Tíminn - 05.03.1975, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 5. marz 1975
TÍMINN
9
Ketill Jónsson, 71 drs Gaf heimasveit Verkamenn
gamall verkamaður sinni bókasafn við höfnina
hjó Eimskip, ó verð* fyrir nokkrum vinna til
mætt mólverkasafn órum 72 óra aldurs
Kjarval, meistarinn mikli, finnst meðal verka i eigu Ketils Jónssonar. — Eftir hvern? Auðvitað Jó- Skarfar i skeri, eftir Guðmund Einarsson frá Miðdal.
hannes, sagði Ketill, þegar við spurðum um höfundinn.
son hélt áfram að vinna i sex-
genginu hjá Eimskip, og hélt
áfram að sjá málverkasýningar
og kaupa myndir.
Þótt Ketill Jónsson, verkamað-
ur hjá Eimskip, hafi hugað að
myndlist meira en aðrir menn, þá
hefur hann ekki sniðgengið bók-
ina. Hann las og hann safnaði bók
um, og fyrir nokkrum árum gaf
hann heimasveit sinni,
Eyjahreppi, myndarlegt bóka-
safn til minningar um foreldra
sina. Þetta safn er nú notað til út-
iána, eins ogalmenningsbókasafn.
Við hittum Ketil Jónsson að
máli að heimili hans að Óðinsgötu
8 i Reykjavik, fengum að skoða
myndir og tala um myndirnar.
— Hvað áttu margar myndir,
spurðum við fyrst?
— Ég á eitthvað um hundrað
myndir. Annars hef ég ekki talið
þær. Þær hafa komið til min á
mjög mörgum árum. Ég er nú
orðinn 71 árs. Fyrsta myndin,
sem ég eignaðist, er orðin mjög
gömul. Hún er ómerkt, en talin
vera eftir Þórarin B. Þorláksson,
Hún er af Kirkjufelli i Grundar-
firði, vatnslitamynd. Það skiptir
mig ekki svo miklu máli, eftir
hvern myndin er, — þetta er
ósvikið handbragð mikils lista-
manns.
Raunveruleg söfnun hófst þó
eiginlega ekki fyrr en ég kom
suður til Reykjavikur, eða fluttist
hingað ásamt foreldrum minum,
en þau bjuggu áður að Hausthús-
um I Eyjahreppi i Hnappadals-
sýslu.
Þau hétu Kristrún Ketilsdóttir
og Jón Þórðarson. Við fluttumst
suður árið 1949, og ég bjó hjá
þeim unz þau létust.
— Kynntistu listamönnum?
— Ég veit ekki, hvað skal
segja. Auðvitað þekki ég marga
myndlistarmenn. Heima i sveit-
inni voru auðvitað ekki neinir
málarar, en Þóra Arnadóttir
(dóttir séra Árna Þórarinssonar
prófasts), sem ólst upp heima,
bjó vestur á Ránargötu. Hún er
gift Eymyndi Magnússyni skip-
stjóra. Hjá henni leigðu þeir
Svavar Guðnason og Höskuldur
Björnsson, en þeir voru báðir
Hornfirðingar. Þetta voru fyrstu
myndlistarmennirnir, sem ég
kynntist. Ég þekki Svavar nú
ekkert núna. En Höskuldi kynnt-
ist ég vel. Ég met þá mikils og á
dálitið af Höskuldi, en enga mynd
eftir Svavar.
Vill hafa
myndirnar litlar
— Fylgirðu nokkurri reglu f
myndakaupum?
— Það get ég varla sagt. Þó vil
ég helzt eignast litlar myndir.
Auðvitað er mér það ljóst, að
stórar myndir eru góðar lika, en
þær kosta meira, og svo hefur
maður ekki pláss fyrir svoleiðis.
