Tíminn - 19.11.1975, Qupperneq 3

Miðvikudagur 19. nóvember 1975.
TÍMINN
3
FINNAR VILJA FÁ
NORRÆNAN FJAR-
FESTINGARBANKA
Sveitarfélögin lögðu á
ellefu milljarða í ár
Gsal-Reykjavik — Níi liggja fyrir haldin i Reykjavik sagði I samtali eða 7,8 milljarðar kr, eða um
tölur um heildaralagningu við Timann i gær, að heildar- 71%. Aðstöðugjöld námu 1,6
sveitarfélaga i ár. Unnar Stefáns- álagning sveitarfélaga á þessu milljörðum kr, eða um 14%
son ritstjöri Sveitarstjómarmála ári hefði numið rtimum ellefu heildarálagningar og fasteigna-
og ráðstefnustjóri á ráöstefnu milljörðum króna. skattar námu 1,7 milljörðum kr,
Sambands isl. sveitarfélaga um Af þessum rtimum ellefu mill- eða um 15% af heildarálagningu.
fjármál sveitarfélaga, sem nh er jörðum er hlutur Utsvara stærstur
FISKIÞING:
r
Oánægja með fiskmatið
gébé-Rvikl — Miklar umræður
urðu á fiskiþingi I gærmorgun,
þegar Angantýr Jóhannsson,
kaupfélagsstjóri á llauganesi,
Eyjafirði, flutti framsöguræðu
um fiskmat. Voru þingfulltrhar
allir sammála um að ferskfisk-
mat og mat á saltfiski væri mjög
ófullnægjandi sem bezt sést á þvi,
að miklar skaðabótakröfur frá
keupendum eru gerðar á hendur
seljendum. — Það gætir mikils
misræmis i mati á ferskfiski, sér-
staklega saltfiski, sagði Angan-
týr, og getur þetta munað
milljónum króna i stórum
sendingum.
Sagði Angantýr, að matsmenn
væru mjög misjafnir þ.e.a.s. hve
hart þeir gengju fram i matinu en
iöllum frystihhsum er sérstakur
matsmaður. A þinginu var mál
þetta mikið rætt og varð hiti i
mönnum. Kom þar m.a. i ljós, að
ein af orsökum fyrir slælegu mati
er sh, að of litill verðmunur er á
góðum og slæmum fisk-, fyrir utan
það, að yfirleitt er góður fiskur
orðinn sjaldgæfur i aflanum.
Frystihhsin taka svo að segja við
öllu þvi hráefni, sem þeim býðst
til að geta haldið vinnslu gang-
andi. Þingfulltrhar urðu sam-
mála i þvi að fiskmat, eins og það .
væri i dag, væri óvirkt, en málinu
var visað til nefndar, sem mun
skila áliti i lok Fiskiþings.
Þá er annað mál til umræðu f~
gær, sem ekki var bhizt við að
lyki i gærkvöldi, en það var land-
helgismálið og nýting land-
helginnar. Komu fram margar
tillögur og uppástungur þing-
Gsal—Reykjavik. — i gær voru
kveðnir upp dómar i Sakadómi
Reykjavikur i máli tveggja skip-
stjóra, en bátar þeirra, Stigandi
RE-307 og Sæfari AR-22 voru báð-
ir teknir að meintum ólöglegum
togveiðum á linu og netasvæði
vestur af Garðskaga á
sunnudagsmorgun.
fulltrha, m.a. horfur á að þurfi að
stöðva isl. fiskiflotann eitthvert
timabil til að minnka sókn, selja
skuttogara, fækka netum, eða
jafnv. gera ht nokkra skuttogara
og manna þá i þorskastriðið gegn
Bretum! Þingfulltrhar voru allir
sammála um að banna veiðar i
nótog flotvörpu. Bhizt var við, að
umræður um þetta mál héldu
áfram i dag.
Að sögn Jóns Abrahams Ólafs-
sonar sakadómara, sem var
dómari i málunum, var skip-
stjóra Sæfara AR gert að greiða i
sekt kr. 200 þhs., auk þess sem
afli og veiðarfæri voru gerð upp-
tæk. Skipstjóra Stiganda RE var
gert að greiða kr. 400 þhs. i sket,
og afli og veiðarfæri voru gerð
upptæk.
