Atuagagdliutit - 30.11.1961, Page 7

inuiaKatigit ineriartornerane
suleKataulivigsltariaKarput
inuiaKatigissutsimik misigssuissut nalunaerume nutåme erssernigsarpåt ineriartornerup pilersisi-
magai inoKatigingnikut ingmikorutit Grønlandskommissionip sujunertaringisai. nalunaerume er-
ssersineKarsimåput ineriartornerme inuit peKataunerulersisagåine avKutausinaussut. ilåtigut suju-
nersutigineKarpoK nunalisitat sujulerssuissunatik sujunersuissartutut sulisitariaKarnerussut
Kalåtdlit-nunåne inuiaKatigissutsi-
mik misigssuissut udvalgiata uvdlu-
mikut nalunaerut nu-tåK sarKiimersi-
mavåt tamatumuna Kitåne pissutsit
iliniartitaunermut tungassut pinenar-
dlutik. nalunaerutip sujugdlersåta a-
perKutit iliniartitaunermut tamarmut
tungassut erKartorpai nalunaerutivdlo
åipåta atuarfingne iliniartitauneK, a-
tuarfit pivdlugit angnertunerussumik
nalunaerutitut itoK, pingårtumik su-
liarineKarsimavdlune iliniartitsissu-
mit Marius Abelsenimit Kalåtdlit-nu-
nanut autdlartinane udvalgimut sule-
Katausimassumit. aperKutit iliniarti-
taunermut tamarmut tungassut piv-
dlugit nalunaerume naluneKångerér-
sutut ersserKigsarneKarpoK Kalåtdlit-
nunane pilertortumik ineriartornerup
suliartordlutik nunalisitat angneru-
ssumik atorneKarnigssåt pissariaKa-
lersisimagå kalåtdlit sulissugssat ili-
niarsinaunigssåt iliniarsimanermik
pissariaKartitsinermut pilertortumik
ineriartornerup nagsatarissånut ma-
lingnausinausimångingmat.
ineriartornerup nagsatarisimavå i-
noKatigingnikut ingmikoruteKalerneK
Grønlandskommissionip sujunertari-
ngiså, Grønlandskommissionivdle pi-
ngårtitdluinarsimavå Kalåtdlit-nunå-
ta inuisa pigssarigsårnerulernermikut
nangmingnérdlutigdlo suliniarnermi-
kut ineriartornermut nutåmut maling-
naunigssåt. ajornaKut tamåna mig-
dlisarniardlugo neriutigssaKåsagéine
påsivdluarniartariaKarpoK Kalåtdlit-
nunane iliniartitaunermut tungassuti-
gut årnigssussinerme anguniagarissa-
riaKarnersoK ingmikut Kalåtdlit-nu-
nånut tungassCimik iliniartitaunikut a-
nguniagaKarnigssaK imalunit danskit
iliniartitauneråtut itumik anguniaga-
KarnigssaK, nalunaerut taima OKau-
sertaKarpoK.
inersimassut iliniartitaunigssåt piv-
dlugo sujunigssaK KanigtoK issiginiar-
nerussariaKarunarpoK, tåssa imåisav-
dlune sulissugssanik måssåkut ator-
figssaKartitsineK matuniarneKarKår-
tariaKardlune sordlo ilitsersuinikut i-
liniartitaorKingnikutdlo tungavigssat
1960-ime Danmarkime aulajangiune-
Kartut tungavigalugit. åmale sujunig-
ssaK ungasigsoK pivdlugo anguniaga-
KartariaKarpoK. tamatumane pineKar-
put atuarfingne iliniartitauneK inu-
ssutigssarsiornikutdlo iliniartitauneK
danskit iliniartitauneK pivdlugo a-
nguniagait ugtutigalugit ånrigssune-
KarneruleriartusagunartoK.
