Tíminn - 11.03.1979, Blaðsíða 32

Tíminn - 11.03.1979, Blaðsíða 32
Sýrð eik er sígild eign ftQðCiii ITRÉSMIDJAN MEIDUR SÍÐUMÚLA 30 - SÍMl: 86822 ________________________ WfSSÚWA Sunnudagur 11. mars 1979 — 59. tölublað —63. árg. Gagnkvæmt tryggingaféíag sími 29800, (5 íínur) Verzlið í sérverzlun með litasjónvörp og hljómtæki Myndir frá Júpíter auka þekkingu á veðurfari á jörðu Bandariski rannsóknarhnötturinn Voyager I fór á mánudaginn var i 280.000 km fjarlægð frá Júpiter og myndir þær sem sendar voru til jarðarinnar eru einstæðar i sinni röð og veita meiri upplýsingar um þennan risahnött sólkerfis okkar en áður hafa fengist.Voyager fer einnig nálægt stærstu tunglum Júpiters. „Skýjafar’* á Júpiter á mynd sem Voyager I tók úr rúmlega fjögurra milljón kllómetra fjarlægö. Io er eitt af fjórum hinna stóru tungia Júpiters. A myndinni sjást greinilega glgar. Vísindamenn i Bandarlkjunum sem fylgjast meö upplýsingunum frá Voyager I segja aö hingaö til hafi sjónvarpsmyndirnar sýnt fyrirbæri sem minni á skýjafar yfir jöröu. Reikna þeir meö aö þærskýriýmislegtum hreyfingar i andrúmsloftinu. Júpiter er aö mestu úr vatns- efni. bar er enginn fastur jarö- vegur, heldur mismunandi þétt gas, sumt fljótandi, annaö i föstu formi. Júpiter sýnist vera girtur loftkenndum gastegundum, ein- hvers konar „andrúmslofti”, sem þyrlast um þennan risahnött meöal reikistjarnanna I sólkerfi okkar. Gas þetta er á stööugri hreyfingu, þaö stigur upp og niöur og skiptir um lit. Júpiter snýst Bóndinn (örn Guömundsson) kona hans (Helga Bernhard) og Tófan (Asdis Magnúsdóttir) Tófuskinnið túlkað í dansi Ein snjallasta smásaga Guðmundar G. Hagalins heitir Tófuskinnið. Sagan er gerð af mikilli iþrótt og segir frá viðkvæmum og Finnski balletmeistarinn Marjo Kuusela hefur nú samiö ballet eftir sögu Hagalins. Islenski dansflokkurinn frumsýndi hann á fimmtudagskvöldiö í hrlö og roki. Næsta sýning er á þriöjudag kl. 21 og er ekki ætlunin aö hafa fleiri sýningar á ballettinum. mannlegum hlutum. Aöalhlutverkin eru dönsuö af Erni Guömundssyni sem fer meö hlutverk bóndans, Ingibjörg Pálsdóttir og Helga Bernhard skiptast á um aö dansa hlutverk Gróu eiginkonu hans og Ásdls Magnúsdóttir dansar tófuna. mjög hratt um öxul sinn, — hann fer einn snúning um sjálfan sig á 9 klukkustundum, 55 mínútum og 30sekúndum. Þetta veldur þvl, aö „andrúmsloftiö” hreyfist I „austur” og „vestur”. Stóri rauði bletturinn er eitt af þvi sem menn hafa séö á Júpiter frá þvl, aö fariö var aö beina sjón- aukum aö honum. Sumt af þvl, sem einkennir þessi fyrirbæri minnir á áhrif hæða og lægöa, flóös og fjöru og hafstrauma á jöröu niöri. Visindamenn telja aö margt af þvi, sem I ljós kemur á Júpiter, muni koma aö haldi þeg- ar skýra þarf fyrirbæri á jörðu, t.d. hreyfingar á „andrúmslofti” og áhrif flóös og fjöru á hreyfing- ar loftmassa. Voyager I hefur tekiö myndir af tunglum Júpiters og fer allnærri hinum stærri þeirra, Galilei- tunglunum svonefndu. Þau sá Galilei I sjónpipu sinni fyrstur manna. Þau eru fjögur og heita Io, Evrópa, Ganymedes og Callisto. Þau sjást I venjulegum kiki á björtum vetrarnóttum. Tungl Júpiters eru ekki ólik okkar eigin tungli, þar er jarðvegur, eldgigar og sums staðar eru merki þess, aö salt hafi myndast þar i stórum stil þegar vatn gufaöi upp. 4700 ára skip er ófúið með öllu Elsta skip sem fundist hefur er ferja sú sem ætlað var að flytja Keops faraó i Egyptalandi til dauðsrflcisins. Skip þetta fannst fyrir nær þremur áratugum i sandhaugi við stærsta pýramidann í Giza. Ofan á skipinu var heilmikið af kalksteini og viðarkolamylsnu. Keops-skipiö eftir aö þaö var sett saman Augsýnilega hefur skipinu verið þarna fyrirkomið til þess að faraó gæti siglt til hinna dauðu. Fyrir nokkrum árum var lokið við að grafa skipið upp og setja það saman. Viðirnir voru algerlega ófúnir, enda hafa þeir verið varðir vel af sandi og kalksteini. Auk þess er loftslag þarna mjög þurrt, og enginn raki hefur komist að tréverk- inu. Keops lést fyrir rúm- lega 4700 árum. Skipið hafði aldrei verið sett saman. Viðimir lágu staflaðir upp og var einfalt verk að festa fullunnin borðin saman. Nú stendur skipið eins og þvi var ætlað að vera i upphafi. Þetta er ekki neitt smáskip. Það er 42 metrar á lengd og mesta breidd er 5,66 m. Það mundi rista hálfan ann- an metra. Þetta merkilega skip sýnir að Egyptar til forna voru ekki lakari bátasmiðir en húsa- gerðarmeistarar.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.