Fréttablaðið - 06.09.2006, Síða 14

14 6. september 2006 MIÐVIKUDAGUR
FIÐRILDI Þó að farið sé að hausta hér
eru fiðrildin í Texas enn í fullu fjöri.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP
STJÓRNMÁL Reglur um upplýsinga-
skyldu ráðherra gagnvart Alþingi
og hvernig bregðast skuli við broti
á þeim eru afar óskýrar. Bryndís
Hlöðversdóttir, forseti lagadeild-
ar Háskólans á Bifröst, telur að
nauðsynlegt sé að skýra þessar
reglur og slípa þær til.
Í stjórnarskránni er ákvæði um
að Alþingi geti kosið nefnd þing-
manna til að rannsaka einstök mál
en þetta ákvæði hefur ekki verið
virkt þar sem þingmenn hafa ekki
þótt bestu rannsóknarmennirnir.
Rannsóknarnefnd af þessu tagi
hefur aðeins einu sinni verið skip-
uð. Það var gert árið 1955 til að
rannsaka okur og þótti ekki virka
vel.
„Þó að upplýsingaskyldan sé
klárlega til staðar eru úrræði
þingmanna fá ef á reynir og þeir
telja að ráðherra hafi leynt þingið
einhverju,“ segir Bryndís. „Það
hafa komið upp nokkur dæmi í
seinni tíð þar sem erfitt hefur
verið að festa hönd á það hvenær
skyldan sé til og hvenær ekki.
Þessi dæmi hafa leitt í ljós að regl-
urnar eru óskýrar.“
„Þarna erum við enn einu sinni
að reka okkur á það að tækin sem
þingið hefur til að láta reyna á það
hvort ráðherra hafi borið upplýs-
ingaskyldu eru ófullkomin. Bryn-
dís telur alvarlegt að ekkert hafi
verið gert til að bæta úr þannig að
þingið hafi „einhver raunveruleg
tæki önnur en pólitískan þrýsting
ef það telur að ráðherra hafi brot-
ið upplýsingaskyldu sína,“ segir
hún.
Nokkur mál hafa komið upp
þar sem þingmenn hafa talið að
ráðherra hafi brotið upplýsinga-
skyldu sína.
Sem dæmi má nefna ágreining
sem snertir sölu á Símanum fyrir
nokkrum árum. Ríkið hafði gert
samning við ráðgjafarfyrirtæki
og hvíldi viðskiptaleynd yfir
reikningum þess. Minnihluti fjár-
laganefndar krafðist þess að fá að
sjá reikningana en ríkisstjórnin
neitaði beiðninni.
Annað dæmi tengist deilu sem
kom upp þegar landbúnaðarráð-
herra neitaði að upplýsa um jarða-
sölur og bar fyrir sig persónu-
vernd gagnvart kaupendunum.
Umræður urðu um þetta í þinginu
og var ráðherrann knúinn að veita
þessar upplýsingar. Þriðja málið
kom svo upp í tengslum við fjár-
veitingarbeiðni til lögreglunnar.
Gögn um fjárþörf lögreglunnar
höfðu verið send til fjárlaganefnd-
ar og snerist deilan um það hvort
Alþingi ætti rétt á að sjá fjárlaga-
beiðnina eða ekki. Stjórnarand-
staðan vildi fá að sjá hvort ríkis-
stjórnin hefði orðið við beiðni
lögreglunnar eða skorið hana
niður. Ekki var orðið við þessu.
