Tíminn - 18.02.1979, Page 11

Sunnudagur 18. febrúar 1979

þeir sem aö framan eru nefndir
látiö þau frá sér fara, heföu þau
ef til vill veriö talin jaöra viö of-
lof og skrum. Hóf er best i
hverjum hlut. —
En ef þessir dómar hinna
læröustu manna nálgast i veru-
legum atriöum sannleikann, eöa
eru hann allur, eru þessar
gömlu sögur þá ekki einungis
eitt af undrum Islands, heldur
eitt af mestu undrum veraldar.
En þaö er annaö sem gerir
þessa bók verulega merkilega
og eigulega. Máliö á henni er
óvenjulega tilgerðarlaust og
fallegt, og fellur dæmalaust vel
aö efninu. Þaö er eins og best
gerist á Þjóösögum Jóns Arna-
sonar og er þá mikiö sagt.
Kjartan bóndi hlýtur að hafa
þaullesið þær, og kann senni-
lega mikið af þeim utan bókar.
Sú þekking hefur komið honum i
góöar þarfir viö ritstörfin. Mér
komu oft I hug meðan ég las
bókina hin fornu sannindi: —
Ofter þaö i koti karls sem kóngs
er ekki i ranni.
Bókin er snyrtilega gefin út,
eins og aörar bækur sem Iöunn
lætur frá sér fara.
Heyrt og munaö var næsta
bók sem ég las, eftir Guðmund
Eyjólfsson, mann af þvi lands-
horni sem ég hef aldrei fótum á
stigið. En gaman þótti mér aö
bókinni eigi aö siöur, og klár
hefur höfundurinn veriö i koll-
sinni, og lætur hvern hafa sitt.
Þó minnist ég ekki, aö þar séu
niörandi ummæli um nokkurn
mann. Samt þarf enginn aö
velta þvi lengi fyrir sér, hvar
hann hefur veriö i pólitikinni.
Bestur þykir mér fyrri hluti
bókarinnar. Er þaö i samræmi
viö aörar sjálfsævisögur sem ég
hef lesið. Mönnum sem komnir
eru á efri ár, lætur betur aö
segja frá þeim viöburöum æv-
innar sem komnir eru i nokkurn
fjarska. Telja sig þá liklega ekki
jafn bundna af viðhorfum lið-
andi stundar, og fara þvi frjáls-
legar meö efniö. —
Og óþarflega magur þykir
mér kaflinn um veru hans I
Stykkishólmi nær bókarlokum.
Þar er litiö annaö aö finna, en
nafn á einu togaraskrifli,
nokkrar nafnarunur og löngu úr
sér gengna alkunna brandara.
Sérstæðasta manngeröin i
þeim hópi sem Þorleifur nafn-
greinir, er eflaust Arni Helga-
son póstmeistari. Austfiröingur
aö ætt og uppruna, en löngu orö-
inn góöur Breiöfiröingur. Og
mikiö setti Stykkishólmur ofan
ef Arni hyrfi þaðan.
Brandararnir a.m.k. sumir,
hafa verið betur sagðir áöur,
enda hafa þá ekki allir eins, eins
og gengur. Og mikill vandi mun
vera að bregöa þeim svo á loft i
prentuöu máli, aö þeir njóti sin
vel. Brandarinn og lausavisan
Húsmóðír sýnír á
Akureyri
HS — Iðunn Ágústsdóttir/ 16. febrúar/ sína fyrstu og pennateikningar. Sýn-
húsmóðir á Akureyri# einkasýningu á 75 mynd- ingu þessa, sem er að Há-
opnaði föstudagskvöldið um, sem eru oastelmvndir, hól á Akureyri, opnar hún á
afmælisdegi móður sinnar
Elísabetar Geirmunds-
dóttur sem var velþekkt
listakona á Akureyri.
Myndefni Iöunnar er í höfuö-
dráttum landslag, trú, og tákn-
rænar myndir, en þaö siöasttalda
er mjög sérstætt og eftirminni-
legt. Eins og áður segir þá er
þetta fyrsta einkasýning Iöunnar
en hún hefur áöur tekiö þátt I
einni samsýningu, og er þess vert
aö hvetja Akureyringa til þess aö
sjá þess sýningu, þvi eins og einn
velþekktur listmálari á Akureyri
lét sér um munn fara: „Þetta er
óvenju góö byrjunarsýning.”
