Fréttablaðið - 30.01.2006, Blaðsíða 16
30. janúar 2006 MÁNUDAGUR16
fréttir og fróðleikur
Palestínumenn hafa hrist
duglega upp í heimalandi
sínu, Mið-Austurlöndum,
og heiminum öllum með
því að veita hinum herskáu
Hamas-samtökum ótvírætt
umboð í lýðræðislegum
kosningum til að vera pólit-
ískir málsvarar palestínsku
þjóðarinnar, bæði inn á
við og út á við. Og það þótt
samtökin hafi enn á stefnu-
skránni að útmá Ísraelsríki
og koma á sjaría-lögum
bókstafstrúaðra múslima.
Lokaúrslit atkvæðatalningar skil-
uðu Hamas 74 sætum af 132 á pal-
estínska löggjafarþinginu. Fatah-
hreyfingin, sem haldið hefur um
stjórntauma palestínsku heima-
stjórnarinnar frá því henni var
komið á fót fyrir tólf árum, fékk
45 þingsæti. Hafa ber þó í huga að
munurinn á heildaratkvæðamagni
Hamas og Fatah var mun minni
en sem nemur þessum mikla mun
á fulltrúafjölda. Hamas fékk alls
rúmlega 43 prósent atkvæða en
Fatah rúmlega 40 prósent.
Að Hamas skyldi fá svo miklu
fleiri þingmenn út á svo lítið
forskot í heildaratkvæðamagni
skýrist af því að frambjóðendur
Hamas fengu flest atkvæði í flest-
um einmenningskjördæmunum.
Kosningakerfið er sambland ein-
menningskjördæma og hlutfalls-
listakosninga. Auk þess eru fáein
þingsæti tekin frá fyrir kristna
minnihlutann. Þrettán þingsæti
dreifðust á smáflokka. Þannig
komst meðal annarra læknirinn
Mustafa Barghouthi, sem margir
Íslendingar kannast við, inn á
þing, en atkvæðamagn lista hans,
Sjálfstæðrar Palestínu, var aðeins
um 2.6 prósent. Annar mannrétt-
indafrömuður, Hanan Ashrawi,
sem var með listann Þriðju leið-
ina, slapp inn í öðru sæti á sínum
lista sem fékk um 2.3 prósent.
Vesturlönd hóta að skrúfa fyrir
fjárstuðning
Við blasir að skýringa á því að
frambjóðendur Hamas skyldu
hafa betur en frambjóðendur
Fatah í svo mörgum einmenn-
ingskjördæmum er helzt að leita í
spillingunni sem Fatah-menn hafa
gerzt sekir um eftir því sem þeir
héldu lengur um stjórntaumana,
án nokkurrar virkrar stjórnar-
andstöðu. Hamas-liðar háðu sína
kosningabaráttu aðallega með
slagorðum um að skera upp herör
gegn spillingu og loforðum um
bætta velferðarþjónustu. Það er
hins vegar ljóst að stjórn skipuð
Hamas-liðum eingöngu verður
illa í stakk búin að efna þessi lof-
orð þar sem Bandaríkjastjórn og
fleiri erlendir aðilar, sem hafa
veitt rausnarlegum fjárstyrkjum
til palestínsku heimastjórnarinnar
fram til þessa, hafa hótað að hætta
öllum slíkum stuðningi ef Hamas-
stjórnin tekur ekki upp friðvæn-
legri stefnu gagnvart Ísrael og
heitir því að afvopna vígamanna-
sveitir samtakanna. Hamas-sam-
tökin hafa á liðnum árum staðið að
baki ótal sjálfsvígssprengjuárása
á ísraelska borgara.
Grunnt á því góða milli fylkinga
Leiðtogar Hamas hafa aftur á móti
lýst því yfir að þeir hyggist koma
á fót eiginlegum her Palestínu-
manna og vígamannasveitir sam-
takanna verði innlimaðar í hann.
Í öryggissveitum palestínsku
heimastjórnarinnar eru um 58.000
menn undir vopnum, en þeir eru
upp til hópa flokkshollir Fatah-
menn sem óttast um sinn hag ef
Hamas fær eitthvað yfir þeim
að segja. Hluti sveitanna heyrir
undir ráðherra í heimastjórninni
en hluti undir forsetann, Fatah-
manninn Mahmoud Abbas. Til
árekstra kom milli Fatah-hollra
öryggissveita- og lögreglumanna
og Hamas-manna um helgina. Sú
ólga kraumar áfram.
