Tíminn - 12.01.1974, Blaðsíða 3

Laugardagur 12. janúar 1974
TÍMINN
3
• •
A
GONGUDEILD SYKURSJUKRA
OPNUÐ
I GÆR, föstudag, var tekin i notk-
un göngudeild fyir sykursjúka á
Landspitalanum, hin fyrsta sinn-
ar tegundar á landinu. Verkefni
deildarinnar er að greina sykur
sýki eftir ábendingu heimilis-
lækna og veita sjúklingunum al-
hliða og ævilanga fræðslu um
sjúkdóminn og meðferð hans, en
fræðsla er einn meginþátturinn i
meðferð sykursýkissjúklinga.
Göngudeildin starfar fyrst um
sinn mánudaga, miðvikudaga og
föstudaga frá kl. 8 til 12. Starfslið
deildarinnar er sérfræðingur i
sykursýki, matarfræðingur,
hjúkrunarkona, meinatæknir,
félagsráðgjafi auk bókara og rit-
ara.
Fyrsta viðtal sjúklings er að til-
hlutan heimilislæknis. Fyrsta
viðtal á deildinni er 45 minútur og
að þvi loknu er heimilislækni send
skýrsla. Siðari viðtöl eru 12
minútur.
Opnun göngudeildar fyrir
sykursjúka er mikilvægur áfangi
fyir Samtök sykursjúkra, sem
stofnuð voru haustið 1971, og eitt
fyrsta baráttumál þeirra. Um 2%
þjóðfélagsþegna liða af sykur-
sýki, en vægari skerðing á
sykurefnaskiptum finnst hjá 5-
10% þeirra. Sykursýki er þvi einn
af stærstu sjúkdómaflokkum i
þjóðfélaginu, en hún er ólæknandi
sjúkdómur og meðferðin ævilöng.
Samtök sykursjúkra mun gefa
göngudeildinni tæki til rannsókna
á blóðsykri og tekur slik rannsókn
með notkun þess aðeins nokkrar
minútur. — SJ
Helgi Hannesson, formaöur Samtaka sykursjúkra, Þórir Helgason sérfræðingur í sykursýki, Marla
Ragnarsdóttir hjúkrunarkona, Helga ólafsdóttir meinatæknir, Páll Sigurðsson ráðuneytisstjóri og Jón
Þorsteinsson yfirlæknir Landsspitalans I húsakynnum hinnar nýju göngudeildar fyrir sykursjúka á jarð-
hæð Landsspitalans. — Timamynd: Róbert.
Bráðabirgðalög um útflutn
ingsgjald af loðnuafurðum
Álfada ns
á morgun
AKVEÐIÐ hefur verið að
álfadans og brenna, sem
frestað var s.l. helgi fari
fram á Melavelli nl. sunnu-
dag kl. 17.00
Að álfadansi loknum
verður flugeldasýning.
Jafnframt hefur verið
ákveðið að börn 13 ára og
yngri fá ókeypis aðgang að
skemmtuninni.
SETT hafa verið bráðabirgðalög
um sérstakt útflutningsgjald af
loðnuafurðum framleiddum á ár-
inu 1974. Eru þessi lög sett til að
treysta rekstrargrundvöll þorsk-
veiða, vegna hinna miklu oliu-
hækkana.
Eins og áður hefur verið sagt
frá, samþykktu útgerðarmenn
tillögu sjávarútvegsráðherra
þess efnis á framhaldsaðalfundi
L.t.Ú. á dögunum.
Bráðabirgðalögin eru á þessa
leið:
Greiða skal 5% útflutningsgjald
af fob-verðmæti loðnuafurða
framleiddra á árinu 1974, svo sem
loðnumjöli, loðnulýsi, frystri
loðnu og loðnuhrognum, þó ekki
niðursoðnum eða niðurlögðum
loðnuafurðum. Skal gjald þetta
reiknað og innheimt á sama hátt
og annað útflutningsgjald af
sömu vöru samkvæmt lögum nr.
19, 16. april 1973 um útflutnings-
gjald af sjávarafurðum.
2. gr.
Tekjur af útflutningsgjaldi
samkvæmt 1. gr. skulu renna i
sérstakan sjóð. Skal sjóðnum
varið til þess að greiða niður verð
á brennsluolium til islenzkra
fiskiskipa, sem taka óliu hér-
lendis, samkvæmt reglum, sem
sjávarútvegsráðuneytið setur.
