Tíminn - 07.12.1978, Side 3

Fimmtudagur 7. desember 1978
3
RnnHni
Stjórn Seðlabankans telur...
Æskílegt að taka
Stefnt verður
að 85% lán-
veitingum
• Svona er hugmyndin aö nýju krónunni, sem SeDla-
bankinn hefur látiö gera. Tekur hún viö af álkrónunni
dýru, sem enginn vilinýta, um önnur áramót og veröur
100-falt verömætari?
verðmætarí gjald-
miðil
SJ —Álkrónan okkar vinsæia,
sem fólk varla nennir aö
beygja sig eftir á götu, kostar
kr. 2.46 i framleiöslu. Fimm-
krónupeníngurinn kostar kr.
8.27 og tikallinn kr. 11.95.
Þessar upplýsingar fengum
viö hjá Stefáni Þórarinssyni I
Seöiabankanum, en starfs-
menn þar hafa um nokkurt
skeiö unniö aö tillögum um
endurskoöun seðlaútgáfu og
myntsláttu sem eru orönar
óhagkvæmar vegna mikilla
veröbreytinga undanfarin ár.
Þá hefur veriö kannaö hvort
timabært sé aö breytt veröi
yfir I 100 sinnum verömeiri
gjaldmiöil um leiö og nýir
seölar kæmu i umferö. Stjórn
Seölabankans hefur komist aö
þeirri niöurstööu aö æskilegt
sé taka upp breyttan gjald-
miöil hundraö sinnum verö-
meiri en þann, sem nú er hér i
gildi, og eru tillögur bankans
þess efnis nú til umfjöliunar
hjá rikisstjórninni.
Stjórn Seölabankans færir
I einkum þau rök fyrir tillögum
sinum aö vegna stööugrar
rýrnunar gjaldmiöilsins sé
nauösynlegt aö breyta seöla-
útgáfu og myntsláttu til aö
fullnægja kröfum viðskipta-
lifsins og til hagræöis viö út-
gáfuna sjálfa. Sérstaklega er
bent á þörfina fyrir verömeiri
seöla og nýrri og verðmeiri
mynt i staö minni seðlastærö-
anna, auk þess sem einnig
veröi aö minnka myntstærðir,
sem nú eru I umferð, en þær
eru alltof dýrar i framleiöslu
| miöaö viö verögildi.
Seölabankamenn telja
I einnig sllækkandi verögildi
gjaldmiöilsins sé til bess falliö
Alþingis-
menn
ræða
bjórmálið
t kvöld kl. 20.30 gengst
Félag ungra jafnaöarmanna 1
Reykjavik fyrir almennum
borgarafundi um Bjórmáliö
og veröur fundurinn haidinn
aö Hótei Borg.
Á fundinum mæta alþingis-
mennirnir Friörik Sophusson,
Vilhjálmur Hjálmarsson og
Vilmundur Gylfason og Bragi
NÍelsson.
Fundurinn er opinn öllum
im sem áhuga hafa.
Engar tillögur komnar fram um
samhliða aðgerðir i
efnahagsmálum
★ Álkrónan
kostar kr. 2,46
aö draga úr viröingu manna
fyrir verömætum og áhuga á
aö hamla gegn veröbólgu.
Þeir vilja þó taka þaö fram aö
gjaldmiðlisbreytingin sem
slikt hafi engin bein áhrif á
þróun verðbólgunnar. Seðla-
bankinn hefúr ekki lagt fram
tillögur um aðgeröir I efna-
hagsmálum samhliöa tillög-
unum um gjaldmiöilsbreyt-1
ingar.
t aprfl i vor kynnti Seðla-1
bankinn hugmyndir aö nýrri
mynt og seðlum og jafnframt
um 100 sinnum verömeiri
gjaldmiöil. Var þá bent á aö
endanleg ákvöröun um breyt-
ingar þyrfti að liggja fyrir i
haust ef þær ættu að koma til
framkvæmda um áramót 1979-
80. Siöan hefur undirbúningi
veriö haldið áfram og er nú 1
lokiö hönnun og frágangi á
nýrri mynt og seðlum og ekk-
ert aö vanbúnaöi aö ganga frá
samningum um útgáfu.
I tillögum Seölabankans er
gert ráö fyrir aö peningaskipti
hefjist um áramót 1979-80 og
veröi aö mestu lokiö 1. júli.
