Fréttablaðið - 25.01.2007, Qupperneq 88

Fyrir nokkrum árum tók ég þátt í afar sérkennilegri smökkun. Prófaðar
voru rétt um tíu áfengar gosblöndur og var markmiðið ekki einungis að
sannreyna gæði drykkjanna heldur ekki síður að skeggræða hvaða áhrif
þessir drykkir myndu hafa á neyslumenninguna. Þetta var á þeim árum
sem sala á áfengum gosblöndum margfaldaðist á ári hverju og ekkert
virtist stöðva framrás þeirra. Þeir sem tóku þátt í smökkuninni voru
flestir komnir yfir þann aldur sem drykkirnir eru miðaðir að (lesist:
voru ekki í markhópnum) en engu að síður kom það mér á óvart hversu
eindregin niðurstaðan var; fólk skildi hreinlega ekki hvernig sumt af
þessu dóti seldist því annan eins hroða höfðu menn vart smakkað. Nú
virðist sala gosblandanna hafa náð toppnum og neysla eykst sáralítið
milli ára. Ekki græt ég þá þróun því mér hefur alltaf verið fremur illa
við þessa drykki sem mér hefur virst vera framleiddir í þeim eina
tilgangi að koma áfengi ofan í þá sem annars geta vart komið því niður,
oftast sökum aldurs og þroskaleysis bragðlauka.
Við undirbúning greinar um hitaeiningafjölda í áfengum drykkjum
hugsaði ég með mér að nú væri lag að benda fólki á óhollustuna í
bölvuðum gosblöndunum! En sú Þórðargleði varði skammt því það kom
mér á óvart að þótt vissulega séu engir hollustudrykkir þarna á ferðinni
þá eru hitaeiningarnar ekki nema svona áttatíu prósentum fleiri en í
sambærilegu magni af bjór! Hélt það væri margfalt en það er víst notað
talsvert af gervisætuefnum í blöndurnar ...
Á netinu má finna ýmsar síður þar sem hitaeiningafjöldi áfengra
drykkja er tiltekinn. Áfengir drykkir eru misjafnlega hitaeiningaríkir en
þó sýnist mér að munurinn á milli einstakra vörumerkja í viðkomandi
flokkum sé hverfandi. Fyrir fólk í megrun er það Bjarmalandsför að
hefja leit að diet léttvíni eða vodka light, slíka drykki er ekki að finna.
Veldur því sú einfalda staðreynd að jafnan koma yfir níutíu prósent af
hitaeiningum í áfengum drykkjum úr alkóhólinu sem þeir innihalda. Og
hingað til hefur engum tekist að búa til hitaeiningasnautt alkóhól. Önnur
hitaeiningarík efni í áfengum drykkjum eru þrúgusafinn í vínum og
kornmjöðurinn í bjórum. Léttvín inniheldur afgangssykur sem ekki
breytist í alkóhól við gerjun og nemur hann frá tveimur til þremur
grömmum í þurrum vínum og upp í tíu til tuttugu grömm í til dæmis
sætum þýskum hvítvínum. Þau innihalda hins vegar mun minna alkóhól
en flest hvítvín og er því heildarhitaeiningafjöldinn
svipaður eða minni jafnvel. Hefðbundin sætvín
(desertvín) sem eru í senn sæt og með hátt hlutfall
af alkóhóli innihalda hins vegar mun fleiri hitaein-
ingar.
Meiri munur er á bjórnum. Venjuleg bjórflaska
inniheldur álíka margar hitaeiningar og vínglas.
Svokallaðir „light“ bjórar innihalda um þriðjungi
færri hitaeiningar og alkóhóllágur bjór allt að
helmingi færri.
Hitaeiningar í áfengum drykkjum
Fíkjur geta verið ráðgátur fyrir
leikmenn. Rúnar Gíslason hjá
Kokkunum veisluþjónustu þekkir
þó leyndardóminn og gaf Frétta-
blaðinu góð ráð um notkun ávaxt-
anna. „Fíkjur eru í raun og veru
ekki líkar neinum öðrum ávöxt-
um,“ segir Rúnar, sem borðar þær
eins og epli. „Það þarf ekkert að
fletta hýðinu af, bara bíta í.“
Rúnar segir fíkjur vera
afar vinsælan fylgifisk
villibráðar. „Þá gerir
maður oft marmel-
aði eða sultu úr
þeim. Fíkjurn-
ar eru skorn-
ar í grófa
ten-
inga,
sett-
ar í
pott með sykri og kannski einum
dropa af ediki. Svo er þetta soðið
niður, bara ekki of lengi,“ segir
hann.
