Atuagagdliutit - 15.01.1959, Síða 19

A/G-p åritigssorneranik malårut
(Kup. 17-imit nangitaK)
vigsoranångilaK, tamatumungame tu-
ngatitdlugo tikuartariaKarunarmat u-
kiune Kångiutune atuartartut agdla-
gait ikiliartoratik amerdliartuinarsi-
magunarmata. uvdlumikutdle atuar-
tartut agdlagait avdlatut isumaKarput.
KangaunerussoK HansérKap uvdlorsi7
utine sarKumersimavai, Ungåralak ta-
kisunik sOKutiginartunigdlo kulturikut
oKalugtuarissaunermut tungassunik
agdlagaKarsimavoK ardlalingnik il. il.
månåkutdle uvdlumikut oicatdlisigine-
Kalersimassut navsuiauteKarfigine-
KarKulerput nipangiusimåinameKar-
Kunatik.
atautsimut atuagagssiaK A/G Jens
Poulsenip (Oldendowip) OKautigåt
Kavdlunånut kalåtdlinutdlunit Kav-
dlunåtut pisinaussunut atuagagssiau-
nerussoK niuvertoruseKarfingmltunut
asirriioKarfingmltunutdlo pingineruv-
dlune. isumanarpunga A/G suliarine-
KartartOK (kalåtdlinut Kavdlunånut-
dlo månltunut Danmarkimltunutdlo)
Kalåtdlit-nunåne suliagssanik iluamé-
sumik malingnaerusugtunut atuagag-
ssångordlugo — niuvertoruseKarfing-
nilo asimioKarfingnilo taimatut kig-
sautigissaKartunik inoKångitsorunå-
ngi'laK.
alikutagssiaunerussut, Kåumarsau-
taunerussut kalåtdlitdlo kulturikut o-
Kalugtuarissaunerånut tungassut pi-
ngåruteKaKissut, KangaunerussoK A-
tuagagdliutit imarivdluartarsimassait
måna atuagkane kalåtdlisune naKiter-
neKartalerput. atuagkat kalåtdlisut i-
kigtuinausimåput, 1861-ime Atuagag-
dliutit autdlarnerKårmata, påsissaralo
nåpertordlugo agdlautigissat taimåitut
atuagkatut naKineKésavdlutik nåipat-
dlårtut sule A/G-me ilånguneKarnig-
ssåt soKutigineKardluarpoK.
ukiune kingugdleme ineriartorneK
AtuagagdliutitorKanut nåpertutingit-
sutut oKautigineKarmat, isumaKarpu-
nga tamåna kukunerussoK. taimatut
sarKumiussaKamikut — måne avdla-
nilo uvdluriik perérsunik ajungitsui-
narmik isumaKarfigingningniartarneK
erssersineKångila? i'lumortumik er-
sserKigsarneKardle Atuagagdliutit pi-
ngåruteKardluinarsimassut kalåtdlit
atuarnigssamut ilikagaKarnigssamut-
dlo kajumigtungortisimagamikik. atu-
agagssiatoKaK nuånarineKarsimaKaoK,
normorut åssigingitsut sangmineKar-
nermit aligtordlutigdlo nungutdlartar-
simavdlutik. taimatutdle nuånarine-
Kartigineranut ilåtigut pissutausimå-
nginerpoK atuagagssiaK taimane kisi-
artausimangmat, tamanut soKutigi-
narsinaussunit kisime atuagagssauv-
dlune? taineKarérsutut ukiut nagsata-
risimavåt månåkut avdlarpagssuame
atuarneKarsinaulemerat — isumaKar-
pungalo uvdlumikut atuartartut ag-
dlagaisa ardlaligpagssuit tikuaråt —
avisimik pisimassunik maligtaring-
nigdluartumik, suliagssanik sarKumi-
ussisavdlune Kunungitsumik kigsauti-
gissaKarneK.
