Atuagagdliutit - 03.12.1959, Blaðsíða 15

Thulemut 'Sf
an^alaorneK
Thulep ajoKersuissoKalerKåmeranit
ukiut 50-ingortorsiorniarneKalermata,
KujanaKissumik tåvunga angalanig-
ssavnik neriorssorneKarsimavunga. ta-
månalo aulajangerneKarpoK ukiunera-
nile. angalanigssardle nuénerunarte-
KissaK, provstip pujortulérarssuanik
Upemavingmit K’imugseriarssuåkor-
dlune tåvungnarnigssaK ilauvfigingit-
sortariaKarsimavara, avdlatut ajor-
nartumik suliagssat pissutigalugit, tai-
malo nagdliutorsiornigssarssuarme i-
lausinausimananga. taimåitordle ki-
nguartorneKaraluaK a j ungisårdlutik,
„Jutho“ avangnamukalermat tåssunga
ikencuneKarpunga, åmalo tåssunga u-
teriartugssåusavdlunga.
12. august unuåkut Jutho Uperni-
vingmut pivoK. tauvalo ilaussugssau-
ssugut nalunaerfigineKarpugut uvdlå-
kut nal. 9 ikåsassugut — Kulinut aut-
dlarniarmat. soruname pivfigssax er-
xordlugo ikårpugut. måna silagik, u-
nuaungmat pujorsimagaluardlune er-
sseriartuåx. nalunaexutaK Kulinut pi-
tutat pérneKarput, kitsatdlo amuame-
xalerdlutik. kisardle kingugdlex amu-
nexalersoK pujortulérax nunamit ava-
lagsårpoK, tuaviuteKånguatsiaKissoK
Juthomut ingerdlassoK. tulagput. niu-
vertordlo tuavinax nålagånukartox
KaxivoK. tåssa kitsat KaKerérsiméput,
autdlariåinauvugutdlo. kisiåne niuver-
tox aterérsoK, k anor un a umiarssup
KånltOK højtalere oxalugpalulerpa?
tåssa unigkatdlåsassugut, usdlersorni-
armångoK tåvungnartugssanik. Jutho
oliemik niussigame kisarsimavoK tan-
kit avatane. tauvalo kaujatdlagteria-
ravta umiarssualivigpiamut pulajar-
torpugut. tarxamunga kisaravta pi-
tugtorpugut. nalunaerfigineKarpugut-
dlo kingumut ikårslnaussugut, aitsåt-
dlo nalunaenutax 15,00 ikårsinåusa-
ssugut. soruname ilåtigut umiarssua-
katångikaluardluta ilavut ikårfiger-
Kigpavut. ikåramalo ilaisa aperåtigut
sok unigtugut. åssdgmgitsunik aki-
ssarpåka, ilåtigutdlo ima: kigångajå-
lisasoraluguna årdlerilerdlutik umiar-
ssualivigssikatdlartut.
Idsame autdlanaugut
ilavtlnéréravta kingumut ikårpugut
ikårfigssaK nagdlermat. utaricilårpu-
gutdle niorKutigssat usilersussat tå-
vungnartugssat inersimångingmata.
tauvalo inermata pitussaerpugut, kit-
satdlo amulerdlutik. aitsåt pitutat Ka-
Kitutdlo, kitsatdlo amorpalugtut umi-
arssup siggartautå takisumik, mar-
dlungnigdlo naitsunik nivdlikutsor-
tarpoK. sussormitauva? nåmik påsiga-
luéngilarput sumik sianigissaKångit-
sugut åsit pujortulérKat nunamit avå-
mukarput, inuitdlo ilait ikårdlutik su-
jup tungåinånut ingerdlavdlutik. tåu-
kunånga påsivarput umiarssup kisaisa
amorutait ingerdlaneK ajulersimassut.
ilåtigut arajutsiumånginermit taiku-
nga ornigupugut. tåssa ulapitoKarpoK!
inguvteralutik, måssa saniat såko. a-
perigaluaréine KaKugo inisassut tai-
mak ileximasårtuinåraut. inguvtersi-
massait amerdlaKingmata isumaKar-
naraluarpoK åma tåssa sivisorssuar-
mik uninganialersugut. saviminer-
ssungmatale, sékulungeKigamigdlo su-
lissutdlo kutsimångerpaloKigamik tå-
ssuguinangajangmut inerpait. kisamilo
tåssa autdlaxaugut Katsunganeic ma-
nik, kisivta minigtorneruvdluta.
