Tíminn - 12.01.1975, Blaðsíða 23

Sunnudagur 12. janúar 1975.
rilVIINN
23
Kaupir íbúð handa tengdamóður
sinni fyrir happdrættisvinninginn
— rætt við vinningshafa og sagt frá happdrætti Háskólans
Páll H. Pálsson framkvæmdastjóri happdrættis Háskóla tslands (f miöiö) og Guölaugur Þorvaldsson
háskólarektor (lengst t.h.) ásamt nokkrum stærstu vinningshöfum happdrættisins á sföasta ári.
Gsal-Reykjavik. — Arlegur
fagnaöur happdrættis Háskóla
tsiands varhaldinn fyrir skömma
og voru nokkrir af stærstu
vinninghöfum siöasta árs meðal
heiöursgesta. Nokkrir af stærstu
vinningshöfum áttu þó ekki
heimangengt, og má þar nefna
hjónin Þóru Halldórsdóttur og
Gunnar Sveinbjörnsson, Geröa-
hreppi, sem áttu raöir af „fern-
um” og fengu á þær 4 milljónir og
400 þús. á siöasta ári. Ennfremur
var óskaö eftir nærveru Elínar
Þóru Sigurbjörnsdóttur frá
Grimsey, en hún hlaut eina
miiljón I ágúst, en Elin sá sér ekki
fært aö koma.
Hangikjöt þá
ibúð núna
Hjónin Valgeröur Hjartardóttir
og Kristján Sveinsson unnu fjórar
milljónir I happdrættinu á árinu
og sögöu þau blaöamanni Timans
i fagnaöinum, aö einu sinni áöur
heföu þau hlotiö vinning á þennan
miöa.
— Þaö var á árinu 1957 og kom
þúsund króna vinningur upp á
miöann, sagöi Valgeröur. — Hvaö
viö geröum viö peningana? Við
keyptum okkur hangikjöt fyrir
þá, og gátum jafnframt leyft
okkur þann munaö aö fara á
árshátiö án þess aö þurfa aö taka
lán.
— Þaö hefur alltaf verið ákveöið
hvaö skyldi veröa gert viö stóra
vinninginn, þegar hann kæmi upp
á þennan miöa, hélt Valgerður
áfram, en sneri sér siöan aö
manni slnum og spuröi: Eigum
viöaðsegja þeim, hvað við ætlum
aö gera viö andviröi vinningsins?
Viö höfum ákveöið aö kaupa Ibúö
fyrir tengdamóöur mina, sagði
Valgeröur, eftir að maöur hennar
haföi svaraö spurningunni ját-
andi.
Kristján fræddi okkur á þvi, að
þessi miöi væri búinn að vera I
eigu sinnar fjölskyldu svo að
segja frá stofnun Háskóla-
Anna Arnadóttir hefur starfað hjá
happdrættinu i rúm 32 ár.
happdrættisins og hefði faðir hans
átt hann lengi vel.
• — Þaö er dálitið undarlegt, en
þegar viö fengum þennan vinning
hringdi maður heim til okkar og
spuröi eftir Kristjáni. Hann
kynnti sig ekki og ég sagöi hon-
um, aö Kristjáns væri að vænta
heim um klukkan 6. Þegar
Kristján kom heim um þetta leyti
sagöi ég viö hann: „Maöurinn frá
happdrættinu hringdi.” Stuttu
siðar hringir maðurinn og
tilkynnir Kristjáni, að hann hefði
hlotið stóra vinninginn.
Valgerður og Kristján sögðu
okkur, að þau heföu sjálf ekki
þurft á þessum peningum að
halda, þvi þau ættu „ibúö og fullt
af stelpum,” eins og Valgerður
komst að orði.
Fitjað upp á nýjungum
Happdrætti Háskóla Islands er
nú aö hefja 42. starfsár sitt.
Ariö 1970 var gerð sú
meginbreyting á rekstri
happdrættisins, aö allir miöarnir
voru geröir aö heiimiöum og
auökenndir meö bókstöfunum, E,
F, G og H.Hin mikla söluaukning
undanfarinna fimm ára sýnir, að
viöskiptavinum hefur falliö þessi
breyting vel i geð.
