Tíminn - 03.12.1972, Qupperneq 5
Sunnudagur 3. desember 1972
TÍMINN
5
DR. RICHARD BECK:
Valdar sögur í vönduðum
íslenzkum búningi
Þvi eldri, sem ég verð, þvi finn
ég æ betur til þakkarskuldar
minnar við þýðendur erlendra
smásaga i Iðunni feldri, er þeir
gáfu út á sinum tima, Björn Jóns-
son, Jón Ólafsson og Steingrimur
Thorsteinsson, og ég las á æsku-
árum minum heima i Reyðar-
firði. Þær voru mér bæði til
skemmtunar og fræðslu, og opn-
uðu mér nýjan og viðan hugar-
heim.
Á þetta var ég minntur við lest-
ur hins nýútkomna þýðingasafns
Axels Thorsteinsson, rithöfundar,
Itafael Sabatini: Áatardrykkur-
inn og sögur eftir aðra heims-
kunna höfunda. Stendur Bókaút-
gáfan Rökkur að útkomu þessar-
ar bókar, en hún er 2 bindi Sögu-
safns líökkurs. Fyrsta bindi þess
safns, Jack London: Gamlar
glæður og aðrar (sögur frá ir-
landi og Englandi), kom út 1970.
Hlaut það að verðugu vinsamlega
dóma.
En i þessar bækur sinar hefir
Axel Thorsteinsson safnað
smásögum, sem hann þýddi fyrr
á árum, og komið hafa i blöðum
og timaritum, en fæstar áður i
bókarformi, og þær bækur hans,
sem þar er um að ræða, fyrir
löngu uppseldar. Það var þvi
ágæt hugmynd að hefja útgáfu
safns smásagnaþýðinga hans, þvi
að þar er um auðugan garð að
gresja.
t þessu nýja þýðingasafni Axels
eru sögur eftir ellefu höfunda frá
eftirfarandi löndum: italiu,
Rússlandi, Belgiu, Spáni,
Búlgariu, Frakklandi og Eng-
landi. Hefir hann þvi farið eldi
mikinn hluta Norðurálfunnar i
þessum þýðingum sinum. Allar
eru sögurnar þýddar úr ensku, en
þeirri tungu er Axel mjög hand-
genginn siðan hann dvaldi um
langt skeið vestan hafs á fyrri ár-
um, og hefir, auk þess, siðan heim
til tslands kom, oft lagt leið sina
til Bretlandseyja til lengri eða
skemmri dvalar. Bæta má þvi
við, að eigi allfáar af sögunum i
umræddu safni eru þýddar úr rit-
safninu World Fiction.og ber það
eitt sér þvi vitni, að þar er um að
ræða úrvalssögur eftir viðkunna
höfunda.
Ekki þarf heldur lengi að blaða
i þessu þýðingasafni, til þess að
sannfærast um það, að þar eru að
verki höfundar, sem bæði eru
gæddir athygli- og frásagnargáfu
i rikum mæli, og eigi sjaldan sál-
skyggni að sama skapi. Þeir hafa
smásagnaformið þannig á valdi
sinu, að frásögnin heldur athygli
lesandans glaðvakandi frá upp-
hafi til söguloka.
Ekki þarf að kynna Rafael
Sabatini islenzkum lesendum.
Ýmsar af skáldsögum hans hafa
verið þýddar á islenzku, meðal
þeirra Sægammurinn, sem Axel
Thorsteinsson þýddi (2. útg.
1947). Saga Sbatinis „Ástar-
drykkurinn”, sem öndvegi skipar
i þessu þýðingasafni, sómir sér
þar vel,þvi að þar er ágætlega á
magnþr.ungnu efni haldið, og ör-
lagaþræðir sögupersónanna ofnir
á minnistæðan hátt.
í allt öðrum tón er sagan
„Haustblóm” eftir rússneska höf-
undinn Ivan Nazhivin, en heill-
andi um efni, og eykur tregann,
sem þar er undirstraumur,
áhrifamagn snjallrar frásagnar.
Sagan „Fegurst á jörðu” — eft-
ir belgiska (flæmska) höfundinn
Antoon Coolen, tekur hug lesand-
ans föstum tökum. Mannlýsingin
og túlkun innri baráttu söguper-
sónanna falla þar i einn farveg,
og leiða til rauntrúrra og
áhrifarikra söguloka.
Með léttari blæ og suðrænum er
„Astarsaga flakkara” eftir Spán-
verjann Pio Baroja, en vel er það
einnig með efni farið.
Bráðskemmtileg er sagan
„Hjónin i Hafmeyjarsundi” eftir
enska höfundinn W.W. Jacobs, og
sver hún sig i ætt við aðrar sögur
þess höfundar, en eins og Axel
segir i gagnorðu æviágripi hans”,
einkennist frásögn Jacobs jafnan
af góðlátlegri kimni”.
„Jólanótt lögreglufulltrúans”,
eftir búlgarska rithöfundinn
Dimitr Ivanoff, lýsir prýðisvel
þeim atburði og mönnum, er þar
segir frá, og er þrungin næmri
réttlætistilfinningu.
