Atuagagdliutit - 19.12.1984, Page 40

Oqallinneq • Debat______________
Amernit atisaliat
akikillineqarlik
Siumup Eqalugaarsunni immikkoortortaqarfianit
oqaaseqaat
Qaammatini makkunani puisit pi-
sarineqartarsimasut amiisa akii tu-
nitsivissaaleqissunneqarnerallu pil-
lugit oqallinnermut Siumut — Eqa-
lugaarsuit ugguuna isumaliutersuu-
tikkut akuliuppoq, naak immikkut
ilisimasalissuunngikkaluarluni.
Akuliunnermili puisit amiinnik ati-
salianik kusanartunik oqorunaqi-
sunillu minnerunngitsumillu sulia-
rilluagaasunik atuisartunngorsin-
naanerput pingaartumillu pisisar-
tunngorsinnaannerput isumaliuter-
suutigalugu ilami allaat pisisar-
tunngorsinnaanerput neqerooruti-
galugu.
Ullumikkut atisat puisit amiinik
sanaat oqorunaqisut suliarilluagaa-
sullu uagutsinnut aalisagassaaleqi-
nartumi aalisartuusunut piniakkat-
talu amiinik tunitsivissaaleqisunut
akiluttortitseqisunullu, uagutsin-
nut naliginnarnik suliffeqartunut
taamalu naliginnaasunik aningaa-
sarsiaqartunut pisiarisallugit uan-
ninngillat. Ilami eqqarsaleralua-
raangatta oqortunik kusanartumil-
lu kavaajartaarniarluta, qujagisa-
gut tunissuteqarfigerusutavullu tu-
nissuteqarfiginiarlugit taava qu-
ngujuummiinnarluta ileqimisaar-
tortaraagut eqqarsartarluta: pisuut
kisimik taamaattunik peqartarput,
imami akeqarmata.
Parca niviarsiaqqanut marlunni-
it 12-linut ukiulinut akeqarput
1685,00 kr.-niit 2985,00 kr.-nut ar-
nanut 12-niit qummut ukiulinnut
2985,00 kr.-nik, taamatut aamma
akeqarput nukappiarartaasut a-
ngutitaasullu kavaajaat. Sooruna-
mi ileqimisaartuinnartaqisugut.
Assersuutinni qulaani takutitatsin-
ni takuneqarsinnaavoq uagutsin-
nut inuppassuarnut aalaakkaasu-
mik pisisartunngorsinnaagaluartu-
nut taamalu piniarnermik inuutis-
sarsiortunut tapersersuilersinnaa-
galuartunut naliginnarnillu anin-
gaasarsiaqartunut niaqorput ka-
tangajartnnartarmat pisiniarluni
eqqarsaleraluarnerup aallarteq-
qaataanili.
Pisiassat tamakkua pilerinartu-
upput pigerusunnartut nunatta kli-
maanut imaanaanngitsumut naleq-
quttut, sila issitsillugu avannerluni
perserujutsillugu persorsuartillu-
guluunniit atugassat. Sikorsuarni
ilaanni qamaffigalugit nillataarta-
qisuni atugassat oqortut. Silamut
taamaattumut atugassat, ilami as-
suutit sullisissat piniarnermilu atu-
gassat sananerini immikkoortinneq
ajornarnavianngimmata. Tamar-
milli kikkunnilluunniit aningaasar-
torpallaarani pisiarineqarsinnaa-
lertariaqarput.
Amerlasoorsuanngorlugimmi
tunisassiarineqarsinnaasutut ta-
korloorneqarsinnaapput. Uagullu
neriuppugut Japan-imiut, tysk-it
kiiliit Hong Kong-imiullu amerla-
soorsuanngorlugit tuniniaalernis-
saat Namminersornerullutik Oqar-
tussat ammeriviatalu utaqqeqqaa-
sanngikkaa.
