Tíminn - 14.11.1975, Blaðsíða 3

Föstudagur 14. nóvember 1975
TÍMINN
3
Jdrnblendiverksmiðjan tekur ekki til starfa á áætluðum tíma:
Stofnkostnaður hækkar um
1170-2340 milljónir króna
Gsal-Rvik — Nú er ljóst, að járn-
blendiverksmiðjan við Grund-
artanga mun ekki taka til starfa á
áætluðum tima: um áramótin
1977-1978. Astæðurnar eru þær, að
á undanförnum mánuðum hefur
orðið mikill samdráttur i stáliðn-
aðii V-Evrópu, og markaðshorfur
fyrir kisiljárn hafa því versnað
samhliða mikilli birgðasöfnun hjá
framleiðendum. Jafnframt hafa
kjör á lánamörkuðum versnað,
vextir hækkað og lánstimi stytzt.
Þvi hefur stjórn islenzka járn-
blendifélagsins talið nauðsynlegt
að endurskoða fyrri áætlanir um
stofnkostnað, timasetningu fram-
kvæmda og rekstur. Gert er ráð
fyrir, að þessari endurskoðun
ljúki á 2-3 mánuðum.
Ógerlegt er að spá um það, hve
lengi áðurnefndar orsakir muni
tefja framkvæmdir við verk-
smiðjuna en ljóst þykir þó, að
verksmiðjan muni ekki hefja
framleiðslu fyrr en i fyrsta lagi
nokkrum mánuðum siðar en ráð
var fyrir gert.
Á blaðamannafundi með As-
geiri Magnússyni framkvæmda-
stjóra og Gunnari Sigurðssyni
verkfræðingi i gær, kom m.a.
fram, að járnblendiverksmiðjan
er skuldbundin til að kaupa um-
samið rafmagn frá Landsvirkjun
frá 1. jan. 1978, hvort sem verk-
smiðjan hefur not fyrir rafmagn-
ið á þeim tima eður ei — og sam-
kvæmt framansögðu má telja
öruggt, að verksmiðjan hafi ekki
not fyrir neitt rafmagn á þeim
tima. Rafmagnskostnaður verk-
smiðjunnar er um 2 millj. Banda-
rikjadala á ári, sem þýðir, að
fyrir hvern mánuð sem fram-
leiðslan dregst á langinn, þarf að
greiða yfir 30 millj. isl. kr. i raf-
magn.
A fundinum kom einnig fram,
að i samningnum um járnblendi-
verksmiðjuna er ekkert ákvæði
um að hlutafé skuli aukast sahi-
hliða auknum tilkostnaði.
— Það er ekki ætlunin að hætta
við eitt eða neitt, sagði Gunnar
Sigurðsson. Við munum halda
áfram að bjóða út verk og taka
við tilboðum, svo og halda áfram
við þau verk, sem i gangi eru.
Hins vegar munum við ekki fara
út i nýjar fjárskuldbindingar.
Undirbúningsvinna mun halda
áfram með eðlilegum hætti, en
hins vegar verður vissum fram-
kvæmdum frestað. Unnið verður
áfram að jarðvegsskiptum, og
búizt er við að þeim ljúki um
miðjan næsta mánuð — en þá
gætu framkvæmdir stöðvazt um
nokkurra mánaða skeið.
Á fundinum kom fram, að það
sem þyrfti t.d. athugunar við,
væri timasetning framkvæmda
með tilliti til þess, hvenær
heppilegast væri fyrir verksmiðj-
una að koma með sina fram-
leiöslu inn á stálmarkaðinn.
— Það gæti hugsazt, að við
værum of snemma á ferðinni i
okkar áætlunum, sagði Gunnar.
Það er stöðugt verið að gera
markaðsspár, og samkvæmt nýj-
ustu spám virðist sölutregðan
ætla að verða langvinnari heldur
en búizt hafði verið við, og nú er
gertráð fyrir að stálmarkaðurinn
verði ekki kominn i svipað horf og
hann var á s.l. ári, fyrr en ein-
hvern tima á árinu 1978. Ég vil þó
taka það fram, að spár breytast
svo að segja frá degi til dags.
Asgeir kvað lánasamninga nú
þegar vera orðna 3-4 mánuðum á
eftir áætlun, og það hefði gengið
mjög erfiðlega að fá lán á þeim
kjörum, sem þeir hefðu óskað
eftir.