Það var ekki mikinn sáttatón
að heyra í máli leiðtoga Hamas
um helgina. Þeir lýstu því meðal
annars yfir í gær að þeir hygðust
hafa sjaría-lög að leiðarljósi við
lagasetningu, án þess þó að ætla
að ganga svo langt að loka vín-
veitingastöðum eða banna konum
að sjást á almannafæri innan um
karla. Það biði þess tíma er sjálf-
stætt ríki Palestinumanna væri
orðið að veruleika. „Þegar við
fáum okkar ríki munum við láta
fólkinu eftir að velja,“ sagði Mah-
moud Ramahi, einn æðstu manna
Hamas í samtali við Reuters-
fréttastofuna. „Við munum láta
fólkið velja í þjóðaratkvæða-
greiðslu, og við erum vissir um að
palestínska þjóðin velur íslam.“
Með tilliti til þess að flestir Pal-
estínumenn hafa hingað til hallast
að því að vilja málamiðlun við
Ísrael og kæra sig ekki um að vera
gert að lifa eftir sjaría-lögum er
frekar ólíklegt að þessi framtíð-
arsýn Ramahi verði að veruleika,
en hún sýnir hve mikil umskipti
fylgja stjórnarskiptunum.
Horfurnar ekki bjartar
Ehud Olmert, starfandi forsætis-
ráðherra Ísraels, ítrekaði í gær að
Ísraelsstjórn myndi ekki taka upp
nein tengsl við stjórn Palestínu-
manna sem ekki viðurkenndi full-
veldi Ísraels og afneitaði ofbeldi.
Ísraelski varnarmálaráðherrann
Shaul Mofaz hótaði að „taka af lífi“
herskáa Hamas-menn sem hefðu
verið viðriðnir árásir á Ísraela.
Að Palestínumenn skuli hafa
sýnt þann lýðræðisþroska að
skipta um þingmeirihluta þegar
sá gamli var búinn að missa traust
virðist því ekki ætla að gera horf-
urnar bjartari fyrir botni Mið-
jarðarhafs. ■
FRÉTTASKÝRING
AUÐUNN ARNÓRSSON
audunn@frettabladid.is
Barnaheill hélt ráðstefnu um hvernig
stöðva má barnaklám á Netinu. Hrönn
Þormóðsdóttir verkefnastjóri:
Er ástandið hér á Íslandi jafn alvar-
legt og erlendis?
Ég held að það sé í sama hlutfalli og
erlendis, miðað við íbúafjölda.
Ættu stjórnvöld að bjóða einstakl-
ingum aðgang að netvöktunarforrit-
um án greiðslu?
Kannski, alltént mætti slá eitthvað af
verðinu svo fleiri hefðu aðgang að
þeim. Þetta er ein leið en það þarf að
nota margar. Til dæmis þarf að kenna
barninu siðferði og fólki almennt að
nota þá kosti sem bjóðast.
Ættu Íslendingar að taka upp
netsíun á landsvísu eins og tíðkast
orðið erlendis?
Ég vil svara þessu þannig að við
ættum að skoða þann möguleika.
SPURT & SVARAÐ
NETHEIMAR
Barnaklám
á Netinu
HRÖNN ÞORMÓÐSDÓTTIR
Verkefnastjóri hjá Barnaheill
Þúsundir, ef ekki milljónir, einkaleyfa eru skráð í heimin-
um hvert ár. Hér á landi er rekin sérstök einkaleyfastofa
sem yfirfer allar umsóknir um einkaleyfi sem sótt er um
hérlendis. Afar sértækar reglur gilda um einkaleyfi og
allar umsóknir þurfa að vera vandaðar og vel ígrundaðar.
Hvað er einkaleyfi?
Einkaleyfi má skilgreina sem rétt uppfinningamanns
á uppfinningu sinni og gefur honum jafnframt rétt til
að hindra að aðrir noti hana án heimildar. Í flestum
tilfellum er um tæknilegar uppfinningar og ekki má
rugla orðinu einkaleyfi við aðra notkun orðsins í öðrum
lögum, samanber einka- eða sérleyfi, sem getur til að
mynda átt við um flutningafyrirtæki eða farþegaflutn-
inga.
