Atuagagdliutit - 15.01.1959, Page 11

nagguveKativta KanoK atåssute-
Karfiginigssånik erKarsautit
agdl. CHR. BERTHELSEN
Kalåtdlit-nunåta Canadavdlo avang-
narpasigsup ataKatigingnerat aut-
dlartineKarérpoK. 1958-ime aussåkut
nagguveKativut Canadap avangnåmi-
ut imåinaK puigugagssarigunångisanik
ilagsivavut. eskimut ilåt OKarpoK: o-
Kautsinik atugagssavnik navssågssa-
Kångilanga oKautiginiåsagaluaruvko
ilagsineKarnerput pivdlugo KanoK
Kujaniartigissugut. — saniatigut tike-
rårnerup tåussuma erKarsautigssipå-
tigut: tauvame? tåssa Kujavdlutalo i-
nuvdluarKOKatigiginarnerpugut uni-
nardlutalo utancivdlugo tikerårfiger-
Kigtarnigssavtinik åi'KigssuissoKar-
Kingnigsså? tikerårneK kingugdleK a-
taKatigigdluarnerunigssamik kingune-
KartariaKarpoK, navssårniartariaKar-
pugutdlo nagguvenatigit ataKatigig-
tuarnigssanut avKutausinaussunik.
radio atåssutauvdluaierérpoK.
mardlungomikut autdlakåtineKar-
tartOK „Hallo Nordcanada" pitsauv-
dlulnarpoK, nalungilarputdlo autdla-
kåtitat avdlat åma nålaorneKardluar-
tartut. aussaK tikerårtuvut taima oKa-
lugtuarput, ilåtalo maunga pitlnanile
erninaic „nunarput utorKarssuångora-
vit“ atortalerérsimavå. KulamångilaK
Kalåtdlit-nunåta radioa sule nålaor-
neKarnerussalersoK, tikerårtivtame
sule amerdlanerussut nålaortantuv-
dlugit inåkumavait. mardlungomikut
autdlakåtitat båndimut imiussat Ca-
nadap avangnåta nålagkersuissoKarfi-
anut nagsiuneKartarput autdlakåter-
KingneKåsavdlutik. åma aussaK Cana-
dame nålagkersuissunit autdlartitau-
ssut OKalugput ImaKa båndimut Imiu-
ssanik Canadamit Kalåtdlit-nunånut
nagsiussisinåusangavdlutik.
agdlagfigeKatigigtarneK ama
atorncKarsinauvoK.
tikerårtivut autdlaleramik atemik
adressenigdlo amerdlasunik kaussar-
fingmioKarput, uvagutdlo åma tike-
rårtivta arne adresseélo piortorpavut.
tikerårtivut tutsiukumårdlutik nerior-
ssulput. agdlagkatigut atåssuteKar-
dluarnemlerslnaunigssaK agsut inå-
ssutiginarpoK. sordlo radiokut atau-
siarnane oKautigineKartarérsoK Cana-
dap eskimuisa OKautsitik atordlugit
agdlauseKånglnerat ajomaKutaussug-
ssat ilagåt. ImaKa ilaisa agdlangnigssa-
mingnut tamåna nangåssorutigislnau-
våt. agdlagfigeKatigigtarneK nunavti-
nit autdlartltariaKarunarpoK, tamavi-
at akiniarssarlnginaviångilåtigut, sor-
dlume Canadame ajoKersuiartortitat
ilåt ungaslngitsukut radiomut agdlag-
tOK taississamermigsut, kisiång påsig-
ssaussunik. eskimut uvagut agdlau-
serput atuarsinauvåt OKautsit nalunå-
ngitsut naitsunguit kalåtdlitdlo OKau-
serpiarissait atorneKarpata. Kavdlu-
nåtunit nugterinikut pilersimassut sa-
pingisamik atornavérsårtariaKarput.
åma ilisimarértariaKarpoK agdlagkat
ingerdlavigissartagåt ungaseKigame
nunaKarfitdlo ilait avingarusimassu-
mitdlutik akissutisinigssap tungånut
sivisunårnartåsangmat.
isumaKarpunga radio agdlagfigeKa-
tigigtarnerdlo ataKatigissutigssarKing-
nerussut.