— 1 upprunalegri áætlun var
gengið út frá þvi, að samningar
myndu takast um lán til-12 ára
með 9-10% vöxtum, en kjör á
lánamörkuðum hafa versnað svo,
að nú er talað um styttri lánstima
og hærri vexti. Það er rætt um 8
ára lánstima og 2-3% hærri vexti,
sagði Asgeir.
Aætlaður stofnkostnaður járn-
blendiverksm iðjunnar var á
siðasta ári 71 millj. Bandarikja-
dala, en að sögn Ásgeirs má búast
við 10-20% hækkun á stofnkostn-
aði.
A fundinum var að þvi spurt,
hvort áhugi eignaraðila — is-
lenzka rikisins og Union Carbide
— hefði dvinaðsökum samdráttar
og hinna slæmu markaðshorfa.
Svar við þeirri spurningu var
neitandi.
Brezkir stjórnmóla
menn sagnafdir um
landhelgismólið
, JJONIÐ NEAAUR A.AA.K.
100 MILLJÓNUM KRÓNA"
segir sveitarstjórinn á Eyrarbakka
— MIKIÐ hefur verið rætt um það
nú, hvort til tiðinda dragi á Is-
landsmiðum milli Islendinga og
Breta, er samningurinn um fisk-
veiðiréttindin rennur út, sagði Ni-
els P. Sigurðsson, ambassador i
London, i gær. Sagði hann, að við-
tal hefði verið haft við sig i út-
varpi og sjónvarpi á miðviku-
dagskvöld og i gær. Kvaðst hann
hafa reynt að skýra málstað Is-
lendinga eins og kostur væri, og i
dag mun hann taka þátt i um-
ræðufundi i Yorkshire, sem
verður sjónvarpað um það land-
svæði, þar sem helztu útgerðar-
bæirnir eru.
Blöðin hafa greint frá þvi að
samningurinn falli nú úr gildi, og
hafa menn mjög velt þvi fyrir sér,
hvað gerist, hvort islenzku varð-
skipin muni byrja að skera á tog-
vira eða til hvaða bragða annarra
þau muni taka. Sendiherrann
kvaðst hafa sagt, að islenzku
varðskipin myndu gera það sem
þau væru megnug til að halda
fram islenzkum lögum og rétti.
Birgðaskipin, sem senda á á Is-
landsmið, eru ekki lögð af stað.
Þau eru þrjú talsins, og er ekki
nema eitt þeirra komið til hafnar
i Bretlandi. Skipin verða i höfnum
i Norður-Englandi, en leggja þeg-
ar af stað, ef til einhvers konar
árekstra kemur milli islenzkra
varðskipa og brezkra togara.
Stjórnmálamenn hafa ekki lagt
mikið til málanna, og talið er lik-
legt, að brezka stjórnin geri sér
„Tíminn" utan
dagskrdr í
sameinuðu þingi
BH-Reykjavlk. — Á fundi sam-
einaðs þings i gær kvaddi Stefán
Jónsson (Ab) sér hljóðs utan dag-
skrár og gerði að umræðuefni
skrif Alfreðs Þorsteinsonar
blaðamanns á Timanum, um af-
stööu Lúðviks Jósepssonar i land-
helgismálinu. Taldi hann, að þau
væru ekki i samræmi við veru-
leikann. Gagnrýndi hann Alfreð
harðlega og ásakaði hann fyrir
óheiðarleg skrif.
Albert Guðmundsson (S) mót-
mælti ummælum Stefáns. Sagöi
hann, að Alfreð væri pólitiskur
andstæðingur sinn i borgar-
stjórn, en hann hefði aldrei reynt
hann að ööru en heiðarlegri
blaðamennsku.
vonir um að Hattersley aðstoðar-
utanrikisráðherra nái einhverju
samkomulagi við íslendinga, en
hingað kemur hann um næstu
helgi og ræðir við Einar Agústs-
son utanrikisráðherra. Allt er þvi
rólegt ennþá, en ef einhverjir
árekstrar verða, getur áflt 'b'loss-
að upp.
gébé—Rvik — Við biðum eftir að
sýslumaður Árnessýslu dóm-
kveðji matsmenn til að meta tjón-
ið, sagði Þór Hagalin, sveitar-
stjóri á Eyrarbakka. Sagði hann,
að bjargráðanefnd sæi ekki, að
grundvöllúr væri fyrir þvi að gera
nokkuð i málinu fyrr en mats-
gerðin lægi fyrir, og kvaðst von-
ast til að sýslumaður dómkveddi
matsmenn sem fyrsl.