Beinn kostnaöur samkvæmt
núgildandi verölagi er áætlaö-
ur 380 milljónir króna, en auk
þess kemur til ýmis annar
kostnaöur. Hins vegar telja
Seölabankamenn aö margs
konar sparnaöur og hagræö-
ing verði viö gjaldmiöilsbreyt-
inguna.
Gert er ráð fyrir aö frum-
varp um breytingar á Islenska
gjaldmiölinum veröi lagt fyrir
alþingi I byrjun næsta árs. Nai
þaö fram aö ganga hefst kynn-
ingarherferö vegna þeirra um
mitt áriö, aö sögn Stefáns Þór-
arinssonar.
í framleiðslu
Kás — 1 gærkveldi efndi náms-
mannasamtök þau er aöild eiga
aö Lánasjóöi isl. námsmanna til
almenns baráttufundar i Félags-
stofnun stúdenta viö Hringbraut.
Tii fundarins var boöiö bæöi fjár-
málaráöherra, Tómasi Árnasyni,
og menntamálaráöherra, Ragn-
ari Arnalds, sem þvl miöur sá sér
ekki fært aö koma á fundinn, svo
og fuiltrúum úr fjárveitinganefnd
sameinaös Alþingis og fulltrúum
þingflokkanna.
Umræöuefniö var lánamál
námsmanna, en samkvæmt
þeirri upphæöisem nú stendur til
aö veita LÍN,i frumvarpi því til
fjárlaga,sem lagt hefur veriö
fram á Alþingi, veröur aöeins
hægt aö véita umsækjándum lán
sem nemur 70% fjárþörf þeirra,
en ekki 85% eins og hingaö til hef-
ur tiökast.
Bolli Héöinsson, formaöur
Stúdentaráös HI, talaöi m.a. fyrir
hönd nemenda, og sagöi aö eins
og dæmiöstæöi nú, vantaöi tæpar
700 milljónir i lánasjóðinn, til aö
hægt væri aö veita námsmönnum
85% lán. Ef taka ætti tillit til
barna, vantaöi 200 millj. kr. þar
til viöbótar.
I ræöu Tómasar Arnasonar,
fjármálaráðherra, kom fram, aö
rikisstjórnin stefndi alfariö aö þvi
aö lánasjóöurinn gæti veitt 85%
lán til námsmanna eins og
hingaö til. Námsmenn þyrftu þvi
ekki aö ótíast neitt I þvi efni. Hitt
væri aftur á móti ekkert laun-
ungarmál, aö f járhagsstaöa
rikisins væri meö þeim hætti, aö
hann sæi ekki hv ar h æg t myndi aö
fá þaö fé sem upp á skorti. Llkast
til myndi þaö bætast viö lán rikis-
sjóös I Seölabanka.
Tómas sagöi, að koma yröi i
veg fyrir þaö, aö þeir sem ekki
þyrftu láns meö, tækju þau.
Sagöist hann vita þess dæmi, aö I
mörgum tilfellum þá væri náms-
lánunum variö til annarra út-
gjalda, en sem beint gætu falliö
undir námskostnaö. Aörir ættu
ekki aö fá lán, nema þeir sem
þyrftu þess meö.
1 lok ræöu sinnar minntist Tóm-.
as á málefni Félagsstofnunar
stúdenta. Sagöi hann aö málefni
hennar þyrfti aö taka til gagnger-
ar endurskoöunar.oghann heföi 1
hyggju aö stofna nefnd i samráöi
viö menntamálaráöherra, sem
heföi þannstarfa meöhöndum.aö
koma meö tillögur um breytta
skipan á fjármálum stofnunar-
innar. Sér fyndist eölilegt aö
komið yröi á ákveönri
verkaskiptingu milli rikis og
Félagsstofnunar, t.d. þannig
aö rikiö greiddi launakostnaö
Framhald á bls. 17.
