Atuagagdliutit - 11.03.1954, Blaðsíða 28

124
ATUAGAGDLIUTIT — GRØNLANDSPOSTEN
nr. 5
hlstiussånguit Kuianartut, angutiviax arnu-
viardlo tamarmik, nulialerfiup nalånc pi-
ngårtumik nipangersimaniarungnaertarput
Kernussat akornåne malerssfitdlutik. „oku-
lungnerat“ katuarpalungncrtut åssigiginar-
mik nipiligtut ipoK.
mik nipiliorsinåuput, tåukule nipi-
liortorait masitik erssardlit.
silarssup kujasingnerussuane auli-
sagarpagssuaKarpoiv knurhanetut
„katuarsinaussunik" nukit pugtaitu-
mik ivsuligtitsissut atordlugit. Sciæ-
niderne taiméineruput. aulisagkat
taima taincKartartut ilat imame Akut-
dlerssuarme aulisagauvoK ornefiski-
mik (nagtoraliussamik) taineKartoK.
uvanile tamaisa aulisagkat — kaluar-
palugtartunik taissarsinauvavut. ilait
atassuinaussarssuarnik „katuarsi-
nåuput“ (sekuntimut 24-riartut kisi-
neKarsiinåput), avdlatdle atausiåkå-
ginarnik. pingortitanik misigssuissar-
tup Afrikap kimut sineriåne aulisag-
nik katuartartunik atautsikut nipi-
liorpalugtunik tusarnårsimanine ima
oitalugpalårå: „unuarordlune nipait-
dlisimanerane Guincap kangerdliu-
marnata eritåne sigssamit avaseiti-
ssume tusåssarpåka aulisagkat ka-
tuartartunik pissagait. nipc erKumit-
sok aniatitåt amerikamiut aulisagaru-
jugssuata katuartartup nipånit av-
dlauvoK, nipikinerunanile. soruname
nipc tamåna nipilerssornertut isuma-
Karfigingisåinarsimavara. påtagi-
ssap, sujarngup sujanåvdlunit nipåi-
nut åssingussuteKångivigpoK, taimåi-
tordle tusarnerdluinardlune. angat-
dlatip Kanut siut tugtikåine erssari-
vingmik tusarssaussarpoK, sulile er-
ssaringnerussardlune siutit Kulaut-
dlugit niaKoiv imanut misugkåine,
soruname kisiåne tunusuk atdlingor-
dlugo anersårtorsinaujumavdlune.
tauva imame tårtume tusarssauler-
sarput niperpagssuit Kuluarpalussar-
nerit Katimågpalussarneritdlo serKU-
lårpalungnertut itunik akugdlit per-
Kussuit nipigissartagånut erKainar-
tut. nipiliorneK tamåna navsuiarumi-
naitsuvoic åssersuniaruminaitsuvdlu-
niio, kisiåne erKainarneruvoK histip
Kardlulaneranut. nipit tamåko atau-
siåkårtait tusangitsornarsinaugunar-
put, atautsikortitdlutigdle ersserigta-
Kalutik. unuaK tamåt kipisanatik tu-
sarssaujuartarput amllårnangajagdlu-
tik itinerssuarmit tusarssauvdlutik“.
aulisagaK nagtoraliussaK taineKa-
rérsoK, aulisagkat katuartartut ilåt
imame Akutdlerssuarme KaKutigor-
tungitsoK kisiartåkutårtumigdlo Dan-
markip imainut tåkusinåussartoK,
ukiorpagssuarne erKartugaujuarsima-
vok nipiliorsinaunine pivdlugo. gri-
keritdlo niviarsissanik erinarssor-
dlutik umiarssarmiunik noKigsinau-
jungnaersitdlugit Kaericusissartut
ajunårtitsissartutdlo pivdlugit oKa-
lugpalåvat Homerip taigdliaine er-
KartorneKartoK aulisagkat tamåko
atautsimordlutik nipiliortarnerånit
pingorfeKarsimaratarsinauvdluar-
poK.
Ceylonime „aulisagaK erinarssor-
tartoK" tusåmassaic OKautigineKar-
tarpoic nipinik åssiglngitsunik 4—5-
inik nipiliortarnerardlugo, iinaKalo
aulisagkat katuartartut ilagisimåsagu-
narpåt. aulisagkatdle åssigingitsut
nipait åssiglngisitertorujugssuput,
angnerussumik mingnerussumigdlu-
nlt nipilerssorpalårtuningånit Kati-
måjussarnerinarnut. Amerikame ku-
jatdlerme aulisagkat mallefisket ilåt
(Doras) oitautigineKartarpoK „Kati-
tumik Kåtimågpalugtumik ni])ilior-
tartussoK“ imamitinågo isigkat 100-t
ungasigtigalugo lusåneKarsinaussu-
mik. Kularutigssåungilardlo aulisag-
kat imcrmititdlulik nipait ungasing-
neroKissumut tusarssaussartut, imer-
me silåinarmingarnit nipinut aviru-
tigiuminarnerungmat.
mallefiskit ilarpålugssue lasisuåt-
dlarigsunik nipiliuteKarput pugta-
Kutait sajukulålersineKarsinauvdlu-
tik. ama Kavslnik pugtaieutait iné-
raussånguanik avgugaussarput ing-
mingnut atåssuteKartunik, Kularutig-
ssaugunångilardlo nipe såkortusarne-
KartartoK inéraussat tamåko igaisa
avigsårutaisa Kulåne silåinaup malia-
KilersineKarneratigut (aulalcrsine-
Karneratigut).
aulisagkat kuffertiussat (kuffert-
fisk) satuaussaligssuit åmalo aulisag-
kat ulamertut (kuglefisk) kiagtune
aulisagaussut navianartorsiornertig-
dlo misigigångamiko arssatut angma-
lortorssuångordlutik putdlagtartut
„Kingmitut katimålårsinåupuf“. auli-
sagkat taimåitut ilåt pivdlugo uma-
ssunik ilisimatoK nalungisaussoK ag-
dlagpoK: „KaKineKarniariarångame
angnertujårssuångordlune putdlag-
tarpoK, erKumitsumik nipiliorlardlu-
ne sordlo pulukip Kardlorujornera-
nut erKainartumik, issaisalo amilår-
narpasigsumik ingnerulassussissarne-
risa Kåsugdluinåssusia takutitarpåt".
aulisagånguaK Kuianartumik atarid-
narpasigsoK, icimugtuarssussånguaK
(søhest), Danmarkip umassunik auli-
sagausivigssuane (Danmarks Akva-
rium) alutorssautigineKartartut ilåt,
oKautigineKartarpoK åssigiginarmik
nipiliortarnerardlugo katuautip sini-
migut sujanålårtugdlip nipånut er-
Kainartumik. nipåt angutivissane ar-
navissanilo åssigipoic, suvfivfisalo
nalånc nipåringnerussardlune tusar-
ssaunerussardlunilo.
aulisagkat avaleraussartut (makrel-
ler) ilåt Indiap imaine umassussoK
(liestemakrellinik taincKartartut ilåt)
OKautigineKartarpoK pulukiariratut
mallefiskit nipiliornerat Kitsuarwap nipånut
crxainarsinauvoK. auna fimassunik aulisa-
gausivingmlt autdlakåtitaK. mikrofone (nipit
isåvfiat) imermit KerdlårneKurtugssaujung-
naerdlngo uagdliganvou atortumutdlo oscillo-
grufimik taincKartartumut nipinik Katåinur-
pånik naliinaerssuisinaussiiiniit atåssu-
sigauvdlune.