Fréttablaðið - 14.05.2007, Qupperneq 16

greinar@frettabladid.is
Sumarið gengur í garð og knattspyrnu-lífið blómstrar. Þannig mætti með einni
setningu tengja saman sumarið og knatt-
spyrnuna, en þau bönd eru órjúfanleg á
Íslandi. Knattspyrnuvellir munu iða af
lífi frá morgni til kvölds þegar þúsund-
ir iðkenda reyna með sér í skemmtilegum
leik. Í sumar skipuleggur KSÍ yfir 5.000
leiki um land allt í öllum aldursflokkum.
Kastljós fjölmiðla beinist fyrst og fremst að Lands-
bankadeildum og VISA bikarnum en ekki má gleyma
öllum þeim fjölda sem keppir á lægri stigum af
krafti og innlifun.
Knattspyrnustarfið á Íslandi er borið uppi af
knattspyrnufélögum sem finnast alls staðar á Ís-
landi í stórum sem litlum sveitarfélögum. KSÍ er
samnefnari þessara félaga og ber sem slíkt ábyrgð
á framgangi knattspyrnuleiksins. Sú skylda hvílir á
KSÍ að vel sé staðið að öllu knattspyrnustarfi á land-
inu og allir séu velkomnir til þátttöku. Þetta er stórt
verkefni en í takt við þá staðreynd að KSÍ þarf að
mæta sífellt auknum kröfur samfélagsins. KSÍ hefur
vaxið mikið á sl. árum. Það hefur verið nauðsynlegt
til þess að sambandið geti sinnt skyldum sínum.
Sumarið í ár má kalla sumar hinna miklu tækifæra
í Íslandsmóti meistaraflokks, en fleiri félög
flytjast upp um deildir í lok keppnistíma-
bilsins en nokkru sinni áður vegna fjölgun-
ar liða í deildum (og færri falla en áður).
Árið 2008 verða tólf lið í þremur efstu
deildum karla og tíu lið í Landsbankadeild
kvenna. Þessi breyting hefur hleypt aukn-
um krafti í starfsemi félaganna. Í sumar
eru fleiri sæti í boði en áður sem tryggja
flutning í efri deild að ári og það einstaka
tækifæri á að nýta. Það hefur verið gaman
að finna fyrir þessum aukna krafti í vor og
þeirri miklu bjartsýni sem býr í aðildarfé-
lögum KSÍ. Þetta sýnir betur en nokkuð annað þann
styrk sem býr í íslenskri knattspyrnuhreyfingu.
Knattspyrnuhreyfingin nýtur mikils stuðnings í ís-
lensku samfélagi. Nýlega barst yfirlýsing frá stjórn-
völdum um ferðasjóð félaga sem styrkja mun ferða-
lög íþróttafélaga. Þakka ber fyrir þennan stuðning
sem og allan þann mikla stuðning sem sveitarfélög
veita knattspyrnufélögum. Þá er ónefndur þáttur ís-
lensks atvinnulífs sem leggur á hverju ári fram ríku-
legan stuðning til eflingar og reksturs knattspyrnu-
félaganna. Seint verður fullþakkað fyrir þennan
mikilvæga stuðning við knattspyrnuíþróttina.
Gleðilegt knattspyrnusumar.
Höfundur er formaður
Knattspyrnusambands Íslands.
Knattspyrnusumar
S
jálfstæðisflokkurinn og Vinstrihreyfingin - grænt fram-
boð eru sigurvegarar kosninganna. Segja má að í því séu
fólgin nokkuð þverstæðukennd skilaboð frá kjósendum.
Kaldi veruleikinn er hins vegar sá að ríkisstjórnin hélt
velli og stjórnarandstöðunni mistókst ætlunarverk sitt.
Einsdæmi er í íslenskri stjórnmálasögu að ríkisstjórn hafi
fengið umboð til þess að halda inn í fjórða kjörtímabilið. Svo
er það önnur saga hvort stjórnarflokkarnir kjósa að nýta sér þá
stöðu. Hún er fyrst og fremst því að þakka að Geir Haarde hefur
áunnið sér verulegt traust sem forsætisráðherra. Það væri rang-
lega lesið í úrslit kosninganna að telja þau fela í sér aðra vís-
bendingu kjósenda um stjórnarforystu.