Félagsstofnun stúdenta.. Skuldar 58 millj » jónir
| Lokaö fyrir rafmagniö vegna skulda
SJ — 1 gær snæddu háskóla-
stúdentar kaldan mat 1 kaldri
matstofu Félagsstofnunar
stúdenta viö kertaljós, en um
morguninn haföi Rafmagnsveita
Reykjavlkur lokaö fyrlr straum-
inn til stofnunarinnar vegna
10.707.864 kr. skuidar fyrir raf-
orku á árinu 1978. 1 dag veröur
engan mat aö hafa I matsölunni,
eöa ekki var búist viö þvf siðla i
gær. Félagsstofnunin skuldar
ekki aöeins rafmagn vegna mat-
stofu og félagsstofnunarhússins
heldur einnig vegna stúdenta-
garöanna þriggja. Skúli Thorodd-
sen framkvæmdastjóri Félags-
stofnunar sagöi aö orsökin fyrir
þvi aö stofnunin væri komin I
greiösluþrot væri sú aö hún heföi
veriö I fjársvelti undanfarin ár og
aöeins heföi veriö hægt aö greiöa
nauösyniegustu skuldir vegna aö-
drátta til mötuneytisins og bráö-
nauösynlegt viöhald. Stofnunina
vantar 58 milljónir króna til aö
reksturinn standi undir sér fram
aö áramótum og hefur beöiö um
25 milljóna aukafjárveitingu.
Að sögn Skúla Thoroddsen er
meðlögum frá 1%8 gert ráö fyrir
þvi aö Félagsstofnun stúdenta
hafi ákveönar tekjur af innrit-
unargjöldum stúdenta og
framlagi úr rikissjóöi. Þá var
gert ráö fyrir þvi aö þaö framlag
færihækkandi á næstu árum. Sú
hefur þó ekki oröiö raunin. Ariö
1970 var framlag hvers stúdents
til Félagsstofnunar kr. 437 en
framlag rikisins á móti kr. 3.794,
eöa fært til verölags 1969 kr. 383 á
móti kr. 3.328. A þessu ári, 1978
var firamlag hvers stúdents kr.
5.700, en rikisins kr. 5.000, eöa
samkvæmt verölagi 1969 kr. 588 á
móti kr. 516.
Ariö 1970 var fjárveiting rikis-
ins til Félagsstofnunar 70% af þvi
sem stofnunin taldi sig þurfa og
hefur aldrei veriö hærri tiltölu-
lega. Siöustu þrjú árin hefur hún
\þe
Mjög er nú sorfiö aö Félagsstofnun stúdenta. Hér snæöa gestir mötuneytisins viö kertaljós I gær.
veriö tæplega 30% af þvl sem
fariö hefur veriö fram á. — I slö-
ustu fjárlagabeiöni bentum viö á
aöviöþyrftum 63milljónir króna,
sagöi Skúli Thoroddsen, en sam-
kvæmt fjárlagafrumvarpinu nú
er gert ráö fyrir þvi aö Félags-
stofnun stúdenta fái 19 milljónir
kr., svo sama stefna viröist vera
rikjandi.
Þann 13. nóvember sl. fór
Félagsstofnun fram á 25 milljón
króna aukafjárveitingu. Þá námu
gjaldfallnar ógreiddar skuldir og
fyrirsjáanleg útgjöld til áramóta
72 milljónum króna, en tekjur til
áramóta voru áætlaöar 14
milljónir.
Þaö hefur veriö stefna stjórnar
Félagsstofnunar aö veitingar I
matsölu stúdenta væru á
sanngjörnu veröi. Stendur mat-
stofan undir sér þá mánuöi sem
hún er fullnýtt. Auk matsölunn-
ar, rekur Félagsstofnun Bóksölu
stúdenta, Háskóláfjölritun,
stúdentagaröana og á auk þess
húsnæöi fyrir barnaheimili og
annast viöhald á þvl, en Reykja-
vikurborg sér um reksturinn.
I gærkvöldi var fundur á vegum
stúdentaráös Háskólans um lána-
mál stúdenta og var Tómas Arna-
son fjármálaráöherra væntahleg-
ur á fundinn. Stóö til aö hann yröi
haldinn viö kertaljós I Félags-
stofnuninni.
Gerter ráöfyrir aö rikisstjórn-
infjallium mál Félagsstofnunar 1
dag.
— Þaö er ekki þetta einstaka
vandamál sem þarf aö leysa,
heldur skera úr um hver veröur
framtiö Félagsstofnunar
stúdenta, sagöi Skúli Thoroddsen
framkvæmdastjóri.
Tímanum tókst ekki aö ná tali
af fjármálaráöherra vegna þessa
máls i gær.
Síöla i gær eftir lokun skrifstofu
Félagsstofnunar stúdenta var
rafmagni aftur hleypt á húsiö, en
ekki fengust upplýsingar um
hvers vegna eöa hvort þaö yröi til
frambúöar.