Víðast erlendis eru rannsóknar-
nefndir settar á laggirnar til að
kanna málið og fara faglega ofan í
kjölinn á því hvort upplýsinga-
skylda ráðherra hefði verið brotin
eða ekki. Í Danmörku er til dæmis
kveðið á um það hvernig rann-
sóknarnefndir séu skipaðar. Þar
er sagt berum orðum að það sé
refsivert ef ráðherra gefi villandi
upplýsingar eða haldi upplýsing-
um leyndum. Í Noregi getur það
varðað refsiábyrgð að gefa rangar
upplýsingar eða láta hjá líða að
gefa upplýsingar.
ghs@frettabladid.is
BRYNDÍS
HLÖÐVERSDÓTTIR
Reglur um
upplýsingaskyldu
ráðherra gagnvart
Alþingi eru afar
óskýrar. Bryndís
Hlöðversdóttir,
forseti lagadeildar
Viðskiptaháskól-
ans á Bifröst, telur
að nauðsynlegt sé að slípa þessar
reglur til.
Upplýsingaskyldan
þyrfti að vera skýrari
Óskýrt er hvernig bregðast á við broti ráðherra á upplýsingaskyldu gagnvart Al-
þingi. Forseti lagadeildar Háskólans á Bifröst telur að skýra þurfi reglurnar. Víða
erlendis eru rannsóknarnefndir skipaðar en það þykir ekki virka vel hérlendis.
ÚR ÞINGSAL Frá vinstri: Guðjón Arnar Kristjánsson, Frjálslynda flokknum, Björgvin Guðmundsson og Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
Samfylkingu, Þórarinn E. Sveinsson Framsóknarflokki og Lúðvík Bergvinsson Samfylkingu.
Þó að upplýsingaskyldan
sé klárlega til staðar eru
úrræði þingmanna fá...
BRYNDÍS HLÖÐVERSDÓTTIR
FORSETI LAGADEILDAR HÁSKÓLANS Á
BIFRÖST
SVEITARFÉLÖG Samband íslenskra sveitarfélaga
hefur opnað skrifstofu í Brussel og er hlut-
verk hennar að gæta hagsmuna íslenskra
sveitarfélaga gagnvart Evrópusambandinu
og EES-samstarfinu. Jöfnunarsjóður sveitar-
félaga mun leggja tíu milljónir króna til verk-
efnisins árlega en þetta er tilraunaverkefni
til þriggja ára og er áætlaður heildarkostnað-
ur 30 milljónir króna. Starfsmaður skrifstof-
unnar er Anna Margrét Guðjónsdóttir.
Anna Guðrún Björnsdóttir, sviðsstjóri þró-
unar- og alþjóðasviðs Sambands íslenskra
sveitarfélaga, segir litið svo á að opnun skrif-
stofunnar sé árangursrík aðferð til að koma
sjónarmiðum íslenskra sveitarfélaga á fram-
færi og byggja upp tengsl til að nýta í hags-
munabaráttu þeirra.
„Íslenska sambandið er meðal síðustu
sveitarfélagasambanda í Evrópu til að opna
skrifstofu í Brussel en flest þeirra hafa rekið
skrifstofu þar um árabil.“
Anna Guðrún segir að með opnun skrif-
stofunnar verði auðveldara að fylgjast með
og hafa áhrif á mál sem sveitafélögin eru með
á sínum snærum. „Þetta auðveldar okkur
einnig að fylgjast með nýmælum og gefur
aukið tækifæri til þátttöku í samstarfsverk-
efnum úti.“
Árni Þór Sigurðsson, borgarfulltrúi Vinstri
- grænna, var starfsmaður Sambands
íslenskra sveitarfélaga um tíma með starfs-
aðstöðu í íslenska sendiráðinu. - hs
Samband íslenskra sveitarfélaga hefur opnað skrifstofu í Brussel sem á að gæta hagsmuna sveitarfélaga:
Brussel-skrifstofa kostar 30 milljónir
HORFT YFIR VALDAMIÐSTÖÐ ESB Í Brussel eru fjöl-
margar alþjóðastofnanir. Á myndinni, sem tekin er í
skrifstofu íslenska sendiherrans, sjást höfuðstöðvar
ráðherraráðs Evrópusambandsins. FRÉTTABLAÐIÐ/AUÐUNN