Fréttablaðið - 17.02.2007, Blaðsíða 22

Það vantar ekki hástemmd
lýsingarorðin eins og sjá má á
fyrirsögninni að ofan, hjá viðmæl-
endum blaðsins sem beðnir voru
að lýsa kynnum sínum af manni
vikunnar að þessu sinni, sem er
Ingunn Ásdísardóttir þjóðfræð-
ingur, leikstjóri og þýðandi með
meiru. Ingunn var nú í vikunni að
senda frá sér bók-
ina Frigg og Freyja
- Kvenleg goðmögn
í heiðnum sið, sem
í raun er meistara-
prófsritgerð henn-
ar í þjóðfræðum
frá Háskóla
Íslands. Hún lauk
því námi 2005 og
segja viðmælendur
það lýsa dugnaði
og persónu Ingunn-
ar betur en margt
annað að drífa sig í
háskólanám komin
yfir miðjan aldur
ef svo má segja. Og
ljúka því með jafn-
miklum glæsibrag
og raun ber vitni.
Sigríður Ingunn
eins og hún heitir
fullu nafni er fædd
austur á Egilsstöð-
um 8. nóvember
1952, einkadóttir
Ásdísar Sveins-
dóttur, skólastýru
Húsmæðraskólans
á Hallormsstað, og
komin af ábúend-
um stórbýlisins
Egilsstaða í ættir
fram. Faðir Ing-
unnar er ítalskur
en honum kynntist
hún ekki fyrr en á
fullorðinsárum.
Ættmenni Ing-
unnar að austan
þykja mörg hver
fasmikið fólk og ku
Ingunn sverja sig
vel í ættina hvað
það snertir. Þannig
þótti hún dálítið
villt á menntaskólaárum sínum á
Akureyri og sagt var að ekki hefði
farið framhjá neinum þar sem hún
fór og bókstaflega gustað af henni
á stundum. Allt bar þetta merki
þess mikla lífskrafts sem einkennt
hefur Ingunni alla tíð að sögn
kunnugra og sumir líkja við
sprengikraft.
Að loknu stúdentsprófi hélt
Ingunn til Reykjavíkur í háskóla-
nám og lauk BA-prófi í ensku og
almennri bókmenntafræði frá HÍ
árið 1981. Fljótlega eftir það lá
leiðin til Þýskalands að nema leik-
stjórn og dvaldi hún þar til 1985
við nám og störf í Borgarleikhús-
inu í Köln.
Eftir að heim kom sneri Ingunn
sér að leikstjórn og setti margs
konar verk á svið með góðum
árangri bæði hjá atvinnu- og
áhugamannaleikhúsum. En eins
og henni er lýst sem dásamlega
ofvirkri konu dugði þetta ekki eitt
og sér og meðfram leikhússtörf-
unum sinnti hún blaðamennsku,
dagskrárgerð, bókmenntagagn-
rýni og síðast en ekki síst þýðing-
um svo eitthvað sé nefnt. Hún er
afkastamikill þýðandi og hefur
þýtt fjölmörg skáld- og leikverk
auk margs konar fræðarita, meðal
annars um trúarbrögð, og hlotið
mikið lof fyrir.
Allt ber þetta vott um mikinn
dugnað enda er Ingunn sögð ákaf-
lega fylgin sér í því sem hún tekur
sér fyrir hendur og gefst aldrei
upp. Það er líka kallað viljastyrk-
ur, eða jafnvel þrjóska; dæmi um
slíkt í fari Ingunnar er að allt þar
til í fyrra var hún
einbeittur reykinga-
maður og hlustaði
ekki á neinar fortöl-
ur í þeim efnum. En
svo tók hún sjálf
ákvörðun um að
hætta og þá geta
menn gengið að því
vísu að sú ákvörðun
stendur.
Reglur, hverju
nafni sem þær nefn-
ast, eru Ingunni lítt
að skapi enda er
henni lýst sem upp-
reisnarkonu að
eðlisfari, þótt
hefðarkonan sé
heldur ekki langt
undan, þannig að úr
verður aristókrat-
ískur byltingarsinni
einsog einn viðmæl-
andinn orðaði það.
Henni er líka lýst
sem vinsælli konu
og vinamargri enda
traustari vinur í
raun vandfundinn,
segja vinir, en það
fylgir sögunni að
hún gerir jafnframt
kröfur til að vin-
áttan á móti sé sönn.
Hún hefur gaman af
að segja sögur og ku
skemmtilegur og
góður sögumaður
enda mikil orðsins
kona og góður stíl-
isti, fróðleikfús og
vel að sér um
margt.
Í frístundum
sínum hefur Ingunn
tekið upp á því að
ganga til fjalla á síðari árum með
vinkonum sínum en hún nýtur
þess ekki síður að vera í góðra
vina hóp og spjalla eða skrafla,
auk þess sem hún hefur yndi af að
leysa krossgátur.
Ingunn á eina dóttur, Ásdísi
Grímu, og barnabarn á leiðinni og
situr því við prjónaskap þessa
dagana þegar færi gefst til enda
flink prjónakona eins og hún á kyn
til.