Hvernig fást slík leyfi?
Með umsókn til Einkaleyfastofunnar hér á landi og í
samsvarandi stofnunum erlendis. Flest slík leyfi eru
aðeins veitt sé sýnt fram á með rökum
að um nýja uppfinningu sé að ræða.
Uppfinningin þarf að vera frábrugðin
því sem þegar er fyrir á markaðnum
og hana verður að vera hægt að nýta
í atvinnulífinu. Ákvæði laga og reglu-
gerða er yfirgripsmikið hvað einkaleyfi
varðar og sérstakar reglur gilda að auki
um alþjóðlegar einkaleyfisumsóknir.
Hversu mörg leyfi eru afgreidd?
Sem dæmi um hversu erfitt það getur verið
að öðlast einkaleyfi á uppfinningu er hægt að
líta til talna Einkaleyfastofunnar hér á landi fyrir
síðasta ár. Þá bárust yfir sex hundruð einka-
leyfisumsóknir en veitt einkaleyfi það árið voru
rétt rúmlega hundrað. Langflest þeirra voru veitt
erlendum fyrirtækjum eða einstaklingum. Íslensk
einkaleyfi voru aðeins um tíu talsins 2005.
FBL-GREINING: EINKALEYFI
Hindrar notkun í heimildarleysi> Hlutfall Framsóknarflokks í sveitar-stjórnarkosningum í Reykjavík
Svona erum við
9,
4
9,
5
7,
0
1986
1982
1974
16
,4
1978
8,
3
1990
Heimild: Hagstofa Íslands
Róttæk umskipti í Palestínu
KHALED MASHAAL Einn helzti leiðtogi Hamas talar á blaðamannafundi í Damaskus í
Sýrlandi. Hann vill stjórna í félagi við aðrar fylkingar Palestínumanna, en óvíst er hvort það
gengur eftir. Í bakgrunni eru myndir af PLO-leiðtoganum Jasser Arafat og Ahmed Yassin,
stofnanda Hamas, sem Ísraelar myrtu árið 2004. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
������������������ ����������
���������������������
�������������������������
�������������������������
������ �����������������
������������������ ���
���������������������������
������������������������
����������������������
����������������������������
������ ���������������������
������������������������
�����������������������������
���������������������������
����������������������������
�����������������������
���������������� ��������
����������� ����������������� �����
���� ���������������������������
��������� ������������������ ������
������������ ���� ������� ������ ���
������������ ������������ ������
�������������� ���� ���� ������ ����
�������� ���� ������ ����� ������ �����
������������� ���������������������
�������������������������������
������ ��� ������ ���� ���� ������
������������������������������
�� ���������������������� ����� �����
�������� ��� �������� �������� ���
��������������������������
�����������������������������
������� ��������� ��� �� ���� ������
�������� �� ��������������������
�������� ��� ���� ��� ��������������
����������������������������������
��� ������������������������
��������������� ��� ��������� ����
����������������� ��� ����������
����������������������������������
��������� ������ ���� ������ ��������
�������������� �������� ���������
���������� �� ����������� �������
������ ������ �������� ����������
�������������������� �����������
������������ �������� ����� ���� ��
���������������������������������
�����������������������������������
�������������������������������
�������������� ������ ���������
���� �������� �������� ������� �����
�����������������������������������
�������������������������������
����������� ����� ��� ������� ������
������������
���� ������� ��� ��������� �� ���� ���
�������������� ������ �������
����� ������ ��� ��������������
������ �� ���� ������� ��������
����������������������������������
���������������������������������
����������������������������������
������ ������� ��� ���������������
��� ���������� �������� ���������
���������� ������������ ����� �����
���������������� ��������� ����
��������������������������������
����� ���������� ��� ��������� ���
������ ������������������� ���� ���
����� ������ ������ ��� ������� �������
������������ ��������� �������
������������������������������������
���� ���� ��������������������� ���
������� ��������� �������� ���� �����
������ ������������� �������������
�����������������������������������
������������������������������������
��������������������������������
��������� ������ ����� ���� ��������
������ ������� ��������� ������� ���
��������������������������������
�������� ������������ ����������
�����������������������������������
����� ����� ������������������������
��������������������
������������������ �������������
���������� ������������������ ����
�����������������������������������
�� ���� ����������� ���� ����������
������ ��� ����������������� ����
�������� ������ ����������� �� ������
�� ��������������� ������������
���������������������������������
����� ������ �������� ��� ����� ����
���� ���� ����� ������������� ������
����� ���� ������� ��� ����� ���� ���
������ ���� ��������� ����� �����
��� ������� ������ ���������� �������
������ ��������� �� ����������������
��� ������ ������ ����������� ������
�������� �������� ������� ����
��������� ���� ������ �������������
��������������� ��� ��������������
��������������� ��� ��������� ���
�������������������
���� ���� ����� ������� ���������
��� ������ �� ����� ��������� ������
����������������� ����������������
����������������������������������
����� ����������� ��� ������������ ����
�������������� ��� ����� ��� ��������
��� ������ ���� ������ ��� ����� ����
�������������������������������
��������������������������������
�����������������������������������
������ ����� ��������������� �����
������ ��� ����������� ������� ����
����� ������ ����������� ���� �����
������������������������������� ���
������������������������������
������ �� �������� ���� ��������
��������������� ����� ������ �����
������� ������ �� ��������������
�����������������������������������
��������������������������������
���������������� ��������������� ���
�����������������������������������
��� ���� ��� ������ ����������� ����
�����������������������������������
����� ��� ����� ������ ������������� ���
������� ��������� ��� ������ ��������
���������������������������������
��� ���� ������ ���������� ���������
�������������������������
����������������������
����� �������� ���������� ���������
������������������������������������
�������������� �������������������
����� ������� ���� ������� ����������
��������������������������������
������ ������������������������������
���������� ���������������������
������ ������������������������������
�������� ����������� ���� ������
����������������������������������
��� �������������� ������ �����
����� ����� ��������������� ���
������� ��� ��������������� ������
���������������������� ������������
�����������������������������������
������ ��������� ������ ������ ����
�������������
�������������
����������������
����������������������
�������������������������������������
������� ����������������������������
�����������������������������
�������������������������������������
�����������������
��������������������������������������
���������� ��������������������
����������������������������������
����������������������������������
���������������
����������������� ���������������������
�����������������������������������
��� �����������������������������������
����� �������������������������������
���������������������������� ��������
���������������������������
�����������������������������
������������������������������������
���������������
���������������������������������
�������������������� ���������
��������������
���������
����������
���������
�������������������
�����������������������������
������������������������������������������������������� ���
����������������������������������������������������������
��������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������
��������������������������������������������������������
�������������������
���������������������������������������������������
������������������������������������������������������
����������������������������������� �����������������
���������������������������������������������������
��������������������������������������������������������
������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������
�����
������������������������
����������������������������������������������������
�����������������������������������������������������
��������������������������������������
�����������������������������������
�������������������������������������
�����������������������������������
������������������������������������
��������������������������������������
����������������������������������������
�����������������������������������������
�����������������������������������
�������������������������������
������������������������������������������
����������������������������������������������
�����������������������������������������������������
���������������������������������������������
�������������������������������������������������
��������������������������������������������������
������������������������������������������������
�������������������������������������������
������������������������
�������������������� �����������������������������������������������������������������������������
��������������
��
�
��
�
��
�
����
����
����
��
��
����
��
�
����
��� ���������������������
���������������������������
������� �����������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������ ��������������������������������������������������������
������������������������������ ���������������� ���������������
���������������
����������������������������������
��������������������������������������
������������������������� ������
������������������������������������
���������������������������������
�����������������������������������
���������
�����������������
��
�����
����
��
�
�
�
�
�
�����
���
�����
���
�����
���������
���������
�����
�������������
�����
������
�����
�����������������������������������
��� �������������������
MEÐ SLÓÐ AF ÓUPPGERÐUM
SÖKUM Í RÉTTARKERFINU
ÞRÍR PILTAR SÖFNUÐU FÉ FYRIR
EITURLYFJAKAUPUM Í AMSTERDAM
Átján ára strákar
með
kókaín
fyrir
tugmilljónir
DV2x15 - lesið 29.1.2006 21:37 Page 1