iliniartitauneK pivdlugo aperKutit
aningaussarsiornermut inussutigssar-
siuteKarnermutdlo tungassuinåungit-
dlat, Kalåtdlit-nunånile kalåtdlit Kav-
dlunåtdlo akornåne pissutsinut tu-
nganeruput. taimaisivdlutik aperKutit
inussutsimut tungåssuteKarput suju-
nigssame Kalåtdlit-nunane aperKutit
iliniartitaunermut sulivfeKarniarner-
mutdlo tungassut aulajangivfiginiåsa-
gåine KånglnarneKarsinaunatik. ta-
matumunga atatitdlugo erssentigsar-
tariaKarpoK „naligigsitaunigssaK“-
mik kigsautigissat Kalåtdlit-nunane
inuiaKatigingnisaoK avdlane ineriar-
tortune sorssungnerssup kingugdliup
nalåne kingornagutdlo pilersimassut
nalunarungnaersikalugtuinaråt suju-
nigssaK ungasigsoK issigalugo iliniar-
titausinauvfingne tamane Kalåtdlit-
nunane inuit atausiåkåt nålagauvfiup
sivnerata avdlap iluane inuit atau-
siåkåt angusinaussåtut angussaKarsi-
nautiniartariaKartut.
aperKutit akigssarsianut
tungassut
Kalåtdlit-nunånile KanigtoK åma
ungasigsoK issigalugo iliniartitaunig-
ssamik anguniagagssat KanoK itut a-
nguniarnigssåt pivdlugo aperKut ajor-
nakusortorujugssuvoK, tåssame aper-
Kuterujugssungmat Kalåtdlit-nunane
suliagssanut ingmikut itunut åmalo
danskit pissausiat maligdlugo iliniar-
titaunigssat atautsikut pilersiniartari-
aKåsanersut. Kalåtdlit-nunåninaK pi-
ssariaKartitsineK pingårnerutineKå-
sagpat — Kanigtuinarmutdlumt tu-
ngatikaluardlugo — tauva tamatuma
nagsatarisinauvå nålagauvfiup ataut-
sip iluane tamanut åssigingmik ilini-
artitausinaunerup migdlisineKarnig-
sså; danskitdlo pissausiat maligdlugo
iliniartitaunigssaK pingårnerutileråi-
ne tamåna kinguneKarsinauvoK Ka-
låtdlit-nunåta KimagarneKaralugtui-
narneranik tamatumalo kingunerisav-
dlugo nunap nangmineK inuisa suli-
artortutdlo nunalisitat inoKatigingni-
kut akigssarsiatigutdlo KanoK issusi-
ata nikingassoralugtuinarnerat, ming-
nerungitsumik aperKutip akigssarsia-
nut tungassortå sianigivdluarniarKig-
sårtariaKarpoK påsinarsisimangmata
aperKutit akigssarsianut tungassut
påsiniaruminaitsorujugssuit iluarsåu-
niarneratdlo sule ajornarnerulerdlune
Kalåtdlit-nunane pissutsinut iliniar-
titaunermut tungassunut atåssuteKar-
dluinarnere pivdlugit.
pilerssårusiorneK
erssersiniåsavdlugo pingårtineKar-
Pok iliniartitaunerit éssiglngitsut sa-
pingisamik angnertumik pilerssårusi-
orneKåsassut, tamaisa ingmikut pi-
narnagit, atautsimutdle iluarsautdlu-
git, taimaisivdlune sutigutdlunit ili-
niartitauniaråine najorKutagssat a-
tautsimortut tamanut tungassut na-
jorKUtarisinaujumavdlugit.
pilerssårusiorniarnerme una pine-
KåinångilaK pissutsit iliniartitauvfiu-
sinaussunut åssigingitsunut tungassut
åmalo iliniartitsissut iliniartugssatdlo
pisinauvdluartut atorfigssaKartitatdlo
pigssarsiariniarsinaunigssåt, åmale
tamatumane pineKarput iliniartitau-
nigssamik pilerssårusiorneK teknik-
ikut sanaortugkat pilerssårusiorne-
Karnerånut nalericutungorsagagssaK.
tamatumungåtaoK atatitdlugo taissa-
riaKarpoK iliniartitaunigssat åssigi-
ngitsut tungatineKartugssat atorfe-
Karfit, sujulerssuissoKarfit inussutig-
ssarsiuteKarfitdlunit, tåukununga a-
tatitdlugit Kalåtdlit-nunane privati-
mik sulivfeKarfit, piorérsut ineriar-
tortineKarnigssanut tungassut imalu-
nit nutåt pilersineKarnigssånut atati-
neKartugssat.
