Tíminn - 03.12.1974, Page 3

Þriðjudagur 3. desember 1974.
TÍMINN
3
BIÐU INNBROTSÞJOFANNA
í MYRKVAÐRI SKÓLASTOFU
Gsal-Reykjavlk. — Það hefur ef-
laust farið Serlock Holmes-
fiðringur um piltana þrjá,
sem biðu i marga klukkutima i
myrkvaðri skóiastofu I fyrra-
kvöld, eftir innbrotsþjófum. En
biðin varð árangurslaus, —
þjófarnir létu ekki á sér kræla.
Málið er þannig vaxið,
að á sunnudagsmorgunn
verður húsvörður
Menntaskólans var við að vifta á
einum glugga Casa Nova er
horfin. Athugar hann þetta nánar
og fer niður i kakósöluna á húsinu
og tekur þá eftir þvi að búið er að
skrúfa ur viftu, sem þar er. Við
nánari athugun sér hann, að
brotizt hefur verið inn i
kakósöluna — súpu hafði verið
skvett á gólfið, og skúffur fylltar
af sama vökva.
Húsvörðurinn finnur hvergi
loftræstiviftuna og lætur
rannsóknarlögregluna vita.
Koma þeir á staðinn en finna
engin fingraför — og virðist þvi
sem innbrotsþjófarnir hafi notað
nanzka við verkið.
Ennfremur kom I ljós, að
þjófarnir hafa brotizt inn i sjoppu
menntaskólans með þvi að skrúfa
af hengilás á hurðinni. I
sjoppunnni fundu þjófarnir tals-
vert af sigarettum og héldu með
varninginn inn I kakósöluna — en
skrúfuðu hengilásinn á aftur, svo
enginn gæti séð að farið hafi
verið þar inn.
Hringt var i einn menntaskóla-
pilt, sem er formaður félags-
heimilisnefndar, og þegar hann
kom á staðinn tók hann eftir hálf-
étnu buffi, sem var i
kakósölunni, og datt honum strax
i hug, að einnig hefði verið brotizt
Efnahagsspá þjóðhagsstofnunar:
Þjóðartekjur
rýrna í ár,
þrátt fyrir verð
gildisaukningu
framleiðslunnar
„Búizt er við, að þjóðarfram-
leiðslan aukist um 3,5 til 4% að
raunverulegu verðgildi á þessu
ári. Hins vegar er talið, að
viðskiptakjör rýrni sem nemur 4-
5% af þjóðarframleiðslu,
þannig að raunverulegar þjóðar-
tekjur minnki um 0,5 til 1%. Spáð
er 34% meðalhækkun útflutnings-
verðlags i Islenzkum krónum, eða
21-22% I erlendri mynt, og um
45% meðalhækkun innflutnings-
verðlags I krónum eða 31-32% i
erlendri mynt, en þar af veldur
hækkun oliuverðs beint um 11%.
Ctflutningsframleiðsla er talin
aukast um 2% frá fyrra ári,
eingöngu vegna aukningar
sjávarvöruframleiðslu, en hins
vegar verður að lfkindum um
nokkra magnminnkun útflutnings
að ræða vegna aukningar út-
flutnings vörubirgða. ”
Þannig er komizt að orði I
upphafi skýrslu frá þjóðhags-
stofnuninni, þar sem reynt er að
segja fyrir þróun efnahagsmála i
landinu.
Innlend verðmætaráðstöfun er
talin aukast um 7,5% á árinu, að
meðtöldum birgða- og bústofns-
breytingum, en rúmlega 6% af
þeim frátöldum. Einkaneysla er
sögð aukast um 7,5% samneyzla
um 6% og fjármunamyndun um
4%.
Innflutningsspáin hljóðar á þá
leið, að heildarverðmæti almenns
innflutnings aukist um 60%, en
sérstakur innflutningur (skip,
flugvélar, Landsvirkjun, ál-
verksmiðjan) um 50% að
verðmæti. í framhaldi af þessu er
svo spáð, að vöruskiptajöfnuður
verði óhagstæður um 11,7
milljarða króna á árinu, en
Magnús Torfi
formaður áfram
Samtök jafnaðarmanna og hin
svokallaða Möðruvallahreyfing
hafa nú formlega sameinast
Samtökum frjálslyndra og
vinstrimanna. Það gerðist á
landsfundi Samtakanna, sem
haldinn var um siðustu helgi.
Mun nú I bigerð að SFV hljóti nýtt
nafn.