Hans Westermann.
uvdluvta piumassånut naler-
KUtOK.
isumaga nåpertordlugo Atuagagdliu-
tit årKigssomeKarnerat uvdluvta piu-
massarissånut nalerKupoK, tåssa su-
jugdlerpåmik nalivta OKatdlisigssar-
ta'isa OKatdlisiginigssånut såkuvdlune.
uvdluvta piumassåt inuiaKatigingne
pissusiussut pivdlugit isumat åssigi-
ngitsut sarKumerartarnigssåt åma nu-
taussumik åncigssussinerit perKigsår-
tum’ik navsuiameKartamigssåt. ilåni-
kut kigsautiginartaraluarpoK inuit tu-
sakulånginerussat ama agdlagkatigut
OKatdlinerme åma ilangutarnigssåt.
agdlautigingningnerinarnik, piniar-
nilerssåmernik pisimassunigdlo pi-
ngårtunik OKalugtuartunik Kalåtdlit-
nunåne inunermik kingulivtinik påsi-
sitsissugssaujumårtunik sordlo måna
AtuagagdliutitorKat taima issigigivut.
kisiåne påsivdluarpara agdlautigissat
taimåitut angnerussut Atuagagdliutine
inigsaKångingmata åma ilåtigut Atua-
gagdliutit måna nåmagsiniagaisa ava-
tåningmata. agdlautigissat taimåitut
aitsåt inigssaKalisagaluarput Atuagag-
diutit saniatigut kalåtdlisuginarmik
atuagagssiaKaleraluarpat Univkåt sar-
Kumertaraluarneråtut. atuagagssiaK
ta'imåitoK allkutagssaunerussunik i-
maKartoK KularnångilaK angnertor-
ssuarmik tapivfigineKarane ingerdla-
sinåusagaluartoK ilumutdle avdlanik
suliaKarérpatdlångitsunik ingerdlåssi-
ssugssaKaraluarune.
Chr. Berthelsen.
kåkerssagaugatdlarame avangnå-
nut nalerKunerugaluarpoK.
A/G pivdlugo avangnåne kujatåmi-
unit naluneKångilaK avdlaussumik i-
sumaKarfigineKartoK. A/G avangnåne
ernlnaK imaerutarpoK avKut'it pivdlu-
git atuagagssaerutarmata, åmalo uv-
dlut tamaisa aviserineK ajornarmat
ukiumilo sule ajornartorsiutauneru-
lertardlune. kåkerssagaugatdlarame
avangnånut nalerKunerulersimagalu-
arpoK. atuagkanigtaoK nugtigkanik i-
lånilo takisunik imaKartaratdlarame
tåssuna aviserpalungikaluardlune i-
nungnut pingårtusimagaluarpoK.
Jonas Petersen, K’asigiånguit.
romånit pitsaussut nugtigkat
radiokut tusarigkavut amerdlavat-
dlåt Atuagagdliutinut ilånguterKing-
neKartarput. inatsisinut perKussuti-
nutdlo tungassut naitsunguamik nav-
suiarneKartarniåsagaluarput. danskit
avisinit sordlo „Det Bedste“mit av-
dlanitdlo nugtigkanik romånimik pit-
saussunik nugtigkanik ilångutaKarta-
riaKaraluarpoK.
Ign. Kristoffersen, Ausiait.
avdlångortitsinerit nalunaeruti-
gissardlugit
Atuagagdliutit amerdlanerussunik
KuperneKarnigssåt kigsautigåra. måko
takinerussumik ilånguneKartarsinaor-
Kuvdlugit: nutårsiagssat nålagkersui-
nermut tungassut, tunissagssiomer-
mut aningaussarsiornermutdlo tunga-
ssut. Kalåtdlit-nunåta ingerdlatitau-
nera Grønlandskommissionip isuma-
Mutigsslssutå maligdlugo ingerdlassoK
avdlångortineKarångat tamåko Atua-
gagdliutitigut piårtumik nalunaeruti-
gineKartarKUgaluarpåka, taimailior-
nikut avdlångortitsineK kikunitdlunit
OKauseKarfigineKartarKuvdlugo. peKa-
tigit åssigingitsut sujunertait Kanor-
dlo ajunginerussumik suliniarnigssait
ersserKingnerussumik tamåkunanga
påsisimassaKardluartunit navsuiar-
dlugit tamanut atuagagssångortitar-
nigssait kigsautigåra.
