Tíminn - 11.01.1974, Side 15

Föstudagur 11. janúar 1974
TÍMINN
15
ELLEN
DUURLOO:
Geymt
en
ekki
gleymt
69
þetta ágæt lausn, ef þér geðjast
að þvi, mamma.
Og henni geðjaðist sannarlega
að þvi. Hvilik spurning!
Og svo fór að Lena bjó áfram i
húsinu, sem hafði verið heimili
hennar um þriggja áratuga skeið.
Lena tók til i ,,kompu” Jeans,
áður en iðnaðarmennirnir, sem
áttu að gera við og breyta, komu.
Enginn annar fékk að koma nærri
tiltektinni i þvi herbergi.
Hljóð og næstum lotningarfull
gekk Lena um þetta herbergi,
sem hafði verið Jeans Pierres
eins. Það var þvi likast sem hann
væri þar enn, þótt hann hvildi nú i
gröfinni.
Hún fór varfærnum höndum um
hverja bókina og hvern gripinn á
fætur öðrum. Hún var raunsæ og
þvi var henni ljóst, að margt
þessara muna átti heima á ösku-
haugnum, ekki sizt það dót sem
Jean Pierre hafði sankað að sér
og sýslað við hin siðari ár án þess
að vita i rauninni hvað hann var
að gera. En svo voru aðrir hlutir,
sem voru mikils verðir, þótt gildi
þeirra væri fyrst og fremst til-
finningalegs eðlis en yrði ekki
reiknað i peningum. Þeir voru
ekki aðeins verðmætir i augum
hennar heldur lika barnanna.
Þessummunum safnaði hún sam-
an, þvi að börnin áttu að fá að
velja sér einhverja þeirra til
eignar til minningar um föður
sinn.
En i öllu þessu einskisverða
skrani, fann hún allt i einu tré-
kassa með glerloki. 1 honum lágu
nokkur samanvafin brún blöð, fá-
einar sprengdar púpur og nokkur
grábrún dauð fiðrildi, sem urðu
að dufti þegar hún snerti kassann.
Þetta voru silkiormar Jean
Pierres, sem höfðu orðið að púp-
um og siðan fiðrildum og siðan
dáið af þvi að hann hafði gleymt
þeim. Gleymt þeim vegna þess
sem hafði gerzt daginn, sem hún
hafði komið inn til hans, þar sem
hann með þennan kassa i höndun-
um við gluggan, baðaður i geisl-
andi máisólinni.
Hún hafði ekki heldur hugsað
um þennan kassa eftir þennan ör-
lagadag, en nú rifjaðist upp fyrir
henni allt sem gerzt hafði þennan
dag fyrir fjórtán árum. Það varð
svo lifandi i endurminningu henn-
ar að hendurnar á henni fóru að
skjálfa, svo að hún missti kass-
ann i gólfið: Lokið brotnaði og
innihaldiö þyrlaðist yfir slitinn
gólfborðin.
Lena hneig niður á stól og brast
i grát, sem virtist aldrei ætla að
linna. Hún hafði grátið við hið
sorglega andlát Ellu og meðan
stóð á hinum langa sjúkdómi
Jean Pierres og við jarðarför
hans — en aldrei eins ákaft og
sárt og nú. t fyrsta skiptið eftir
andiát móður sinnar lét Lena nú
undan siga fyrir sorginni. Hún
megnaði ekki lengur að sporna
gegn þvi sem á hana var lagt.
Viljastyrkur hennar sem ætið
hafðihjálpað henni i hverri raun,
var þorrinn. Hún hafði alla ævi
vitað að hún væri sterkari þeirra
Jeans Pierres og mætti þvi ekki
gefast upp og láta bugast ef ekki
ætti allt lif þeirra og barnanna að
hrvnja i rústir. En nú var henni
allri lokið og það var henni mikill
léttir að mega gráta út. Henni
fannst sem þetta væri i fyrsta
skiptið á ævinni, sem hún fengi aö
láta undan tilfinningum sinum,
núna, þegar hún sæti hér einamna
og gömul. Það var ekki aðeins
harmurinn eftir Jean Pierre, sem
bugaði hana heldur var Ella
henni einnig i huga. Öll þessi ár
haföi sorgin vegna hennar búlð i
hjarta Lenu en hún hafði aldrei
lofað henni að fá framrás, þvi að
allt umhverfis hana voru lifandi
.mannverur, sem hún bar áyrgð á
og þeirra vegna varð hún að vera
sterk. En nú þorði hún að gráta —
og henni létti um hjartarætur við
grátinn. Hún vissi, að þegar hún
væri búin að gráta nægju sina,
mundi viljastyrkur hennar vera
samur og áður.