Magnús Torfi Ólafsson var
endurkjörinn formaður Sam-
takanna, Jón Helgason, formaður
Einingar á Akureyri var kosinn
varaformaður, Andrés Kristjáns-
son fræðslumálastjóri I Kópavogi,
ritari og Eyjólfur Eysteinsson i
Keflavik gjaldkeri. Formaður
framkvæmdastjórnar Sam-
takanna var kosinn ólafur
Ragnar Grimsson.
viðskiptajöfnuðurinn um 12,4
milljarða.
Könnun I Reykjavik og á Akur-
eyri bendir til þess, að vinnuafls-
þörf við byggingarstarfsemi sé nú
fullnægt, og nokkuð virðist hafa
dregið úr athafnasemi við Ibúða-
byggingar, þótt yfrið sé að starfa
á þvi sviði.
Vergar tekjur einstaklinga eru
Framhald á bls. 18
inn I sjoppuna.
Timinn ræddi við piltinn I gær,
og sagði hann að tvennt furðulegt
væri við þetta innbrot, annars
vegar að þjófarnir hefðu sótt
skóflu á annan stað i skólanum
til að brjóta upp hurð og gæti það
visbendingu um að þjófarnir
væru kunnugir I skólanum. Og
hitt atriðið væri, að þeir hefðu
stolið viftunni og datt piltinum þá
I hug, að verið gæti að þjófarnir
hefðu ætlað að koma aftur, og
ganga þá svo vel frá öllu, að
enginn merki um innbrot yrðu
sjáanleg.
Höfðu þjófarnir notað skófluna
til að komast inn i eldhúsið, en
þar var peningaskápur, sem þeir
brutu upp og hirtu 60.000 krónur,
sem I skápnum voru. Hins vegar
skildu þjófarnir alla smápeninga
eftir, en tóku smápeningana i
sjoppunni.
Akvað pilturinn að vakta
skólann sjálfur um kvöldið og
fékk til liðs við sig tvo kunningja
sina. Höfðu þeir áður talað við
rannsóknarlögregluna og spurt
hvort þeir hefðu tök á þvi að
vatka húsið, en mannafla skorti
til þess hjá þeim, svo þeir ákváðu
sjálfir að taka að sér verkið.
Hreiðruðu þeir um sig I
myrkvaðri skólastofu, þar sem
þeir gátu hæglega fylgzt með öll-
um mannaferðum. Klukkustundir
liðu og ekkert gerðist, og að lok-
um gáfust þeir upp á biðinni.
Hefur þeim eflaust þótt súrt i
brotið að geta ekki gómað
þjófana.
Eins og að likum lætur er lög-
reglunni fengur I þvi að fá svona
aðstoð, sérstaklega þar sem hún
er mjög fáliðuð. Og þótt piltarnir
hafi ekki haft árangur sem erfiði
var þetta virðingárverð tilraun
hjá þeim.
n
m
a
Hvað kemur næst
Því verður ekki neitað, að margir gerast nú spekingar, sem álita
sig kallaða til að bjarga þjóðinni, jafnt I veraldlegum sem andlegum
efnum. Ritstjóri Visis vill ieggja niður landbúnaðinn og byggja I
staðinn álbræðslur og tryggja þannig efnahag þjóðarinnar. Rit-
stjórar Slagslðunnar I Morgunblaðinu birta vikulegar áskorair um,
að tslendingar hætti við islenzkuna og taki upp ensku þvl að sllkt
geti bæði orðið fjárhagslegur og menningarlegur ávinningur. Albert
Guðmundsson vill hætta takmörkunum á útsendingum hersjón-
varpsins, og telur það nauðsynlegt til eflingar frjálsri menningu.
Loks hafa svo þau samtök stúdenta, sem réðu yfir hátlðahöldunum
1. desember, lagt til að þjóðsagan verði endursamin, og flestu þvi á
glæ kastað, sem mest hefur verið metið hingað til. Þannig verði
þjóðin leidd i sannleikann.
Hvað kemur næst?
Völd sérfræðinga
1 blaði ungra Sjálfstæðismanna, Stefni, er sú spurning lögð fyrir
nokkra menn, hver sé skoðun þeirra á áhrifum sérfræðinga á póli-
tiska ákvörðunartekt. Þorbjörn Broddason svarar spurningunni
þannig:
Þeirri spurningu er fljótsvarað. A tlmum þekkingarbyltingar-
inar, sem við lifum nú er mikil hætta á, að þeir, sem eru meiri
máttar þekkingarlega (rétt eins og ætið hefur gilt um þá, sem eru
meiri máttar fjárhagslega), muni neyta aflsmunar — I góðu skyni
eða illu. Þetta er vitaskuld sérstaklega hættulegt, þar sem rikir
einræði eða „lýðræði afskiptaleysisins”. 1 virku lýðræði, eins og ég
reyndi að gera grein fyrir hér að ofan, eiga sérfræöingarnir, sem
eru ómissandi I nútimaþjóðfélagi, að koma að fullum notum,
sjálfum sér og öörum til ánægju, án þess að þeir dragi til sin óeðli-
legt vald”.
