Tíminn - 13.05.1977, Page 8

8
Föstudagur 13. mai i»7V
Verkföll
Einu sinni enn ætlar verkfallsógæfan að hvolfast
yfirþetta þjóðfélag með þvi tilgangsleysi og þeirri
sóun i huga, bæði launþega og atvinnurekenda og
annarra borgara. Það þarf að lýsa þvi uppnámi og
raski á eðlilegum lifsháttum, sem vinnustöðvun
leiðir af sér fyrir Islendinga. Þjóð, sem hefur verið
i fremstu röð með vinnustöðvanir og efnahagsó-
vissu, þarf varla að vera i vafa um afleiðingarnar
af þvi ástandi.
Verkfallsvopnið er hið beitta sverð verkalýðs-
hreyfingarinnar en brandur þessi hefur sömu
galla og aðrir hans likar, við ofnotkun sljógvast
hann og missir áhrifamátt sinn. Sá hængur er
einnig á þessu vopni, að sá sem beitir þvi, tapar
stundum meir en hann uppsker, þvi það er dýrt
fyrir launamenn að fara i verkfall. Þetta er hins
vegar eina vopn launþegans i frjálsum samning-
um vinnumarkaðarins, en þvi á ekki að beita fyrr
en allt þrýtur. Ekki verður annað sagt en að laun-
þegasamtökin hafi sýnt langlundargeð i þessum
samningsviðræðum sem nú hafa staðið yfir. öllum
hlýtur að vera ljóst að lægstu dagvinnulaun
hrökkva ekki fyrir nauðþurftum og það að menn
séu neyddir til mikillar yfirvinnu til þess að fram-
fleyta sér og sinum, er ekki annað en vinnuþrælk-
un.
Yfirvinnubann hefur nú staðið nokkurn tima.
Það var hald manna að við það færu gifurleg verð-
mæti i súginn og reyndar berast fréttir af þvi i f jöl-
miðlum. Hins vegar berast þær fréttir einnig frá
ýmsum stöðum þar sem unnið er að fiski i frysti-
húsum, að afköst séu ekki minni i dagvinnu en áð-
ur var með mikilli yfirvinnu. Menn hafa þvi spurt
sjálfa sig hvort ekki sé hægur vandi að greiða
sömu upphæð fyrir dagvinnu og gert hefur verið
fyrir langan vinnudag þegar afköst eru hin sömu
eða áþekk. Ef þetta dæmi er rétf þá er þaö vissu-
lega þess virði að þvi sé veitt full athygli. Frá sjón-
arhóli atvinnurekenda hlýtur vinnuafl i eftir- og
næturvinnu að vera óheyrilega dýrt þvi ekki er nóg
með að kaupið sé töluvert hærra en i dagvinnu
heldur er starfsfólkið þreytt og slæpt ogskilar
snöggtum minni afköstum heldur en i dagvinn-
unni. Þarna er áreiðanlega þörf nýrra vinnu-
bragða og betri skipulagningar.
*
Samningafrelsi aðila vinnumarkaðarins er eitt
jaskað slagorð. Það er jaskað vegna þess, að þeg-
ar á reynir þá krefst hvor samningsaðili um sig að
rikisvaldið gripi inn i kjarasamninga til þess að
rétta stöðuna i þeirra hag. Réttasta aðferðin er að
Alþingi ákveði hverju sinni með lagasetningu lág-
markslaun, og þau væru ekki ofætluð 110 þúsund á
þessum degi. Rökin fyrir afskiptum Alþingis
þurfa ekki að vera önnur en þau að vernda þurfi
hlut hinna lægstlaunuðu, þvi ekki er fyrirsjáanlegt
að launþegasamtökin sjálf eða atvinnurekendur
geri það. Þá má bæta þvi við, að visitölubinding
lægstu launa getur ekki talizt kjarabætur heldur
sanngimi. p E
Kynning á ungum framsóknarmönnum
Farsæl úrlausn með
forustu Framsóknar
— segir Björk Jónsdóttir, varaformaður
Félags ungra Framsóknarmanna i Rvik
Varaformaður félags ungra
Framsóknarmanna f
Reykjavik er Björk Jónsdóttir.
Hún hefur veriö i félaginu siðan
1968 og siðustu þrjú árin hefur
hún verið i stjórn þess. Fyrst
var hún ritari, en i haust var
hún kjörinn varaformaður. En
auk þess aö starfa I félagi ungra
framsóknarmanna er Björk
virk i skátahreyfingunni. Hún
gerðist skáti 1957, og fyrir
þremur árum gekkst hún fyrir
þvi að stofnað var skátafélag i
Efra-Breiðholti, og er hún fé-
lagsforingi i þvi félagi. Björk er
gift Leifi Karlssyni og eiga þau
fimm börn.
