Tíminn - 09.06.1977, Blaðsíða 12

12
Fimmtudagur 9. júni 1977
Blóðrautt
sólarlag
SJÓNVARPIÐ
Blóðrautt sólarlag
eftir Hrafn
Gunnlaugsson.
Leikstjóri:
Hrafn Gunnlaugsson.
Tónlist:
Gunnar Þórðarson.
Sólarlag vekur athygli
Fyrir skömmu var frumsýnd I
sjónvarpinu ný kvikmynd eftir
Hrafn Gunnlaugsson, Blóórautt
sólariag.en það mun eina leikna
myndin, sem sjónvarpið liefur
gert eftir að Lénharöur fógeti
var filmaöur meö svo ærnum
kostnaði að nærri reið fjárhag
sjónvarpsins að fullu.
Blóðrautt sólarlag hefur verið
lengi á döfinni, nokkur ár, og á
sinum tima hlaut höfundur eina
milljón króna i styrk frá
menntamálaráði til þess að
gera myndina, en nú mun hún
hafa kostað um 12 milljónir
króna, sem er ódýrt, þvi að
venjulegar kvikmyndir I út-
löndum kosta viölika mikið og
hafnargerðin í Þorlákshöfn.eða
hundruð milljóna.
Mjög fjörug umræöa hefur
farið fram i dagblööunum um
Blóðrautt sólarlag og virðast
flestir sammála um þaö að
myndin sé heldur léleg, þótt
vinnulega hafi hún ýmsa kosti-
og er auövelt að vera sammála
um þaö. Það er einkum hinn
ritaöi texti myndarinnar sem er
bágborinn, en myndatakan og
mótífin bæta hann mikið upp, og
má með nokkrum sanni segja,
að sildarverksmiðjan á Ingólfs-
firði leiki þar bezt, en hún gefur
sögunni óvenju magnað bak-
svið, dularfullt og spennandi.
Söguefnið
Blóörautt sólarlag segir frá
tveim mönnum, sem fara til
stuttrar dvalar norður á
Strandir til þess aö hvilast um
stund i einangrun frá streitu
borgarlifsins. Þeir aka fyrst
lengi, en fá siðan bát til þess að
flytja sig sfðasta spölinn,
þangaö sem þeir ætla aö
dveljast i auöri verksmiöju.
Þangað veröur ekki komizt
nema á skipi eða með fulginum
fljúgandi. Þeir hafa áfengi meö
i förinni og brátt fara einkenni-
legir atburðir aö gerast.
Mikill hluti myndarinnar fer I
sjálfa bilferðina noröur. Þetta
er langdreginn aðdragandi og
heldur ófrumlegur, þótt reynt sé
að lifga hann viö meö þvi að láta
menn pissa, eins og virðist vera
orðin algjör forsenda kvik-
myndagerðar i Sviþjóö og i
Danmörku. Siðan, þegar þeir
félagar koma og hitta ferju-
mann sinn, fer heldur aö lifna
yfir myndinni, en hápunktur
hennar er svo þegar i verk-
smiðjuna er komið.
Það sem einkum hrjáir
myndina er hinn slappi texti,
hann er óljós og einria helzt
virðist hann gerður fyrir annan
stað, en þann sem valinn var til
kvikmyndatökunnar. Hann
viröist ekki á nokkurn hátt
höfða til þessa sérstæöa um-
hverfis sem leikurinn gerist i.
A hinn bóginn þá hafa kvik-
myndageröarmennirnir kunnaö
aö notfæra sér sviðsmyndina út
i æsar, og þannig tekst að skila
heillegri mynd, þrátt fyrir allt.
Hlutverk i Blóðrauðu sólar-
lagi eru aðeins þrjú, þar af tvö
sem eru veigamest, en með þau
fóru Róbert Arnfinnsson og
Helgi Skúlason. Islenzkum
leikurum er að fara fram I kvik-
myndaleik. Leika ekki lengur
sviðsleik I kvikmyndum.