Fastlejet Søren Hansen, Ausiait.
aperssuinerit amerdlanerussut
atuartartut agdlagait nailisarneKar-
patdlårtaKaut, åmalo landsrådit suli-
agssamik ilait kinguartikångamikik i-
nuit isumait tusarKåmiardlugit tamå-
kulo Atuagagdliutinut ilångutencuv-
dlugit tamatigut ilånguneKarneK ajor-
put, ilanilo ilånguneKarångamik ki-
ngusigpatdlårtaKaut. Atuagagdliutit
inungnik aperssuinertigut OKaloKati-
gingningnermik imaKartarnigssait kig-
sautigineKarpoK; tåssame inuit ilait
OKausigssaKarusugkaluardlutik ag-
dlagkumarpiarneK ajormata. angissu-
siata (formatip) migdlinigsså kigsau-
tigåra agfåinax-tutdlunit angitigilersit-
dlugo.
iliniartits. Ole Brandt, Ausiait.
„ inutigssarsiortoK" maKaissine-
KarpoK
A/G-p ingerdlanera ajoralugo OKar-
sinåungilanga, maKaissinartordle tå-
ssa „inutigssarsiortoK" pémeKarsi-
mangmat annocikujungnigdlo taorser-
neKarsitnavdlune tåukujuartunik Ka-
Kutigut nutårtaKartartunik. inigssau-
galuaic tåukuninga imerneKartardlune.
kigsautiginaraluarpoK A/G-p akitsor-
nigsså ilånguneKartalisassoK. taimatut
issikoKåinardlune akitsortariaKångi-
laK. annoncit eKineruvdlugit inigssisi-
gik jutdlip normuatut ilivdlugit suli-
autisigik.
aulisartOK Janathan Josefsen,
K’eKertarssuatsiait.
kalåtdlit OKalualåve pinialersså-
rutaitdlo
A/G-p ukiune måkunane imarissai-
sigut pitsångornera ma’lungnardlui-
narpoK takunigssålo Kilanåmartardlu-
ne. nalungilara imarissai åssiglngit-
sorpagssuit tigulågaussartut, tamåna-
lo nuénerdluinarpoK. kigsautigiuma-
vara takivatdlånik pingårtumik nug-
tigkanik imerneKartånginigsså. kisalo
nalungilara annocit A/G-mut ani-
ngaussarsiutauvdlartut; taimåitordle
plumassarigaluarpara anocit tåukuju-
artut Kåumåmut atausiåinardlutik tå-
kutarnigssåt, isumaKarama inigssaK
avdlamut atorneKarsinaugaluartoK
tåukunånga inangerneKarsimavat-
dlårtoK. kisalo inutigssarsiornermut
tungassunik kalåtdlitdlo OKalugpalå-
vinik piniarnilerssårutinik ilitsersu-
taussunigdlo imaKarnigsså kigsautigi-
narpoK kingugdlianutaoK ilitsersutau-
niåsangmat. A/G-p akitsoriartornera
sukavatdlångila?
Peter Nathansen, K’eKertarssuatsiait.
atuartartut agdlagait ilassariaKa-
raluarput
A/G-p ukiune kingugdleme angner-
tusinera KujåssutigissariaKarpoK; tai-
måitordle annocit ingassaginardlutik.
uvdluvtine imigagssaK sorssugfigine-
Kartitdlugo puiaussat åsserssue pérta-
riaKarput. nunavta ilarujugssuane su-
le radio nåmagtumik tusåneKarsinau-
tinago kigsautiginarpoK annocit ilaisa
inigssaraluine uvdlune kingugdleme
taissariaKarnerussune tutsiutartut i-
laisa ilånguneKartamigssait — taima-
tutdlo atuartartut agdlagait taimaeKa-
timingnik ilassariaKaraluarput.
ajoKe Bent Barlaj, K’eKertarssuatsiait
aperKutit inuiaKatigingnermut
tungassut sule angnerussumik
A/G imarissamigut pitsångoriarto-
KaoK, ilångutagssiatdlo iluatingnaute-
Kartut sarKumeriartuinarput. taimåi-
tumik suleKatigingnigssaK tamarmiu-
nemssoK anguniartariaKarpoK. måna
pissusiussoK avdlånguteKartinago i-
ngerdlåneKåsagpat iluaKutauvdluå-
saoK. aperKutit inuiaKatigingnermut
tungassut angnerulersineKarsinaussut
kigsautiginarput.