Verulegt tap Framsóknarflokksins á rætur að rekja til um-
breytinga í flokknum. Staða hans er einfaldlega önnur en áður
var. Sumir flokksmenn hafa ekki horfst í augu við þá staðreynd.
Fyrir vikið fengu kjósendur of óljósa mynd af því hvert flokkur-
inn var að fara. Nýjum formanni tókst eigi að síður að gera það
besta sem vænta mátti úr stöðunni.
Þeir samfylkingarmenn sem sáu flokkinn fyrir sér sem jafn-
stöðuafl til vinstri við Sjálfstæðisflokkinn eru eðlilega von-
sviknir. Úrslitin sýna að sá draumur var skýjaborg. Hinir hljóta
að gera sér grein fyrir að flokkurinn hefur í raun tekið svipaða
stöðu og Framsóknarflokkurinn hafði fyrrum. Í því ljósi er tap
frá tímabundinni uppsveiflu tæplega neinn stóridómur.
Vinstrihreyfingunni - grænu framboði tókst að sveifla til sín
fylgi án þess að færa sig nær miðju stjórnmálanna. Það er merki-
legur og óvenjulegur árangur. Þessi staðreynd er hins vegar
helsti vanda flokksins. Þar af leiðir að málamiðlanir verða bæði
honum og hugsanlegum viðsemjendum dýrkeyptar.
Álitamálið um hvort hyggilegt er að halda núverandi stjórnar-
samstarfi áfram snýst ekki um nauman meirihluta. Viðreisnar-
stjórnin sýndi að það er ekki vandi. Hitt er raunveruleg spurn-
ing hvort allir þingmenn og forystumenn Framsóknarflokksins
hafa gert upp við sig hvert flokkurinn á að stefna. Ef áhöld eru
enn þar um er best fyrir alla að horfast strax í augu við það. Eðli-
legt er að formenn stjórnarflokkanna gefi sér tóm til að meta þá
stöðu.
Hvað gerist ef stjórnarflokkarnir, annar eða báðir, kjósa
að ljúka samstarfinu þrátt fyrir meirihlutann? Er hefðbund-
ið vinstri stjórnarsnið þá á einhvern hátt rökrétt? Ef óvissa er
innan Framsóknarflokksins um hvert halda skal er hún eins uppi
á því borði. Í kosningabaráttunni gerði stjórnarandstaðan Fram-
sóknarflokkinn að tákni alls þess sem hún sagðist vera á móti.
Í því ljósi myndi slíkt samstarf því augljóslega fela í sér fyrsta
málefnarofið við kjósendur eftir kosningar.
Rökin fyrir Sjálfstæðisflokkinn til þess að fórna málefnastöðu
fyrir samstarf við Vinstri grænt gætu helst verið þau að sýna
Samfylkingunni að framhjá henni megi ganga. Sjónarmið af því
tagi geta vissulega verið gild. Að því virtu að Samfylkingin tap-
aði í kosningunum og hefur auk þess ekki verið við völd hafa þau
þó engan veginn sama þunga og rökin fyrir nýsköpunarstjórn-
inni á sinni tíð.
Komi til nýrrar stjórnarmyndunar sýnist því vera nærtækast
fyrir Sjálfstæðisflokk og Samfylkingu að semja.
Traust Geirs
Steinn Steinarr sagði í miðnæt-
ursamtali við Matthías Johannes-
sen vorið 1957: „Ég er uppalinn
í sveit, eins og þú kannski veist,
og þegar ég var lítill drengur,
var ég stundum sendur í kaup-
staðinn, eins og það var kallað. Í
raun og veru finnst mér ég enn
vera í einhverri slíkri kaupstað-
arferð, langri og yfirnáttúrlegri
kaupstaðarferð, en ég hef gleymt
því hver sendi mig, og einnig því,
hvað ég átti að kaupa.“
Í Málsvörn og minningum
bendir Matthías á, að í Brekku-
kotsannál (sem kom líka út 1957)
leggur Halldór Laxness Garð-
ari Hólm í munn þessi orð: „Hún
móðir mín sendi mig einu sinni
út að kaupa pipar og ég er ekki
kominn heim enn.“ Í netdagbók
sinni bætir Þórarinn Eldjárn nú
við, að í ljóðinu „Mannsbarn“
eftir sænska skáldið Nils Ferlin
getur að líta svipaða hugmynd:
Þú misstir á leiðinni miðann
þinn,
þú mannsbarn, sem einhver
sendi.