— Við teljum, að eitt hundrað
milljónir króna séu algjört lág-
mark, en þegar við vorum að
reyna að gera okkur grein fyrir
tjóninu fyrst eftir hamfarirnar,
Innbrotið í gagnfræðaskólann í Keflavík:
Tveir 14 og 15 óra
drengir stólu og
eyðilögðu fyrir
hundruð þúsunda kr.
gébé-Rvik — við klöppum á
kollinn á þeim, þegar þeir hafa
játað, og látum þá svo fara,
sagði lögreglan i Keflavík um
drengina tvo, sem brutust inn i
Gagnfræðaskólann i Keflavik i
fyrrinótt, stálu 130 þúsund krón-
um og ollu skemmdum sem
metnar eru á hundruð þúsunda
króna. Þá játaði annar drengur-
inn einnig að hafa brotizt inn i
Kaupfélag Suðurnesja 21. októ-
ber sl. og hafa stolið þar á þriðja
hundrað þúsund krónum. Haföi
hann eytt öllu þýfinu, þegar til
hans náðist I gærdag. Lögreglan
i Keflavik brá við skjött eftir
innbrotið i fyrrinótt og tókst að
hafa hendur i hári innbrotsþjóf-
anna þegar i gærdag.
Drengirnir tveir, annar þeirra
er nemandi i Gagnfræðaskólan-
um og er 14 ára, hinn er 15 ára
og ekki i skóla, brutust inn i
Gagnfræðaskólann i fyrrinótt,
fundu verkfæri i handavinnu-
stofu og hófu leit að fjármunum.
Þegar þeir fundu ekkert i
fyrstu, urðu þeir illir og skeyttu
skapi sinu á flestu þvi, sem fyrir
varð. Þrjár hurðir eyðilögðu
þeir, helltu bleki yfir spjald-
skrár, gjöreyðilögðu sima-
skiptiborð og slitu simasnúrur,
rótuðu öllu upp úr skrifborðs-
skúffum og ollu óteljandi fleiri
skemmdum, að sögn lögregl-
unnar. Búizt er við að tjónið
nemihundruðum þúsunda,og er
þá vinnan við spjaldskrár og
fleiri pappira, sem þeir eyði-
lögðu, ómæld. Kennsla féll niður
i skólanum i gær.
1 vikunni var stolið 32 þúsund-
um króna úr kennslustofu i
Gagnfræðaskólanum, en fé
þetta átti nemendafélag skól-
ans. Ekki mun upplýst, hvort
hér hafi sömu drengirnir verið
að verki.
Aftur á móti viðurkenndi eldri
drengurinn að hafa brotizt inn i
Kaupfélag Suðurnesja 21.
október og stolið þaðan á þriðja
hundrað þúsund krónum i pen-
ingum og ávisunum, ásamt
sigarettum og öðrum varningi.
Haföi hann eytt öllum fjármun-
unum i gær og verið orðinn pen-
ingalaus, og ekki séð annað úr-
ræði en að brjótast inn aftur.
Að sögn lögreglunnar i Kefla-
vik er aðeins klappað á kollinn á
þessum ungu þjófum, þegar
þeir hafa játað, og þeim siðan
sleppt. Þeir eru að visu svo ung-
ir, að þeir eru ekki sakhæfir, en
þótt svo væri ekki, myndu þeir
sennilega hljóta sömu meðferð.
var erfitt að sjá allt í einu, enda
koinu I ljós vegaskemmdir, scm
við höfðum ekki áður vitað um.
Sveitarstjórinn sagði, að
stærstu liðirnir i þessu væru upp-
bygging sjóvarnargarða og fyrir-
hleðslur við Olfusá.
— Sjóvarnargarðarnir heyra
undir Hafnarrnálastjórn.og til
þeirra hefur fengizt sérstök fjár-
veiting á fjárlögum á ári hverju.
