Tíminn - 26.07.1977, Blaðsíða 9

I
Þriðjudagur 26. jiill 1977.
9
Myndir og texti: Haraldur Blöndal
Fjölbýlishús i smiðum. Atján Ibúðir, þar af 3 leigulbúðir á vegum sveitarfélagsins, en ætlunin er að
reisa 3 slikar á ári, næstu 5 árin.
ur, nema einn og einn. Nokkrir
bændur seldu eitthvað af heyjum
en það var óverulegt, og þá helzt
hestamönnum á þéttbýlis-
svæðinu.”
Vinnuaf Isskortur háir
bændum mjög
„Bændur i ölfusi eru i fremur
erfiðri aðstöðu. Við erum með
þrjá þéttbýliskjarna umhverfis
okkur: Þorlákshöfn með mjög
blómlegt atvinnulif, Hverageröi
og Selfoss. Það er þvi mjög erfitt
fyrir okkur að fá fólk til að vinna
á búunum, jafnvel þótt við bjóö-
um það kaup sem tiðkast við al-
menna vinnu. Friin við hin al-
mennu störf eru miklu meiri á
þéttbýlissvæðunum en bændur
geta leyft sér að bjóða. Bændur I
Árnessýslu standa því mjög höll-
um fæti. Þá er mjög erfitt að fá
iðnaðarmenn til að lagfæra bygg-
ingar og halda við mannvirkjum.
1 Þorlákshöfn eru iðnaðarmenn
til dæmis mjög störfum hlaðnir og
gera þaö aðeins vegna kunnings-
skapar aö skreppa I sveitina og
lagfæra það sem aflaga fer.
Bændur eru yfirleitt einyrkjar og
verða þvi að kaupa vinnuaflið ef
þeir eiga að sinna bústörfum eins
og þarf.”
Framtíö búskapar — sam-
eining jarða
„Það verður ekki sagt að þessi
sveit eigi mikla framtið, nema þá
nokkrar jarðir. Byggöin færist
mjög ort út, bæði úr Þorlákshöfn
og svo Hveragerði, sem jaðrar
viö aö komið sé út i ölfus. Það
þrengir þvi stöðugt að þeim sem
eru við búskap,” sagði Engilbert,
þegar taliö barst að þessum mál-
um. Þá sagði Engilbert ennfrem-
ur: „Þaö er ekki mikiö um að bú
séu sameinuð. 1 framtiðinni held
ég þó að þessi einyrkjabúskapur
leggist að mestu niður meö þeirri
kynslóð, sem nú er að kemba
hærurnar. Ég held aö einhvers
konar félagsbúskapur sé það sem
koma skal. Við sjáum til dæmis
að menn sem eru i föstum störf-
um i þéttbýliskjörnunum fá
mánaðar sumarfri. Ég var i
morgun að tala við bilstjóra, sem
vinnur hjá ónefndu fyrirtæki hér
og hann sagðist fá mánaðar fri.
Þessi maður ætlar að nota hluta
af sinu frii til aö hjálpa
kunningjunum. Slikur vinnu-
kraftur hefur hjálpað bændum
ákaflega mikið þá daga semmest
er hjá þeim að gera og þessir fáu
þerrisdagar koma. En það er
kapituli út af fyrir sig.”
Bændafundir um afurða-
greiöslur.
Ekki er hægt að tala svo við
bónda, að ekki sé vikiö að fyrir-
komulagi á afuröagreiðslu til
bænda. Um það mál fórust Engil-
bert svo orð: „Þetta hefur lengi
verið höfuðverkur bændastéttar-
innar. A siðastliðrium vetri voru
um þetta mál geysiharðir fundir
sem sýndu, að bændur geta staðiö
saman. Það er ljóst, að fyrir-
komulag á afurðagreiðslum frá
afurðasölufélögunum og lána-
fyrirgreiðsla þess opinbera er
með öllu ófullnægjandi. Bændur
veröa að leggja á sig meiri vinnu
á lengri tima til að afla sömu
tekna og aðrar stéttir eins og
málin standa i dag. i ölfushreppi
hefur það sýnt sig, að bændur eru
með allt að helmingi minni nettó-
tekjur en t.d. þeir sem starfa við
fiskiðnaöinn i Þorlákshöfn. Eftir
þessa fundi er ljóst, að þaö er ský-
laus og ' miskunnarlaus krafa
bændastéttarinnar að bændur fái
allt að 90% afurðaverðs greitt
fljótlega eftir innlegg. Ég er þess
fullviss, aö bændur munu fylgja
þessu fast eftir og það svo, að
þingmönnum og væntanlegum
frambjóöendum þýðir ekki aö
sýna sig hér næsta vor nema
þeir lofi að koma þessum málum
i eðlilegt horf. Við stöndum nú
fremur illa með greiöslu fyrir af-
urðir. Það má rekja til kostnaðar-
auka vegna rigninga og ótiðar i
fyrrasumar. Bændur áttu yfirleitt
i erfiðleikum með að greiða
áburðinn i vor.