ilatsInarneK
Grønlandskommissionip pingårtit-
dlugo tikuarsimavå kalåtdlit sulissug-
ssat sulivfigssaKartineKarnigssånut i-
liniartitausinaunigssånutdlo tungassut
pilersiniarneKartariaKartut. Grøn-
landskommissionip pingårtitdlugo
kigsautigissånut tungaviussut sule
navssågssausorinarput. ilimagissaria-
KarpoK Kalåtdlit-nunåne måna iler-
kussok pilersitat nutåt, isumat isu-
magssarsiatdlunit tamatumunga tu-
ngassut kalåtdlinit pilersimagaluarå-
ngatalunit, piviussungortineKarnig-
ssåt taimåitoK avatånit pissartOK.
tamatuma ilåtigut kingunerå kalåt-
dlit ilatsinarpatdlåluatsiarnerat ator-
feKarfingnut, inussutigssarsiorfiusi-
naussunutdlo teknikimutdlo tunga-
ssutigut sanaortugkatigut nutåtigut,
åmalo ilåtigut danskit sagdliuvatdlår-
tarnerat.
sulinermik ingerdlatsinen
nugtariaKarpoK
iliniartitaunermik pissariaKartitsi-
nerit iliniartitauvfiusinaussutdlo åssi-
gingissusiata migdlisarneKarnigssånut
avKutausinaussut taimåitumik ilagi-
savait periusigssat suliniarnerup dan-
skinit kalåtdlinut nungneKarnigsså-
nut piukunartut åmalo kalåtdlit suli-
ssartut akornåne suliagssanut nutå-
nut soKutigingningnerup agdlisine-
Karnigssånut. tamatumane piumassa-
rineKåinångitdlat iliniartitaunerup
pitsaunerulerneratigut ajungineru-
ssumik akigssarsianartitaulernigssat,
pissariaKarsorinarpordle Kåumarsai-
nermut atorneKartutigut kalåtdlit på-
sisiniarneKarnigssåt iluaKutigssanik
kalåtdlit sulissut angnertunerujartui-
nartumik Kalåtdlit-nunåne suliagssat
sujulerssorneKarneråne pilerssårusi-
orneKarnerånilo peKataunermikut a-
ngusinaussåinik. pingårtusorinarpoK
ilungersussiniarnigssaK ineriartorner-
me måna ingerdlatineKartume suliag-
ssanut nutårpagssuarnut peKatautitsi-
niarnigssaK. tamåna sujunertaralugo
periusigssanut isumagssarsiagssat i-
nuiaKatigingnit avdlanit ineriartortu-
nit Kularnångitsumik pigssarsiarine-
icarsinåuséput.
ilitsersuissut danskiussut
Kalåtdlit-nunåne sulivfingne kalåt-
dlit Kavdlunåtdlo suleKatigingnerat a-
tautsimut issigalugo iliniartitauner-
mik piviussumik kinguneKarsimå-
ngingmat sulinikut sukåssuseKarneK
OKautsitdlo åssigingissusé pissutauv-
dlutik avKUt tamåna nangituåinarta-
riaKarunångilaK. isumaliutigissaria-
KarpoK månåkornit angnerussumik
Kalåtdlit-nunane suliaKartineKartut
inuit pisinauvdluartut, sordlo bygge-
lederit, Kalåtdlit-nunane pissutsinik
ingmikut påsisimassaKardluartut si-
vikitsumik sivisunerussumigdlunit su-
liaKartitaunigssåt taimågdlåt ilitser-
suissutut sujunersuissartututdlo tai-
maisivdlutik suliamik autdlussivdlui-
narsinaulersitdlugit, sordlo iliniartit-
sinermik iliniarKigtitsinermigdlo.
Grønlands tekniske Organisationime
tamåna isumaliutigineKarsimavoK su-
liagssatigut Kavsérpagssuartigut pi-
ngåruteKåsasorineKardlune.
kalåtdlitdle sulissugssat angneru-
ssumik peKataulersiniåsagåine ineri-
artornermutdlo nutåmut pingårute-
Karnerussumik suleKataulersiniåsa-
géine sujulerssuiniarnigssamik periu-
sigssat ingmingnut nåmångitdlat.