Hjálmar W. Hannesson svarar á þessa leiö:
„1 þjóðfélagi nútimans er sérþekking mjög mikilvæg stjórnmála-
leg björg. Hafi menn sérþekkingu, t.d. hagfræðiþekkingu eiga þeir
hægar með að hafa áhrif i þjóðfélögunum, sem svo mjög byggja á
hagnýtingu sivaxandi sérþekkingar. Sérþekking felur I sér mikið
vaid og er rétt, að lýðræðislega kjörnir fulltrúar, sem ekki hafa sér-
fræðiþekkingu, nema á þröngum sviðum, geti a.m.k. leitað viða
fanga um sérfræðilegar úrlausnir.
Samkvæmt lýðræöishugsjóninni eiga stjórnmálalegar ákvarð-
anatökur (decision making) að vera i höndum kjörinna fulltrúa,
sem endurspegla vilja kjósenda. Hér er þvi um töluverða glimu að
ræða. Það þarf að ganga svo frá málum, að áhrif sérfræðinga séu
lýðum ljós og ákvarðanatökumönnum einnig. Þetta má t.d. gera
með „sérfræöingum” i aðstoðarráðherrastöðum, sem beinlinis eru
af sömu stjórnmálarótum og ráðherrann sjálfur. Mörg fleiri ráð eru
til, þvi að æ fleiri gera sér grein fyrir þvi, að völd sérfræðinga á bak
við tjöldin stangast á við lýðræðishefð Vesturlanda”.
—Þ.Þ.
Stefnumörkun samstarfsnefndar landshlutasamtaka:
Árið 1973 straumhvarfa-
ór með búsetujafnvægi
Framleiðsluuppbygging og lögfesting ákvæða til
varanlegs jafnvægis í búsetuþróun
SAMSTARFSNEFND iands-
hlutasamtaka á Vesturlandi,
Vestfjörðum, Norðurlandi og
Austurlandi hélt I haust fund á
tsafirði, þar sem unnið var að
mótun sameiginlegrar stefnu
þessara samtaka i ýmsum veiga-
miklum málum. Greinargerð um
þessi sameiginlegu stefnumál
landshlutanna hefst á þessum
orðum:
„Samstarfsfundurinn vekur at-
hygli á þeirri staðreynd, að I
fyrsta sinn um langt árabil hefur
náðst jafnvægi I ibúaaukningu
Vesturlands, Noröurlands og
Austurlands, miöað við Stór
Reykjavikursvæðið, og búsetu-
aukning hefur átt sér stað á Vest-
fjörðum. Fundurinn telur, að árið
1973 hafi orðið straumhvarfaár i
búsetujafnvægi I landinu, og
fylgja beri þvi eftir með mark-
vissum aðgerðum i framleiðslu-
uppbyggingu landsins og réttum
aðgerðum til þess að ná varan-
legu jafnvægi á búsetuþróun
landshlutanna. Samstarfs-
hópurinn vekur athygli alþingis-
manna landshlutanna og rikis-
stjórnarinnar á þvi, að nú sé
timabært að lögfesta til lengri
tima sérstakar aðgerðir til að
tryggja jafnvægi I byggð
landsins.”
Meðal einstakra mála, sem
fjallað var um á fundinum, var
fjármögnun til varanlegrar
gatnagerðar og aukið framlag úr
þéttbýlisvegasjóði. Landshluta-
samtökin hafa sem kunnugt er
gengizt fyrir viðtæku samstarfi
sveitarfélaga um gatnagerð, og
er ýmist að þær framkvæmdir
eru hafnar eöa standa fyrir dyr-
um. Til þessa verða sveitar-
félögin að taka lán, og er
nauösyn, að framlag úr þéttbýlis-
vegasjóði til þessa séu aukin, svo
að þau geti staðið undir lánun
um. Þvi beita landshlutasam-
tökin sér eindregið fyrir þvi, að
úthlutunarregium þessa sjóðs
verði breytt á þann veg, að verk-
efnaþörfin sé látin ráða skiptingu
fjárins. En jafnframt var
skoraö á alþingismenn lands-
hlutanna að beita sér fyrir þvi, I
samstarfi við landshlutasam-
tökin, að peningar til þessara
framkvæmda verði útvegaðir á
vegum lánasjóðs sveitarfélaga og
byggðasjóðs, svo að ljúka megi
varanlegri gatnagerð á öllum
þéttbýlisstöðum landsins á næsta
áratug.