Meö útgáfu fjögurra samstæöra
miöa af hverju númeri er viö*
skiptavininum gefinn kostur á aö
ráöa sjálfur, hve hátt hann spilar.
Meö þvi að eiga fleiri en einn
miöa af númerinu, getur hann
tvöfaldaö, þrefaldað, eða fjór-
faldað vinningsupphæðina.
Þannig hafa oröið til oröin
„tvennur,” „þrennur” og
„fernur” um samstæða miöa af
sama númeri. I upphafi varö þess
vart, aö margir viðskiptavinir
happdrættisins óskuðu að eiga
sem flesta miöa af númerinu
sinu. Og á seinasta ári seldust
þrennur og fernur upp.
Þess vegna er þaö mjög eölileg
þróun, aö nú er gefinn út nýr miöi
I beinu framhaldi af fernunum.
Er þessi miði meö fimmföldu
verðgildi og hefur hlotiö nafniö
„fimmfaldur trompmiöi.” Er
hann auðkenndur með bókstafn-
um B og kostar 1,500 krónur á
mánuði, en gefur fimmfaldan
vinning, þannig aö lægsti vinning-
ur veröur 25.000 krónur, en sá
hæsti 10 milljónir króna I desem-
ber.
A þennan hátt er viöskipta-
vininum sjálfum gefinn kostur á
aö ákveöa, fyrir hve háa fjárhæö
hann spilar. Þar með ræður hann
sjálfur, hvort hann vill spila upp á
tvær milljónir króna, fjórar
milljónir, eða allt upp I átján
milljónir króna, sem er hæsti
vinningsmöguleiki I desember
n.k. ef sami maöur á fernu og
trompmiöa I sama númeri.
Meö tilkomu þessa nýja B-
flokks hækkar vinningaskráin
geysilega og verður tæpur einn og
hálfur milljaröur króna. Eins og
aö undanförnu greiðir
happdrættiö 70% af veltunni i
vinninga og er það hæsta
vinningshlutfall i heimi. Samtals
veröur vinningaskránni skipt i
135.000 vinninga, eöa einn vinning
fyrir hvern fulltiöa tslending.
„Hittumst hér
aftur á ári.”
t hófi Háskólahappdrættisins
voru ennfremur mættir þrir
fulltrúar starfshóps á Bifreiða-
stöð Reykjavikur, Gunnar
Scheving og kona hans Borghild-
ur Kristjánsdóttir, Bjarni Gott-
skálksson og kona hans Kristhild
Gottskálksson og Þorbjörn Ind-
riðason.
— Viö erum fimm félagar, sem
erum meö 100 miða samtals og á
siöasta ári fengum viö hálfa aðra
milljón í vinninga — en það ár
var jafnframt fyrsta árið sem við
lögöum fimm saman i „púkkið”,
upplýstu þeir blm. Timans.
Sögðu þeir, að þeir hefðu allir
áöur spilað i happdrættinu, en
tekiö sig saman i byrjun siðasta
ár og þeir sæu svo sannarlega
ekki eftir þeirri breytingu.
„Vonandi hittumst við hérna
aftur að ári”, sagöi einn þeirra.
Sögðu þeir, að 25. janúar n.k.
myndu þeir skipta ágóöanum frá
siöasta ári — en voru heldur treg-
ir til aö skýra frá þvi i hvað þeir
ætluöu að verja peningunum. Þó
fengum viö þaö út úr Þorbirni, að
hann ætlaöi að skipta um bfl.
Hvað er gert fyrir
hagnaðinn?
Áætlað er, að hagnaður af
happdrættisrekstrinum hafi I
fyrsta sinn farið yfir 100 millj. kr.
áriö 1974. Af honum renna 20% i
rikissjóð og er þeim hluta
eingöngu variö I þágu bygginga-
framkvæmda fyrir rannsókna-
stofnanir atvinnuveganna þ.e.
sjávarútvegs, landbúnaðar,
iönaöar og byggingastarfsemi.