Frá 1970 hefur sú upphæð numið
aðeins 200 þús. krónum, og hef-
ur verið það siðan, nema 1975, þá
voru það 300 þúsund krónur.
Þetta er algjör sýndarmennska,
þvi að allir geta séð, hve litið er
hægt að gera fyrir þessar
upphæðir, sem verja á til upp-
byggingar á görðunum.
Þá sagði Þór, að hann þyrði
ekki til þess að hugsa, hvað gerzt
hefði, ef ekki hefði verið unnið að
fýrirhleðslu við Olfusá á siðasta
ári, en þá hefði verið safnað sam-
an þvi fjármagni, sem veitt hefði
verið til þessa á siðustu fjórum
árum, eða um 900 þúsund krón-
um, og það nýtt i fyrirhleðslu.
— Það hefði án efa komið til
stórskemmda á þessu svæði um
daginn og alvarlegir hlutir gerzt,
ef fyrirhleðslunnar hefði ekki not-
ið við, sagði hann.
Við vonumst þvi til að mikið fé
verði sett i þessi tvö verkefni á
næstu árum.
Þá sagði Þór, að Eyrbekkingar
væru ákveðnir i að sækja um
styrk úr Hafnabótasjóði til að
bæta þær skemmdir, sem urðu á
höfninni, en vitað er, að grjót og
stálbitar dreifðust um höfnina i
óveðrinu, vatnsleiðslan grófst
upp og hvarf algjörlega, raf-
magnsleiðslur eru allar úr lagi
gengnar og rafmagnsbúnaður
fremst á bryggju stórskemmdur.
— Það er vonandi, að fjárveit-
ingavaldið læri eitthvað á þessu,
sagði Þór, þvi óhætt er að segja,
að tjón i höfninni siðast liðin 4-5 ár
nemi þrefalt hærri upphæð heldur
en varið hefur verið til fram-
kvæmda við höfnina.
Arið 1974 nam fjárveiting til
hafnarframkvæmda á Eyrar-
bakka 5 milljónum króna, en tjón
á aðeins einum bát i höfninni það
ár nam um 20 milljónum, og
lætur nærri að heildartjónið hafi
verið yfir 30 milljónir. 1 ár er bú-
izt við að tjón hafi orðið upp á 60
milljónir.
— Ef halda á áfram að gera út á
Eyrarbakka, er nauðsyn að gera
höfnina þannig úr garði, að bátar
geti verið þar sæmilega óhultir,
sagði Þór. Hér byggja um 570
manns afkomu sina á sjósókn, og
varanleg hafnargerð er okkur þvi
lifsnauðsyn.
Við vonumst til að sýslumaður
dómkveðji menn sem allra fyrst,
þvi þangað til við fáum matsgerð
i hendur, verður litið gert, sagði
Þór Hagalin sveitarstjóri að lok-
Ríkisstjórnin:
Breytingar á lög-
gjöf LÍN á árinu
IUKISSTJÓRNIN hefur
ákveðið að beita sér fyrir að
afgrciddar verði frá Alþingi á
þcssu ári breytingar á löggjöf
um Lánasjóð híI. námsmanna,
einkum að þvi er varðar vcrð-
tryggingu og endurgreiðslur
lána.
1 gær var sérstök bókun um
þetta mál gerð á rikisstjórnar-
fundi. Þar segir ma.a:
,,Það er stefna rikisstjórn-
arinnar að öllum sem geta og
vilja vcrði gert kleift að
stunda nám án tillits til efna-
liags enda stundi þeir námið
samviskusamlega. Markmiö-
ið er þvi að afla til Lánasjóðs
islenzkra námsmanna og ann-
arrar fjárfyrirgreiðslu við
nánismenn þess fjár sem þarf
til að Iramkvæma þá stefnu
enda sé gætt fyllsta aðlialds
með það fyrir augum að þeir
njóti aöstoðar seni þess
þurfa.
Reglur um útlán verði
endurskoöaðar nú þegar eink-
um að þvi er varðar fekjuút-
reikning hjá lánþegum og
mökum þeirra.
Rikisstjórnin beitir sér fyrir
þvi, að gera Lánasjóði kleift
að veita sem næst1. hliðstæða
fyrirgreiðslu á þessu skólaári
og að undanförnu, að breytt-
um lögum og útlánareglum
samkvæmt áður sögðu.