Hins vegar er slegið á streng
léttstigrar'gamansemi og glettni i
sniðugri sögunni „Lygalaupur”
eftir italska höfundinn Adriano
Zuccoli.
Antön Chekhov, hinn
heimsfrægi rússneski leikrita- og
skáldsagnahöf., er islenzkum
lesendum vel kunnur. Saga hans
„Veðmálið” i umræddu þýðinga-
safni ber öll merki snilldar hans
um frumleik i efnisvali og með-
ferð þess, og er þrungin þvi inn-
sæi, er vekur til umhugsunar.
Sagan „Það sem Vasile sá” —
eftir Mariu, ekkjudrottningu
Rúmeniu, er var viðkunnur rit-
höfundur, er einnig mjög áhrifa-
mikil að efni og frásagnarhætti.
Kaldur veruleikinn og innri and-
ans sýn fléttast þar saman eftir-
minnilega.
Snjöll og markviss er sagan
„Týnda armbandið” eftir italska
höfundinn Carlo Gozzi. Stórum
innhverfari, en jafnframt vel
samin, er sagan „Húsið” eftir
annan italskan höfund,
G.A.Borgese.
í heild sinni eru sögur þessar
vel valdar og smekklega. Þar
gætir fjölbreytni um innihald,
þær eru sér um svip og blæ, en
allar meir en lestrar verðar, vel
sagðar, og sumar með snilldar-
brag, eins og þegar hefir verið
gefið i skyn. Þær eiga sammerkt
Axcl Thorsteinson
um það að halda hug lesandans
vakandi, og margar hverjar
glæða þær honum einnig aukinn
skilning á sameiginlegu eðli okk-
ar mannanna barna, minna á það
i lifandi myndum, að manns-
hjartað er sjálfu sér likt, hvar
sem vér eigum dvöl á jarðar-
hnettinum.
Og ekki þarf að spyrja um
islenzka búninginn á þessum sög-
um. Axel er samur við sig um lát-
laust, en einkar vandað og geð-
fellt islenzkt mál, sem gerir
þýðingar hans enn hugþekkari
iestur.
Gagnorðar skýringar hans um
höfundana eru lesendum góð leið-
beining. Að ytra frágangi er bók
þessi hin snyrtilegasta og að þvi
leyti einnig prýði á bókarhillu.
Segja má, að Axel Thorsteinson
fylgi með þessum og öðrum sögu-
þýðingum ágætlega i spor Stein-
grimi skáldi, föður sinum, og öðr-
um þeim prýðismönnum, sem
glöddu og fræddu islenzka lesend-
ur og auðguðu bókmenntir vorar
með þýðingum sinum i Iðunni.er
ég vitnaði til i upphafi máls mins,
og vottaði þökk mina og virðingu.
Svo vil ég gera að minum orð-
um eftirfarandi ummæli
Steindórs skólameistara
Steindórssonar um fyrsta bindi
Kitsafns Itökkurs (Ileima er bezt,
október 1970)
„Vonandi koma fleiri bindi, þvi
af nógu er að taka af þeim bók-
menntaperlum, sem Axel
Thorsteinsson hefir islenzkað á
langri ævi”.
BÆNDUR -
FÓÐURHROGN
Til sölu eru nokkrar tunnur af ódýrum
fóðurhrognum i 120 kg. tunnum. Hafið
samband við verkstjóra i sima 23352.
Bæjarútgerð Iteykjavikur.
ORÐSENDING
TIL VOLVO
EIGENDA
Oryggiseftirlit Volvo-verksmiðjanna í Gautaborg hefur farið
þess d leit við umboðsmenn Volvo um allan heim, að þeir lóti
fara fram skoðun á Volvo bifreiðum, sem bera eftirfarandi
verksmiðjunúmer. Óskað er eftir þessari skoðun vegna hugsan-
legrar málmþreytu á kælispaða og möguleika á óhreinindum
í stýrisstangarenda, sem komið hefur fram í einstaka bifreið,
sem framleiddar voru í þessum framleiðsluflokkum. Verk-
smiðjunúmerið er í skoðunarvottorði bifreiðarinnar.
Númeraflokkarnir eru þessir:
142 — 2ja dyra Verksmiðjunúmer: 282,282 og lægri tölur
144 — 4ra dyra 294,235 og lægri tölur
145 — Station 124-803 og lægri tölur
120 — Amazon 312,500 og hærri tölur
220 — Amazon Station 70,300 og hærri tölur
Oryggiseftirlit Volvo biður eigendur Volvobifreiða með þessi
verksmiðjunúmer vinsamlegast að hafa samband við ritara
verkstæðis Veltis h.f. í síma 35-200.
Þar sem tiltölulega fáar Volvobifreiðir með þessum númerum
eru á Islandi, mun skoðun þessari væntanlega verða lokið á
skömmum tíma. Því eru viðkomandi Volvo-eigendur beðnir að
hringja við fyrsta tækifæri.
AB VOLVO PERSONVAGNAR TECHNICAL DEPARTMENT GÖTEBORG