Ég er með þetta á veggjunum
sem mest, og svo geymi ég mynd-
ir i möppum. Litlar myndir eru
Katli finnst Jóhanncs Geir merkilegasti máiari bióðarinnar.
yfirleitt ódýrari og hafa ósvikið
gildi.
— Eftir hvern er þessi?
— Þessi er eftir hann
Jóhannes.
— Nú, Kjarval?
— Attu mikið eftir hann?
— Nei. Bara tvær. Það er lika
alveg nóg fyrir mig, ég vil eiga
eftir fleiri en einn.
— Hvar kaupirðu myndirnar?
— Þær eru keyptar á sýning-
um, eða i búðum, sem verzla með
myndir. Sumt hef ég fengið beint
frá málurunum. Það er engin
regla þar. Sumu farga ég lika, gaf
til að mynda myndir til ættingja
minna i Bandarikjunum.
Verkamenn hjá
Eimskip hætta
72 ára
— Þú sagðist vera 71 árs og
vinna ennþá.
— Já, ég vinn verkamanna-
vinnu hjá Eimskip og hef gert það
siðan árið 1952, en samkvæmt
reglunum, þá megum við vinna til
72 ára aldurs. Ég er i sjötta geng-
inu hjá þeim. Aður var þetta
ótakmarkað, hvað menn máttu
vinna lengi, en svo var gert sam-
komulag við Dagsbrún um há-
marksaldurinn. Ég dæmdist þvi
fljótlega úr leik.
— Færðu eftirlaun, þegar þú
hættir?
— Það er óráðið mál. Ég verð
að fara fram á það. Það er mjög
erfitt að draga fram lifið án
vinnu. Ég fæ ellilaun, en verð að
draga af mér fljótlega, vegna
skattanna, sagði Ketill Jónsson
að lokum.
Listasafn alþýðu
Eftir að hafa spjallað um stund
við Ketil Jónsson, fengum við að
skoða svolitið af myndum. Við sá-
um fjölda mynda. Þarna var
Höskuldur Björnsson, Jóhannes
Kjarval, Jóhannes Geir, Guð-
mundur frá Miðdal, Valtýr
Pétursson, Nina Tryggvadóttir,
Arboe Clausen, Ólafur Túbals,
Jón Engilberts, Eggert Guð-
mundsson, Eyjólfur Eyfells,
Weissauer, einhver Rússi, Hall-
dór Pétursson, Freymóður, og
margir margir fleiri.
Stórir skápar fullir af bókum,
þótt búið sé að gefa heilt bókasafn
vestur i Eyjahrepp, handa fólkinu
heima til að lesa.
1 rauninni verður maður orð-
laus við að sjá svona listasafn.
Listasafn alþýðu er reyndar til á
Laugaveginum, prýðilegt safn,
gefið að stofni til af honum Ragn-
ari i Smára. Þetta er lika lista-
safn alþýðu. Hver einasta mynd
keypt fyrir fé, sem unnið var inn
með þvi að bera varning á sjálf-
um sér við að losa togara og skip.
1 raun og veru er það hneisa, að
enginn skuli gangast fyrir
sýningu á þessu einstæða lista-
satm. Það væri veröugt verkefni
fyrir „hitt safnið”, Listasafn
alþýðu, að gangast fyrir slikri
sýningu. Sumar myndirnar eru i
römmum, en flestar þó i möpp-
um, — þær mætti lima upp á
karton, ef ekki eru til aurar fyrir
römmum. —Jónas Guðmundsson
Ketill Jónsson heima hjá sér. í neðri röð eru meistari Kjarval og „landslagsmynd” eftir Kristján Daviðsson. 1 efri röð eru myndir frá Grundar-
firði, sú fyrsta, sem Ketill eignaðist og telur að sé eftir Þórarin B. Þorláksson, siðan kemur teikning af foreldrum Ketils, eftir unga ieik-
konu, gerð fyrir mörgum árum. Síðan „moderne” mynd af töffara eftir Gylfa Gislason myndlistarmann.