Ajoraluartumik naluarput nu-
natsinni ammeriviup ingerlanne-
qarnerani aningaasartuutit iserti-
taasartullu qanoq imminnut oqi-
maaqatigiissinniarneqartarnersut,
massami tunisassiorfiugami taa-
maaliortassammat. Tusagassiorfit-
sigulli tusartakkagut naapertorlu-
grt nalunngilarput ammerivik nu-
natta avannaani arnarpassuarnut
piniartunullu suleruluttariaqartar-
tunut annertunerusumik iluaqu-
taanngitsoq, tassanissaaq ilaqutari-
it piniartukkormiut ataasiakkaat
tamakkiisumillu isigalugit aningaa-
satigut isertittagaat pivarput.
Maannakkut Namminersorne-
rullutik Oqartussat ammerivianni
Eskimo Pels-milu tunisassiaasartut
naammattunik massami sinneqar-
luartunik aningaasarsiaqartut tu-
nitsiviginiarlugit tunisassiat amer-
nik sanaat tunisassiarineqartarput.
Uagullu nunami maani innuttaasu-
gut atisanillu amernermik sannanik
atorfissaqartitsivittugut immaqa
aningaasaateqarunanngilagut,
massa akikinnerugaluarpata, mas-
sami akikinneroqippata, pisisarnit-
sigut piniartortatsinnut tapersiu-
kuttoorsinnaagaluartugut.
Takornariat pisarnertik malik-
kunarlugu akisuunik saqqumilaa-
rutissaminnillu pisisarnerat piseru-
suttarnerallu taamak ingerlaanna-
riannguarli. Uagullu piniartumik
tapersersuerusuinnaratta aammat-
taaq atorfissaqartitsigatta pisisale-
rusuttugut periarfissinneqarusuler-
pugut imaaleriaannaammammi ua-
gut taakkuulersugut piniartutut i-
nuutissarsiornerup ikorfai aalaj-
aatsut. Naligiimmik nammaqatigi-
illutalu pineqarnissarput angunia-
gaavoq kusanartoq tamatigullu na-
ligiimmik periarfissaqartariaqar-
pugut.
Siumut-Eqalugaarsuit
Siulersuisut sinnerlugit
Josef Korneliussen, siulittaasoq
Isumaliutersuut- Kronik
Qajaq timersornerlu
ataqatigiilluinnarput
Maniitsumi peqatigiiffiup »Qaannap« november-mi
ataatsimik ukioqalernerani Thimothæus Poulsen-ip
oqaaseqaataa. 1983-imiit peqatigiiffinnik taama
taaguutilinnik pilersitsiortulernermi Thimothæus
Poulsen siuttunut ilaasimavoq.
Qajaq-Maniitsoq ukiumi ataatsimi
atasimammat qamannga pisumik
pilluaqqungaarpara, ilaasurtaalu
qaanap sananissaanik atornissaa-
nillu ilikkagaqassasut neriuutigiva-
ra. Qajaqartut arlaqalereersimam-
mata aammalu qajartaartussat iki-
liartunngimmata sulissutigineqar-
toq qaannap atoqqilernissaa angu-
neqartussanngulerpoq.
Siulersuisui ukiumi qaangiuttu-
mi ingerlatsilluarsimammata pillu-
aqquniarpakka, eqqaasikkusullu-
gillu eqiasuinnertik akisussaassut-
simillu tigumiakkaminnik paasin-
nilluarnertik pillugu siunissami nu-
annaarutigineqartartussamik sulis-
suteqarmata, aammali kajumissaa-
rumavakka peqatigiiffimmik inger-
latsinertik suli ukiuni arlaqartuni
ingerlateqqullugu, tassami manna
tikillugu peqatigiiffimmik ingerlat-
sinerminni aqqutissat pingaarute-
qavissut nassaarineqartarsimap-
put, piffissaq ataatsimiinnermut
atugassaq nassaarineqartarsima-
voq, suleqatigiinneq tamakkunuu-
natigut aqqutissiuunneqartarpoq.
Peqatigiiffiup sulineratigut Ma-
niitsoq qajaqaleqqippoq, naak pif-
fissami aaliangersimasumi — ineri-
artupiloornerup nalaani — qajaq
Maniitsumi ukiorpassuarni atorne-
qarsimasoq suusupagineqartutut il-
luni tunulliutinneqarsimagaluar-
toq, maannali inuusuttut sulinerisi-
gut qajaq ataqqinarsisitaaqqippoq,
atorusunneqalermigut atorneqaq-
qilernermigullu. Tamanna illoqar-
fiup nammineq ataqqinaatigiler-
paa, pingaartumillu nuannerpoq
utoqqaat qaannamik inuussutissar-
siutigalugu atuisimasut peqatigalu-
git peqatigiiffik pilersinneqarmat.