Dásamlega ofvirkur karakter
Er hugsanlegt að til sé eitthvað sem heit-ir samfélagsleg afneitun? Með þessari
heimatilbúnu klisju á ég við það þegar stór
hluti þjóðarinnar neitar að horfast í augu
við alvarleg mein og óþægilegan raunveru-
leika – sem þó hefur blasað við þeim sem
vildu vita í langan, langan tíma. Hvað
Breiðuvík varðar var þessi hrottaskapur
fjölskyldunnar vel þekktur meðal fjölda
þeirra Íslendinga sem nú eru komnir á
miðjan aldur. Ég er ekki að benda á þetta til að bæta
meiru við margtuggnar lýsingar íslenskra sorablaða
sem leita stöðugt að feitum fjölmiðlamat. Ég er að
benda á að við viljum bara vita það sem ekki hristir
upp í samvisku okkar. Ég man sjálfur eftir nákvæm-
um lýsingum á hrottaskap og sadisma fjölskyldunnar
í Breiðuvík í bók sem ég fékk í jólagjöf 1980 eða 1981.
Bókin heitir Stattu þig drengur og er eftir Stefán
Unnsteinsson. Þar lýsir Sævar Ciesielski á þremur
blaðsíðum grimmdarverkunum á þessu afskekkta
helvíti á jörðu:
„Það fyrsta sem ég gerði mér grein fyrir var að
forstöðumaðurinn var harðjaxl og að strákarnir ótt-
uðust hann og hötuðu. Verst þótti okkur að það var
engin regla í þessu hjá honum, hann barði menn ef
þeir gerðu eitthvað af sér, en svo barði hann líka ef
þannig lá á honum, ef eitthvað var fyrir honum eða
hann þurfti að skeyta skapi sínu á einhverjum. Ég
held honum hafi ekki alltaf verið sjálfrátt.“
Þessi síðasta setning Sævars segir sína
sögu um örvæntingarfulla leið barns til að
útskýra fyrir sjálfum sér óútreiknanlega
hegðun barnaníðings. Þessi bók seldist vel en
gleymdist fljótt. Það tekur ekki langan tíma
að fenna í sárin. Það er athyglisvert að ekkert
er í dag farið nánar út í smáatriðin í málefn-
um Heyrnleysingjaskólans; er það ef til vill
vegna þess að þessir atburðir standa okkur
svo nálægt í tíma? Hvenær kemur að
nákvæmri upprifjun á Bjargsmálinu fræga?
Hvaða eftirlit er í dag haft með stuðningsfor-
eldrum fatlaðra barna? Hvenær kemur að því
að gerð verður úttekt á því hversu mörg
íslensk börn voru tekin nauðug af foreldrum sínum
og vistuð þar sem öruggt var að foreldrarnir vissu
ekki hvar þau voru niðurkomin?
Við heyrum það sem ekki truflar samviskuna. Við
horfum gegnum gleraugu sem eru ekki nógu þykk til
að valda glýju minninga. Skaðabætur eru góðra
gjalda verðar. Samt lykta þær af syndaaflausn yfir-
valda með sektarkennd. Nú koma ráðherrar, blaða-
menn, alþingismenn, af fjöllum: Ha? Hvernig gat
þetta gerst? Svona gerist ekki meðal ríkustu og ham-
ingjusömustu þjóðar heims... Íslenska ríkið naut þess
að ung börn, sem voru sálarmyrt, lokuðu þessa skelf-
ingu út úr huga sér, urðu framtíðarviðskiptavinir
fangelsismálastofnunar, eða fyrirfóru sér.
Góður vinur minn, sem var vistaður nauðugur í
Breiðuvík í 2 ár, en hefur aldrei minnst á það opinber-
lega, orðaði það svona: Ég kom þangað saklaust barn.
Ég fór þaðan forhertur glæpamaður.
Höfundur er fjölmiðlafræðingur.
Veruleikinn vandlega falinn
Allur hagna›ur af sölu plastpoka merktum Pokasjó›i rennur
til uppbyggjandi málefna, en Pokasjó›ur, sem á›ur hét
Umhverfissjó›ur verslunarinnar, veitir styrki til umhverfis-
menningar-, íflrótta- og mannú›armála.
Bæ›i einstaklingar og félagasamtök geta sótt um styrki
úr sjó›num.
Styrkir úr
Pokasjó›i
pokasjodur.is M E R K I U M U P P B Y G G I N G U
Frestur til a› sækja um styrk úr Pokasjó›i
rennur út 16. mars n.k.
Umsóknum skal skila› á www.pokasjodur.is
en flar eru allar uppl‡singar um sjó›inn,
fyrirkomulag og styrki.
A›eins er hægt a› sækja um á heimasí›u
sjó›sins og skal umsókn send í sí›asta lagi
á mi›nætti flann 16. mars n.k.
UMSÓKNARFRESTUR
RENNUR ÚT 16. MARS