Johannes Boasen,
K’eKertarssuatsiait
Angmagssalingme nåmaginarti-
påt
Angmagssalingme telegrammiutau-
ssume OKautigineKarpoK:
atuartartut aperssorneKarneråne
påsinarpoK A/G nåmagisimårneKar-
toK. ardlaKartut imatut OKauseKarput:
— A/G-me soKutiginartunik sujumui-
nigssaK KularnartångilaK. taimaing-
mat angisumik kigsautigineKarpoK a-
tuagagsiap sujunigssame pilertorneru-
ssumik ångusinaunigsså. aperKutigine-
KarpoK tingmissartut akugtungitsu-
mik Kulusungmukartartut iluagtitdlu-
git nagsitkissamigssaK.
avise mikivatdlårdlunilo sarKii-
mertarnera akugtoKaoK
Niels Møller, piniartut sujuligtaissu-
at, Upernavik: — A/G-p ingerdlåne-
Karnera pitsaoKaoK. ukiumut pissarta-
gaKarneK pitsauvdluinarpoK. kalåtdlit
agdlagait piniarnilerssårutit soKutigi-
nardluinardlutik. takororsårutit imag-
ssaisa ilait inangersimalerunar-
pait, pingårtumik imigagssaK taimak
OKatdlisautigissoK takororsårutigissa-
riaKångikaluarpoK.
kivfaK Abel InusugtoK, Upernavik:
— Kalåtdlit-nunåta angissusianut na-
lerKiutdlugo avise mikivatdlårdlunilo
sarKumertarnera akugtuvatdlåKaoK.
avangnardliunerussugut Kåumatit ar-
fineK mardluk inornagit utarKissar-
pugut; tamånalo uvdluvtinut nalerKU-
tingilaK. nalungikaluarpara avise ag-
dlineKåsagune pilertornerussumigdlo
angatdlåneKartåsagune akisunerusa-
ssok, tåukule ungasigpatdlångitsukut.
iluarsineKarsinåusanerput?
ildngutagssiat tugdlusimårnartut a-
tuartartut agdlagait KuperneK atau-
seK mikigaluarpoK angnerussariaKar-
dlunilo. annocikasit piginariaKarput,
tamåko pisiniarfingne takuneKarsi-
naungmata. ildngutagssiat kigsautigi-
nartut ilagait oKalugtuat oKalugtuali-
atdlunit mdssdkornit angnerussaria-
Kartut. aulisarneK angnertumik oKat-
dlisautitdlugo piniarneK umåssuséru-
tutut nipangiusimassariaKdngilaK. ta-
matuminga påsisimassagdlit ingerdla-
taKartutdlo sule nunavtine ardlalig-
ssuput kigsautiginartariaKardlune. å-
malo Kavdlunåt atuagagssiainit kalåt-
dlisungortitat piuminaraluarput Kav-
dlunåtut pisindungitsorpagssussugut
erKarsautigaluta.
aperKutit akissutitdlo sule ang-
nerussumik
piniartoK Rasmus Kleemann, Uper-
nivik: isumaKarpunga A/G imagssai-
leKissoK; imarissartagalle nuånaralu-
git. kigsautiginartipara takororsårutit
kalåtdlit sujulivta atissaisa inugtaisa-
lo åssinginik taorteKamerulerKuvdlu-
git. AtuagagdliutitorKat imaisa ilåinik
tåkutoKarnigsså kigsautiginartipara
tåssa sujulivta KanoK iliortausé tåssa-
ne takuneKarsinaungmata. piniartar-
nilerssårutit agsut soKutiginarput, a-
perKutitdlo sule angnerussumik piu-
minardlutik.
akitsoriartuinartariaKångilaK
piniartoK Peter Kristoffersen, Iluli-
ssat: — A/G-p imarissai ikigpatdlår-
soråka, isumaKarpungalo Kavdlunå-
tut agdlagkat ilait kalåtdlisut nugter-
neKartarsorinagit. A/G nåmaginartu-
tut isumaKarfigineruvara.
aulisartOK Niels Thomsen, Ilulissat:
— A/G-p ingerdlåneKarnera ajunge-
KaoK, isumaKarpungale akitsoriartui-
nartariaKångitsoK tamatumuna pisia-
rineKarnigsså unigtikiartuinarneKar-
sinaungmat.
Danmarkimit nunanitdlo avdla-
nit agdlautigissat amerdlaneru-
ssut
oicarsinauvunga atuagagssiaK ima-
Karnerujartordlunilo pitséngoriartor-
toK. aviserpagssuit A/G-mit pigissav-
tinit sunginerussut takusimavåka.
issornartorsiutigssaKångilanga, kig-
(Kiip. tugdlerme nangisaon)
20