Tíminn - 01.06.1976, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Þriöjudagur 1. júnl 1976.
SKERT
HEYRN
Vélgengi niitimans er hávært.
Skarkalinn keyrir einatt Ur hófi
svo aö varla leikur þaö á tveim
tungum, aö i kjölfar skarkalans
og hávaðans gerast viösjálar af-
leiðingar. Ærslin og hávaðinn,
sem nú geristá almennum sam-
komum, þegar hljómsveitirnar
hamra og lemja hljóöfærin, eru
svo ærandi, að ekki er nokkur
vafi á, aðallter langt fyrir ofan
þau mörk, sem mannlegt eyra
þolir til lengdar. Það ætti aö
vera refsivert aö viöhafa þann
glymjanda, enda er svo komið
sumstaðar, aö bann liggur við
aö ganga lengra en að vissu
marki i þeim efnum. Með við-
eigandi tækjum er unnt að mæla
glymjandann og hafa viður-
lög við, ef fariö er yfir markið.
En það er viðar en i danssöl-
um, sem hávaði nútimans rikir.
A sfðari árum er svo fyrir mælt
á vissum vinnustöðum, að fólk
noti eyrnahlifar til þess aö
draga úr afli hljóðbylgjanna og
áhrifum þeirra á heyrnina.
t ýmsum verksmiðjum er svo
hávaöasamt, að þetta er nauð-
synlegt. Meðferð og notkun
vissra véla gerir hliðstætt nauð-
synlegt á ýmsum stöðum.
Dráttarvélar
og heyrn
Næmleiki skilningarvitanna
er meiri hjá börnum en eldra
fólki. Þessvegnaer meiri hætta
á heyrnargöllum af völdum
hávaða meðal barna en fullorð-
inna ef þau eru mikið i návist
sterks vélaskrölts. Þetta virðist
ef til vill óliklegt, þegar þess er
minnzt, að börn eru oft hávaða-
söm. En vélaskrölt virðist
óheillavænlegt til áhrifa á heyrn
eigi að siður.
Danskur læknir hefur nýlega
staðfest, að drengir i sveitum
landsins hafa yfirleitt laklega
heyrn. Datt honum þá i hug
þetta með áhrif vélanna og fór
að kanna fyrirbærin. Jú,
drengirnir, sem voru 12-14 ára
að aldri voru vanir að vinna
með dráttarvélar feðra sinna á
ökrunum, höfðu einmitt skerta
heyrn öðrum fremur. Vist er
það ekki leyfilegt þar i iandi, að
drengir á þessum aldri aki vél-
um, en það er nú svona, þeir
gera það, stundum af nauðsyn,
stundum vegna áhuga og svo
verður þetta vani og af-
leiöingarnar segja til sin.
LANDSBLADET segir frá þvi
nýlega, aö Orsted-Muller læknir
i Kolding hafi einmitt gert itar-
legar rannsóknir á fyrirbærum
af nefndu tagi, en að svo komnu
sé ekki unnt að skýra nánar frá
hve alvarlegir hlutir eru hér á
ferð, en hitt sé vist, aö atvinnu-
málaeftirlitið muni á næstunni
taka heyrnarskerðingarmálið
til meðferðar og i nýrri reglu-
gerð setja ákvæði sem miði að
því að fyrirbyggja heyrnar-
galla, er stafa af akstri barna
með dráttarvélar, en varla er
gert ráö fyrir að unnt sé að
fyrirbyggja að foreldrar leyfi
börnum að aka og vinna með
þessi tæki á eigin ábyrgð.
Maurasýra
og vothey
Um áratugi hefur sú stað-
reynd verið á vitorði, að blönd-
un maurasýru I glas til vot-
heysgerðar, bætir votheyið að
verulegu leyti. Þjóðverjar höfðu
forgönguá þessu sviöi, en á sið-
ustu áratugum hafa Noröur-
landabúar verið athafnasamir
um votheysgerð með maura-
sýru-iblöndun, jafnan með góö-
um og ágætum árangri.
Norðmenn hafa þar verið for-
ystuaðiljar, bæði I tilraunum og
hagnýtum aðferöum á viðum
vettvangi. Danir hafa einnig
viðhaft allmiklar tilraunir með
blöndun maurasýru i ýmsar
tegundir fóðurs.
