Tíminn - 29.02.1980, Page 2

2
Föstudagur 29. febrúar 1980
Aug/ýsing um kosningar
til stúdentaráðs
og fuiitrúa stúdenta
til Háskólaráðs:
Fimmtudaginn 13. mars n.k. fara fram
kosningar til stúdentaráðs Háskóla islands og
kosning tveggja fulltrúa stúdentaráðs Há-
skóla islands og kosning tveggja fulltrua
stúdenta til Háskólaráðs.
Stúdentaráð er skipað 30 fulltrúum stúdenta
Til Stúdentaráðs eru nú kosnir 13 f ulltrúar og
jafnmargir til vara. Til Háskólaráðs eru
kosnir tveir f ulltrúar, sem jaf nf ramt eiga sæti
í Stúdentaráði,sbr. 7. gr. laga um Stúdentaráð.
Kjörtímabil er tvö ár.
Kosningin er leynileg, hlutbundin listakosn-
ing, sbr. 6. gr. og stendur kosning frá kl. 9.00
til kl. 18.00 hinn 13. mars n.k. Kjörstaðir verða
auglýstir síðar. Kosningarétt og kjörgengi til
Stúdentaráðs og Háskólaráðs hafa allir sem
< skráðir eru til náms í H.l. skv. reglugerð Há-
skólans, sbr. 15. gr. laga um Stúdentaráð.
Utankjörstaðaatkvæðagreiösla fer fram
þriðjudaginn 11. mars, og miðvikudaginn 12.
mars á skrifstofu stúdentaráðs frá kl. 12:00
til 15:00 báða dagana.
Vegna fyrrnefndra kosninga er hér með aug-
lýst eftir framboðslistum. Fram skal borinn
listi minnst 6 og mest 26 einstaklinga til
Stúdentaráðs. Til Háskólaráðs skal borinn
fram listi minnst tveggja og mest fjögurra
einstaklinga. Kjörinn fulltrúi skal hafa vara-
mann. Framboð skulu vera skrifleg. Skal
fylgja hverjum lista skriflegt samþykki allra
sem eiga á honum sæti, við að f ara í f ramboð
og skipa sæti sitt á listanum.
Hver listi skal studdur 50-80 stúdentum að
auki. Kjósanda er aðeins heimilt að mæla með
einum lista. Forsvarsmenn lista skulu útnef na
sérstakan umboðsmann listans, sem er ábyrg-
ur fyrir listans hönd, gagnvart kjörstjórn.
Kjörstjórn beinir þeim tilmælum, til fram-
bjóðenda og stuðningsmanna framboðslista
að við áritun á listann riti þeir jaf nf ramt nafn
þeirrar háskóladeiIdar, sem viðkomandi
stundar nám við.
Framboðsfrestur rennur út mánudaginn 3.
mars n.k. kl. 14.00. Tekið verður við f ramboð-
um á skrifstofu Stúdentaráðs.
Skrifstofa SHI er opin mánudaga til föstudaga
frá kl. 10:00 — 15:00. Kjörskrá mun liggja
frammi á skrifstofu SHI dagana 7. 10. og 11.
mars. Kærur vegna kjörskrár skulu hafa bor-
istkjörstjórn eigi síðar en kl. 12:00á hádegi 10.
mars.
Úrskurði kjörstjórnar má skjóta til stúdenta-
ráðs.
Hægt er að ná sambandi við kjörstjórn á skrif-
stofu SHí kl. 12:00 til 13:00 á mánudögum.
Kjörstjórn
Skattaframtalið
1980
Verzlunarmannafélag Reykjavikur efnir
til fræðslufundar fyrir félagsmenn sina
um skattalögin, þar sem jafnframt verða
látnar i té leiðbeiningar um gerð fram-
talsins.
Fundurinn verður að Hótel Heklu
Rauðarárstig 18, mánudaginn 3. marz n.k.
kl. 20.30 og er eingöngu ætlaður einstakl-
ingum.
Framsögu og leiðbeiningar annast:
Atli Hauksson, löggiltur endurskoðandi og
Sigfinnur Sigurðsson, hagfræðingur.
Félagsmenn eru hvattir til að hagnýta sér
leiðbeiningarnar.
Verslunarmannafélag Reykjavíkur
Húsgagna- og innréttingafyrirtæki:
Hafa ekki við að fylgj-
ast með breytingum
og nýjungum
— Aukin tækniþekking forsenda fyrir að fyrirtæki standist samkeppnina
HEI— „1 húsgagnafyrirtækjum
veröur aö leggja sérstaka áherslu
á aö leysa vandamál sem eru
tæknilegs eölis i þrengsta skiln-
ingi, þ.e. vinnubrögö, frágang,
vélastillingar, efnismeöferö og
þess háttar. Er nú svo komiö, aö
þessi atriöi eru oröin hindrun fyr-
ir frekari þröun þessara fyrir-
tækja og lausn þeirra er alger for-
senda fyrir aö þau geti staöist
samkeppni”.
