Tíminn - 17.10.1975, Blaðsíða 20

Föstudagur 17. október 1975.
SÍM1 12234
•HERRA
GARBURINN
ftÐAUSTRÆTI S
V/
GS3ÐI
fyrir góöan mat
^ KJÖTIÐNAÐARSTÖÐ SAMBANDSINS
Sovétheimsókn d'Estaing:
RÉÐ ÁGREININGUR FJAR-
VISTUAA BRJESNEFFS?
Reuter/Moskvu, Kiev.
Valery Giscard d’Estaing,
Frakklandsforseti, sem nú
er I opinberri heimsókn I
Sovétrikjunum, gaf til kynna
1 gær, aö heilsufarsástæður
hefðu ekki ráðið þvi, að
frestað var fundi hans og
Brjesneffs, leiðtoga
Kommúnistaflokks Sovét-
rikjanna. Var á Frakklands-
forseta að skilja, að ágrein-
ingur varðandi það, hvernig
dregið skuii úr spennu á sviði
stjórnmála og hernaðar i
Evrópu, hafi mestu ráðið um
fjarvistir flokksleiðtogans,
fremur heldur en heilsu-
brestur.
d’Estaing gaf þó i skyn viö
komuna til Kievborgar i gær,
en þar mun hann dvelja i tvo
sólarhringa, að deila hans og
Brjesneffs væri nú leyst, en
ekki tókst honum þó að eyða
grunsemdum fréttamanna
um djúpstæðan skoðana-
ágreining milli leiðtoganna
tveggja.
í fyrradag frestaði Brjes-
neff fyrirhuguöum viðræðum
sinum við Frakklandsfor-
seta, og mætti heldur ekki til
balletsýningar, sem haldin
vard’Estaing til heiðurs i til-
efni heimsóknarinnar. Engin
skýring var gefin af opin-
berri hálfu á fjarvistum
flokksleiðtogans.
Fréttamenn veltu mikið
fyrir sér i gær, hvort væri
sennilegri skýring á fjarvist-
um Brjesneffs, heilsufar
hans eða ágreiningur við
d’Esating. Er d’Estaing kom
til Kiev, var hann spurður
um þaö, hvert hann héldi aö
myndi verða framhald heim-
sóknarinnar i Sovétríkjun-
um. Hann svaraði:
„Ég held þið séuð svart-
sýnir, en ég er bjartsýnn.”
Hann sagði, að I dag yrði
undirritað nýtt samkomulag
milli Frakklands og Sovét-
rikjanna, og I þvi samkomu-
lagi væri að finna f jöldamörg
ákvæði, sem gerðu ráð fyrir
þvi, að dregið verði úr
hernaðar- og stjórnmála-
spennu I Evrópu.
Haft var eftir frönskum
heimildarmönnum I Moskvu
i gær, að samningaviðræður
leiötoganna, þeirra á meðal
viðræöur um sameiginlega
yfirlýsingu, hefðu dregist
langt fram á nótt, daginn
sem d’Estaing kom til Sovét-
rlkjanna, en viöræðurnar
hefðu hafizt aö nýju I gær. A-
stæðan til þess, hve viðræð-
urnár drógust, var ágrein-
ingur um, hvert innihald
þeirra ætti aö verða. d’Esta-
ing sagði I gær, að sam-
komulag hefði tekizt um öll
atriði samninga þeirra og
yfirlýsingar, sem undirrita
ætti I tilefni heimsóknar hans
til Sovétrikjanna.
Fréttamenn velta þvi fyrir sér,
hvort heidur heilsufarsástæöur
eða ágreiningur við d-Estaing
hafi ráöið fjarvistum Brejesneffs.
Noregur-AAexíkó:
HEFJA SAMSTARF UM
HAFRÉTTARMÁLEFNI
— stefna að
200 mílna
efnahagslög-
sögu
Ntb/Osló — Norðmenn og
Mexlkanar hafa ákveðið að
taka upp náið samstarf á
sviði hafréttarmála, einkan-
lega að þvl er varðar út-
færslu auðlindalögsögu rikj-
anna I 200 mílur.
Jens Evensen, hafréttar-
málaráðherra Norðmanna,
var I heimsókn I Mexikó dag-
ana 11. til 16. október. í lok
heimsóknar hans var gefin
út sameiginleg yfirlýsing
viöræðunefnda Norðmanna
og Mexikana um hafréttar-
mál. Segirí yfirlýsingu þess-
ari, að löndin tvö muni taka
upp náiö samstarf á sviði
hafréttarmála.