Á kaupmannsins tröppum með
tárvota kinn
þú titrar með skilding í hendi.
Ljóð Ferlins kom út í íslenskri
þýðingu Magnúsar Ásgeirsson-
ar 1944.
Annað dæmi um erlend áhrif
á Stein er alþekkt. Bandaríska
skáldið Carl Sandburg á talsvert
í kvæðinu um grasið, sem grær
að lokum yfir okkur. Vísa Leifs
Haraldssonar frá Háeyri af því
tilefni varð fleyg:
Um hirðusemi er hneyksli næst
að fjasa,
sú höfuðdygð af Guði er mönn-
um veitt,
hjá Carli Sandburg kennir
margra grasa,
menn komast varla hjá að taka
eitt.
Steinn yrti eftir þetta ekki á
Leif. Hann setti líka saman kviðl-
inginn um kvenmannsleysi í
kuldatrekki til háðungar Leifi,
sem stamaði.
Sjálfur hef ég bent á þriðja
dæmið um erlend áhrif á Stein.
Það er í ljóðinu „Hamingjan og
ég“, þar sem skáldið kveðst fara
á mis við hamingjuna, af því
að hún talar sunnlensku og það
vestfirsku. Þegar það lærir loks
sunnlensku, hefur hún breytt
framburði sínum. Í kvæðinu
„Frokosten“ (Árbítur) yrkir Jo-
hannes V. Jensen:
Lykken og jeg forstod ikke hin-
anden;
jeg talte altid en Dialekt, hvor
jeg saa var.
Þetta ljóð Jensens kom fyrst út
á bók 1906.
Matthías Johannessen segir í
bók sinni, að þeir Steinn Steinarr
og Garðar Hólm hafi átt erindi,
því að þeir hafi verið sendisvein-
ar íslenskrar menningar. Ég orða
þetta öðru vísi. Garðar átti ekk-
ert erindi, því að hann náði ekki
hinum hreina tón og var um of
háður fólkinu í Gúðmúnsenbúð.
Þess vegna kom ekki á óvart,
að hann stytti sér aldur. Steinn
gerði sér hins vegar upp tóm-
hyggju. Þótt hann segði margt
snjallt um tilgangsleysi lífsins,
hafði hann undir niðri sterka
sannfæringu um tilgang þess,
eins og allir, sem fjölyrða um til-
gangsleysi. Stein grunaði erind-
ið í kaupstaðinn: Grasið grær
að vísu yfir okkur, en góð verk
geymast í hjörtum eftirlifenda.
Hamingjan talar ekkert eitt mál,
heldur fer gengi manna á frjáls-
um markaði eftir því, hversu vel
þeim tekst að fullnægja þörfum
annarra.
Lífið er ferð í kaupstað, og
við eigum þangað erindi. Bjart-
ur Laxness og Halla Jóns Trausta
fóru að vísu bæði í öfuga átt,
upp á heiðar. Þau áttu að halda
niður í kaupstaðinn, og það gerði
Halla að lokum ólíkt Bjarti, sem
þrjóskaðist við. Saga mannfólks-
ins síðustu aldir hefur verið um
kaupstaðarferð, fjölgun tæki-
færa fyrir tilstilli kapítalismans.
Menn hafa vissulega ekki alltaf
kunnað málið, þegar þeir komu
í kaupstaðinn, en þeir lærðu
það langflestir, eins og reynsla
Bandaríkjamanna síðustu tvö
hundruð ár sýnir. Annað dæmi
er Reykjavík. Alla tuttugustu öld
streymdi hingað allslaust fólk,
sem tókst að brjótast í bjargálnir.
Til voru þeir menn á síðustu
öld, sem vildu koma í veg fyrir
kaupstaðarferðina og reka alla
inn í samyrkjubú eða ríkisverk-
smiðjur. Steinn var vissulega
sósíalisti ungur. En undir lokin
orti hann gegn fyrri trú: „Með
hálfum sannleika berst ég gegn
algerri lygi.“ Þessa hugmynd
tók hann bersýnilega frá hinum
kunna andkommúnista Arthur
Koestler, sem skrifaði í The Yogi
and the Commissar 1945: „We
are fighting against a total lie in
the name of a half truth.“ Þeir
Steinn og Koestler vildu báðir
leyfa okkur að komast leiðar
okkar.
Kaupstaðarferð