Ofanritaö segir m.a. I loka-
skýrslu nefndar, sem staöiö hefur
fyrir iönþróunaraögeröum I hús-
gagnaiönaöi á vegum Iöntækni-
stofnunar Islands, aö þvi er segir
I fréttabréfi stofnunarinnar. Þá
segir aö þaö sé álit nefndarinnar
aö þessi þáttur veröi ekki leystur
til frambúöar svo viöunandi sé
nema aö byggö veröi upp tré-
tæknideild innan Iönræknistofn-
unarinnar þegar i staö. Aö þvi er
fram kemur I fréttabréfinu mun
nú unniö aö þvi aö koma trétækni-
deild á laggirnar.
Snorri Pétursson hjá Iöntækni-
stofnuninni var spuröur hvort
framleiöendur hér væru aö drag-
ast hættulega aftur úr samkeppn-
isaöilunum, sem fyrst og fremst
eru á hinum Noröurlöndunum.
Hann sagöi þaö eiga viö um
þessa grein, eins og svo margt
annaö, aö menn heföu ekki viö aö
fylgjast meö nýjungum sem si-
fellt eru aö koma fram. Slfellt
væru aö koma til ný efni, t.d. viö
yfirborösmeöferö.
Aríöandi væri aö nota rétt llm
viö mismunandi verk og margt I
þessum dúr. Þaö sem gert heföi
veriö til þessa, heföi aöallega
beinst aö því aö hjálpa mönnum
viö fjárhagslega stjórnun, kostn-
aöareftirlit og þess háttar og þar
heföi oröiö um verulegar fram-
farir aö ræöa. En nauösynleg
tækniaöstoö heföi ekki veriö til
staöar til þessa.
Nú væri stefnt að þvl, að byggja
upp innan Iðntæknistofnunarinn-
ar, faglega þekkingu, sem veita
mætti framleiöendunumbæöi I
formi námskeiöa, en ekki slöur
meö þvl aö hafa mann viö hend-
ina, sem færi I fyrirtæki og veitti
þar tæknilega ráögjöf.
Snorri var spuröur hvort fyrir-
tæki hér væru ekki of lítil til aö
geta nýtt, á hagkvæman hátt, þau
nýju tæki og auknu sjálfvirkni
sem hann sagöi slfellt vera aö
koma fram varöandi þessa fram-
leiöslugrein. Hann sagöi þaö
vissulega hafa veriö nokkuö
vandamál hér. En hinsvegar væri
á aö llta, aö erlendis væru líka
fyrirtæki af svipaöri stærö og hér,
sem gengju vel. Spurningin væri
þvl um það, finna rétta tækni
miöaö viö stærö fyrirtækjanna og
þaö væri hægt. En kannski mætti
segja aö menn hafi hér um of ein-
blínt á fullkomnustu tækni til
stórframleiölsu.
Er gengisfelling
óhjákvæmileg?
Enn á ný viröast Islensk
stjórnvöld standa frammi fyrir
þeirri erfiöu ákvöröun hvort
grfpa eigi til gengisfellingar til
bjargar stórum hluta af iðnfyr-
irtækjum landsins en um leiö og
þau stlga slikt skref leggja þau
enn einn stein I götu langdreg-
innar baráttu gegn veröbólgu.
Veröfall á frystum sjávarafurö-
um á Bandarikjamarkaöi hefur,
samkvæmt könnun Þjóöhags-
stofnunar, dæmt hraöfrystihús
landsins I hallarekstur. Þá hafa
fyrirtæki I ullariönaöi kvartaö
undan enn verri rekstrargrund-
velli, en gengi krónunnar hefur
á undanförnum árum fyrst og
fremst veriö miöaö viö rekstr-
arstööu hraöfrystifyrirtækja
sem hafa búiö viö góö viöskipta-
kjör, og önnur útflutningsfyrir-
tæki þvl setiö enn verr I súpunni.
En þegar gengiö er fellt til aö
koma fótunum undir útflutn-
ingsfyrirtækin, þá hækkar verö-
lag á innfluttum vörum sjálf-
krafa og þar meö hefur verö-
bólgunni veriö gefin ný vitamfn-
sprauta. Spurningin er hvort
stjórnvöld eigi einhvern annan
og betri kost en gengisfellingu
viö þessar aöstæöur.