5.
Herbert v. Liitten hafði einnig
gengið á vit feðra sinna.
Dauða hans bar að i hótel-
herbergi i Parisarborg og likið
fannst fyrst tiu klukkustundum
eftir að andlát hans bar að hönd-
um. Læknirinn sagði að bana-
meinið væri hjartaslag, og það
var trúlegt. Baróninn var kominn
hátt á sextugsaldur, og hafði
aldrei neitað sér um neitt, hvorki
i mat né drykk, eða öðrum gæðum
þessa heims. Hann hafði tekið þvi
furðu létt, að Bella hafði ekki
revnzt honum sú eignkona, sem
hann hafði vonazt eftir. Honum
þótti það mikil bót i máli hve
falleg hún var. Hann var stoltur
af henni á sama hátt og hann var
stoltur af kapphlaupahestunum
sinum.
lfann gaf Bellu allt það sem
hugur hennar girntist og hann
naut þess að sýna sig með henni i
samkvæmislifinu, hvort heldur
það var i London, Paris eða við
Rivieruna. Honum fannst það
ekki koma að sök aö hún virtist
ekki bera neinar tilfinningar i-
hans garð, hann var sjálfur ekki
þess megnugur að elska neinn
nema sjálfan sig. Hún veitti hon-
um frelsi til að eiga i smáástar-
æfintýrum og hann amaðist ekki
við hennar æfintýrum. X yfir-
borðinu virtist þetta fyrir-
myndarhjónaband.
Einnig eftir að fegurð Bellu fór
að fölna.
Bella hélt sér þó mjög lengi,
eins og hún hafði sagt við Gold-
mann fyrir mörgum árum. Hún
var enn mjög glæsileg kona,
þegar hún var um fimmtugt. En
það fór ekki fyrir Bellu eins og
fer fyrir flestu öðru fólki. það
missir æsku sina og fegurð
smámsaman. Bella varð gömul á
nokkrum mánuðum.
Herbert v. Lutten fylltist hálf-
gerðum viðbjóði á henni. og hann
kærði sig ekki um að sýna sig
neins staðar með hénni. t fyrstu
var hann þó alltof kurteis til þess
að láta á þessu bera. en Bella tók
þó eftir þvi og það fyllti hana
mikilli biturð.
Hvernig tók umhverfi hennar
þessari breytingu. Fólk kom fram
við hana með mikilli virðingu, en
henni varð engu að siður Ijóst. að
hún hafði glatað aðdráttarafli
sinu á karlmenn.
Bella hafði aldrei vitað hvað
það var að eiga náið samband við
aðra mannveru. hvorki vináttu-
samband né ástarsamband.
Ef til vill hefði hún einu sinni
endur fyrir löngu haft tækifæri til
þess, en það var löngu liöið, og
hún vildi helzt gleyma fortiö
sinni.
llún hafði eitt sinn elskað, en
ást hennar snerist i hatur. ..
Allt lif hennar hafði verið hatur
og aftur hatur. ..
Að visu hafði einungis verið um
framagirni ræöa i byrjun. Hún
hafði elskað Jean Pierre, en
smátt og smátt hafði hann orðið
verkfæri i höndum hennar, verk-
færi, sem hún notaði til þess að fá
allar óskir sinar uppfylltar En
frá þeim degi sem hann sveik
hana, hafði hún einungis fundið til
ákafs haturs gagnvart honum.
Herbert hafði einnig einungis
verið verkfæri i höndum hennar
hún hafði aldrei elskað hann, eins
og hún hafði þó cinu sinni elskað
Jean Pierre: Þau höfðu þó átt
ágætlega saman og það var
kannski mest vegna þess, hve
heimskur Herbert var, en hún vel
gefin.
Annars hafði hún eytt allri
æfinni i það að hugsa um sjálfa
sig og útiit sitt.
