Tíminn - 09.12.1977, Page 10

10
Föstudagur 9. desember 1977
Bændasamtökin:
Mótmæla órétt-
látri gagnrýni
á hækkun undanrennu
áþ. — SU ákvörðun sexmanna-
nefndar, að hækka verð undan-
rennu meira en annarra bú-
vara, eða um 40 krónur, hefur
sætt' nokkurri gagnrýni i fjöl-
miðlum. Til dæmis fór mikill
hluti fréttatima sjónvarps sl.
miðvikudagi að gagnrýna þessa
hækkun. Þess má hins vegar
geta að hjá flestum þjóðum er
fituskert mjólk seld á sama
verði og venjuleg nýmjólk, en
verð á rjóma og smjöri lækkað.
1 fréttabréfi frá Upplýsinga-
þjónustu landbúnaðarins er það
gagnrýnt, að með þessari verð-
hækkun sé verið að reyna að
hafa áhrif á neyzlu almennings.
Samkvæmt verðlagsgrundvelli
landbúnaðarafurða frá 7.
desember sl., er gert ráð fyrir,
að bændur fái rúmlega 111 krón-
ur fyrir hvern mjólkurlitra.
Þegar smásöluverð er ákveðið
út frá þessu grundvallarverði,
þá verður að finna rétt hlutfall
milli sölu einstakra afurða og
vinnslu- og dreifingarkostnað-
ar.
í fréttabréfinu segir orðrétt:
,,A siðastliðnum tveim árum
hefur orðið veruleg breyting á
neyzluvenjumfólks, nýmjólkur-
sala hefur minnkað, en sala á
undanrennu aukizt. Einnig
hefur sala á rjóma og smjöri
dregizt nokkuð saman. Það er
þvi augljóst, að nokkur hluti
neytenda vill siður mjólkurfitu,
en önnur næringarefni i mjdlk-
inni. Fitan i mjólk er þvi orðin
verðminni vara en áður. Það er
þvi orðið timabært að breyta
þeim verðhlutföllum, sem hafa
verið milli fitu og prótins i
mjólkinni um langan aldur.
Þetta hefur þegar verið gert
hjá flestum þjóðum, t.d. er fitu-
skert m jólk seld á sama verði og
venjuleg nýmjólk en verð á
rjóma og smjöri lækkað. Þetta
er sú stefna, sem verið er aö
taka upp hér á landi. Ef verð-
hlutföll milli mjólkurfitu og
annarra næringarefna i mjólk
héldust óbreytt þrátt fyrir sam-
drátt i neyzlu mjólkurfitu, þá
kæmi það eingöngu niður á
bændum i lækkuðu útboreunar-
verði fyrir mjólk. Fulltrúar
framleiðenda i sexmannanefnd-
inni hafa óskað eftir þvi að verð
á „léttmjólk” yrði svipað og á
nýmjólk þegar hafin verði sala
á henni. Fulltrúar neytenda i
nefndinni haia 'ekiíí viljað 'i'all-
ast á þessa beiðni framleiðenda.
Það er fyrst nú sem verðhlut-
föllum hefur verið breytt, en
það er eingöngu gert i samræmi
við þá stefnu sem nú virðist
rikja, að prótin sé verðmeira
efni i mjólkinni en fitan”.
Háskólakórinn syngnr jólasöngva
Fyrirlestrar i
listasögai
. Sænski listfræðingurinn Allan
Ellenius, prófessor i listasögu við
Uppsala-háskóla, verður gestur
Norræna hússins9.-15. desember,
og flytur tvo fyrirlestra á sænsku
um listfræðileg efni.
Sunnudaginn 11. desember kl.
16.00 segir hann frá hýbýlum
aðalsins á stórveldistimum Svi-
þjóðar. Hér er um að ræða
sænska aðalinn, sem komst til
valda i Sviþjóð i lok þrjátiu ára
striðsins. Hann komst yfir gifur-
leg auðæfi og auðkenndi hina ný-
fengnu valdastöðu með mikilli
skrautgirni i háttum og hýbýlum.
A stuttu timabili reis röð halla
umhverfis Málaren. Þau voru
rikulega skreytt, og nokkur
þeirra hafa varðveitzt óbreytt
fram á okkar dag, til dæmis Sko-
kloster. Allan Ellenius talar um
þetta gnægðar timabil i sænskri
stilsögu, og sýnir litskyggnur frá
höllunum.
Miðvikudaginn 14. desember kl.
20.30 talar Allan Ellius um
sænska málarann og myndhöggv-
arann Torsten Renqvist.einn sér-
stæðasta listamann Sviþjóðar um
þessar mundir. Torsten Renqvist
er fæddur 1924. Hann stundaði
listnám i Stokkhólmi, Kaup-
mannahöfn, og Lundúnum, og
veitti um skeið forstöðu Valands-
listaskólanum við Gautaborg.