Ástandið
Rétt er að llta fyrst á ástandiö
I hraöfrystiiðnaöinum eftir
veröfalliö sem varö fyrir stuttu
á Bandarikjamarkaöi. Sam-
kvæmt upplýsingum Þjóöhags-
stofnunar og Sölumiöstöövar
hraöfrystihúsanna þýöir verö-
falliö, aö hraöfrystihúsin veröi
fyrir 2,2 milljaröa króna tekju-
tapi á þessu ári miöaö viö tekjur
þeirra á siöasta ári. Af heildar-
tekjum nemur tekjulækkunin
um 2%. Þaö er athyglisvert, aö
verölækkun sem til aö mynda á
þorskblokk nemur aöeins um
fimm centum fyrir hvert pund
skuli hafa svo mikil áhrif á
rekstrarstööu frystihúsanna.
Sýnir þaö betur en margt annaö
hvaö bandariski markaöurinn
er nú stór póstur I tekjuliö
frystihúsanna, en rúmlega 70%
af verömæti frystra sjávaraf-
uröa á slöasta ári komu af þeim
markaöi.
Þjóöhagsstofnun hefur reikn-
aö Ut aö miöaö viö þau viö-
skiptakjör sem nú gilda, og aö
óbrey ttu gengi, veröi tap frysti-
húsanna á þessu ári um 3,8%.
Reyndar veröur tapiö meira ef
markaöshorfur fyrir frysta
loönu og loönuhrogn breytast
ekki snögglega, en I útreikning-
um stofnunarinnar er gert ráö
fyrir sama veröi fyrir þessar
tegundir og 1 fyrra, en útlit er
fyrir aö mun lægra verö fáist I
ár.
En þó bætt veröi úr þeim
vanda sem skapast á þessu ári,
þá er hitt aðalatriöiö aö frysti-
húsin eru viö ríkjandi aöstæöur
rekin meö tapi. Hækki ekki þau
verö sem nú rikja, sem litlar
llkur eru taldar á, þá veröur aö
bregöast til langframa viö þeim
vanda sem skapast hefur.
Gengissig
Hvaö er til ráöa? Eölilegt er
aö nefnd sé breyting á gengis-
skráningu krónunnar. Þaö hefur
reyndar veriö viötekin regla um
langan tlma, aö miöa gengis-
skráninguna aö stærstum hluta
viö stööu útflutningsfyrirtækj-
anna, og þá fyrst og fremst
frystihúsanna. Þannig hafa
sveiflur I kostnaöi fyrirtækj-
anna, t.a.m. vegna kauphækk-
ana eöa hækkunar á öörum
reksturskostnaöi, veriö látnar
hafa áhrif á gengið. Gengissig
gefur fyrirtækjunum auknar
tekjur I Islenskum krónum til aö
mæta kostnaöarhækkunum.
Þetta samhengi varpar ljósi á
þá fullyröingu, aö á meöan
veröbólga hjá okkur er meiri en
hjá viöskiptaþjóðum okkar, þá
falli gengi krónunnar þvi sem
næst sjálfkrafa á hverjum degi.
Þaö gefur auga leiö, aö orsak-
ir fyrir þvl gengissigi sem hér
hefur veriö lýst er harla óllkar
gengislækkun sem gripiö er til
vegna veröfalls á útflutningsaf-
uröum. I báöum tilfellum veröa
áhrif gengisbreytinganna svip-
uö á rekstrarstöðu frystihúsa,
þ.e. aö þau fá hærri peninga-
upphæöir I Islenskum krónum
fyrir sama magn af útflutnings-
afuröum, og staöa þeirra batn-
ar. Meginmunurinn á þessum
breytingum felst I hinum nei-
kvæöu áhrifum þeirra, nefni-
lega áhrifum þeirra á verö-
bólgu.
Áhrif
Skyndileg og stórgengisfelling
ýtir auövitaö mun harkalegar
viö veröbólgunni heldur en hægt
gengissig. Verölag á innfluttum
vörum hækkar snögglega viö
stóra gengisfellingu, en hefur
siöan áhrif á kaupgjald I gegn-
um vlsitölu, og kaupgjalds-
hækkun þýöir meiri kostnaö I
fyrirtækjum og ýtir undir verö-
lag á framleiöslu þeirra. Þá
hefur hærra verö á innfluttum
hráefnum og rekstrarvörum
bein áhrif á veröbólguna. Eftir
þvl sem gengisbreytingarnar
eru stærri og sneggri, þvl meiri
áhrif hafa þær á veröbólguna.
Heyrst hefur aö framlög úr
Veröjöfnunarsjóöi veröi á þessu
ári um 1,5 milljaröar af þvl 2,2
milljaröa tapi, sem stefnir I á
árinu. Þá er eftir aö mæta þeim
700 milljónum, sem á vantar, og
er liklegt aö þaö veröi gert meö
gengissigi.
Hlutverk sjóða
Þaö viiöist þvl liggja I augum
uppi, aö þurfi aö breyta gengi
krónunnar vegna veröþróunar
Framhald á bls 19