unuamut ingcrdlalertoKaugut, nu-
natdlo Kimåkiartuinarpavut. umiar-
ssuaK inoKaKaoK. inuitdlo ilait ilisari-
simångisat ilisariniartariaKarput. tai-
måitumik unukinårnardluinarpoK. å-
malume ilisarisimassat takorKåmigkat
alikutarissariaKarmata. tamangajang-
mik tåvungnartuput suliagssaKartut.
Kavsitdle åma takornamiåuput kingu-
mut utinartugssat. ila, umiarssup ne-
rissagssiortue ulapinguatsiaKaut, ilau-
ssut taimak amerdlatigingmata. ta-
marmigdle ajungitsorssuarmik inexar-
put nerivdluartaKalutigdlo. unuaror-
toK — alimasigsumigdle pujordlune
KatsungaKissoK — inariartorpunga. u-
miarssuardlo uningangårame Kulamå-
ngilax imiartorfik imermik ulivkårtoK
nerriviup Kånut iligaluaråine usera-
lårsinéungilardlunit.
13-ane uvdlåkut arfineK pingasunut
130 sømilit ingerdlarérsimavugut suli-
lo taimak KatsungasorssuvoK nuiav-
dlunilo. uvalikut nalunaeKutax pinga-
sungortoK avane nunarssuit omitavut
puissalerput. OKautigåtdlo Savigsi-
vingmut perKårumårtugut.
sule agpaliarssoKardluarpoK
tauva nalunaeKutaK 20,30 Savigsi-
vingmut kisarpugut. tamaviénguatdlo
ikårtunut ilauniarssaraugut nunarssu-
aK takomsungnermut, åmalume i-
nungnik avdlaulårtunik takorusung-
nermut.
ila, nuna alianaitsoK! taimak avang-
narpasigtigissume ivssumik mauårtu-
mik takusangångikaluarpunga. su-
nauvfale Pisugfik tamarme mauårtui-
nauvoK, tåssale ivssoK iperxatut ItoK
ivssunermut. tunordliuput Kerrut ag-
paliarssugpaloKissut. måssa inuisa o-
Kautigigaluaråt agpaliarssuerutoK.
Kardlorpalungnerile igdlarpalungner-
tut itut tamane tusarssåuput. Kagfa-
rama avativne takuvara ikardluk nui-
sassoK. taimame isumaKavigpunga. i-
ssigimersoravkule malugåra ikardlu-
ngitsoK, kisiånile agpaliarssuit kater-
ssat uvavnutdlume Kuiagiummarpu-
nga.
tåssane igdlut akornanlpoK igdlu-
nguaK ivssunik ujarKanigdlo Karma-
lik, ilaminit igdlunit takujuminångi-
neroKissoK. aperKutigigavkule oxalug-
tuaråt tåssaussoK ajoKit sujugdlit ig-
dlugissåt. ilame taimane ajoKersuini-
artut sujugdlit nåmagigtarsimåssusé.
taimåitOK isingilara inoKarsoringile-
ravko, inuit umiarssuarsiornermut i-
sersimassoKarunångingmata. inuitdlo
tamane tamåne angalaorput ilait na-
norigsåKalutik arnatdlo taimatutaoK
avanerssuarmiutut kamitik Kaugdlo-
rigserulordlugit.
avangnamut Kiviaråine nuna taku-
ssariaKarpoK. kisiåne sordlo ilarssua
pujorssuarmik KagdlersimassoK té-
ssale sermerssuaK nunamik Kagdlisi-
massoK pujorssuartut ikame. Kagfar-
simavdlunilo kujåmut Kiviaråine ta-
kussariaKarpoK imarssuax Kivdlertui-
naK iluliarasåKissoK. Katsungavdlui-
narpoK. KaKutigutdlo ilulissat aseror-
palungnerånit Katituarpalårtardlune.