Þannig njóta hagnýtar rann-
sóknir i þágu þessara atvinnu-
greina beint Happdrættis Háskóla
Islands. Auk þess nýtur þjóöin öll
beint og óbeint happdrættis-
hagnaöarins, þar sem 80% af hon-
um renna til framkvæmda Há-
skóla tslands.þ.e. til nýbygginga,
til viðhalds húsa, til lóöafram-
kvæmda og viöhalds, til tækja-
kaupa og kaupa alls kyns búnaðar
i skólahúsnæðiö.
Háskóla Islands er það mikil
nauösyn, aö hagnaður af
happdrættisrekstrinum aukist i
samræmi viö hækkaöan
byggingakostnaö og helst meira,
ef takast á aö koma upp þeim
byggingum, sem nrfúðsyn er á
næstu árin án þess að spara fé til
óhjákvæmilegs viöhalds og
tækjakaupa.
Auk þeirra 50 millj. kr. sem
áætlaö er að verja i tækjakaup,
búnaö og viöhald húsa og lóöa
áriö 1975, er áætlaö aö verja til
byggingaframkvæmda allt aö 120
millj. kr. aöallega i 2. áfanga
verkfræði- og raunvisinda-
deildarhúss, og fyrstu fram-
kvæmdir á Landspitalalóðinni,
sem nú eru aö hefjast. Til þess að
framkvæmdaáætlunin geti
staöist, þarf hagnaður af
happdrættisrekstrinum að aukast
verulega i ár. Miklar likur eru
einnig til þess aö svo verði, þvi að
hinn nýi trompmiði hefur fallið
fólki vel I geð. Auk þess vilja
flestir stuðla aö bættri menntun
barna sinna, vitandi það að
menntun er ekki aöeins undir
búningur aö starfi, heldur einnig
lifsnautnin frjóa, sent auögar III
fólks, og má þvi kosta mikils til
Hjá Happdrætti Háskóla Is-
lands rikir sú bjartsýni, aþ Há
skóla tslands og rannsóknastofn
unum atvinnuveganna verö
skilað 120-140 millj. kr. hagnaöi al
happdrættisrekstri áriö 1975.
Auk framkvæmda, sem nú eru i
gangi verður aö ráöast i nýjar
þegar árið 1976, bæöi nýjar
byggingar fyrir læknadeild og
verkfræði- og raunvisindadeild.
en ekki síður almennt kennsluhú-
snæði, sem nú er að veröa mikil)
skortur á.
„Þetta er eitt
stór heimili”
Sá starfsmaöur happdrættis
Háskóla tslands, sem hefur
starfaölengst hjá fyrirtækinu, er
Anna Árnadóttir, sem hefur
unnið samfleytt i rúm 32 ár hjá
happdrættinu, — og alla tiö á
aöalskrifstofunni.
Viö hittum önnu aö máli i
hófinu og sagöi hún okkur, að
fyrsti vinnudagur sinn hjá
happdrættinu hefði veriö 15.
september 1942.
— A þeim tima var hæsti vinning-
ur, sem hægt var að hljóta á einn
miöa 50 þúsund krónur — og þessi
stóri vinningur var aöeins
dreginn út i desembermánuði.
Hæstu vinningarnir i öðrum
mánuöum á þessum árum voru
tlu þúsund króna vinningar — og
þá var happdrættisárið lengi vel
ekki nema tiu mánuðir, byrjað i
marz og endað i desember. Hlut-
fallslega var 50 þúsund kr.
vinningurinn þá mun stærri
vinningur á einn miða, heldur en
hægt er að hljóta i dag. Þá var
þaö leikur einn að kaupa sér
einbýlishús fyrir 50 þúsund — en i
dag er mest hægt aö hljóta tvær
milljónir á einn miöa.
Sagöi Anna, að þá hefðu verið
gefin út 25 þúsund númer, sem
skiptust i heilmiöa, hálfmiða og
kvartmiða, en siöan heföi þetta
breytzt.
— Upplag miðanna var siöan
aukiöum fimm þúsund númer ár-
lega, þar til komin voru 60
þúsund númer, en þá voru
gerðar breytingar. Við eigum svo
góðan og hugmyndarikan fram-
kvæmdastjóra, og allar hans
breytingarhafa orðið fyrirtækinu
og viðskiptavinum þess til góðs.