Skal við það miðað, að oliuverð
hérlendis til fiskiskipa verði ekki
hærra á fyrstu 5 mánuðum ársins
1974 en það var i nóvember 1973.
Þá skal 25 milljónum króna af
tekjum sjóðsins varið til lifeyris-
sjóða sjómanna, eftir nánari
ákvörðun ráðuneytisins. Jafn-
framt skal tryggja, að sjóðirnir
miði eftirkunagreiðslur til sjó-
manna við lægri aldur en gert
hefur verið. — hs —
Aukið eftirlit með malbiks-
framleiðslu og útlagningu
— Gífurlegar fjárhæðir í húfi, segir Guðmundur G. Þórarinsson
EINS OG MENN hafa orðið varir
við á undanförnum árum, hafa
skemmdir á malbiki gatna i
Reykjavik verið geysilega mikl-
ar. Þessar skemmdir hafa verið
mikið til umræðu i borgarráði að
undanförnu, og var gatnamála-
stjóra falið að gera skýrslu um
skemmdirnar, sem nú hefur verið
lögð fram. Var hún tekin til um-
ræðu 8. janúar s.l. Ljóst er, að
þarna er um gifurlegar fjárhæðir
að ræða, þar sem t.d. árið 1974,
þ.e.a.s. i ár, er áætlað að malbik-
unarframkvæmdir muni nema
um 140 milljónum króna.
Gatnamálastjóri bendir i
skýrslu sinni á nokkur atriði til
úrbóta gegn gatnaskemmdum.
Guðmundur G. Þórarinss. borg-
arfulltrúi lagði og fram tillögu og
benti á fleiri leiðir til þess að
hindra gatnaskemmdir i framtið-
inni, og lagði þar höfuðáherzlu á
aukið eftirlit með malbiksfram-
leiðslu og malbiksútlagningu,
ásamt tilraunum með nýjar mal-
biksgerðir. Þá lagði Guðmundur
einnig til m.a., að kannað yrði,
hvort ástæða væri til, að hlutlaus
verkfræðistofa tæki að sér eftirlit
með framleiðslu og útlagningu til
reynslu. Benti hann á, að þar sem
Reykjavikurborg hefði nær ein-
okunaraðstöðu til framleiðslu
malbiks, og þvi ekki um neina
samkeppni að ræða á þvi sviði,
væri nauðsynlegt, að eftirlit með
malbiksframleiðsiunni væri vak-
andi og strangt.
Eins og kunnugt er, er sú mal-
biksgerð, sem notuð er hér, af
gerðinni „asphalt-beton”. Þessi
gerð krefst, að sögn Guðmundar,
geysilega hás hitastigs.'þannig að
hún sé lögð út 130-140 stiga heit.
Þá er völtun á malbikinu ekki tal-
in ná fullum árangri, nema hita-
stig malbiks sé yfir 110 stig. Sagði
Guðmundur i viðtali við blaðið i
gær, að þetta atriði ylli nokkrum
erfiðleikum i okkar kalda lofts-
lagi. 1 tillögu sinni lagði
Guðmundur og áherzlu á, að tekið
yrði vegna þessa mikiö tillit
til veðurfarsins, er malbikið væri
lagt.
Guðmundur leggur til, að til-
raunir með aðrar malbiksgerðir,
verði auknar, og kannað verði,
hvort ekki sé ástæða til að nota
meira „hot-rolled asphalt”. Að
sögn Guðmundar hefur þessi
malbiks-gerð verið mikið notuð,
t.d. i Bretlandi á undanförnum
árum, og er eiginlega „svar
Breta við nagladekkjunum ”.
Þetta er miklu mýkra malbik, en
við notum, og ofan i það er völtuð
möl, sem siðan stendur upp úr
bikinu á flötum og tekur mikið við
sliti naglanna. Gerð hefur verið
tilraun með „hot-rolled asphalt”
hér á landi, á Reykjanesveginum.
— Step.