Svipbrigði og annað látbragð
hrekkur þeim þó skammt, þvi
þá vantar orð til þess að segja
þvi persónusköpun er i algjörum
molum frá hendi höfundar. Við
vitum ekkert um þessa menn 1
raun og veru, en svokölluö per-
sónusköpun er ávallt mikilvæg á
íslandi I skáldverkum.
Dr. Kristján Eldjárn lýsir þvi
einhvers staðar i bókum sinum,
að ekki sé nóg að grafa upp
hauga á Islandi. Ef menn vita
ekki hver heygður var, hafa Is-
lendingar ekki verulegan áhuga
á kumlinu.
Þeir vilja nafn og kunna deili
á þeim sem þeir grafa upp.
Ef til vill kemur þetta ekki að
sök i útlöndum, þegar myndin
verður sýnd þar, en Jón
Þórarinsson hefur sagt, að
myndin verði sýnd á Norður-
löndunum öllum, þótt hún sé
tekin i svart hvitu, en ekki I
litum.
Slæm landkynning?
Nokkuö hefur verið kvartaö
undan þvi að myndin sé slæm
landkynning. Má það til sanns
vegar færa, en þó er ég ekki
sammála aðöðru leyti en þvi, að
ég reikna með þvi aö fólk á
Norðurlöndum eigi von á að Is-
lendingar geti skrifað heillegan
texta og skiljanlegan, a.m.k.
fremur en þeir kunni á mynda-
vélar, en þarna snýst þetta ein-
mitt við.
Farin er sú vafasama leið aö
láta höfund handrits leikstýra
verkinu lika. Þaö má kannski
segja sem svo, að enginn viti
betur um tilgang höfundar
handrits en höfundurinn sjálfur,
en hann þekkir ekki alltaf tak-
mörk sin eða þolinmæöi al-
mennings, þess vegna er yfir-
leitt hyggilegra að láta ekki
sama mann semja handrit og
leikstýra. Við sáum sams konar
ógæfu i kvikmynd um lásasmið i
sjónvarpinu um daginn. Hrafn
Gunnlaugsson er ágætur leik-
stjóri, en hann ætti þó aðeins að
leikstýra verkum eftir aðra.
Nú það er mat vort, að þessi
kvikmynd sé með þvi betra sem
sjónvarpið hefur gert um dag-
ana. Við erum lika þeirrar
skoðunar að þarna vanti vissan
herzlumun, að beita hefði þurft
skærunum meira á fyrsta hluta
myndarinnar og auka þar við
orðum. Leikmynd Björns
Leikendur.
Björnssonar er góö. Að visu
smiðaði hann ekki sildarverk-
smiðjuna, sem talar holum rómi
alla myndina út, heldur lagöi til
hafurtaskið og annan búnað
mannanna tveggja.
Tónlist Gunnars Þórðarsonar
hentaði vel, var partur af þeirri
skelfingu sem þarna rfkir, en
hljóðsetning er dálftið ruglings-
leg á köflum, aukahljóð trufluðu
hið talaða orð, svo maður mátti
hafa sig allan við til aö fylgjast
með.
Þessi filma sýnir okkur, auk
annars, að viða er unnt að gera
kvikmyndir á Islandi. Til eru
staðir, sem eru veðraðir eða
ósnortnir með öllu, en þeim
fækkar óðum á ofsetinni jörð,
og ef unnt er að gera frambæri-
legar kvikmyndir fyrir svo lága
upphæð eins og Blóðrautt sólar-
lag kostaði, ætti sjónvarpinu
ekki að verða skotaskuld úr þvi
að gera margar ágætar filmur
með islenzkum höfundum.