piumassarKortuvatdlanginigssaK
neriutigissariaKarpoK inersimassut
iliniartineKarneratigut iliniartitauner-
mik pissariaKartitsinerit ungasigsu-
mut tungassungitsut nåmagsineKarat-
dlarsinaunigssåt, taimåitumigdlo u-
ngasigsoic issigalugo piumassarissag-
ssanit angnikinerussunik pikorissutsi-
mut tungassunik piumassaKartariaKå-
sagunarpoK. isumaliutigissariaKarpoK
suliagssatigut tungassutigut pi-
korissuseKarnikut amigautit so-
Kutiginagit piorsagaunerup nalåne
soKUtiginagit piorsagaunerup nalåne
kalåtdlit sulissut månåkornit angne-
russumik sulisineKarsinaunigssåt. ta-
matumane KinerneKartugssauvoK su-
livdluarnigssaK pivdlugo angussaKar-
niarneK sagdliutitariaKarnersoK ima-
lunit kalåtdlit sulissugssat inungmut
tungassut pissutigalugit Kalåtdlit-nu-
nåne sulinermut ilautitariaKarnersut
Grønlandskommissionime nangåssu-
neKarsimavoK sanaortornerme nang-
minerssordlutik inussutigssarsiortunit
pissunik sulissugssarsinigssaK, tama-
tumalo kingornatigut, sordlo Grøn-
lands tekniske Organisationime,
Grønlandskommissione isumaKatiga-
lugo taimatut sulissugssarsiornigssaK
pitsaussungitsutut issigineKarsima-
vok. tamatumunga pissutaussut ilagåt
årdlerKutigineKarmat suliagssanut
Kalåtdlit-nunåne ataj uartugssåungit-
sunut kalåtdlit sulissugssat iliniarti-
neKarnigssåt. taimåitordle ineriartor-
nerup takutingmago piorsainerme su-
liagssanut sulissugssat atorfigssaKar-
tuartut, åmåtaordlo inup isumalior-
tausianut pingåruteKarsorinarmat i-
nuit nangmingneK inuiåussutsiming-
nik pilersitseKataunigssåt tamatuma
tungåtigut månåkutut nangåssuteKar-
patdlårtariaerugunarpoK.
periauseK ilerKungitsoK
sujunigssaK ungasigsoK issigalugo
pikorlssuseKarnigssamik piumassari-
ssat migdlilerpatdlårnigssait pitsau-
ssusangatinångingmat, ilåtigut tamå-
na kinguneKarsinaungmat kalåtdlit
pikorissuseKénginerussut inoKatiging-
nikut nåkanganerunerénik, isumat
avdlat pigissariaKartut piorsainerme
suleKataussugssatut kalåtdlit suli-
ssugssat månåkut pigssarsiarissaria-
Karnerat. pivdlugo. isumaliutigissaria-
KarpoK KanigtoK issigalugo pikorissu-
seKarnigssamik piumassarissat iler-
Kussut suliagssat éssiglngitsut iluåne
KanoK migdlisartariaKåsanersut ka-
låtdlit sulissut atorfit sulivfitdlo suli-
ssunit nunalisitanit tigumineKartaria-
Karaluartut tigusinauniåsagpatigik.
sianigineKarpoK periauseK taimåitoK
danskit ilerKuånut akerdliussoK, er-
sserKigsartariaKartineKarpordle na-
ngåssutit tunuartikatdlartariaKartut
Kalåtdlit-nunåne pissutsit sulivfeKar-
nigssamut iliniartitaunermutdlo tu-
ngassut nåmaginångitsut måna atutut
avdlångortineKardluinarnigssåt kig-
sautigigéine.
kalåtdlit
neriutigisagåine periusigssat taine-
Karérsut ungasigsorssungitsukut su-
niuteKarsinaunigssåt Kalåtdlit-nunå-
ne iliniartitaunerup pilerssårusiorne-
Karnerata iluarsartuneKarneratalo pi-
ngåruteKardluinartumik piviussu-
ngortiniarnigsså pissariaKarsorinar-
poK. pingåruteKardluinarsorinarpoK
iliniartitaunermut tungassutigut suli-
niarnerme Kalåtdlit-nunåne oKartug-
ssautitat suleicatiginiarKigsåråine, ta-
matumunga atatitdlugit tikuarneKå-
savdlutik nunaKarfikutårtunik ilini-
artitaunermut udvalgigssat imalunit
Kalåtdlit-nunåne atorfeKarfit taimai-
ngajagtut sut pilersineKarsinaunersut,
tamåko ilåtigut suliagssarisavdlugo i-
nungnit inersimassunit sulissugssatut
iliniartitagssanik tigussaKarnigssaK.