Við tókum Björk tali nýlega,
og spurðum hana fyrst hvernig
gengi að samræma það að
hugsa um svona stórt heimili,
vinna fullan vinnudag úti og
sinna jafn umfangsmiklum fé-
lagsstörfum og hún gerir.
Brýn nauðsyn á
fleiri dagheimilum
— Vissulega er það oft erfitt
að láta tímann endast til þess aö
komast yfir allt, sem maður
þarf að gera. En aðalvanda-
málið er þó það vandræða-
ástand, sem er i dagheimilis-
málum. Þaö er varla nokkur
leiðaðkoma börnunum nokkurs
staðar fyrir, og af þvi leiðir að
þetta verður enn erfiöara en
ella.
Þvi verður að leggja áherzlu á
að setja á fót fleiri dagheimili,
þar sem fólk getur haft börn sín
meðan það er i sinni vinnu. Allt
of margar konur, sem vilja
vinna úti geta það ekki vegna
þess að engin dagheimili eru
fyrir hendi.
Það var t.d. fyrir tilviljun að
ég gat komið fjögurra ára barni
minu á dagheimili, en ekkert
pláss hef ég fengið fyrir hin.
Dóttir min sem er þrettán ára
hefur aðstoðað mig mjög mikiö,
og án hennar dugnaðar heföi ég
aldrei getað stundað félagsstörf
jafn mikið og ég géri.
Fæ innsýn i fjölmörg
mál
Hvers vegna starfar þú svo
mikiö að félagsstörfum og raun
ber vitni?
— Ég hef mjög gaman af fé-
lagsstörfum og með þvi að taka
þátt i þeim kynnist maður fjöl-
mörgu. A stæðan fyrir þvi aö ég
hóf þátttöku i pólitisku starfi
var sú, að ég fór meö manninum
minum á stjórnmálafund, og
fannst þá aö allt of fátt af ungu
fólki væri þar virkir félagar, svo
ég dreif mig i þaö að starfa.
Iivað finnst þér þú hafa út úr
þvi að starfa i pólitisku félagi?
— Maöur skilur mun betur
sitthvað af þvi, sem er að gerast
og kynnist fjölmörgum vanda-
málum. Einnig fær maður
innsýn i það, sem þingmenn og
aðrir stjórnmálamenn eru að
fást viö og kemst i snertingu viö
hve mörg vandamál þeir fá til
úrlausnar.
Skoðanir manns metn-
ar meira
Hefurðu mikil áhrif meö þátt-
töku þinni i Félagi ungra
framsóknarmanna?
— Með þátttöku i stjórnmála-
félagi kemst maður i kunnings-
skap við þá, sem á oddinum i
stjórnmálunum standa. Með þvi
getur maður oft haft allnokkur
áhrif og komiö skoöunum sinum
á framfæri, og skiljanlegt er að
t.d. þingmennirnir taki fremur
tillit til skoðana fólks, sem er
virkt i starfi þeirra stjórnmála-
flokks, heldur en fólks, sem læt-
ur sig pólitískt starf engu
skipta.
Björk Jónsdóttir.
Þá er hitt atriðiö ekki siöur
mikilvægt, að stjórnmálafélag
getur beitt áhrifum sinum á
stefnu sins flokks i ákveðnum
málum með þvi að samþykkja
ályktanir og fylgja þeim eftir
innan flokksins og utan.
Sá er lika tilgangur pólitiskra
félaga, að hafa áhrif og beita sér
fyrir breytingum á þjóöfélaginu
i þá veru, sem félagar I viökom-
andi flokki telja bezta.
Mikill munur
Er mikill munur á þvi að
starfa i stjórnmálafélagi og
skátaféiagi?
— Á þessu tvennu er mikill
munur. 1 skátafélaginu erum
við að byggja upp einstakl-
inginn i þjóðfélaginu þannig að
hann verði sem nýtastur og
beztur þjóöfélagsþegn.
Ipólitisku félagi er hins vega-r
miklu fremur lögö áherzla á að
nýta þekkingu og getu einstakl-
ingsins til þess að sameinast um
að beita sér fyrir þeim breyting-
um á þjóðfélaginu sem viðkom-
andi stjórnmálaflokkur telur
beztar vera.
Brýnasta verkefnið
i Breiðholti
Nú býrð þú í Breiðholtinu.
Hvað er mest aðkallandi að
gera fyrir fólkið, sem þar býr?
