Atuagagdliutit - 28.03.1957, Blaðsíða 3

nåpautipiluit:
naussupiluit Kalåtdlit-nunåmiut tamar-
mik ikiutdlutik piarniartariaKagait —!
Kavdlunårpålugssuput nunamingnit Kim ag unerm i hg n i k atagssismaungitsut, nakorsauneK
P. Smith Kalåtdlit-nunane ndpautipiluit pivdjugit tama agdlagpoK
iluarinavigpoK Kalåtdlit-nunåne nåpautipiluit anguserinermut arnerinermut-
dlo tungassut måna ersserKigsumik OKaluserineKalermata. pingårtumik ilua-
rusungnarpoK folketingimut ilaussortaK Aiigo Lynge piumåssuseKardluartumik
apernut pivdlugo OKauseKarsimangmat. tamatumuna pivåka A/G-p norinuine
24-me 1956-ime 3-miIo 1957-ime agdlautigissausimassut, ernlnaK OKarsinauvu-
nga agdlautigissane tamåkunane isumat sarKumiuneKartut angnerussukut isu-
maKatigisinaugivka, pingårtumigdlo kalatdlinut inuiangnut tamanut sågfiging-
ningnerat tapersersorsinauvdlugo. — taimåitordle misigaunga pissutigssaKar-
dlunga oKautsinik påsissutigssanut ilåssutaussunik narniiitaussunigdlo sarnu-
miussinigssavnut.
Kalåtdlit-nunåne niviarsiapilungneK
(gonorrhe) Danmarkimingarnit mi-
singnarnerungmat issertuneKarsinåu-
ngilaK issertutariaKaranilo. sordlo na-
korsap Ronnenbergip tikuarérå tama-
tumunga plssutaussut ardlaKarput.
inuit aulajangersimassut.
nakorsap tamalåtorniarpatdlårneK
pissutaunerutinguatsiarpå, tamånalu-
me miserratiginarneK ajornarunarpoK.
taimåitordle ersserKigsartariaKarpoK
Kalåtdlit-nunåta inue tamarmik tai-
ma pissuseKartungingmata, tåssame
uvdlormut nakorsatut sulinerme på-
sinarmat inuit aulajangersimane-
russut tåssaussut nåpautipilugtar-
tut, tåssalo ingmut atoKatiging-
niarnikut mianerssuaitdliortut inuit
tåukuinaunerugajugtarput. — ama
ilisimavdluångilara nuname måne
tamatorniarneK KanoK nalinginau-
nerutiginersoK Danmarkime inungnut
måne inuit taimåitut ilutigissåinut ki-
salo timikut kulturikutdlo pissuseKa-
tigisséinut nalerKiutdlugit. tåssame
nåpertuivdluartumik iliorumagåine
tamåkua kisisa tungavigalugit migssi-
ngersussineKarsinauvoK, imåisinauv-
dluarpordlo påsissat nikatdlornarnerat
angnertoru.iugssungisinaussoK. Dan-
markime nåpautipilungneK nalingi-
nåunginerungmat tamatumunga pi-
ssuterpiaussut pingårnerssåt imaKa
unåungilaK tamatuma tungåtigut tag-
pavane ilerKorigsårnerungmata, pi-
ssutaunerusinauvordle angalaniarni-
kut ajornartorsiuteKånginerungmata,
Kåumarsagaunikut avKutigssiuneKar-
nikutdlo pitsaunerussumik sulivfigi-
neKarmata, ugpernarnerussumik påsi-
niaivfeKarmata nalunaerssuteKardlu-
tigdlo, imigagssartunginerungmata
naitsumigdlo oKautigalugo inuniarni-
kut atugarigsårnikutdlo atugarigsår-
nerungmata.
ernisugsiortut påssussissarnerat.
pissutaussoK avdla tåssa atåssute-
KarfilungneK, sordlutaoK tamåna na-
korsap Ronnenbergip taigå. tåssame
nåpaut påsineKångilertorune suliarine-
Kångilertornerugunilo tunitdlagaussut
amerdlanerusåput. tåssalo niuvertoru-
seKarfingne asimioKarfingnilo nakor-
sap tusardlerneKarnigsså aggernigsså-
lo utarKinangåtsiartukasisinaussarput.