Tilgangur viðræðna Even-
sens við mexikanska leið-
toga var sá að reyna eftir öll-
um hugsanlegum leiðum að
samræma fyrirhugaðar að-
gerðir Norðmanna og Mexi-
kana, er auðlindalögsaga
rikjanna verður færð út I 200
sjómllur, og samræmdar að-
geröir til þess að tryggja
fullvalda rétt rlkjanna yfir
auðlindum þeim, er innan
hinna nýju marka verða.
1 yfirlýsingunni segir enn
fremur, að stjórnir landanna
undirbúi nú löggjöf um fyrir-
hugaða útfærslu auðlinda-
lögsögunnar, og verði sú lög-
gjöf reist á þeim grundvall-
arsjónarmiðum, sem haf-
réttarráðstefna Sameinuðu
þjóðanna byggir á.
Mexikanar og Norðmenn
hafa og ákveðið að leita sam-
starfs við aðrar þjóðir, sem
hafi I hyggju að færa út auð-
lindalögsögu slna.
Evensen t.v.og Echeverria t.h. hafa ákveðið að taka upp samstarf á
sviði hafréttarmála.
Kairo-fundurinn
órangurslaus
Reuter/Kairo — Fundi utanrikis-
ráðherra Afrikurlkja, sem hald-
inn var i Kairo, lauk I gær án þess
að teljandi árangur yrði af störf-
um hans. A fundinum voru rædd-
ar hugsanlegar leiðir til lausnar
átökunum f Libanon. Utanrikis-
ráðherrarnir hétu Libanon fjár-
hagsaðstoð til hjálpar við upp-
byggingu I landinu, en ekkert var
ákveöið um það, hversu mikið
hvert riki skyldi gjalda.
Kissinger gefur
Nixon einkunn
Reuter/Washington. — Reuter
fréttastofan skýrir frá þvi I gær,
að Henry Kissinger, utanrlkis-
ráöherra Bandarikjanna, hafi
látið þau orð falla i Ottawa sl.
þriöjudag, að sér hefði þótt Nix-
on, fyrrum forseti Bandarikj-
anna, undarlegur i háttum og
uppgerðarlegur. Ennfremur á
Kissinger að hafa látið þau orð
falla, að forsetinn hafi varla snert
við stjórnartaumunum meðan
Watergatemálið stóð sem hæst.
Kissinger bætti því þó við, að Nix-
on hefði veriö með betri forsetum
Bandarikjanna.
Jomo Kenyatta:
Hótar að handtaka alla
andstæðinga sína
Reuter/Nairobi. — Jomo Keny-
atta, forseti Kenya, varaði þing-
menn á þingi landsins við þvi að
sýna stjórnvöldum mótþróa, slikt
yrði ekki þolað. Tveir af mikil-
hæfustu þingmönnum Kenya-
þings hafa nú verið handteknir
fyrir að gagnrýna stjórnendur
landsins.
I ræðu á þingini) i gær lýsti
Kenyatta þvl. yfir, að sérhver
þingmaður, sem gagnrýndi stjórn
landsins og reyndi að leggja stein
I götu hennar, yrði handtekinn.
Þingmennirnir tveir, sem tekn-
ir voru höndum, voru þeir John
Marie Seroney, varaforseti þjóð-
þings Kenya, og Martin Shikuu.
Vopnaöir lögregluþjónar gengu
inn I þinghúsiö og tóku þá fasta.
„Fólk virðist hafa gleymt þvi,
að haukurinn er stöðugt á sveimi
lágt yfir höföum, reiðubúinn aö
ráðast á kjúklingana og slá þá.”
Það var Kenyatta sjálfur, sem
kvaddi þingið til sérstaks auka-
fundar, vegna deilna, sem nú eiga
sér stað I Afrlska þjóðarflokkn-
um, sem er eini stjórnmálaflokkT
urinn, sem leyfður er I landinu.
Allir þingmenn á þingi Kenya eru
félagar I Afrlska þjóðarflokknum.
Areiðanlegar heimildir frá
Kenya herma, aö forsetinn hafi
lýst þvl yfir á fundi þingsins I gær,
að hann hefði sjálfur gefið fyrir-
skipun um að þingmennirnir tveir
yrðu handteknir, og þeir settir i
gæzluvarðhald, þar sem þeir
væru hættulegir öryggi landsins.