En sá dagur kom er fegurð
hennar var horfin, og hún stóð
eftir alein og hafði ekkert að lifa
fyrir.
Þann dag varð henni hugsað til
sonar sins.
Hún haföi virzt ágæstis móðir á
yfirborðinu. Hún hafði'látið Her-
bert standa við orð sin, og ekkert
hafði verið sparað i sambandi við
uppeldi og menntun Johns. Hann
hafði dvalizt i Liíttendal nokkrar
vikur á hverju ári, en hana hafði
aldrei langað til þess að hitta
hann erlendis.
Hún var ung og fögur og kærði
sig ekki um að sýna sig ásamt
fullorðnum syni sinum.
En nú þarfnaðist hún hans hún
varð að reyna að lifa fyrir eitt-
hvað, og hver var nærtækari en
einkasonur hennar. Hann kom til
Danmerkur, en svo hvarf hann.
Hann kvaddi hana ekki einu sinni,
hann bara hvarf og enginn vissi
hvert.
Hún skildi hvorki upp né
niður i neinu. Hún var altekin
ofsareiði, sem bjargaði henni
sennilega frá þunglyndi. En þessi
reiði jók einnig á biturleika
hennar og hefnigirni. Hún vissi þó
vart lengur á hverjum hún vildi
hefna sin eða hvers hún vildi
hefna.
Stolt hennar hindraði hana i þvi
að láta auglýsa opinberlega eftir
syni sinum. Hún hefði sjálfsagt
getað haft upp á honum ef hún
hefði haft samband við öll
sendiráðin i borginni, en það
kærði hún sig ekki um. Ef einhver
spurði um John. hafði hún alltaf
svar á reiðum höndum. Hún vildi
ekki játa það fyrir nokkrum
manni hann væri gjörsamlega
horfinn án þess að láta hana vita.
V. Liitte ishjónin ferðust eins
og þau vori. vön i nokkur ár eftir
aðþetta átti sérstað. En það kom
æ oftar fyrir að Bella afsakaði sig
með höluðverk og fór ekki út með
Herbert.
Stöðugt ..hrakandi heilsa"
barónessunnar varð þess vald-
andi að hótelsvitur þa>r. sem
hjónin tóku nú á leigu, voru tvö
svefnherbergi ein dagstofa og
herbergi fyrir herbergisþernu
barónessunnar. Þessi herbergja-
skipan var orsök þess. að lik
barónsins fannst fyrst tiu klukku-
stundum eftir að dauða hans bar
að höndum.
Bella virtist mjög slegin ylir
láti manns sins, en það var bara á
yfirborðinu. innst inni gat hcnni
ekki staðið meira á sama. Hún
var i raun réttri einungis fegin af
þvi að hann lét eftir sig miklar
cigur og hún var einkaerfingi
hans.
Herbert var jarðaður með
mikilli viðhöfn i Paris.
Þetta gerðist á þeim árstima,
sem v. Lúttenshjónin voru vön að
dveljast á Lúttendal, en Bella
hafði enga löngun til þess að fara
þangað, og dvaldist á Bretagne-
héraði ásamt herbergisþernu
sinni. Ilún hafði i lyrstu þa'r
áætlanir að fara yfir sundin og
reyna að grennslast fyrir um son
sinn, en hún hætti fljóllega við
þau áform. Tilrandi af gremju
játaði hún það fyrir sjállri sér að
fólki i Bretlandi yrði strax Ijóst,
að hún var af blökkumannakyni.
Bella varð ákaflega einmanna.
Að lokum hélt hún heim til
Lúttendal. Hún var farin að nálg-
ast sjötugt og leit út eins og eld
gömut kona, en þó hlaðin skarl-
gripum og puntuð eins og hún var
vön. Hún var dæmigerð skopmynd
kvenmannsins.
Hún var þreylt dauðþreytt.
Orsök þess að hún snéri heim á
leið var fundur hennar og manns
nokkurs, fundur, sem átti sér stað
i Montreux.
Bella sat cin við borð, eins og
hún var vön. Við næsta borð sat
gámall og feitur maður, hún sá
hann aðeins aflan frá. Henni varð
skyndilega ljóst, að það var eitt-
hvað kunnuglegt við þennan bak-
svip. Skyndilega vissi hún hver
þetta var. Þetta var llenry Gold-
mann!