kisiåne tamåkunane suliaritineK mo-
derneussoK ajungitsumik ikiutigssau-
vok, tåssame igdlersoriarfeKartusori-
gavko taimåitoKarnerane ernisugsior-
tOK påssussissutisavdlugo — nauk pa-
sitsåussåinaugaluartunutdlunit — tau-
valo nakorsaK nalunaerfigisavdlugo.
tåssame tamånatuauvoK tunitdlåussui-
nerup unigtineKalertornigssånut ne-
riutigisinaussatuaK.
nipangiussineK iluaKutåungitsoK
tamatumale ajornartorsiutit pissu-
taisa pingajuanut pisipåtigut. soruna-
me namångilaK inuk nåpautipilung-
nine pissutigalugo sågfigingnigtoK su-
liarisavdlugo. atoKatigingnikut agtor-
simasså — imalunit agtorsimassai —
misigssortariaKarputaoK nåpautipilug-
patalo katsorsardlugit. tamatumanile
ajoraluartumik kalåtdlit nåpautipilo-
Karnikut tunitdlaissusinausorinartu-
nik oiiautigingnigkumångitarnerat er-
KumitsoK nåpitagssauvoK. tamåna
DanmarkimisaoK sujumugagssauvon,
Kalåtdlit-nunånile misingnarneru-
nguatsiardlune, nauk navsuiarneKar-
KigsårtaraluartoK erKartussiniarneK
pinago tunitdlåussuinerdle unigtiniar-
dlugo påsiniaineKarmat. inuit påsitisi-
naugaluaråine nipangiussineK iluaKu-
taunane ajoKutauginartoK tauva tå-
ssane angussaK mikissusångikaluar-
poK.
nåpautipilugtut tatigingningnerat.
folketingimut ilaussortaK Augo
Lynge ilångutagssiamine agdlagpoK
— ajussårpalugdlune — „nåpautipi-
lugtut kikussusé issertuneKartartut“
åmalo „nåpautipilugtut serniginiar-
dlugit inuiaKatigit pigdliutigineKar-
tartut“. nåmik, nåpautipilugtut serni-
giniarneKångitdlat, pissutaussutdle
avdlauvdluinarput. angut arnardlunit
KanoK misigisasoraiuk åiparme, pa-
ningme ernermilunit arKa igdlOKar-
fiup agdlagarsissarfiane nåpautipi-
lungneragauvdlune agdlagartaliune-
KarsimassoK takuguniuk? — åmalo
nåpautipiloKarsorinartut Kavsit nå-
pautipilugtumut ilisimatitsissutigisa-
soraigit nåpautipilugtup ilisimagpago
taissanisaoK tamanut tusagagssangor-
tineKésassut? nakorsaK ernlnaralåka-
sik tatiginérutisaoK. inuit niviarsiapi-
lugkunik avdlanigdlunit nåpauteKaru-
nik nakorsaK ikingutitut ikiortigssa-
tutdlo ornigsinaussariaKarpåt arnar-
Kuagssåtut OKajamåtut pinago. tamå-
kua nakorsap suliaine avdlarpagssu-
arnisutdle issertussaussariaKarput,
inuitdlo tatigissariaKarpåt nakorsaK
pisinaussaminik iliorniarmat tunit-
dlåussuisinaussut sapingisamik nav-
ssåriniardlugit ardlåinåtdlunit tusaga-
pilugssångortinago. nåpautipilugtut
serniginiarnagit naleKartutdle angne-
roKissut aserorumanagit.
