækkun
stöðvargjalda. Auðvitað máttum
við vita það, þar sem hækkandi
kaup starfsfólks stöðvarinnar
kom til greina tvivegis á þvi
timabili, sem liðið er af þessu ári
og mundi það koma fram við
okkur og það af mjög eðlilegum
ástæðum. En það var öðruvisi
frágangur á þvi, sem fram-
kvæmdastjóri stöðvarinnar okkar
„Bæjarleiða” Þorkell Þorkelsson
lagði fyrir verðlagsstjóra eða
verðlagsráð i bæði skiptin, sem
kauphækkun var hjá starfsfólki
og sú réttláta hækkun fékkst
strax að kalla.
A fyrrihluta aðalfundarins i
stéttarfélag'.nu „FRAMA” sem
haldinn var 25. april, I972,lagði ég
fram áskörun á rikisstjórnina i
tillöguformi og birti ég hana hér.
Aðalfundur Bifreiðafélagsins
„FRAMA” haldinn 25. april, 1972
samþykkir að skora á rikis-
stjórnina að taka nú þegar, eða
A undanförnum árum hafa tslendingafélög i New York, London, Kaupmannahöfn, og víðar fengið til
sin islenzka skemmtikrafta og hljómsveitir við hátíðlegustu tækifæri. Nú slæst Osló i hópinn og fær til
sin eina þekktustu hljómsveit landsins, sem þar mun leika Um næstu helgi, en það er hin ný-endur-
skipulaga hljómsveit Ólafs Gauks. Er vonandi að landarnir i Osló eigi skemmtilegt kvöld með islenzku
hljómsveitinni á laugardaginn.
Á myndinni eru frá vinstri: Ólafur Gaukur, Carl Möller, Svanhildur, Kristinn Sigmarsson og Er-
lcndur Svavarsson.
eigi siöar en á yfirstandandi þingi
allt að 8 farþega leigubifreiðir i
sama tollflokk og aðrar atvinnu
bifreiðar til mannflutninga eru i,
svo sem strætisvagnar og lang
ferðabilar þ.e. 30% toll. Fundur-
inn treystir því, að þetta verði
gert, þar sem flutt var um það
frumvarp á siðasta Alþingi af nú-
verandi fjármálaráðherra og
fleirum.”
Þetta gerði ég sem sagt i beinu
framhaldi af þvi, sem hér að
framan er skráð um meðferð
þessa máls. Og meðal annars af
þvi að nú var komin ný rikisstjórn
og menn úr henni höfðu verið
málinu hlynntir, sem sýndi sig i
þvi að þeir fluttu um það áður-
nefnt frumvarp. Var ekki full
ástæða til að vekja þetta mál upp
að nýju, þar sem breyttar
aðstæöur voru fyrir hendi og ein-
mitt Alþingi yfirstandandi, og
þurfti þvi að vinda bráðan bug að
aðgerðum af okkar hálfu, þar
sem búið var i marzmánuði að
framkvæma nýja hækkun 25% —
tuttugu og fimm prósent — og i
öðru lagi | að vörubilstjórar voru
búnir að mótmæla svo kröftug-
lega,að á nokkrum hluta þeirra
varð þó ekki nema 15% —
fimmtán prósent- hækkun. Þetta
allt hefði átt að færa okkur til
sanninda, að eitthvað þyrfti að
gera og það i fullri alvöru.
Nú vill svo vel til að einmitt fyrr
i þessum mánuði hélt Bil-
greinasamband Islands aðalfund
sinn, og þar mótmæla þeir harð-
lega siðustu hækkun og gera
kröfu um að rikisstjórnin endur-
kröfu um að rikisstj. endurskoði
nýjar bifreiðar og afnemi inn
flutningsgjöld af þeim. Svo það
hafa þá fleiri en ég séð þau einu
úrræði, sem mundu færa okkur
réttlátara verð á bifreiðum
okkar, en verið hefur, þar sem
þeir gera þessa kröfu og taka
þeir fram, enda þótt verðstöðvun
sé. Þannig held ég nú að okkar fé-
lag komist ekki hjá þvi, að gera
itrekaðar kröfur um bættan taxta
okkur til handa þó svo að verð-
stöðvun sé. Það verði ekki hægt
að halda að sér höndum, meðal
annars vegna vaxandi óánægju
félagsmanna sjálfra. 1 sambandi
við þetta langar mig til að skjóta
hér inn i þvi, sem ég hef verið
spurður að, eftir að grein Daniels
Pálssonar birtist i „Visi” um
daginn. Það eru einir fjórir aðil-
ar, sem spurt hafa, hvort við vær-
um búnir að fá lagfæringu, og hef
ég svarað þvi til, að ég viti ekki
hvort nokkuð hafi verið beðið um
það og hitt sé nú vanalegra, að
það þurfi stundum að endurtaka
þá beiðni oftar en einu sinni áður
en það fáist úrbætur.
