Tíminn - 22.08.1975, Blaðsíða 13

Föstudagur 22. ágúst 1975
HMINN
13
Hús sem hægt
er aö varðveita
Siguröur Björnsson, Kvi-
skerjum, skrifar:
„í 184. tbl. Timans 1975 eru á 5.
blaðsiðu þrjár myndir af Sand-
felli i Oræfum, og eru sagðar
þangað komnar af Húsa-
friðunarsýningunni i Norræna
húsinu.
1 texta undir myndunum er
sagt, að sú efsta sé af bænum
þegar i honum var búið, mið-
myndin fárra ára, og sú neðsta
sýni hvernig þar er umhorfs nú.
Ekki verður annað séð i texta,
en myndirnar af bænum séu af
sömu húsum. Er þar góðum
málstað gerður slæmur grikkur,
þvi að slik ónákvæmni hlýtur að
skaða málstað þeirra, sem að
virkilegri húsafriðun vilja
vinna.
Efri myndin er af bæ, sem
reistur var á seinni hluta 19.
aldar, var a.m.k. endurbættur á
árunum 1880-1887, og var góður
fulltrúi sins tima. Þetta var
vandaður bær á sinum tima, en
var nokkuð farinn að hrörna
þegar sr. Jón J. Noröfjörð kom
að Sandfelli árið 1905, og lét
hann rifa frambæinn og byggja
þverhús upp úr honum, mjög af
vanefnum gjört.
Þegar sr. Eirikur Helgason
kom að Sandfelli, var þetta hús
varla talið hæft til ibúðar, og
réðst hann þvi i að rifa þessi hús
til grunna og koma upp nýju
húsi árið 1921. Þetta var stórt
rennuhús, ólikt að innréttingu
þeim húsum, sem hér höfðu
tiðkazt, og heldur óhaganlegt. í
þessu húsi var búið alveg til árs-
ins 1945, og að nokkru til 1947, og
var þá fljótlega ljóst að enginn
mundi fást til að set jast að i þvi
framar.
Húsið á miðmyndinni á þvi
ekkert skylt húsinu á fyrstu
myndinni. Það vita allir, sem
nokkuð þekkja til slikra mála,
að bæir, sem eins er ástatt um
og þarna var, fúna og eyðileggj-
ast fljótt, sérstaklega þar sem
úrkoma er mikil, eins og hér um
slóðir.
Það var þvi orðið álitamál
fyrir nokkuð mörgum árum,
hvort ekki væri lögbrot að láta
bæinn standa ásamt öðrum hús-
um, sem þar voru, þvi að hann
var orðinn hættulegur gripum -
og jafnvel mönnum, en leyfi
fékkst ekki til að rifa húsin fyrr
en sum útihúsin voru fallin.
Þessi bær var orðinn með öllu
ónýtur, svo að varla var i hon-
um ófúin spýta.
Það er þó ánægjulegt, að til er
af þessum bæ mjög nákvæm
teikning, og væri þvi hægt, ef
menn hafa nægan áhuga, að
koma honum upp að nýju.
(Hann yrði þá minnisvarði um
virðingarverða en misheppnaða
tilraun að nýjum húsastil frá
1921). Þvi miður höfum við ekki
teikningar af bænum, sem sr.
Ólafur Magnússon bjó i siðastur
presta, svo hann verður ekki
endurbyggður i Sandfelli, þó
vilji og fé væri fyrir hendi.
Ég hef ekki séð Húsafriðunar-
sýninguna, en vona að þar sé
eitthvað raunhæfara en þessar
umræddu myndir, þvi að til eru
enn hús, sem eru þess virði að
vera varðveitt vegna útlits eða
sögu og hægt er að varðveita.”
Samvinnan:
ÞRÓUN
BYGGÐ-
AR Á
ÍSLANDI
í ágústhefti Samvinnunnar er
m.a. athyglisverð grein eftir
Bjarna Einasson, bæjarstjóra á
Akureyri, um þróun byggðar á
íslandi allt frá landnámi tilvorra
dag.
Hér er um að ræða itarlegt og
greinargott yfirlit yfir þetta
mikilsverða mál, sem siður en
svo hefur verið nægilegur
gaumur gefinn hér á landi. Næsti
áratugur ræður úrslitum um það,
hvort Island verður borgriki i
framtiðinni — eða hvort tekst að
snúa við óheillaþróun siðustu ára-
tuga, svo að allt landið verði
áfram byggt og meira jafnrétti
riki milli landshlutanna.
Af öðru efni Samvinnunnar má
nefna smásögu eftir Klaus
Rifbjerg, kunnasta nútimahöfund
Dana, frásögn af fyrsta framboði
Asgeirs Asgeirssonar forseta
eftir Gunnar M. Magnúss., grein i
tilefni af hundrað ára afmæli
Bólu-Hjálmars, og margt fleira.
m
Electrolux
Frystikista
410 Itr.
&

4
Electroiux Frystiklsta TC 14S
410 lítra Frystigeta
28 kg á dag. Sjálfvirkur hitastill-
ir (Termostat). Öryggisljós meS
aðvörunarblikki. Hraðfrystistill-
ing. Plata með stjórntökkum.
Lás á loki. Tvær körfur. Skilrúm.