erniussartut amerdlanerussutåt —
nåpautipilugtut suliarineKartarne-
rånut pivfigssarujugssuaK atorneKar-
tariaKartartoK nakorsap Ronnenberg-
ip nuånarivatdlångilå. erKaisitsissuti-
gerusungnarpordle penicillinep 1940-
kut nåjartulerneråne atugaulernerata
sujornatigut katsorsaissarneK sivisu-
nårnerujugssussarmat, ajornarneruv-
dlune nåmaginångineroKalunilo. uv-
dlumikume nåpautip siaruåunigsså
kigdlilersinaunerulersimavarput. nå-
paut ajorungnaertilertornerusinauler-
simavarput kingunerdlugtitsissutdlo
ikingneralårssuångortisinaulersimav-
dlugit, nauk nåpautipilugtartut sule
amerdlavatdlåraluaKissut. •—■ niviar-
siapilungneK kinguågssiorsinaujung-
naersitsisinaungmat — pingårtumik
katsorsagåunginikut — ilumorpoK. ki-
siåne tamåna måna tikitdlugo mising-
nauteKarpatdlårsimångilaK, tåssame
erniussartut toKussartunit amerdlane-
russutåt patajaitsumik agdliartormat
månalo 31,6 promille angusimavdlugo,
silarssuarme ilisimaneKartut angner-
tunerpåt ilaginguatsiardlugo. taimåitu-
mik inuiait tamatuminga perKuteKar-
tumik ajalussornigssåt årdlerinavigsu-
nginguatsiarpoK.
syfilisip navianautai —
pissutsine atutune, sumigdlunit ta-
måkua pissuteKaraluarpata, navianar-
toK angnerpåK tåsséunguatsiavigpoK
syfilisip Kalåtdlit-nunånut pissune-
KarKigsinaunera tamatumunalo sia-
ruautivigsinaunera. taimailissoKar-
nigsså ima ilimanauteKartigigaluarpoK
agdlåt taimatut pissoKarérsimångine-
ra tupigusutiginarsinaungaj agdlune.
taimatut pissoKarpat, nåpautdlo måna
niviarsiapilungnerup nalinginåunguat-
siartigissusiatut Kalåtdlit-nunåne na-
linginautigilerpat, grønlandskommis-
sione ilumornerartariaKåsaoK inuiaKa-
tigingnut ajunårutigssarssuångoriatår-
sinaungmat. taimåitordle oKautigissa-
riaKarpoK syfilisip katsorsarneKartar-
nera Kangarnit måna isumangnåine-
rulersimangmat ajornéinerulersimav-
dlunilo. soruname taima pissoKåsaga-
luarpat sujarnit kalemsårutit tamar-
mik sujanertineKarumårput, uvanga-
lo nangmineK Kularutigingilara dan-
skit nålagauvfiat aningaussanik sipå-
rane Kalåtdlit-nunånilo nakorsaKar-
neK ilungersordlune suliniarumårtut
navianartoK kingunerisinaussailo aju-
gauvfiginiardlugit. isumaKarujungalo
måne nunap inuisa tamavingmik na-
vianartoK påsivdluarumåråt. — kisiå-
ne soruname pitsailiuincK tamatigut
katsorsarniagagssaKalernigssamit aju-
nginerussarpoK, taimåitumigdlo piv-
figssautitdlugo ilungersortumik OKåu-
ssinigssaic ajungitsussarpoK.
inuiaKatigingne, nålagkersuinerme
aningaussarsiornermilo suliagssaK.
KanoK suliniarneKarsinauva? — fol-
ketingimut ilaussortap Augo Lyngep
årKigssugaussumik suliniarnigssaK på-
sisitsiniainigssardlo pissariaKartutipai.
soruname åma taimailiortariaicarpoK.
atuagåraliorneKalersimavoK, kultur-
rådip sarKumersiniagånik. radiokut
suliniutiginigsså • mianerssutigilårta-
riaKånguatsiarpoK, angutåussutinut
arnåussutinutdlo tungassunik autdla-
NOp umiarssualiviane umiarssuit. „Tikorau" talernavoK, „Holger Danske" ungatdliuvoK, „Blue Dolpliin" — augtitagssanik niorai-
vigssamlk umiarssualivigssarsiortut umiarssuåråt — såmerdliuvdlune.
Skibe i Skibshavnen i Godthåb. Ved kajen ligger „Tiker&K“, i baggrunden ses „Holger Danske", og tv. kutteren „Blue Dolphin".
3