Ekki sagöist Anna muna eftir
neinni sérstakri sögu sem væri á-
berandi eftirminnilegust i starfi
sinu hjá happdrættinu, en hins
vegar sagði hún, að þar væru
margar stundirnar, sem væru
henni minnisstæðar á starfsferli
sinum.
— Þaö getur enginn gleymt þeim
mörgu mönnum, sem ljómaö hafa
af þakklæti, þegar þeir hafa
hreppt stóran vinning og hvaö
vinningarnir hafa verið mörgum
mikil og kærkomin hjálp, þegar
t.d. átt hefur i hlut fólk, sem var
aö byggja.
Sagöi Anna, að oft heföi það
vakiö furöu sina, hvað fólk væri
tryggt happdrættinu og hvað þaö
héldi miöum sinum, þótt fjárhag-
urinn væri bágur — en það sýndi
einungis aö fólk vissi, aö pening-
unum væri vel varið, auk þess
sem vinningshlutfalliö heföi alltaf
verið mjög hátt.
----Happdrætti Háskólans er
vaxandi fyrirtæki og ég vil segja,
aö þaö sé mestmegnis okkar dug-
lega framkvæmdarstjóra aö
þakka. Mér hefur alltaf liðiö vel I
þessu starfi minu og starfsfólk
fyrirtækisins er eins og ein stór
fjölskylda. 1 stjórn fyrirtækisins
hafa ávallt vaíist sérlega góðir
menn og mér þykir alltaf mjög
vænt um alla þessa „menn
mina”, sagöi Anna Arnadóttir aö
lokum.
Eru vinningarnir of
háir?
Um þaö má vitaskuld deila. Hitt
er staöreynd, aö i upphafi, þ.e
áriö 1934, var hæsti vinningur I
desember 50 þúsund kr., og nam
hann 9.52% af heildarveltu sam-
kvæmt vinningaskrá. Arið 1950
var hæsti vinningur 75 þús. kr. og
haföi verið það frá árinu 1943, en
þessi upphæö nam aðeins 2,93% af
heildarveltunni. Árið 1960, þegar
hæsti vinningur I desember er 500
þús. krónur, er þetta hlutfall oröiö
2,71% áriö 1970, þegar hæsti
vinningurinn er 1 millj. kr. nem-
ur hann 0,41% af heildarveltunni,
og áriö 1975, þegar hæsti vinning-
urinn er 2 millj. kr. I desember
er hann aöeins 0,15% af heildar-
veltu samkvæmt vinningaskrá.
Sá, sem á fernu og trompmiða i
sama númeri (sem enginn er
nauöbeygöur til) á mögueika á 18
millj. kr. vinningi I desember, en
sú upphæð er aðeins 1,35%
heildarveltunnar, samkvæmt
vinningaskrá, þ.e. sjö sinnum
lægra hlutfall en 50 þús. kr.
vinningurinn var áriö 1934.
Ef hæsti vinningurinn heföi
hækkað eftir visitölu vöru og
þjónustu væri hann ekki 2 millj.
kr. i dag, heldur 5.3 millj. kr.
(sem mætti nifalda með fernu og
trompmiða) og hann væri 8,7
millj. kr. ef hann hefði veriö
hækkaður i sama hlutfalli og lág-
markskaup Dagsbrúnar.
Meö tilliti til þess, sem nú hefur
verið sagt og meö þvi að lita á
vinningaskrána, þar sem 5
þúsund kr. 10. þús. kr. og 50 þús.
kr. vinningar eru 85% heildar-
vinninganna, ætti að vera ljóst,
að Happdrætti Háskóla Islands
leggur ekki megináherzlu á háa
vinninga, heldur miðlungs-
vinninga og lága vinninga, sem
gefur jafnframt þeim, sem vilja,
möguleika á tvöföldun- upp i
níföldun , enda er engin launung
á þvi, að hér er um happdrætti aö
ræða.
Valgerður Iljartardóttir og Kristján Sveinsson hrepptu fjórar milljónir
i desember, og hér á myndinni sjást þessi heppnu hjón með Páli H.
Pálssyni framkvæmdarstjóra happdrættisins.