Framan af fékkst hann einkum
við að mála og teikna, en á sið-
ustu árum hefur hann nær ein-
göngu snúið sér að höggmyndum
og annarri myndmótun. Allan
Ellenius skrifaði bók um Torsten
Renqvist sem kom út hjá Bonn-
iers 1964. Fyrirlestur sinn i Nor-
ræna húsinu nefnirhann: Torsten
Renqvist humanist och konstnár.
Alþýdumað-
urinn prent-
aður hjá POB
áþ. — Næsta tölublað Alþýðu-
mannsins á Akureyri sem kemur
út i næstu viku, verður prentað i
Prentsmiðju Odds Björnssonar á
Akureyri, en blaðið hefur verið
unnið um árabil hjá Prentsmiðju
Björns Jónssonar. POB hefur yfir
að ráða News King blaðapressu,
sem vinnur likt og vélar þær er
prenta dagblöð i Reykjavik. Blað-
ið hefur hins vegar verið prentaö i
offset hjá prentsmiðju Björns
Jónssonar.
Geir Hall-
grimsson til
Stokkhólms
Geir Hallgrimsson, forsætisráð-
herra, fór til Stokkhólms i
gærmorgun þar sem hann mun
sitja forsætisráðherrafund
Norðurlanda. Forsætisráðherra
er væntanlegur heim n.k. laugar-
dag.
Dregur úr
farsóttum
áþ.— Kvefsóttin heldur áfram
að herja á Reykvikinga, þó að-
eins hafi dregið úr henni.
Samkvæmt upplýsingum frá
skrifstofu borgarlæknis voru
114 tilfelli skráð vikuna 13.-19.
nóvember, en vikuna áður var
talan 178.
Farsóttir i Reykjavik vik-
una 13.-19 sl. mánaðar voru
sem hér segir:
Iðrakvef: 13 (14), Misling-
ar: 1 (11), Hvotsótt: 2 (0),
Kláði: 2 (4), Hálsbólga: 56
(56), Kvefsótt: 114 (178),
Lungnakvef: 7 (7), Inflúenza:
10 (11), Kveflungnabólga: 3
(3), Virus: 3 (2).
HÁSKÓLAKÓRINN heldur jóla-
tónleika i Kristskirkju, Landakoti
laugardaginn 10. des. kl. 17:00 og
einnig i Hveragerðiskirkju
sunnudaginn 11. des. kl. 17:00.
Enn á ný eru jólakort Barna-
hjálpar Sameinuðu þjóðanna
(UNICEF) komin á markaðinn
og fást i öllum helztu bóka-
verzlunum iandsins. Kortin eru
eins og jafnan áður prýdd mynd-
um eftir fræga málara.
Fyrst i stað var nafn Barna-
hjálparinnar nátengt glasi af
mjólk. Siðan hefur hjálpin verið
færð út á öll þau svið, sem eru
mikilvæg fyrir uppeldi barnsins
— heilbrigði, næring, hreint vatn;
F.I. — Reykjavikurdeild RKt
boðaði til fundar um neyðarvarn-
ir i Reykjavik laugardaginn 26.
nóv. sl. i Domus Medica. Fundar-
stjóri var Páll S. Pálsson hrl.
varaformaður Reykjavikurdeild-
ar RKÍ.
Framsögumenn á fundinum
voru Sveinbjörn Björnsson jarð-
eðlisfræðingur, sem ræddi um
ýmsar tegundir náttúruhamfara,
svo sem flóð, eldgos - og jarð-
skjálfta,. Guðjón Petersen fram-
kvæmdastjóri Almannavarna
rikisins, sem skýrði skipulag Al-
mannavarna út I æsar, Ragnheið-
ur Guðmundsdóttir læknir, for-
maður Reykjavikurdeildar RKl,
sem ræddi varnarskipulag Rauða
Flutt verða jólalög, bæði is-
lenzk og erlend, en meginviðfang-
efni tónleikanna verður ,,A Cere-
mony of Carols” eftir Benjamin
Britten og er flutningurinn til-
menntun — en margt er ennþá
ógert.
Hér á landi hefur Barnahjálpin
safnað peningum með jólakorta-
sölu en Kvenstúdentafélag Is-
lands hefur séð um. Sem dæmi
má nefna að ágóði af 10 jólakort-
um nægir til að kaupa bóluefni
gegn berklum handa 50 börnum
og 300 kort nægja til að kaupa
vatnsdælu sem tryggir hreint
vatn. Simar Kvenstúdentafélags-
ins eru 26740 og 34260.
krossins i Reykjavik á hættu-
stund, og Kristján J. Gunnarsson,
fræðslustjóri Reykjavikurborgar,
en hann ræddi um björgunarhlut-
verk skólabygginga, og nauðsyn á
tengingu disil rafstöðva i þeim.