Heimilt er að halda mönnum i
gæzluvarðhaldi án ákæru og rétt-
arhalda samkvæmt lögum i
Kenya. Forsetinn sagöi enn frem-
ur I ræðu sinni I gær, að hann vissi
um nöfn nokkurra annarra þing-
manna, sem ekki væru hliðhollir
stjórnvöldum I landinu og að til
aögerða gegn þeim yrði gripið, ef
nauösyn krefði.
Forsetinn nefndi engih nöfn, og
þegar aöstoðarleiðtogi Afrlska
þjóðarflokksins reyndi að lesa
upp nokkur nöfn, greip Kenyatta
framl fyrir honum.
Forsetinn hvatti þingmenn ein-
dregið til þess i iok ræðu sinnar,
aö þeir bæru fram fyrirspurnir
um ástand mála i landinu. Þeir
einu, sem til máls tóku, voru
ákafir stuðningsmenn stjórnar-
innar, og forðuðust þeir að nefna
handtökurnar á nafn.
Korn til USSR:
Samkomulag
á næsta leiti?
Reuter/Moskvu. Aöstoöarvið-
skiptaráöherra Bandarikjanna,
Charles Robinson, kom til
Moskvu I gær, og mun hann þar
eiga viöræöur viö sovézka íeiö-
toga um langtlmasamning milli
Bandarikjanna og Sovétrlkjanna
um sölu á korni. Viö komuna
kvaöst hann bjartsýnn á aö
árangur yröi af för sinni.
Til Moskvu kom Robinson frá
Parls, þar sem hann sat undir-
búningsfund olíuframleiðenda og
olluneytenda. Við komuna _til
Sovétrlkjanna vildi hann ekki
fullvissa fréttamenn um að sam-
komulag um kornsölu yrði undir-
ritað einhvern næstu daga. Er
hann var spurður að þvl, hvort
búast mætti við sameiginlegri
yfirlýsingu um þessar fyrirhug-
uöu kornviðræður, sagði hann, að
hann ætti von á þvf að ágreining-
ur yrði minni. „Ég er bjartsýnn á,
að fullnægjandi úrlausn þessa
máls fáist,” svaraði Robinson
loks.
Þetta er þriðja ferð Robinsons
til Moskvu á sex vikum til þess að
eiga viðræður við sovézka leið-
toga um fyrirhugaða kornsölu
Bandarikjamanna til Sovétríkj-
anna, og sölu Sovétmanna á oliu
til Bandarlkjanna. Robinson
kvaðst myndu hafa stutta viðdvöi
I Moskvu að þessu sinni.
iii
ætlar
að semja
við
Spán
Ntb/Osló — Norskar frétta-
stofur skýröu frá þvi I gær, að
Efnahagsbandalag Evrópu
(EBE) heföi I hyggju aö hefja
aö nýju viöræöur viö spænsku
rikisstjórnina um gerö fri-
verzlunarsamnings viö Spán,
en sllkar viöræður voru ein-
mitt I undirbúningi, þegar
spænska rikisstjórnin iét taka
skæruliöana fimm af iifi 27.
september s.L.Ætlar banda-
lagið aö hefja viðræöurnar aö
nýju, þótt spænska rikis-
stjórnin hafi ekki tekiö upp
lýðræöisstjórnarhætti aö vest-
rænni fyrirmynd.
Diplomatar i aðalstöðvum
EBE hafa þó skýrt frá þvi, að
llklegt megi telja, að EBE
setji það skilyrði, að spænska
rlkisstjórnin hætti öllum kúg-
unum á pólitlskum and-
stæðingum slnum, og að úr
gildi verði numin löggjöfin um
baráttuna gegn andspyrnu-
mönnum, en aftaka skærulið-
anna fimm átti sér lagastoð i
þeirri löggjöf. Ekki tókst að
afla áreiðanlegra frétta um
það, hvenær vænta megi þess,
að viðræðurnar hefjist að
nýju.
Ráöherranefnd EBE ákvað,
viku eftir að aftökurnar á
Spáni áttu sér stað, að hætta
samningaviðræðum við
spænsku stjórnina og að gera
verzlunarsamninginn frá 1970
óvirkan i framkvæmd. Ýmsar
þjóöir, t.d. Hollendingar, Dan-
ir, Bretar, Belgar og Luxem-
borgarmenn, vildu ganga enn
lengra og segja samningnum
algjörlega upp, en franska
stjórnin og sú vestur-þýzka
beittu sér fyrir þvi að farinn
var meðalvegur og reynt að
draga sem mest úr áhrifum
samningsins.