Maniitsup kommuuniani nuna-
qarfiit tamarmik piffissaq sivisoru-
jussuanngitsoq qaangiutsinnagu
peqatigiiffeqalerumaarput, Ka-
ngaamiuni pilersinneqareerpoq,
taavanilu qaanniorneq ingerlanne-
qalereerluni, Atammimmi peqati-
giiffik piareersarneqarpoq aamma-
lu taqqavani qaanniortoqarluni,
Napasumi peqatigiiffik piareersar-
neqarpoq sulili qaanniorneq aallar-
tinngilaq.
Maniitsup kommuunia ilisima-
neqartutut qaannap inuussutissar-
siutitut atorneqarnerata nalaani
ukioq naallugu qajartorfiusarsima-
voq, taamaattumik Kangaamiuni,
Maniitsumi, Napasumi Atammim-
milu peqatigiiffeqalerneratigut
kommuuneqarfik pisuunnguallas-
saaq.
Qajartorneq timersornerlu ata-
qatigiilluinnarput, qajaq atoraanni
timersortuartariaqarmat, qajartor-
nermi nukiit qarasarlu suleqatigiis-
sinneqartarput, sungiusartuarnik-
kut qajavissuit tusaamaneqalertar-
simapput. Soorlu: sukkassutsimik-
kut tusaamasaasut, naakkiarnertu-
ut naakkaluajuitsullu, pusiqattaal-
laqqissut/kinngusaqattaallaqqis-
sut, saaqqutigissaartut saaqquser-
sullaqqissullu, avataaratik amu-
aannartartut piginnaassutsit ta-
makkua allallumi piniartoq imma-
mi akiuussinnaanngortittarsima-
vaa allaat imaannaanngitsumik
naammassisaqarsinnaasunngortil-
lugu.
Qulaani eqqartorneqartut ileq-
qut periutsillu allat qaannamiittut
ilanngullugit tunuliaqutaapput ki-
ngulliarsuusugut qajaq timersuuti-
tut atorniaratsigu, qajartornermik
soqutigisaqartut timersornermik-
kut piginnaassutsiminnik takutit-
sivigisinnaasaat, tamannami tas-
saavoq kalaallisut piorsarsimassu-
sitoqqatta ilaa ullutsinnut ilaasaria-
qartoq.
Nuup, llulissat, Aasiaat, Ka-
ngaatsiap, Qeqertarsuaq, Qaqor-
tup, Qasigianngit, Upernaviup, Si-
simiut, Uummannap, Avanersuup
Maniitsullu kommuunii tassaapput
peqatigiiffinnik pilersitsivigineqa-
reersimasut pilersitsivigineqartus-
saallutilluunniit. Tassa kommune-
qarfiit 13-it ataatsimut peqatigiif-
finnik 19-nik tunuliaqutaqartut.
Nunatsinnili kommuuneqarfiit
17-niummmata tamakkunanilu in-
nuttaasut qajartortunik siuaasa-
qarmata neriuutiginarpoq peqatigi-
iffiliorumaartut.
Juni 1984 Nuummi peqatigiiffiit
qaannat ataatsimeeqatigiipput,
ataatsimiinnermi tassani aalajangi-
unneqarpoq kattuffissaq 1985-mi
pilersinneqassasoq, tamatumalu
piareersarnissaanut peqatigiiffiit
Qajaq-Nuuk aammalu Qajaq-
Maniitsoq akisussaasutut suleqqu-
neqarlutik. Taakkua suliassaat pin-
gaarnerit ukuupput:
A. Kattuffissap qaammammi su-
mi pilersinnissaa aalajangissallugu,
tassalu aalajangiunneqarpoq juni
1985 kattuf fissaq pilersinneqassa-
soq. Sumiiffissaasuli aalajangerne-
qanngilaq.
40 NR. 51 1984
ATUAGAODLIUTIT