Maurasýra er lffræn sýra,
sem brennur i likama skepn-
unnar rétt eins og mjólkursýr-
an, sem iöngum var notuö til
þess að varöveita fæðuföng frá
skemmdum meðal okkar Is-
lendinga.
Um tveggja ára skeið — 1974
og 1975 — hafa danskar til-
raunastofnanir á vegum jurta-
ræktar og búfjárræktar kannaö
til hlitar með tilraunum hver er
árangur af notkun maurasýru
við votheysgerö, með mismun-
andi hráefni. Segir LANDS-
BLADET nýlega frá niöurstöð-
um þessara tilrauna i stuttu
máli. Þar er þess getið, að á
Silstrup tilraunastöð hafi á
þrennan hátt verið gerðar Itar-
legar tilraunir, sem veitt hafa
svör sem hér segir:
1. Tilraunirnar gáfu til kynna,
að svipað magn uppskeru
fengist með því að bera á
graslendi 300 kg N og af þvi
landi, sem 30-40% uppsker-
unnar var smári, en þar var
notað 200 kg N á ha. En það
sýndi sig að smárabiandan
gaf mun meira prótein.
2. íblöndun með maurasýru,
sem nam 3litrum I hverja lest
uppskeru, skapaði öryggi i
gerð votheysins á þann veg,
að það varö að mun betra en
án maurasýrunnar.
3. Með þvi að forþurrka upp-
skeruna til votheysgerðar,
reyndist tap næringarefna
mun minna en ef uppskeran
var látin i hlöðu með öllu þvi
vatni, sem jafnan er I grasi
(um 78-82%).
4. Næringargildi votheys af
smárablönduöu grasi reynd-
ist mjög likt og þess, sem af
grösum einum var gert. í vot-
heyi smárablandaða grassins
var 1,17 kg þurrefni I fóður-
einingunnien 1,16 kg þurrefni
I votheyi hreinna grasa.
5. Betur reyndist vothey með
maurasýru en það sem for-
þurrkaö var og ekki iblandað.
Kýrnar voru lystugri á hið
fyrrnefnda þegar þær fengu
10 kg þurrefni hver á dag, og
maurasýru-votheyið gaf
meiri mjólk en vothey án
iblöndunar.
6. Unnt reyndist að fá kyrnar til
að eta meira magn af smára-
blönduðu fóðri en þvi, sem
gert var af grasi einu saman.
Norðmenn hafa um undanfar-
in ár hvatt bændur til að auka
kjötframleiðslu,en talsvert hef-
ur borið á kjötskorti þar i landi
og virðist vöntun aukast frá ári
til árs.
A ársfundi Kjöt- og Flesksölu-
sambandsins I Osló fyrir nokkru
var upplýst, að neyzlan hafi
numiö 101.000 tonnum árið 1964,
en á árinu 1975 nam neyzlu-
magniö 19Í.000 tonnum. Af
þessu kjötmagni slðasta árs
voru 67.600 tonn stórgripakjöt.
Vegna talsvert hækkandi verðs
á kraftfóðri aö unuanförnu
hefur ekki gengið vel að halda i
horfinu með svinaræktina svo
að magn svínakjöts vex ekki I
hlutfalli við neyzluþörf.
Og svo er þvi þannig varið i
Noregi, aö bændur eru miklu
færri nú en voru fyrir nokkrum
árum oghefur þaö auðvitað ekki
áhrif til aukinnar framleiöslu.
Ekki vantar hvatningu til
bænda um að framleiöa meira,
og vist fylgja hvatningunum
hjálparstoðir, svo sem styrkir
tú fóðurkaupa eftir þar til sett-
um reglum. Svo má geta þess,
aðkraftfóður kostar það sama á
öllum verzlunarstöðum. Korn-
verzlun rikisins sér fyrir flutn-
ingum á þvi til verzlana um
gjörvallt land og þannig jafnast
sá kostnaður, rétt eins og gildir
um áburðinn hjá okkur, og er
hér sannkölluö fyrirmynd til
eftirbreytni handa okkur á Is-
landi, þvi að ekkert er sann-
gjarnara en að jafna aðstööu
bænda i dreifbýlinu til sam-
ræmis við það, er gerist um
flutningaaðstöðu i nánd við þétt-
býlið. Þrátt fyrir umrædda að-
stoð Norömanna við flutning
kraftfóöurs til dreifbýlisins
minnkaði svmakjötsframleiðsl-
an um 1600 tonn frá árinu 1974.