Ég vil svo að gamni geta þess,
að ungur maður, sem vinnur hér
á dekkjaverkstæði i borginni.sem
hefur meira - bifreiðastjórapróf,
hann segir mér frá þvi,að hann
hafi hugsað sér i sumarfriinu að
auka tekjur sinar með þvi að
taka bil hjá kunningja sinum á
Hreyfli og aka honum i hálfan
mánuð og það gerði hann, en það
sagðist hann aldrei myndi gera
aftur, þvi sig hefði aldrei órað
fyrir þvi að væri hægt að fara
marga túra á dýrum bil og fá ekki
nema 75 kr og 85 kr. fyrir suma
túrana,og útkoman var sú,að
hann hafði minna en að vera við
vinnu á verkstæðinu.
Svo segi ég frá ökuferð, sem ég
fór nú fyrir fáum dögum að
kvöldi til. Ég var sendur i Goð-
heima að mig minnir númer 17.
Farþeginn var Grimur læknir, og
ók ég honum niður að Rauðalæk
59; þegar þangað kom,segir hann:
hvað á ég að borga,og segi ég
honum það. Þetta var kvöld-
taxtinn. Þá segir læknirinn:
hvernig getið þið veitt svona góða
þjónustu og á svona dýrum og
vönduðum verkfærum og fá ekki
meira fyrir. Ég hafði sagt honum
alveg réttan taxta og bauð honum
að sjá á töfluna, hann skipaði mér
að taka meira en taflan sýndi,og
varð ég að gera það og svona
fyrirbæri hafa komið oftar fyrir.
Þetta sýnir.hvað fólkinu finnst og
nóg um það.
Á Alþingi i fyrravetur var lög
boðinn 40 stunda vinnuvika hjá
verkafólki og kauphækkanir i
áföngum; ég er hræddur um að
það dygði skammt sem við
hefðum á svo stuttum vinnutima,
og ég get fullyrt, að við hér á
Bæjarleiðum erum með 70 stunda
vinnutima á viku og sumir meira,
ef það væri borið saman,þá mun
af þeim tíma vera meira en
helmingur nætur- og eftirvinnu-
timi, og það gerir útkomuna enn
þá iskyggilegri. Mér er kunnugt
um,að sumir fjölskyldumenn^em
keyptu nýjan bil fyrir rúmum
þrem árum og þyrftu að fara að
endurnýja, eru ekki búnir að
ljúka greiðslu á þeim lánum, sem
þeir stofnuðu til við þau bilakaup,
enda engin undur þar sem verð
bilanna er orðið fimm hundruð
þúsund og allt upp i átta hundruð
þúsund,og einn bill kom á stöðina
til okkar i vor,sem mun hafa losað
eina milljón kominn á götuna, en
það er sjö farþega Benzbill. Það
voru gefin út bráðabirgðalög á
Alþingi i fyrra, sem áttu að vera
til styrktar fyrir tryggingar-
félögin og, eftir- þvi sem manni
skildist.til að draga úr umferðar-
óhöppum og slysum. Þessi lög
áttu að heimila trygginar-
félögum að innheimta 7.500,- —
sjöþúsund og fimmhundruð —
krónur af hverjum , sem tjóni
veldur, ef hann dæmdist i órétti
vera,- ég hygg , að tryggingar-
félögin notfæri sér þessi lög, og
kemur þá þarna eitt enn,sem þeir
ólánsömu fá að greiða. Ekki held
ég, að þessi lög hafi verkað á
umferðina til neinna bóta, þvi
ekki hefur, að ég hygg, dregið úr
þeim umferðarslysum, að manni
hefur heyrzt, nema siður sé. Það
er min trú, að hefðu menn
sameinazt um að knýja fram
tollalækkun fyrir Alþingis
kosningar, þá þyrftum við ekki að
búa við þau kjör, sem við eigum
nú við að búa,hvað verð á þessum
vinnutækjum okkar snertir. Það
er ekki nóg fyrir fjöldann i
þessari bifreiðastjórastétt, þó við
nokkrir bifreiðastjórar á
bifreiðastöðinni Bæjarleiðum
fengjum bila með afsláttarverði
frá verksmiðjunni, aðeins fyrir
dugnað og góða fyrirgreiðslu
framkvæmdastjóra SIS, Jóns
Þórs Jóhannssonar. þessir bilar
fást ekki nema einstaka sinnum
og mundu ekki fást svo að
fjöldanum dygði. Þess vegna
verðum vð að sameinast um
kröfur okkar um lækkun á tollum
og það sem um munar. Sömu-
leiðis að finna réttan grundvöll að
okkar launataxta. Eins og
ástandið er nú,er það alveg óvið-
unandi.
Hvað gerir stjórn Landssam-
bands Leigubifreiðastjóra?
Ekkert.
I Timinner
| peningar
| Auglýsítf
| iTímanum
OPIÐ
LAUGARDAGA
KLUKKAN
9-12
HÖGGDEYFAR
sem hægt er að
stilla og gera ,við
ef þeir bila.
TJfT
ARMULA 7 - SIAAI 84450