— Þaö sem fólki stendur
mestur stuggur af er að þar er
engin aðstaða fyrir slökkvilið og
lögreglu. Ef eitthvað gerist þar
efra tekur mjög langan tima aö
komast þangað, og við slikt er
erfitt að búa.
Þvi tel ég brýnast, að I
Breiðholti verði komiö upp að-
stöðu fyrir slökkviliö og lög-
reglu. Eldgildrur eru þar
margar, og mikið tjón getur
orðið vegna þess að þessa sjálf-
sögöu öryggisþjónustu vantar.
Auk þessa mætti nefna, aö i
Breiðholti eru gangstéttir fáar
og gangandi vegfarendum
sýndur litill sómi. Iöulega verð-
ur maður að ganga þar yfir lóðir
ibúanna, eða vaða forina til þess
aö komast hjá þvi að ganga út á
miðri umferðargötu. Or þessu
þyrfti að bæta.
Hins vegar er þvi ekki aö
leyna, aö undravert er hve
mikiö hefur verið gert I
Breiðholtinu siðustu árin, og nú
síðast batnaði þar ástandið til
muna á sviöi heilbrigðisþjðn-
ustunnar, þegar opnuð var
heilsugæzlustöð i Breiðholtinu.
Hiutur Framsóknar-
flokksins ætti að vera
stærri
Hvernig líkar þér að
Framsóknarflokkurinn skuli
vera i stjórnarsamvinnu við
sinn höfuðandstæöing f stjórn-
málum, Sjálfstæðisflokkinn?
— Eftir siðustu kosningar
vonaðist ég mjög eftir þvi, aö
framhald yrði á stjórnarsam-
vinnu vinstri flokkanna. Hins
vegar tókst það ekki og þá var
ekki um annað að ræða en að
fara I stjórn með höfuðandstæö-
ingnum.
Mér finnst flokkunum hafa
tekizt furðanlega að koma sér
saman um úrlausn flestra mála,
en hinu er ekki að leyna, að oft
finnst mér að meira tillit þyrfti.
að taka til skoðana framsóknar-
manna, og áhrif flokksins i
rikisstjórninni aö vera meiri.
Minna má á að þau mál, sem
Framsóknarflokkurinn hefur
haft forustu i hafa verið leyst á
farsælan hátt, eins og t.d. land-
helgismálið, en i þvi máli höfðu
framsóknarmenn alla forustu
og fylgdu sigri okkar eftir í höfn.
Þingmenn á að kjósa
persónulcgu kjöri
Finnst þér samband þing-
manna og kjósenda nægilega
gott?
— Sambandið þyrfti aö vera
mun meira og nánara. Ég tel
t.d. nauðsynlegt, að þingmenn
séu i stöðugu og m jög góöu sam-
bandi við trúnaðarmenn i kjör-
dæmum sinum, sem láti þá
jafnan fylgjast með þvi, sem er
að gerast i kjördæminu. Einnig
þurfa þingmennirnir að feröast
meira um kjördæmin, en þeir
gera.
Þá tel ég, að breyta þurfi
kosningafyrirkomulaginu á
þann hátt að tekið verði upp
persónukjör þingmanna. Mér
lizt mjög vel á þær hugmyndir,
sem ungir menn i þremur
stjórnmálaflokkum, þ.e.
Framsóknarflokknum, Sjálf-
stæðisflokknum og Alþýðu-
flokknum hafa lagt fram. Með
sliku kosningafyrirkomulagi
ykist persónuleg ábyrgð þing-
manna og þeir yrðu að vera i
persónulegra sambandi við sina
umbjóðendur.
Skipuleggja þarf verzl-
unina betur en nú er
Hvað vilt þú svo segja I lok
þessa stutta samtals okkar?
Sitthvað kemur upp I hugann,
sem ástæða væri að minnast á,
en ég held ég láti nægja aö
segja, að ég tel að skipuleggja
verði verzlunarrekstur hér á
landi mun betur en nú er.
Ég tel, að allt of margir kaup-
menn séu i landinu og þeim
mætti fækka verulega. Setja
þarf á fót fleiri stórmarkaði, og
þar á öll aðalverzlunin að fara
fram. Með þvi móti væri hægt
að fækka verzlunum verulega,
og fá mun betri nýtingu út úr
hverjum starfsmanni, sem við
verzlunarstörf vinnur. Þannig
myndi verzlunarálagning lækka
og vöruverð i landinu.
Siöan væri hægt aö beina
starfskröftum þess fólks, sem
þannig væri hægt að losa út úr
verzlunarrekstri I aröbær fram-
leiðslustörf. Með þvi væri hægt
að auka framleiösluna i landinu
og þar með bæta afkomu ein-
staklinganna og þjóöarbúsins.
MÓ