Lambakjötið
Fyrir okkur hlýtur það að
hafa nokkra þýðingu að frétta
um kindakjötsneyzlu frænda
okkar. 1 skýrslu forstjóra um-
ræddra sölusamtaka er þess
getiö, að allan fyrri hluta árs
1975 hafi ekki verið um annaö
lambakjöt að ræða en það, sem
inn var flutt frá Nýja-Sjálandi
og Islandi.
Þegar það fréttist á siðasta
hausti, að þrátt fýrir hvatningu
um að auka lambakjötsfram-
leiðsluna hafi ekkert orðið um
slikt, varð um skeiö kapphlaup
um aö ná i það, sem til var af
heimaframleiðslu. Arangurinn
varö sá, að neyzlumagn kinda-
og lambakjöts jókst á árinu 1975
um 11% eða 1600 tonn. Inn voru
flutt um 4000 tonn af lambakjöti
og allt bendir til að Norðmenn
þurfi að kaupa að minnsta kosti
sama magn á þessu ári og
sennilega meira. Norðmönnum
likar Islenzka lambakjötið vel
og greiða gjarnan hærra verð
fyrir það en lambakjöt frá
Nýja-Sjálandi. Niðurgreiðslur
á heimaframleiddu lambakjöti
hafa verið minnkaðar frá þvi
sem fyrr gerðist, en þaö hefur
áhrif til hækkunar á þvi, sem
inn er flutt. Er þvi ástæða til að
vonast eftir viðunandi markaði
á islenzku lambakjöti af þessa
árs framleiðslu. ,
Búnaðar-
tíðindi
Gísli
Kristjánsson
skrifar
Kjötskortur
Norðmanna
Fjórðungsmót norlenskra
hestamanna á Melgerðismelum
9.—11. júlí
Keppt veröur I eftirtöldum hlaupum:
1. verðl. 2- verö1- 3. verðl.
250 m stökk
350 m stökk
800 m stökk
250 m skeið
1500 m brokk
kr. 10.000,00
kr. 15.000,00
kr. 25.000,00
kr. 40.000,00
kr. 10.000,00
kr. 5.000,00
kr. 10.000,00
kr. 12.500,00
kr. 25.000,00
kr. 5.000,00
3.000,00
5.000,00
6.000,00
10.000,00
3.000,00
Skráningargjald er 1.000,00 fyrir 250 m
stökk, 350 m stökk og 1500 m brokk. Kr.
1.500,00 fyrir 800 m stökk og 250 m skeið.
Skráningareyðublöð fyrir kappreiðahross
og gæðinga hafa verið send formönnum
aðildarfélaganna og skal skráning hafa
farið fram fyrir 10. júni nk.
Keppnishross utan fjórðungsins skulu
skráð hjá mótsstjórn.

ORKUSTOFNUN
óskar eftir að taka á leigu nokkrar
jeppabifreiðar.
Upplýsingar i sima 28828 frá kl. 9—10 og
13—14 næstu daga.
VERZLUNIN Háþrýstitæki
hf., hefúr verið opnuð aö
Skúlagötu 61, Reykjavfk.
Verzlunin sérhæfír sig i þjón-
ustu fyrir vökvakerfi i allar
tegundir vinnutækja.
Af hálfu Háþrýstitækja hf.,
var sérstaklega tekið fram,
að fyrirtækið byði upp á
vökvastýriskerfi fyrir vinnu-
vélar vörubifreiöar og drátt-
arvélar. Tæknifræðingur er
starfandi á vegum verzlun-
arinnar og mun hann veita
alla þá aöstoö, sem óskað er
eftir varandi fyrirkomulag
og staðsetningu á hinum
ýmsu vökvakerfum.
A myndinni eru starfs-
menn Háþrýstitækja hf.