Ólafur Mixa læknir skýrði að lok-
um frá hinu mikilvæga hlutverki,
sem Rauði kross Islands gegndi i
sambandi við Vestmannaeyja-
gosið.
Nokkrar fyrirspurnir bárust og
svör við þeim. Páll S. Pálsson
drap á þögnina, sem almennt
rikti um hættu af hernaðarað-
gerðum. Vegna pólitiskrar tauga-
bilunar mætti aldrei ræða þau
mál af skynsemi. Þó væri e.t.v.
tækifæri til þess að gera það á
einkaður minningu hans, en hann
er nýlátinn.
Britten samdi þetta tónverk,
þegar hann dvaldi i Bandarikjun-
um á árunum 1939-42 og notaði
hann ensk og latnesk miðalda-
kvæði og gömul skozk ljóð, eftir
nafngreinda sem ónafngreinda
höfunda, en efni allra kvæðanna
er tengt jólunum. Britten radd-
setti verkið upphaflega fyrir
drengjaraddir og hörpu, en siðar
gerði Julius Harrison, með sér-
stöku leyfi höfundar, raddsetn-
ingu fyrir blandaðan kór.
Benjamin Britten er sérstak-
lega þekktur fyrir óperutónsmið-
ar sinar og fyrir að tónsetja
kvæði. í þessu verki hefur hann
notað að hluta stef úr gömlum og
óvenjulegum lögum og með þvi
að nota hörpu sem undirleiks-
hljóðfæri, varðveitir hann nokkuð
af hinum upprunalega og sér-
kennilega blæ þeirra. óvenjulegt
fundinum. Hvað sem öllum her-
stöðvum liði ,,i landi” eða ,,úr
landi” þá væri viss hætta af hern-
aðaraðgerðum, svo sem loft-
mengun, ávallt fyrir hendi. Reyk-
vikingar almennt væru hræddari
við slikt en ýmsar náttúruham-
farir, þó að ekki mætti hafa hátt
um það. Hvaða ráðstafanir hafa
verið gerðar? Er ekki athugunar-
vert, sagði Páll, að i Fossvogi og
viðar, þar sem djúpir grunnar eru
undir húsum, væri sótt möl og leir
ofan úr Mosfellssveit til þess að
fylla grunnana upp i stað þess að
hafa þar undirbyggð loftvarnar-
byrgi? Hafa Almannavarnir eng-
ar áhyggjur af þvi, hve erfitt væri
á hættutimum að komast að og
frá Reykjavfk um mjóa kverk?
er að heyra verk af þessu tagi
flutt hér á landi. Kórfélagar hafa
æft það siðan i haust af áhuga og
kappi miklu, og flytja það nú með
aðstoð Moniku Abendroth hörpu-
leikara og Guðfinnu Dóru Olafs-
dóttur sópransöngkonu.
Háskólakórinn var stofnaður
'veturinn 1972-73. Siðan hefur hann
starfað reglulega og haldið
marga tónleika, bæði sjálfstæða
og á vegum tónieikanefndar Há-
skólans. Hann hefur einnig tekið
þátt i flutningi á verki með Sin-
fóniuhljómsveit íslands og söng-
sveitinni Filharmoniu. og sungið
fyrir útvarp og sjónvarp. A sfð-
astliðnu vori fór kórinn I tónleika-
ferð til Skotlands og heimsótti þar
alla helztu háskóla og söng. Var
honum vel tekið I þessari ferð.
Auk þessá hefur kórinn komið
fram við ýmis hátiðleg tækifæri á
vegum Háskólans. Stjórnandi
kórsins frá upphafi hefur verið
P.ut Magnússon.
Guðjón Petersen sagði, að þessi
mál hefðu legið i láginni siðan á
árinu 1961, er mest hætta var talin
á alheimsófriði vegna ástandsins
á Kúbu. Ahuginn sé þó fyrir
hendi. Mengað loft frá öðrum
löndum berist stundum til Is-
lands. Ræddi hann siðan athugan-
ir, sem gerðar hefðu verið siðan
vegna mögulegrar loftmengunar
í Reykjavík, ef Keflavikurflug-
velli og næsta nágrenni yrði eytt
með sprengju og geislavirkt loft
bærist með óhagstæðum vindum
yfir höfuðborgina.
Guðjón Petersen taldi, að at-
huganir hefðu sýnt, að 78% ibúa
Reykjavikur kæmust i varnar-
byrgi, ef geislavirk efni bærust til
borgarinnar.
10 slik jólakort nægja til kaupa á bóluefni gegn berklum handa 50
börnum.
Jólakort Barnahjálparinnar
Háskólakórinn viö söng i Hátiöasainum undir stjórn Rut Magnússon.
Neyðarvarnir í Reykjavík
— ræddar á fundi BKI