Jónas Guðmundsson
-
fólk í listum
Lék bezt
„Látum
drengir
hljóma hátt
Heklusöng
á miðju vori”
GT-Varmahlið. Um næstu helgi
heldur Hekla, samband norð-
lenzkra karlakóra sitt tólfta
Heklumót. Söngfélagið Hekla var
stofnaöárið 1934og hélt sitt fyrsta
mót á Akureyri árið 1935. Siðan
hafa Heklumót verð haldin viðs
vegar um Norðurland. Að þessu
sinni verður mótið haldið vestan
ö xnadalsheiðar og hefst á
Hvammstanga laugardaginn 11.
júnf kl. 14. Næsti samsöngur
verður að Miðgarði í Skagafirði
og hefst kl. 21 sama dag og siðan
er endað á Siglufirði sunnudaginn
12. júni kl. 14.
Sex karlakórar taka þátti mót-
inu að þessu sinni, en þeir eru:
Karlakór Akureyrar, Karlakór-
inn Geysir, Karlakór Dalvíkur,
Karlakór Bólstaðahlíðarhrepps,
Karlakórinn Heimir i Skagafirði
og Karlakórinn Visir Siglufirði
Samtals verða þetta um 250 söng-
menn. Mótið hefstmeð þvi að all-
ir kórarnir syngja sameiginlega,
einkennislag sambandsins,
Heklusönginn, lag eftir Askel
Snorrason við texta eftir Jónas
Tryggvason. Siðan syngja kór-
arnir hver um sig fjögur til fimm
lög.
Heklumót hafa . ávallt þótt
mikill viðburður, i þeim byggðar-
lögum, þar sem þau hafa verið
haldin hverju sinni, og er ekki að
efa, að svo vérður einnig nú, þeg-
ar Húnvetningum Skagfirðingum
og Siglfirðingum gefst færi á að
hlýða á söng Heklumanna á þessu
vori.
Stjórn Heklu skipa eftirtaldir
menn: Guðmundur Tobiasson
Varmahlið, formaður, Páll
Pétursson Höllustöðum, vara-
form, Þorvaldur Óskarsson
Sleitustöðum, ritari, Jón
Tryggvason Artúnum, gjaldkeri
og Sigurjón Sæmundsson Siglu-
firði meðstjórnandi.
Viöræður viö
Laxár-
virkjunar-
stjórn
um rekstur
Kröflu
á lokastigi
SJ. Reykjavik Viðræöur hafa far-
ið fram að undanförnu milli
iðnaðarráðuneytisins og stjórnar
Laxárvirkjunar um að hún taki
að sér stjórn gufuaflsstöðvarinn-
ar við Kröflu. Að sögn Páls Flyg-
enring ráðuneytisstjóra i iðn-
aðarráðuneytinu eru viðræður
þessar á lokastigi og búizt er við
að þeim ljúki i þessari viku. Búast
má við að hluti starfsmanna, sem
unnið hafa við uppsetningu véla
við Kröflu, starfi þar áfram þegar
rekstur hefst.
Kristján Kristjánsson
sýnir sautján
verk í Galleri SÚM
JB-Reykjavik. Þessa dagana
stendur yfir I Galleri SUM viö
Vatnsstíg sýning á verkum
Kristjáns Kristjánssonar.
Kristján er tuttugu og sjö ára.
Hann nam við Myndlista- og
handiðaskóla lslands
1969-1973. Þetta er sjöunda
sýning hans, en áður hefur
hann tekið þátt I fimm sam-
sýningum, þ.e. á Loftinu 1976,
sýningu F.J.M. að Kjarvals-
stöðum 1976. SUM 1976, Sólon
tslandus 1976 og VAL 76, sýn-
ingu listgagnrýnenda. Auk
þess hefur hann haldið eina
einkasýningu á Neskaupstað.
Að þessu sinni sýnir Kristján
sautján mýndir, og eru þær
flestar frá þvi i ár eöa frá s.l.
ári.
Sýningin er opin virka daga
kl. 4-8 en ld. og sd. kl. 4-10.
Henni lýkur n.k. sunnudag.
Meöfyigjandi mynd tók Ró-
bert af Kristjáni viö tvö verka
hans.