tamåssa „K’imugseriarssup“ ilå Kanga
Kunupalukut Pitarssuvdlo igdliner-
sordluartagåt, ilåne atugardliorfigi-
ssardlugo. månale tamåna atorsinau-
jungnaerpåt. imarssuardle tamåna tå-
ssaujuåsaoK aussautitdlugo Kivdler-
dlune kussanartorssuvdlune. ukiumilo
isserssuarme sikussorssuvdlune. isu-
maliorKuterpagssuit niarxuvne sar-
ssuåput, KUlivne agpaliarssugpagssuit
igdlarpalugtutut Kardlortitdlugit.
igdlut ativne pujorput, nalunéngit-
dluinarpoK neKiliortut tikeråt ilait
nalungisatik nexitortiniardlugit. sig-
ssamilo niorxutigssanik usdngiartut
pinguartutut itdlutik nipiliortarput ig-
dlarpalugtardlutigdlo. ila, inuit Kimar-
palugtut! unuaugaluarpoK, nalunångi-
lardle sinigtoKarnaviångitsoK. umiar-
ssuarme tuaviorpoK, usingerniariaru-
nilo autdlartugssauvdlune. sulilo u-
nuaugaluame KaumassorssuvoK måssa
nuiagaluardlune. mauårtorssuarme pi-
sungnex Kasugama, igdlunutdlo isit-
siartariardlunga tauva umiarssuarmut
unuaroKissoK kingumut ikåginarpu-
nga, måssa inugssuit Kimatdlugigalu-
ardlugit.
Pearymut eritåissutigssiaK
umiarssuarmut ikåraluarama sinig-
sinåungilanga. kingumutdlo makipu-
nga umiarssup Kånitut peKatigilerdlu-
git. timivtine Kingmit miaggorpalug-
tarput, inuitdlo suaortåutut nipait er-
ssertardlutik. unuaK alianåinermit si-
nigfiungivigpoK. susame axago aut-
dlaruvta sinigkumårpunga.
usingiarneK inermat, autdlarfigssar-
tigdlo taissaK nagdlermat nalunaeKu-
taK sisamanut kitsatik amulerpait, se-
Kinerssup Savigsivik nuilåkutsulerå.
igdlut pujue Kiimuinarput Katsunga-
Kingmat. autdlaravta pujortuléraK sa-
nisiorterput serKortardlutik maling-
nigput, umiarssuarmitdlo nivdliatitsi-
put KåKat akisuatitdlugit, amalo sår-
sartunik Kumorortitsissardlutik. tau-
valo samunga Ivnångarnup tungånut
autdlarpugut — måna Katsunganex!
inatsiåinax xangale iterérpunga.
makipunga IvnånganeK avatangiler-
dlugo. tagpava amerikamiorssuarmut
Pearymut encåissutigssarssuaK Ivnå-
ngarnup xårpiåne sexinermut Kivdlåt-
dlagtarpoK. tikitdlugume KanoK por-
tutigisagaluarnerpoK. angatdlavikor-
ssuane tåssunga talorunångitsumik er-
Kåissutigssalersimavåt KaKugorssuar-
mut atajumårtumik. tåussuminga ta-
kungnigtut erKaissarunarpåt Kanga
Kimugsmånguamik angussartagkat u-
ngasissuserssuinik, K’alaserssuardlu-
nit angusinauvdlugo.
nunarssuaK sinerparput. nunatdlo i-
lisarissat ane taigortarpavut anéxa-
tivtinut. tåssame avangnarpariartor-
titdluta ilisarissagssat amerdliartiiså-
put, pingårtumik ThuletorKap erKåne.
takorKingnigssaime sutut eriniarput
nunarssuit avdlångortångingmata.