Leiguibúðir á vegum sveitar-
félaga var annað veigamikið mál
sem fjallað var um. Vitti fundur-
inn, hve óhæfilega, langan tima
tók að ganga frá reglugerð um
úthlutun lána vegna leiguibúðar-
framkvæmda, sem og ónógan
tæknilegan undirbúning hús-
næöismálastjórnar, sem kom i
veg fyrir, að sveitarfélög hæfu
framkvæmdir á þessu ári, eins og
gerthafði veriðráð fyrir af þeirra
hálfu, og hafa enn ekki verið
lagðar fram neinar tillögu-
teikningar. Fór samstarfsfundur-
inn fram á, að lögum um
leiguibúðir á vegum sveitar-
félaga yrði breytt á þann veg, að
byggingarsjóður rikisins sé
skyldugur að lána allt að 80%
byggingarkostnaðar við þessi
hús, og ráðherra skipi sérstaka
nefnd, sem i séu meðal annarra
fulltrúar landshlutasamtakanna,
til þess að sjá um framkvæmd
áætlunar um byggingu þúsund
leiguibúða.
Fundurinn skoraði á milliþinga-
nefnd i byggðamálum, að láta
endurflytja á alþingi frumvarp til
laga um örvunarlán til Ibúða-
bygginga úti I landshlutunum, og
hélt á útibú viðskiptabanka að
lána ekki minna en sem svarar
tveimur þriöju hlutum væntan-
legs húsnæðismálastjórnarláns
og til viðbótar viö húsnæðismála-
lánið, sem svarar þvi hálfu til tiu
ára.
Þá er farið fram á lagasetningu
þess efnis að simgjöld innan eins
og sama svæðisnúmers eða
landshluta verði hin sömu um allt
land og öll gjöld fyrir simtöi milli
dreifbýlisins og höfuðborgar-
svæðis lækki verulega. Enn var
farið fram á, öryggis vegna, að
simakerfinu verði breytt þannig,
að simnotandi eigi kost á aö ná
sambandi við simstöð allan sólar-
hringinn.
Forráöamenn landshlutasam-
takanna telja strandferðaþjón-
ustu Skipaútgerðar rikisins nú
lakari en áður og álíta óhjá-
kvæmilegt, aö endurskoðun fari
fram, svo að þjónustan við ibúa
landsbyggðarinnar og ört vax-
andi atvinnurekstur þar verði
betri. A sama hátt ber brýna
nauðsyn til þess, að Eimskipa-
félag Islands auki
vöruflutningaþjónustu sina til
hafna úti á landi beint frá útlönd-
um.
Framhald á bls. 18
Neitunarvaldið
dragbítur
UM skipan opinberra fram-
kvæmda gerði samstarfsnefnd
landshlutasamtaka svofellda
ályktun á tsafjarðarfundinum
í haust:
„1 lögum um
heilbriðisþjónustu frá 1973 er
skýrt kveðið á um, að þau
byggðarlög, sem lakasta að-
stöðu hafa til
heilbrigðisþjónustu, skuli hafa
forgang um fjárveitingar til
bygginga heilsugæzlustöðva
og móttökustöðva fyrir lækna.
Alþingi hefur samþykkt
fjárveitingar til nokkurra
byggðarlaga I þessu skyni.
Hins vegar hefir komið i
ljós, að framkvæmdadeild
Innkaupastofnunar rlkisins
verðist lita á það sem hlutverk
sitt að vera hemill á slikar
framkvæmdir og notfærir sér
„lög um skipan opinberra
framkvæmda”, sem veitir
stofnuninni neitunarvald gagn
vart sveitarfélögum, varöandi
útboð framkvæmda.
1 ljo'si þess, er að framan
greinir, ber brýna nauðsyn til
að breyta lögunum um skipan
opinberra framkvæmda
þannig, að Innkaupastofnun
rikisins hafi ekki stöðvunar-
vald gagnvart sveitar-
félögum, samanber 14. gr.
laganna frá 1970, Stjt. A, nr.
63.”
Nýlega hefur einmitt orðið
harður árekstur út af þessu
atriði, þar sem var bygging
vegna læknaþjónustu á
Breiðdalsvik.