Einnig má búa til afspyrnugóða
eftirrétti úr ávöxtunum. „Það er
hrikalega gott að gera karamellu á
pönnu, skera fíkjurnar í báta,
skella út í og bera fram með ís,“
segir Rúnar. „Svo má líka baka
þær. Þá sker maður smá stykki
ofan af, gerir kross í með hnífnum
og þrýstir kjötinu aðeins upp, eins
og maður gerir með bakaða kart-
öflu. Svo er brúnum hrásykri stráð
í sárið og fíkjurnar bakaðar í
ofni.“
Fíkjur geta þó verið mjög mis-
jafnlega þroskaðar, að sögn Rún-
ars. „Sumar eru grænleitar, en
þær eru bestar svona bláleitar að
utan,” segir Rúnar.
Með fíkjur í fyrirrúmi
Athugaðu...
...að það eru ýmis
ráð til hafir þú
saltað matinn of
mikið. Prófaðu
að setja hráa af-
hýdda kartöflu út
í réttinn. Hún ætti
að draga í sig saltið
á meðan rétturinn
eldast.
Lét ekki glepjast af lifur í dulbúningi
Birta Ósk Gunnarsdóttir
er önnum kafin kona. Hún
hefur þó afskaplega gaman
af að halda matarboð þegar
tími vinnst til.
„Ég vinn hjá 3 Sagas entertain-
ment, og er framkvæmdastjóri
Footloose núna. Ég er líka í skóla
að læra markaðsfræði og alþjóð-
viðskipti, og svo er ég nuddari. Ég
sinni því svona stundum um helg-
ar,“ sagði Birta. Það er því varla að
furða að hún kunni að meta auð-
velda og fljótlega rétti. „Mér finnst
voða gott að fá mér salat með
kjúklingi eða eitthvað svoleiðis
þegar ég er ein,“ sagði Birta. „Hins
vegar hef ég mjög gaman af að
halda matarboð,“ bætti hún við.
Birta er hrifin af fiski, og þá
sérstaklega lúðu. „Af þessum
venjulegu fisktegundum finnst
mér lúðan langbest, en svo finnst
mér humar líka góður,“ sagði hún.
Hún segist á stundum reyna til-
raunastarfsemi í eldhúsinu, og til
dæmis læddust bananarnir fyrir
slysni í uppskriftina sem hún deil-
ir hér með lesendum.
„Ég borða banana nú ekki hráa,
mér finnst þér ekki góðir. En ein-
hvern tíma átti ég til banana og
var að malla þennan fiskrétt. Það
kemur svo gott sætt bragð af þeim
sem blandast svona við þetta
sterka,“ sagði Birta.
Hvað grænmetið í uppskriftinn
varðar segist hún yfirleitt grípa
það sem til er í ísskápnum. Eins er
það smekksatriði hve lengi réttur-
inn fær að standa í ofninum. „Lúðu
þarf bara rétt aðeins að steikja og
hún er fljót að eldast inni í ofnin-
um. Maður fylgist bara með ostin-
um, hann á náttúrulega ekki að
vera brenndur. Í rauninni er allt í
fatinu tilbúið, þetta blandast bara
saman í ofninum,“ sagði Birta.
Réttinn má bera fram með sal-
ati og brauði, en Birta segir hann
þó það matarmikinn að því megi
vel sleppa.
Sjóðið hrísgrjónin og setjið í
eldfast mót, skerið lúðuna í bita og
veltið upp úr hveiti með sítrónu-
pipar, salti og pipar. Steikið paprik-
una, hvítlaukinn og laukinn á pönnu
og snöggsteikið lúðuna rétt aðeins.
Setjið lúðubitana yfir hrísgrjónin.
Setjið smá rjómaost, hreinan
eða með kryddblöndu, á pönnuna
svo úr verði smá sósa og hellið
síðan yfir fiskinn og grjónin.
Skerið bananann í þunnar sneið-
ar, raðið yfir allt saman og síðast
en ekki síst, stráið rifnum osti yfir.
Bakið í ofni þar til osturinn er bráð-
inn.
F
í
t
o
n
/
S
Í
A