kalåtdlit inuiaKatigit nangmingneK
ineriartorneråne peKatautingikåine
suliniarnikut sujulerssuiniarnerme a-
jornaKutip migdlisineKarnigsså pérne-
Karnigssålunit Kularnartutut issigi-
ssariaKarpoK.
iliniartitauvfigissagssat
aperKutit atautsimut iluarsåutaria-
Karput, iliniartitauneruvdlo tungåti-
gut atautsimortumik suliniarnigssaK
iliniartitaunerup pilerssårusiorneKar-
nigssåinånut tungångilaK, åmale ta-
matumaniput aperKutit sulinermik
suj ulerssuiniarnigssamut autdlarni-
nigssamutdlo tungassut iliniartitau-
nigssamutdlo soKutigingningneK åma-
lo aperKutit tamarmik pikorissuse-
KarnigssaK pivdlugo piumassarissanut
tungassut, aningaussalinigssanut tai-
maeKatåinutdlo iliniartitauneK piv-
dlugo pissutsinut pingåruteKartunut.
isumaliutigissariaKarpoK ministeriep
iluane KanoK itutigut åmalo Kalåtdlit-
nunåne nunaKarfikutårtumik OKar-
tugssautitat sapingisamik angnertu-
mik ilautitdlugit organisationimik pi-
lersitsisinaunigssaK imaKa iliniarti-
tauvfiussugssap pilersineKarneratigut
tåssångånit atautsimortitsinigssamik
ilungersuanerit suj ulerssorneKarsi-
nåusavdlutik ingerdléneKarsinåusav-
dlutigdlo Kalåtdlit-nunåne pissutsit
suliagssaKartitsiniarnermut iliniarti-
taunermutdlo tungassut pivdlugit
angnerpåmik ilisimassat tungavigalu-
git. pingårtumigdlo soKutiginiartaria-
KarpoK iliniartitauvfigssane nutåne
iliniartunik taimaititoKarsinåusaner-
sok tamatumungalo sut patsisauner-
sut.
danskit taimatutdlo kalåtdlit tungå-
nit påsineKaralugtuinarpoK iliniarti-
taunermut tungassutigut Kagfagsaini-
arneK Kalåtdlit-nunane aperKutit
angnertunerpåt ilagigåt. Kagfagsaini-
arnerit tamåko pilerssårutitalerdlugit
ikioKatigigsitdlugitdlo åmalo Kalåt-
dlit-nunåne pissutsit suliagssaKartitsi-
niarnermut iliniartitaunermutdlo tu-
ngassutigut ilisimassaKarnermik ang-
nerpåmik tungaveKartitdlugit atorti-
neKalingigpata inuit isumåinut tu-
ngassutigut atortugssatigutdlo ånai-
ssaKarsinaunigssaK mikingitsumik år-
dlerigineKarsinauvoK, kalåtdlitdlo
nangmingneK ikiunermikut inuiaKati-
gissutsimingnik piorsainigssånik er-
Karsaut piviussungortitausinaunavia-
runarane.
atuarfit kingusigput
atuarfigtigut iliniartitauneK pivdlu-
go nalunaerume ersserKigsarneKarpoK
kalåtdlit mérartait Danmarkime mér-
Kanit angnikinerussumik atuartitau-
ssut. Kalåtdlit-nunåne måko malig-
tarissagssatut aulajangerneKarsimå-
put: uvdlut atuarfiussugssat 230-t a-
tuarfingne klasseaarnikut nåmagtu-
nik atuartulingne iliniarsimavdluar-
tunigdlo iliniartitsissulingne, uvdlut
atuarfiussugssat 215 atuarfingne ajo-
Kilingne Kalåtdlit-nunånilo iliniarsi-
massunik iliniartitsissulingne, uvdlut
atuarfiussugssat 200-t atuarfingne i-
liniarsiméngitsunik atuartitsissuling-
ne. Danmarkime uvdlut atuarfiussut
240-uput atuartitsissut pikorissuse-
Karnere soKUtiginagit. agdlåme imåi-
poK Danmarkime atuarférångup a-
tuartutine amerdlanerussunik atuar-
figssaKartisavai sordlo atuarfingmit
7-nik klasselingmingarnit. Kalåtdlit-
nunåne tamatuma akerdlianik pisso-
KartarpoK. atuarfit mingnerussut ili-
niarsimånginerussunik atuartitsissug-
dlit ukiumut uvdlunik ikingnerussu-
nik atuarfigssaKarput ikingnerussu-
nigdlo timeKardlutik.