Það var undarlegt, en hún hafði
HI/ELLi
G
E
I
R
I
D
R
E
K
I
Til hvers eru vinir?
Hvað get ég:gert? ;
Segöu mér!
r v
iii
iWiiBWI
F ÖSTUDAGUR
11. janúar
7.00 Morgunútvarp.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Titkynningar.
13.00 Við vinnuna: Tónleikar.
14.30 Siðdegissagan: „Fjár-
svikararnir” eftir Valentin
Katajeff Ragnar Jóhannes-
son cand. mag. les (5).
15.00 Miðdegistónleikar
15.45 I.esin sagskrá næstu
viku.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
16.15 Veðurfregnir.
16.20 Pupphornið.
17.10 útvarpssaga barnanna:
„Blesi" eftir Þorstein
Matthiasson Höfundurinn
les (2).
17.30 Framburðarkennsla i
dönsku.
17.40 Tónleikar. Tilkvnningar.
18.30 Fréttir. 18.45 Veður-
fregnir. 18.55 Tilkynningar.
19.00 Veðurspá.
19.20 A föiinum Fjarðarheiðar
Kristján Ingólfsson ræðir
við Þorbjörn Arnoddsson
bifreiðarstjóra.
19.45 Tannlæknaþátlur.
20.00 Tónleikar Sinfónluhljóm-
sveitar islands i Háskóla-
biói kvöldið áður. Stjórn-
andi: Valdimir Asjkenazý.
Kinleikari: Jobn Williams
a. Sinfónia nr. 1 „Klassiska
hljómkviðan” op. 25 eftir
Sergej Prokofjeff. b. Fanta-
sia fyrir gitar og hljómsveit
cftir Joaquin Rodrigo. c.
„Manfred”, sinfónia op. 58
eftir Pjotr Tsjaikovský. —
Jón Múli Arnason kynnir
tónleikana.
21.30 Úlvarpssagan: „For-
eldravandainálið, —drög að
skilgreiningu” Erlingur
Gislason leikari les sögu eft-
ir Þorstein Antonsson (5).
22.00 Fréllir.
22.15 Veðurfregnir. Eyja-
pislill.
22.35 Draumvisur. Sveinn
Arnason og Sveinn Magnús-
son kynna lög úr ýmsum
áltum.
23.35 Fréltir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
FÖSTUDAGUIt
11. janúar 1974
20.00 Fréltir
20.25 Veður og auglýsingar
20.30 Oniiir frá eynni grænu.
Norskur þáttur með irskri
alþýðutónlist. Sýndir eru
þjóðlegir irskir dansar og
flutlar ballöður og þjóðlög
ýmiss konar. Einnig er i
þættinum rætt við rithöf-
undinn Mihail MacLiammo-
ir. l>ýðandi Oskar Tngi-
marsson. (Nordvision —
Norska sjónvarpið).
21.10 Landsborn. Fréttaskýr-
ingaþáttur um innlend mál-
efni. Dmsjónarmaður ólaf-
ur Ragnarsson.
21.40 Mannaveiðar. Bresk
framhaldsmynd. 24. þáttur.
Ilvað nú? Þýðandi Krist-
mann Eiðsson. Efni 23. þátt-
ar: Vincent, Nina og Ede-
laide taka sér far með lest
frá Bordeaux áleiðis til
Nantes, en þar biður þeirra
breskur kafbátur, sem
flytja á þau til Englands.
Lestin er fullskipuð þýskum
hermönnum og foringi einn i
þeim hópi grunar þau um
græsku. Hann tekur þau
höndum, en skömmu siðar
er gerð loftárás á lestina.
Þeim tekst að koma Þjóð-
verjanum fyrir kattarnef,
en lestin kemst ekki á leið-
arenda. Þau verða aö snúa
aftur til Bordeaux.
22.30 Margt er líkt með skyld-
um.Þáttur frá norska sjón-
varpinuum það, sem likt er
og ólikt með norrænum
þjóðum. Þýðendur Jóhanna
Jóhannsdóttir og Kristin
Mántyla. (Nordvision —
Norska sjónvarpið).
23.10 Dagskrárlok