Munur á sektarupphæð þessara
tveggja landhelgisbrjóta liggur I
mismunandi stærð bátanna.
Skipstjórarnir áfrýjuðu dómn-
um til Hæstaréttar.
BH-Reykjavik. — A aukaþingi
Norðurlandaráðs, sem haldið var
i Stokkhólmi á föstudag og
laugardag i siðustu viku, voru
þrjh mál efst á baugi, en það voru
Norræni f járfestingabankinn,
norrænn vinnumarkaður og nor-
rænt kjörgengi og kosningaréttur
til sveitastjórnarkosninga. Þetta
er fyrsta aukaþingið, sem haldið
er, og þvi er ekki að neita, að til-
laga ráðherranefndarinnar um
stofnun norræns fjárfestinga-
banka bar hæst á þinginu.
Þannig komst Jón Skaftason,
alþingismaður að orði, er Timinn
ræddi við hann i gær, en Jón er
nýkominn heim frá Stokkhólmi,
þar sem hann sat aukaþing Norð-
urlandaráðsins. Við inntum hann
nánar eftir stofnun fjárfestinga-
bankans.
— Tillaga ráðherranefndarinnar
er um stofnun norræns fjár-
festingabanka. Er ráðgert að
stofnfé bankans verði 75
milljarðar islenzkra króna og
framkvæmdafé um 200 milljarðar
islenzkra króna. Stofnframlag
Islendinga er áætlað um 200
milljónir. Ráðgert er, að bankinn
geti tekið til starfa þann 1. jhli
1976,og verðurstjórn hansskipuð
10 mönnum, tveim frá hverju
landi, og ræður hhn bankastjóra,
þegar þar að kemur, en stjórn
bankans er öll hin þingræðisleg-
asta, eins og sómir Norðurlanda-
ráði. Stofnun bankans var
samþykkt með 59 atkvæðum gegn
10, en 5 sátu hjá.
Við báðum Jón Skaftason að
skýra nánar fra væntanlegri
starfsemi þessa fjárfestinga-
banka.
— Verkefni hans á að vera það að
lána til samnorrænna verkefna,
sem minnst tvö Norðurlandanna
hafa gagn af og hafa komið sér
saman um. t umræðum um málið
benti ég á, hverja sérstöðu Island
hefði i þessu máli, við værum
langt frá öðrum þjóðum, og þótt
við byggjum yfir miklum orku-
gjöfum á sviði vatnsafls og
jarðvarma, væri flutningur á
þeirri orku 'ohagkvæmur til
annarra landa. Um hitt væri að
ræða, að kaupa orku á staðnum,
og veita okkur lán eða ábyrgðir til
sérstakra verkefna, eins og til
dæmis ef verksmiðja væri sett
hér á stofn, sem seldi sina fram-
leiðslu t.d. til Svia á tiu ára
samningi, þá er það verkefni,
sem bæði löndin hafa hag af.
Þannig yrði að thlka fram-
kvæmdaatriði bankans frjálslega
gagnvart íslendingum.
Viðspurðum Jón, hvar bankinn
yrði staðsettur.
— Það hefur ekki verið ákveöið
ennþá, en Finnar hafa gert um
það ákveðnar kröfur, að hann
verði settur á stofn i Helsinki.
Þeir þykjast vera afskiptir um
norrænar stofnanir og leggja þvi
rika áherzlu á, að bankanum
verði valinn staður i Finnlandi.
Við inntum Jón eftir fleiri
málum, sem rædd voru i Norður-
landaráði.
— Þá varrættum sameiginlegan
vinnumarkað á Norðurlöndum,
og nær einróma samþykkt tillaga
r'aðherranefndarinnar um
viðtækari samvinnu á þvi sviði.