åssigingmik agdlauseitartaria-
Karnerdluta?
Canadap avangnåne atuarfingne pi-
ssortaussoK 1958-ime aussåkut angala-
KataussoK OKarpoK eskimut kalåtdlit-
dlo åssigingmik agdlauseKalernigssåt
nangmineK pissariaKartinerpauvdlugo.
eskimut agdlauseKaringingmata sor-
dlo ilimanåsassoK uvagut agdlautsivta
KigsimigårneKarnigsså. uvagutdle ag-
dlauserput ajornakusorérsoK imåinaK
atorneKarsinaunerpa avdlångortitaria-
Kamerpalunit? agdlauserput avdlå-
ngortiniåsagaluaråine tamåna imåinaK
pinaviångilaK. KanoK pissariaKarner-
ssok kipunago misigssugarissariaKar-
poK, misigssorneKarnigssånutdlo inuit
uvdluinarne tamåkunlnga autdluta-
Kartut saniatigut ilisimatut eskimut
kalåtdlitdlo atautsimut OKausinik på-
sisimangnigtut ikiortaussariaKarput.
aitsåtdle landsrådertågssamut
suliagssan!
KanoK ilivdlune piumåmigsså mi-
sigssungikatdlaraluardlugo ussernar-
toKarfigåra sujunersutigssatut piukut-
dlugo kalåtdlit landsrådiånut suliag-
ssarKigalugo sivisunårnerussumik a-
tåssuteKartitsiniarsinaunigssaK. åsser-
sutigalugo sordlo Ilullssat ereåne pi-
niartut ilåt Canadavdlo avangnåne pi-
niartut ilåt ukioK atauseK igdluming-
nik nunaKarfingmingnigdlo taortigig-
sinaugaluarunik. taima taortigingner-
me sujunertarineKåsaoK nunane tåu-
kunane uvdluinarne inunerup ilisare-
Katigigfiunigsså sulineK tungavigalu-
go, tikerårnernime sivikitsune nag-
dliutorsiorpalårneK sarKumilaomeru-
ssarmat. piniartup sordlo ukiume au-
lisarneK påsissaKarfigisinåusavå, ka-
låtdlivdlo piniartup eskimut piniau-
siat angnertumik påsissaKarfigisinåu-
savå, åma ingmikut iliniagaKarsimå-
ngikaluartut akornåne OKautsit KanoK
ilikalertorneKartigisinaunerånik misi-
lineK pitsauvdluinartusagaluarpoK.
åma avdlatut ilivdlune OKautsit
Kanon ilikalertorneKartigisinau-
nerat misilingneKarsinaugaluar-
poK.
nauk nalungikaluardlugo atuartitsi-
A/G-p normuane kingugdlerme På-
miune imigagssaK angnertumik ag-
dlautigåirput. tamatuma Narssame i-
ssigineKarnera måna angnertuneru-
ssumik agdlautigårput.
OKatdlineK ingassalerpa?
Landsrådsmedlem Carl Egede:
— imigagssaK pivdlugo agdlauseri-
neKartartut ingassåussåuput. miserra-
tigisinåungilarput Kalåtdlit-nunåne i-
migagssamik atuinerdlugtoKarmat,
tåukulo pissuvdlutik kalåtdlit inuia-
Katigit issigineKarnerput aserorterne-
KarpoK. erKartuineK ingassagtingår-
mat Kavdlunåt nunane agdlauserissat
tungavigssaKardluångitsut agdlåt pi-
lersimåput. tagpavanitdlune agdlauti-
gissartagkat atuardlugit narrujumi-
nåinaratik KanoK påsisimassaKarKa-
lårtigissut agdlagarigait nalunagit pi-
ssutsinik eKungassunik pilersitsissut
nuånertuåinangitdlat. imigagssap nu-
navtine atomeKarnera nunanut avdla-
nut nalerKiutdlugo isumaKångilanga
nunavtine ingassangnerussoK. imigag-
ssap kigdlilerneKarnigssånut akerdliu-
vunga, taimågdlåt imiagssat nunavti-
ne niorKutaujungnaersitaunigssåinut
iusmaKatauslnauvdlunga nalunglnav-
ko imiapalåliortarnerup KanoK per-
KingnigssaK issigalugo navianauteKar-
tiglssusia.