Útbúnaður, sem fjarlægir vatn
úr frystihólfinu. Segullæsing.
Fjöður, sem heldur lokinu uppi. j
Vörumarkaðurinn hf. 1 ARMÚLA IA. SIMI B6112, HCVKJAVÍK 1
s—■ /
Sementssalan fyrstu
sjö mánuði 1975 var
13% minni á almenn
um markaði en 1974
Sementsverksmiðja rikisins seldi alls 80449 tonn af sementi frá árs-
byrjun til júliloka 1975, en 78783 tonn á sama tima i fyrra.
Mörg undanfarin ár hefur sala á sementi fyrstu sjö mánuöi ársins
verið mjög svipuö og sala siöustu fimm mánuöi ársins.
Ætla mætti skv. þessu að heildarsala ársins yrði um 160.000 tonn.
Yrði salan þá svipuö og i fyrra, en þá var hún 158.597 tonn.
Þetta gefur þó ekki rétta mynd af þessu máli. Réttara er að draga
frá sölu á sementi til Sigölduvirkjunar og til hafnargerðar I Þorláks-
höfn bæöi árin. Er hér og um aö ræða aðrar sementstegundir, en þær,
sem seldar eru á almennum markaði.
Samanburöur á sementssölu milli áranna þannig: 1974 Sala alls 1/1-311/7 ’74 -7- sala til Sigöldu á sama tima 1975 og 1974 verður þá tonn 78.783 419
sala alls á alm. markaði 78.364
1975 Sala alls 1/1-31/7 ’75 4- sala til Sigöldu og Þor- lákshafnar á sama tfma tonn 80.449 11.720
sala alls á alm. markaði 68.729
Þegar þessar tölur eru bornar saman, má segja, aö sementssala fyrstu sjö mánuöi ársins 1975 sé 13% minni á almennum markaöi en var á-ama tima i fyrra, Sement á almennum markaði er selt laust og ósekkjað til Steypustöðva I Reykjavik á Selfossi, og I Ytri-Njarðvik, en sekkjað til allra annarra. Skipting ofangreinds magns I sekkjað og ósekkjað er sem hér segir fyrstu sjö mánuöi áranna 1974 og 1975.
1974 Seltlaust Seltsekkjað 40.770 tonn 52% 37.594 tonn 48%
78.364 tonn 100%
1975 Seltlaust Selt sekkjað 31.747 tonn 46% 36.982 tonn 54%
68.729 tonn 100%
Sala á sekkjuöu sementi, sem að lang mestu leyti fer út á land, er þvi aðeins um 2% minni I ár en var á sama tlma i fyrra. Hins vegar er sala á lausu sementi til Steypustöðva I Reykjavlk og nágrenni 22% minni I ár, en var á sama tima I fyrra. Frá Sementsverksmiðju rikisins.
Hænuungar til sölu
italir.
Asgeir Eiriksson, Sandlækjarholti,
Gnúpverjahreppi. — Simi um Ása.
ALÞJÓÐLEG
VÖRUSÝNING1975
INTERNATIONAL FAIR =F=
REYKJAVÍK- ICELAND
Landsmenn,
lítið inn
hjá
Jórunni
I dag klukkan 6 opnum við Alþjóðlegu vöru-
sýninguna Reykjavik '75 í Laugardalshöll.
Þessi sýning er sú stærsta og f jölbreyttasta
sem haldin hefur verið á Islandi frá upp-
hafi vega. 610 framleiðendur sýna fram-
leiðsluvörur 24 þjóða i 124 sýningardeildum
á 8000 ferm. sýningarsvæði, i höllinni
sjálfri, i tjaldskála og á útisvæði. Segir
þetta ekki nokkuð um umfang sýningarinn-
ar? Við treystum okkur ekki út í nánari
upptalningu eða sundurgreiningu á vöru-
flokkum hér, en vekjum athygli á því að
sjón er sögu rlkari.
NOKKUR ATRIOI TIL ATHUGUNAR!
Vinningurinn i dag er 5 manna ævintýra-
ferð um Breiðafjörð með Flugfélaginu
Vængjum. Flogiðtil Stykkishólms, snæddur
hádegisverður á veitingahúsinu Nonna og
siðan4tima sigling um Breiðafjörð. Flogið
til baka um kvöldið.
Tískusýningar:
Tiskusýningar með nýju sniði verða tvisvar
á dag alla daga vikunnar (nema á sunnu-
dögum). I kvöld sýna sýrtingarsamtökin
Karon og Modelsamtökin kl. 8.45.
Opnunartími:
Sýningin verður opin virka daga f rá kl. 3 til
lOogfrá 1.30 til 10 um helgar. Svæðinu lok-
að kl. 11.
Gestahappdrætti:
Frumlegt gestahappdrætti, þar sem ferða-
vinningur verður dreginn út daglega, og
aðalvinningurinn, 14 daga ferð fyrir tvo til
Bangkok með Útsýn, verður dreginn út! lok
sýningar.
Verð aðgöngumiða:
Verð aðgöngumiða á sýninguna er 350 krón-
ur fyrir fullorðna og 100 krónur fyrir börn.
Foreldrar athugið, að börnum innan 12 ára
aldurs er óheimill aðgangur að sýningunni
nema í fylgd með fullorðnum.