Um helgar er sýningin opin frá
kl. 15-22.00, virka daga frá kl. 20-
22.00, og hún stendur til 25. febrú-
ar
Iöunn viö eina mynd sinna. Mynd Hjáimar Jóhannesson.
Meö bók I hljóölátu horni.
inum fram á efri ár. — Og nú
langar mig meira en áöur til aö
sjá þær slóöir sem Guömundur
Eyjólfsson fetaöi i lifinu.
Ef einhvern tima veröur rituö
samfelld atvinnusaga þjóöar-
innar frá landnámsöld til vorra
daga, má sækja feiknamikinn
og traustan fróöleik I minninga-
bækur áþekkar þeim sem Guö-
mundur Eyjólfsson og hans
likar hafa eftir sig látiö. 1 þeim
felst gildur þáttur hinnar al-
mennu raunsönnu sögu, og þær
spegla betur en flest annað þann
aöbúnaö og kjör sem allur þorri
fólksátti viöaö búa. Aö atvinnu-
málunum ætti einhver hinna
mörgu sagnfræöinga okkar aö
snúa sér af alvöru I staö þess aö
skrifa hnausþykka doröranta
um einstaka menn, sem fæstir
endast til að lesa. —
Einar Bragi hefur búiö bókina
undir prentun, af smekkvisi
sem vænta mátti, og Eysteinn
Jónsson fyrrum ráöherra gefið
henni góö meömæli. — Einar
Bragi hefur áöur skrifaö a.m.k.
þrjár bækur um þjóöleg fræöi og
nefnt, ,,Þá var öldin önnur”.
Þaö starf virðist láta honum vel,
og sist mun hann skorta verk-
efni á þvi sviði. Geröi minna til
þótt hann slakaöi eitthvaö á
skáldskapnum.
Ævisaga Skálateigsstráksins
— Þorleifs Jónssonar — er frá-
bærlega skemmtileg i meöferö
Jóhannesar Helga rithöfundar.
Þaö leiöist engum meöan hann
les hana.
Þorleifur er léttur I máli og
hefur bersýnilega gaman af aö
segja frá viöburöarrfkri ævi
eru skyld. Tjáningarform aö-
eins fáum hent og verður ekki
lært. Nýtur sln aöeins á liöandi
stund, likt og brugöiö sé upp eld-
spýtu I myrkri. Hún lýsir
skamma stund og kemur oftast
að tilætluöum notum. Svo er
hennar dýrö úti I flestum til-
fellum.
Minnisstæðust af þeim
gamansögum sem þarna eru
sagöar, hygg ég veröi oröaskipti
þeirra öölingsmannanna og
ræðuskörunganna, Bjarna ráö-
herra Benediktssonar og séra
Sigurðar prófasts Lárussonar I
Stykkishólmi, viö skilaréttina á
Skildi I Helgafellssveit. —
Jóhannes Helgi er auösjáan-
lega vanur aö taka menn tali og
á lipran penna. Nú er aö vita
hversu heppinn hann verður
meö næsta viömælanda. Hann
mun ekki skorta lesendur.
Vonarlander merkileg sjálfs-
ævisaga sérstæös hæfileika-
manns, sem ólániö elti svo á
röndum aö mun minna varö úr
honum en efni stóðu til. Allt
bregst honum: — Landiö, tiöar-
fariö, mennirnir sem hann
treysti best, vonin um aö
komast alfarinn burt úr landinu
svikurhann lika, allt nema kon-
an og börnin, en um þau veit
maður þvi miöur ekkert. Loks
bjargar þó konan öllu á land
sem vitaö er um bónda hennar,
þegar hann er dáinn úr tauga-
veiki, aöeins 36 ára gamall áriö
1866. Bóndinn á Laxamýri hefur
þá skotiö skjólshúsi yfir fjöl-
skylduna vetrarlangt, meðan
hún biður eftir fari til fyrir-
heitna landsins — Brasiliu.
Japcmsk
fslenzkí vörubíllinn
HINOIH 410
Eigum fljótlega til afgreiösju Hino KM 410
vörubifreiöar frá samsetningarverkstæöi okkar.
Hino KM 410 er 8400 aö heildarþunga.
Besta veröiö og bestu kjörin,
semjiö strax til aö tryggja sem hagstæöast verö.
Hafiö samband viö sölumenn okkar
sem veita fúslega allar nánari upplýsingar.
Hino Þýðir afl og öryggi.
BÍLABORG HF.
Smiöshöföa 23, Símar: 81264 — 81299.
1