Ragnhildur Helgadóttir, alþingis-
maður, á sæti i félagsmála-
nefndinni, og hhn tók þátt i
umræðum um málið. Samþykktin
um vinnumarkaðinn er rhmlega
tuttugu ára gömul, og þótt við ís-
lendingar séum ekki að formi til
aðilar að henni, hefur hhn gilt hér
i raun og veru. 1 ræðusinni komst
Ragnhildur Helgadóttir þannig að
orði, að ástæða væri fyrir
okkur að endurskoða afstöðu
okkar til norræna vinnu-
markaðarins með hugsanlega
aðild fyrir augum. Að lokum vildi
ég geta þess, að á þessu
aukaþingi var lögð fram skýrsla
forsætisnefndarinnar um nor-
rænan kosningarétt og kjörgengi
til sveitarstjórnarkosninga, en
það mál er fyrst og fremst til-
komið vegna bhsetu fjölmargra
Finna i Sviþjóð.
Rástefna um fjár-
mál sveitarfélaga
Hlutu 200 og 400
þús. kr. sektir
— hækkun framfærsluvísitölu nam
2.88 stigum 1. nóvember s.l.
Frá ráðstefnunni á Hótel Sögu f gær, Páll Lindal, formaður sambands Isl. sveitarfélaga i ræðustól.
Timamynd: Gunnar.
BH—Reykjavik. — Kauplags-
nefnd hefur reiknað út visitölu
með tilliti til hækkunar á laun
samkvæmt kjarasamningum, og
er niðurstaða þessa útreiknings
sú, að laun skuli hækka um 0.60%
frá og með 1. desember næstkom-
andi.
í kjarasamningum, er gerðir
voru á siðastliðnu sumri, voru
ákvæði um, að ef framfærsluvisi-
talan 1. nóvember 1975 yrði hærri
en 477 stig, skyldi frá 1. desember
1975 verða launahækkun i hlutfalli
við hækkun nóvembervisitölu
1975 umfram þetta mark. Við út-
reikning umframhækkunar
skyldi miða við framfærsluvisi-
tölu 1. nóvember reiknaða með 2
aukastöfum, að frá dreginni
þeirri hækkun hennar, er leitt
hefur af hækkun á vinnulið verð-
lagsgrundvallar búvöru eftir 1.
Framhald á bls. 12
Gsal-Reykjavik. — t gærmorgun
hófst að Hótel Sögu i Reykjav.
ráðstefna um fjármál sveitar-
félaga, sem haldin er á vegum
Sambands islenzkra sveitar-
félaga. Fundurinn hófst á ávarpi
Páls Lindals, formanns Sam-
bands ísl. sveitarfélaga, en þvi
næst flutti Jón Sigurðsson for-
stöðumaður Þjóðhagsstofnunar
erindi um buskap sveitar-
félaganna 1950-1975, og er greint
frá erindi Jóns á öðrum stað i
blaðinu.
Eftir hádegisverð flutti Sigur-
björn Þorbjörnsson, rikisskatt-
stjóri erindi um staðgreiðslukerfi
skatta, og Ólafur Nilsson, fv.
skattrannsóknarstjóri flutti
erindi um virðisaukaskatt. Þá
var gerð grein fyrir nýju formi
fjárhagsáætlunar og árs-
reikninga sveitarfélaga, og eftir
kaffihlé flutti Sigurður Þorkels-
son, viðskiptafræðingur í
menntamálaráðuneytinu erindi
um uppgjör á rekstrarkostnaði
grunnskóla. Að lokum var oddvit-
um og öðrum þátttakendum
gefinn kostur á tilsögn i gerð fjár-
hagsáætlunar, uppgjöri árs-
reikninga sveitarfél. eða skóla.
Timinn hafði i gærdag tal af
Unnari Stefánssyni ritstjóra
Sveitarstjórnarmála og spurði
hann um fjárhag sveitar-
félaganna.
— Sveitarfél. telja sig bha við
mjög þröngan fjárhag um þessar
mundir, sagði Unnar. — Vissir ht-
gjaldaliðir — sem sveitarfélögin
ráða engu um — allt að tvöfaldast
á nokkrum misserum. Ég nefni
sem dæmi htgjöld til sjhkra-
félögunum er gert að greiða 10%
af heildarhtgjöldum þeirra.