Þó höfum við hér mjög góða
fyrirgreiðslu. Landsbankinn á
Selfossi og útibúið i Hveragerði
hafa reynzt okkur mjög vel. Það
er reynt að greiða fyrir bændum
eins og framast er unnt, þó að
bankastjórarnir hafi Reykja-
vikurihaldið ginandi yfir sér og sé
skipað að herða sultarólina og
bændur skuli hálfsveltir.
En ég vil nota þetta tækifæri og
þakka þeim forystumönnum sem
að bændafundunum stóðu, bæði
hér i sýslunni og úti á landi. Ég
sótti fundi bæði á Hvoli og i Ár-
nesi. Ég tók til máls á fundinum
hér i Árnesi en ekki á Hvoli, enda
vildi ég leyfa þeim Rangæingum
að spretta úr spori. Magnús
hestamaöur frá Lágafelli haföi
þar forystu og fluttu menn þar
bæði mikið mál og gott. Málum er
þannig komið aö ef bændur fara
ekki að ná svipuðum tekjum og
aðrar stéttir, þá er fjarstæða að
berjast I þessum atvinnuvegi.
Þarna kemur vinnuálag og lftil fri
auðvitað inn i dæmiö.”
Yljar Þorlákshafnarbúum
meö heita vatninu
Það kom fram i viðræöum við
sveitastjóra, að heitt vatn hefur
nú fengizt frá Bakka. Engilbert
var að þvi spurður hvort hann
væri ekki ánægður meö að geta
yljað Þorlákshafnarbúum i hý-
býlum sinum næstu árin. Þá hló
hreppstjóri en sagði svo: „Jú,
vissulega er ég ánægður með að
borun skyldi takast svona vel. Við
buðum á sinum tima að þarna
yröi borað gegn smávægilegri
.þóknun sem var 1 sekúndulítri
miöaö við hundrað gráðu heitt
vatn til eigin nota. Mælingum á
holunni er ekki lokið en ljóst er að
varmi er nægur hitinn um 127
gráöur og vatnsmagnið 27
sekúndulitrar. Þetta heita vatn
mun gjörbreyta ástandinu hér á
Þorlákshöfn og þeim bæjum sem
leiðslunni tengjast en þaö eru um
tiu bæir, sem eiga þess kost.
Þegar búið er að virkja 50
sekúndulitra vatnsmagn er talaö
um að landeigandi fái eittog hálft
prósent i þóknun. Astæða þessa
fyrirkomulags er sú, að i Hvera-
geröi er óþrjótandi vatn að fá og
aöeins 8 kflómetra leið þaðan og
að Bakka. Hins vegar er ljóst, aö
nóg vatn væri aö fáþarna svo og á
Hjalla. Jaröhitadeild Orkustofn-
unar var búin að rannsaka svæöiö
og bændur i Torfunni.Grimslæk
og Hrauni ákváðu að hafa þennan
hátt á, enda kostar svona hola
hátt i 25 milljónir. Bæirnir eru
lika dreifðir og leiðslur dýrar.
Aður var búið að bora á Litlalandi
en sú hola misheppnaðist. Þetta
var mjög dýr hola, en orkumála-
ráöherra reyndist okkur þar vel
og ber að þakka það.”
fólks- og vörubíla
fró 1-20 tonna
MJÖG HAGSTÆTT VERD
Bilavörubúðin Fjöðrin h.f
Skeifan 2, simi 82944.
ILÆKNUM
SJ-Reykjavik Nú er lækurinn i
Nauthólsvik orðinn tandur-
hreinn og löglegur, og var
þessi mynd tekin þar fyrir
nokkrum dögum eftir að orðiö
var baðfært þar á ný. Þessum
vinsæla stað hafa verið valdar
ófagrar kveðjur að undan-
förnu svo sem Dóná og Moldá.
Einnig var hann kallaður
Volga. En nú er sem sagt búið
að „taka hann i gegn” og von-
andi gengur nú allt slétt og
fellt og er óskandi að baðgestir
njóti útiveru og heits vatns án
þess að spilling og sukk og
svall tengist þar við I umtali
eða raun. Myndina tók ljós-
myndari Timans GE.