inuit imlsagpata kialunit OKausig-
ssaKarfigingilai. suliagssatik nåkutigd-
titdlugit perdluliortlnagitdlo akuliuv-
figissagssåungitdlat. imigagssap-una
erKartorneKarnera ingassalersoK, a-
ssut kalåliussut tamardlulnaisa nu-
navtine KanoK atorfigssaKartitsigalu-
git sapiserdlunga sujunersutitut ilå-
ngutlsavara danskit Canadavdlo nå-
lagkersuissue avKutigalugit atuartatsi-
ssut inusugtut ilåt Nungme seminaria-
me illniarsimassoK ukioK atauseK es-
kimut atuarfisa ilånitmeKarsinåungi-
nersoK påsissaKartiniardlugo kalåtdlit
mérKat atualerKårnermingne iliniuti-
gissartagait atordlugit eskimut mérar-
tait ukiume atautsime KanoK angussa-
KartlneKarsinaunersut, taimailaomer-
dlo ingerdlaterKitagssausinaunersoK.
Kulåne sujunersutaussut aningau-
ssartaKarput KanoK ilivdlutik pigssar-
siarineKarslnaunere påsiniarKågagssa-
nik.
Chr. Berthelsen.
jortuinait erKartorneKaramik kalåt-
dlitdlo ajungitsortait Karssupiname-
Karpatdlårdlutik.
imerniartarfit matussariaKångitdlat,
matugaluarpata dgdlune angerdlarsi-
mavfingne imernerup mérarpagssuit
sule ajornerujugssuarmik issigissa-
Kartilisavai. nutåmut ikårsålemeK ta-
matigut ajomartorsiorfigssaKamar-
KårtarpoK; tamåna pivdlugo pissug-
,ssat ukiunik ima imalo amerdlatigi-
ssunik kinguartiterKånagit månakut
ajornartorsiutivut saplngisarput nå-
pertordlugo anigomiåinartariaKarpa-
vut.
sok imiagssat niorKutaujung-
naerituneKartut
Narssame kommunalbestyrelsimut
ilaussut:
sujuligtaissoK: — imiagssat niorKu-
taunerisa unigtineKarnigssåt piuma-
ssarigavtigo pissutigissavta angner-
ssåt tåssa nalivtine igdlume anger-
dlarsimavfingme inunermut aserorte-
rissutut issigileravtigo, mérKat dssigi-
ssaKartitaunerat kångunardluinartu-
nik ilaKartalerdlune.
arnaK ilaussortaussoK: — inusugtu-
arKat åtaveKardluångitsutut imemiar-
tarfit erKåine tarfissut pinerdlungni-
ku j ungnut ussemartorsiulertamerat
ikiorserndartigo uvangalunit pivfig-
ssailatsinera piungnaerdlugo kavfi-
sorniartarfingmik isersimaorfigislnau-
ssånik pilersitsinigssara piumanerule-
raluarpara. imerniartarfit mardlune-
rat ingassagkame.
imigagssaK Narssame
i ngassagpatd långilaK
imigagssalerineK ingassåuneKalerpa? — imerniartarfingnut a-
kerdliussut igdlersuissutdlo — inusugtuarKat sujunigssåt isu-
makulutigineKarpoK.
ikiuissarnerme ilaussortaunivkut ta-
kussartagkåka nåpertord'lugit Imiag-
ssat atupilungneKamerat unigtitaria-
Kavigsutut issigåra.
katerssortarfik amigautauvoK
nakorsan:
— uvanga isumaKarpunga Narssame
imigagssap atomeKarnera ajorpat-
dlårtorssungitsoK. sapåtip akunermu-
siaK tigusimagåine imerneKartarpoK,
sordlo Danmarkime ama taimåitoK.
KangaunerussoK ardlaKaraluarput iki-
utisiamingnik nungut'sivdlutik imer-
tartut; taimåituerupordle. arfiningor-
nikut sapåtlkutdlo kisalo umiarssua-
Kartitdlugo aulakortoKamiarortarpor-
taoK. imigagssamutdle ilagititdlugo
angutausersut kamåututdlo tusar-
ssåungitdlat.