LISTASAFN Reykjavikurborgar opnar um helgina sýningu á Kjar valsstöðum á listaverkum i eigu Reykjavlkurborgar. Þar eru saman
komin 94 málverk eftir fjölda listamanna, ein mynd ofin og ellefu höggmyndir. öll eru listaverkin eftir islendinga, nema tvö málverk eftir
Færeyinginn Ingolf av Reyni, báðar gjafir frá Færeyjum. Sýningin stendur fram til 27. janúar og verður opin alla daga frá klukkan fjögur
til tiu siðdegis, virka daga nema mánudaga. Um helgar er opið frá kl. 2 til 10. —Timamynd: Róbert.
Mbl. og
„Jörundarfélagið"
Morgunblaðinu hefur nú
borizt skemmtilegt svar við
siðasta Reykjavikurbréfi og
ummæla þar uin koinu
Jörundar liundadagakonungs
til islands. Svar þetta er frá
félagsskap, sem nefnir sig
„Jörundarfélagið i Reykja-
vik”. Ekki veit Tlminn náin
deili á þessum félagsskap, en
af svari félagsins, sem birtist
i Mbl. I gær. að dæma vill
félagsskapurinn halda nafni
og minningu Jörundar á lofti
sein upphafsmanns sjálf-
stæðisbaráttu lslendinga gegn
yfirráðum I)ana á islandi.
Þar sem svar stjórnar
Jörundarfélagsins er nýstár-
legt, vel ritað og skemmtilegt
þykir Timaiuim rétt að birta
lesendum Tiinans hér kjarna
þess. Þar segir m.a.:
„Jörundur, alls islands
verndari og hæstráðandi til
sjós og lands, gerði byltingu á
islandi 1809 gegn dönsku ein-
i-æði, i þágu islenzkrar alþýðu.
Jörundur var maðurinn,
scm hleypti af slað sjálf-
stæðisbaráttu islendinga með
yfirlýsingum sinum um, að
upphafinii væri allur danskur
inyndugleiki á islandi, og
ísland væri laust og liðugt frá
Daninerkur rikisráðum.
Jörundur var sá, scm
fyrstur færði íslendingum
eigin fána, sem var blár feldur
með 3 livitum þorskum á.
Jörundur hugðist endur-
reisa Alþingi islendinga, sem
rúnium 10 árum áður liafði
verið lagt niður, en vegna
valdaráns stuðningsmanna
danska einræðisins var þingið
ekki endurrcist l'yrr en 30
árum cftir brottför Jörundar.
Jiirundur gerði sitt til að
treysta varnir islands með
byggingu Phelpsskans, sem
danskir aðilar og leppar
þeirra rifu strax að loknu
valdatimabili Jörundar.
Af þessum fáu dæmum sést,
að það er þvi hróplegt órétt-
læti að setja Jörund við sama
borð og morðingja eins og
„Tyrki” og „ofbeldismenn”.
Og orð Morgunlaðsins um að
hérvist Jörundar liafi verið
háðugleg virðast ótvírætt
þjóna betur einræði en minn-
ingu þess manns, er hóf sjálf-
stæðisbaráttu islendinga”.
Noregur og EBE
i nýjasta liefi „islenzks iðn-
aðar”, timarits Félags
islenzkra iðnrckenda, eru
prentuð ummæli Ola Skják
liræk, iðnaðarráðherra
Norcgs, er hann viðhafði er
hann var hér i heimsókn á sl.
hausti i boði Iðnaðarbanka
íslands. Um afstöðu sina til
Efnahagsbandalags Evrópu
sagði ráðherrann m.a.:
„i Noregi var okkur sagt að
við liefðum ekki efni á að
standa utan við þessa sam-
einingu. fcg var á móti því að
ganga inn i Efnahagsbanda-
lagið vegna efnahagslegrar
pressu. Við höfum náð samn-
ingum um tollalækkanir við
bandalagið, sem ég tel full-
nægjandi. Samningurinn
veitir okkur fullt pólitiskt
frelsi og við getum verndað
okkar heimantarkað. t ölluin
meginatriðum höfunt við
fengið sömu tollalækkanir og
meðlimir Efnahagsbanda-
lagsins. Vandamál okkar i
Noregi eru ekki tollvernd i
öörum rikjum Evrópu eða
annars staðar, heldur hvernig
okkur tekst að ráða við verð-
lagið heima fyrir, vinnulaun
og annan kostnað. Ég cr sér-
staklega ánægður með að við
skulum ekki vera i Efnahags-
bandalaginu, með tilliti til
oliunnar. Ef við værum i
Efnahagsbandalaginu réði
Frh. á bls. 15