Kalåtdlit-nunåne atuarfingme ig-
dloKarfingmltume Danmarkimut na-
lerKiutdlugit ukiut pingasut kingug-
dlit ingerdlanerine katitdlugit nal. a-
kunerinik 495-inik ikingnerussunik
atuartut atuartineKartarput, avdlatut-
dlunit OKautigalugo: Danmarkime a-
tuartut 16 °/o-imik angnerussumik a-
tuartitéuput.
mérKat atuarfiat
kinguarsimavoK
atuagkat kalatdlisut ilmiutit ami-
gautaunerat pissutigalugo atuartut a-
tuagkatigut Kavdlunåtutigut KanoK
agtigissumik ilisimassaKalersinaune-
rat pissuteKarpoK atuartut Kavdlunå-
tut pisinåussusiånik, nalunaerutivdlo
ersseririgsarpå oKautsit mardluit atu-
arfingme atorneKarnerata ajornartor-
siutit angnertut nagsatarigai. iliniar-
titsineK iliniartitauneruvdlo pitsåu-
ssuseKarnera tungassorujugssuput o-
Kautsitigut ajornartorsiumut tamatu-
munga sule KångerneKångitsumut.
nalunaerutip agdlagtua mianerssu-
ngårame aperKut tåuna KanoK isuma-
Karfigalugo OKångilaK, påsinarsori-
nardlunile tamatuma tungåtigut a-
nguniagagssaKartariaKartoK. avdlatut
OKautigalugo: aulaj angivfigivigtaria-
KarpoK suna KinerneKåsassoK. tamå-
na aperautauvoK nålagkersuinermut
tungåssuteKartOK, ukiormånale lands-
rådip atuarfiup Kavdlunåt OKausinik
angnerussumik iliniartitsinigssamik
kigsautå agsut tapersersorsimavå. na-
lunaerutivtaoK ersserKigsarpå inusug-
tut atuarfine atuartitsineK — efter-
skolenit Nungme seminarie ilångut-
dlugo — mérKat atuarfine KanoK ag-
tigissumik angussaKartitsissarnermit
pissuteKartok, månalo atuartitsinikut
angussarineKartartoK nåméngitsoK
naligigsitauneK Kalåtdlit-nunåne re-
alskolerne anguniagaussoK, tamatigut
anguniarneKåsagpat pitsåussutsimigut
inugtamigutdlo — tamånalo kalåtdlit
iliniartitsissut tamarmik isumaKatigi-
savåt.
atuarfik pivdlugo nalunaerut pi-
ngårtumik suliarineKarsimavoic ilini-
artitsissoK Abelsenimit, skolekonsu-
lent Finn Gadimit misigssuinermilo
sujulerssuissumit dr. jur. Verner
Goldschmidtimit suleKatigalugit fuld-
mægtig cand. polit. Pie Barfod åma
amunuensis cand. polit. Orla Brandt
Jensen, iliniartitaunerdle tamanut tu-
ngassoK pivdlugo aperKutit pivdlugit
nalunaerut agdlangneKarsimavdlune
Verner Coldscshmidtimit suleKatigalu-
git lektor cand oeeon Torben Ager-
snap, Pie Barfod, Finn Gad åma se-
kretær cand polit. Chr. Jensen, nalu-
naerutit tamarmik eKiterdlugit OKau-
serissamingne mianerssortuput, oKat-
dlinigssamutdle, sordlo landsrådime
Kalåtdlit-nunåne pissutsit iliniartitau-
nermut tungassut tamaisa pivdlugit,
tungavigssatut piukunardluinardlune.
åmåtaordle palase Mads Lidegaard
nalunaerumut ikiutdluarsimavoK A-
laskap eskimoisa iliniartitaunermut
tungassutigut årKigssussivigineKarne-
rånik nalunaeruteKarsimagame. Ka-
låtdlit-nunåne atuartartut Lidegardip
A/G-me agdlautigissartagaisigut ta-
måko ilisimarérpait.
7