— danskit kalåtdlitdlo akunerming-
ne pissusé ajungeKaut. atauserdle u-
vanga dsumakulutigåra, tåssa inusug-
tuarKat imerniartarfingnut isersinau-
titåungitsut. tamåko avKusineme a-
ngalaortuput sujusingnerussukut ki-
ngusingnerussukutdlunit soKutigig-
taitsungornigssåt navianauteKardlu-
ne. katerssortarfik amigautigårput.
kommunip imalunit igdlOKarfiup ba-
rakke amerikamiunit tunlssutisiarisi-
magaluarpå, atortugssatdlo maunga
pissuneKarsimagaluarput, igdlule sule
nåpameKarsimångilaK. fabrikdp neri-
ssarfia katerssortarfingmut taortauv-
dluarpatdlårunarame.
imigagssaK ingassagtumik atorne-
KéngilaK, kisiénile ....
Narssame kommunefogedit nikeKå-
tårsimanerat pissutigalugo pigårtussut
mardluk imigagssamut tungassumik
perdluliortoKartarsoralugo aperssutsi-
arnerisigut påsinarpoK nunaKarfing-
nit avdlanit tusarssaussutut Narssame
peKartigingitsoK. taimåikaluartoK tig-
dlingniarujugtut imerniartarfit ati-
ssaiartarfine — pingårtumik inusug-
tuarKat — amerdliartorput Kulit mig-
ssiliungajalersimavdlugit, agdlåt ilåti-
gut aulakortut igsiaKatit malugingi-
såinik kaussarfigsiordlune tigusisso-
Kartalersimavdlune.
aulakortut kamåutut KaKutigortu-
ngorsimåput. nipiliortarneK tatdlimå-
ngornikut arfimngornikutdlo tusar-
ssaunerussarsimavoK, såkulissartutdlo
KaKutigoraluartut eminardlulnaK K’a-
Kortumut politimut autdlartitaussa-
lernerat iluaKutausimavdlune. K’a-
Kortumut avKutigssardliortarneK pi-
ssutigalugo isertitsivigssaileKineK a-
migautigineKarpoK. imerniartarfingnit
angerdlartut erKigsivitdliortitsissut u-
nuaK nåvdlugo najomigssait ajorna-
Kingmata Kimådnartamere nukigdlå-
nganartoKartamerarpait.
inusugtuarKat imigagssamut korse-
ritdliartuinarnerat sujunigssame åni-
långanartutut issigineKarpoK, pingår-
tumik nunasdssut imigagssamit nukig-
dlårtitaussarnerat ikiorsertariaKame-
rarneKardlune, arnartaisa umiarssu-
amut sangussorKajaussamerat puior-
neKarane. imerniartarfit Narssame
mardlunerat nunaKarfingmut nåkar-
sauteru.iugssuartut issigineKarpoK, i-
migagssardlo kigdlilersugaussariaKar-
tutut angutinit mardlungnit issigine-
Kardlune.
imerniartarfiutigdlit KanoK
OKarpat?
imerniartarfiutilik P. Bjarnholdt:
— imerniartarfeKångikaluarpat ig-
dlune imerneK manåkomit ingassang-
nerujugssusagaluarpoK. taima imerne-
rup sujugdlermik mérKat akomuser-
tåsagaluarpai, aulakortume tusåssa-
Kartitsissamerat issigissaKartitsissar-
neratdlo pitsaussujuåmångingmat. a-
junginarpoK inuit angerdlarsimavfig-
tik Kimagdlugo piumagångamik nuå-
nårsarsinaungmata. tamåna ajortungi-
laK.
imerniartarfiutilik Johan Egede:
— imerniartarfiuteKalerKårama a-
jornartorsiukujugtarpunga. taimane i-
nuit imertupilugssugamik kussanait-
suliortardlutigdlo. ukiuvdle åipagsså
inortoK ingerdlarérsordlo måna OKar-
sinaulerpunga ingassagtajårinane i-
merneK ilikarneKarsimassoK. ■
Janus.
11