Hækkun, sem nýlega var ákveðin
á daggjöldum sjhkrahhsa, mun
t.d. auka htgjöld sveitarélaga um
550 milljónir kr. á þremur siðustu
mánuðum þessa árs.
Unnur sagði að þessi hækkun
ein ylli þvi, að áætluð htgjöld tii
sjhkratrygginga myndu hækkka
á næsta ári um 2,2 milljarða
miðað við þetta ár, eða hr 10,3
milljörðum kr. i 12,5 milljarði kr.
Unnar undirstrikaði að áður-
nefnd aukning htgjalda til sjhkra-
trygginga væri einvörðungu
vegna hækkunar á daggjöldum
sjhkrahhsa. — Sveitarstjórnir sjá
einnig fram á verulegar hækkanir
á þessum htgjaldalið (þ.e. til
sjhkratrygginga) af öðrum
ástæðum, sagði Unnar, sérstak-
lega vegna kostnaðs, sem
sveitarfélögum er gert að greiða
vegna tannlækninga, en þar
greiða sveitarfélög helming á
móti riki. Þessi htgjaldaliður er
einnig nýtilkominn, sagði Unnar.
Ráðstefnunni um fj'arhag
sveitarfélaga verður framhaldið
i dag.
AAikil umferðarkennsla
í skyldunámsskólum
— segir menntamdlaráuneytið
Það er ekki rétt, sem fram kom i
viðtali við einn forráðamann
landssambands klubbanna
Öruggur akstur i Timanum 17.
nóvember, að engin umferðar-
kennsla sé i skólum á islandi. Hhn
er þvert á móti veruleg i skyldu-
námsskólum, og i haust hefur hhn
verið endurskoðuð og ráðinn sér-
stakur umsjónarkennari til þcss
að efla hana.
1 fréttatilkynningu frá mennta-
málaráðuneytinu er gerð grein
fyrir þvi, sem gert hefur verið i
þessu efni, og eins þvi, sem nh er
verið að gera. Þar segir:
,,Mörg undanfarin ár hefir
verið unnið skipulega að um-
ferðafræðslu i skólum á skyldu-
námsstigi. Rikishtg. námsbóka
og fleiri hafa gefið ht kennslu- og
leiðbeiningabækur, t.d.: Á förn-
um vegi (7-9 ára), Vegfarandinn
(10-12 ára), 1 umferðinni
(unglingastigið) og Kennslu-
leiðbeiningar, handbók fyrir
kennara, fóstrur og lög-
regluþjóna. Sérstök vinnublöð og
fleiri kennslutæki hafa verið fyrir
hendi. Foreldrabréf hafa verið
send ht á haustin til foreldra
þeirra barna, sem hefja skóla-
göngu. Árleg spurningakeppni
hefir farið fram i skólunum.
I haust var reglugerð um um-
ferðafræðslu i skólum endur-
skoðuð. Reglugerðin ásamt fleiri
upplýsinga- og kennslugögnum
var siðan send til allra skyldu-
námsskólanna.
Menntamálaráðuneytið réði frá
1. september sérstakan um-
sjónarkennara með umferðar-
fræðslu i skólum. Hann hefir að-
setur i hhsakynnum umferða-
ráðs. Er lögð sérstök áhersla á
samstarf kennara og lögreglu
sem reynst hefir þýðingarmikið.
Kynningar- og fræðslufundir
standa yfir. Ný verkefni eru i
vinnslu. Arleg spurningakeppni
og jólagetraun eru i undirbhningi,
teiknimyndasamk. fyrir 9 ára
börn fyrirhuguð i febrhar.
Undanfarin ár hafa nemendur i
Kennaraháskóla tslands átt þess
kost að sækja námskeið i um-
ferðafræðslu og sótt hefir verið
um fjárveitingu til námskeiðs við
K.H.l. næsta haust fyrir starfandi
barnakennara.”
Því má bæta við, að kennslu-
bókum þeim, sem um getur i
fréttatilkynningunni hefur verið
hthlutað ókeypis til skyndunáms-
skóla siðustu ár.
Laun hækka
um 0,60%