ukiOK 1909 umiarssuarmik „Godt-
håb“imik tamåna sinerparput uvagut
peråpalussugut arajutsiniarungnai-
kutsortugutdle, avanerssuarmiunik
Ivnånganermit ikissisimåput tåvane
igdluliornermut ikiortigssanik, amalu-
me umiarsstip usingiarnerane. puissit
Kilalugkatdlo neKerpagssuinik taKu-
ssersimåput, uvdluvdlo ingerdlanera-
ne neKitutardlutik. uvagutdlo Kaning-
niartarpavut tamusseKataussardlutalo
perdlilinguarata. pingårtumik métait
nagsatait mamarpatdlåKaut. puiunait-
sumik taimanile erKaimassartårisima-
vara KeKertånguaK „Iånapaluk", Ag-
pat ungatinguånitOK. tåssa måna åma
sanerKutisavarput, sermerssuardlo
avalagsångaKissoK nuilisavdlugo. —
agpaliarssuit ikanårtårdlutik umiar-
ssuaK sujorKiitaKåtårpåt nunamut ti-
mukautdlutik. uvfa måna suerutilera-
luaK takugssaoKaut. sexinerssuaK
KagfagkiartorpoK kissagkiartordlunilo.
uvdlåp tungåne tagpavångåinaK anor-
ssånguaraluarame — uvdlårsamågina-
runardlune — KatsoriartuinarpoK.
tingmissartut Kulauaissut
ingerdlasungåinardluta timivtine
KåKarssuit Kåvine suliarssuit takussa-
lerpavut. ila, sunarssunerput, ilaitdlo
igdlorssuarujugssuartut issikoKartar-
put. tåssa amerikamiut suliarssue Ka-
nigdlilersimavavut, sualungmigdlo ta-
kussaKamigssaK Kilanårnarsivdlune.
Kangårssugdlo uiaravtigo umånato-
KaK nuivarput, KåKå ilisarnarsikut-
sordlune. kisiåne tingmissartut Kulau-
aivåtigut, ilait sukasupilugssuit uiso-
rernerinarmut avungarujugssuaK pe-
rértartut. tåteråt malingnigput, sor-
dlume tåssa Kavdlunåt nunåne ikår-
tåussuit ingerdlatitdlugit tåteråt ma-
lingnigtut, tåssale nujuingåramik.
såkutoKarfik tikikavtigo samunga
tulagtarfigssuit ilåta avatinguanut ki-
såinaKaugut. timivtine ulåputiguna-
Kaut. umiarssuime ardlagdlit tulagtar-
figssuarne usingiånguatsiarput usiler-
sornerputdlunit. aitsåt kisarsimatsiar-
tugut umiarssuåraK kaligtautitut issi-
kulik avangnamukarpoK. isumaKarpu-
gutdle ilagsingnigkiartortoK. Kavdlu-
nåx amerikamiulo ikeriartut, åmalo
umiarssuakasik tåuna avalagsåriartoK
sulersunuko, kitsavut amomeKaler-
put. sunagoK? ilaussussuvtine kisime
nipaulerpoK. påsilerparput sunauvfa
amerikamiut såkutoKarfiånut Kanig-
patdlåKigavta ungasigdlivdluta kisar-
Kugåtigut. tauvalo kitsavut amome-
Karmata avåmut samungaråtdlak ki-
sarpugut.
tåssane orssugssanik usilertugssau-
vugut, tauvalo avangnamut ingerdlar-
Kisavdluta. tåunaxale utarxilerpugut.
aitsåtdle unutdlartoK prammiussar-
ssuaK avåmukarpoK, åssilissane såku-
tåt nunitautaisut issikoKartoK, nang-
minerssuaK ingerdlassoK — kalingne-
Karane. umiarssuvdlo sanerånut tali-
poK, takeKatigingajavigdlugo. sunauv-
fa usigssavut avåmukåukai — måssa
bilit. inue inugsiarnerdluinaraluarput,
negererasårssuit. asulo Kungujutdlar-
KigpatdlåKalutik. umiarssuarmutdle
ikissoKångivigput.
unuarssup ingerdlanerane timivtine
pissorpalugssuaK, tingmissartorpalug-
ssuax, sordlumilo tamåssa Ivnap ka-
ngigdliup kanginguane igassorssuit
pujorssue Kumut igssordlutik. sor-
ssuarnik ikuatdlainerput, ilåne Kernåt-
dlavinartartumik. Kingumik issiging-
nåraluarpavut bilerparujugssuit, ta-
manut tamaunga ingerdlaortorssuit,
nåmigdle påsigssåungitdlat. igdlor-
ssuarssuitdlo nunap timånut tarrinar-
simassarput. aitsåtdlo uvdlångormat
(Kup. 23-me nangisaoK).
18