Tíminn - 08.02.1981, Qupperneq 6

i-Siinnudágur 8. febrúar 1981
6
Utgefandi: Framsúknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Auglýsingastjóri:
Steingrfmur Gfslason. Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdótt-
ir. Afgreiöslustjóri: Siguröur Brynjólfsson. — Ritstjórar: Þórar-
inn Þórarinsson, Jón Helgason, Jón Sigurösson. Ritstjórnarfull-
trúi: Oddur V. Óiafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrfmsson.
Blaöamenn: Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon, Bjarghildur
Stefánsdóttir, Friörik Indriöason, Frlöa Björnsdóttir
(Heimilis-Tfm inn), Heiöur Helgadóttir, Jónas Guömundsson
(Alþing), Jónas Guömundsson, Kristin Leifsdóttir, Ragnar örn
!Pétursson (iþróttir). Ljósmyndir: Guöjón Einarsson, Guöjón
:Róbert Agústsson. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Prófarkir:
'Flosi Kristjánsson, Kristin Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þor-
'steinsdóttir. — Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Siöumúla
15, Reykjavik. Sfmi: 86300. Auglýsingasimi: 18300. Kvöldsimar:
86387, 86392. — Verö i lausasölu 4.00. Áskriftargjald á mánuöi:
kr. 70.00. — Prentun: Blaöaprent hf.
Stjórnarandstaðan
Starfshættir stjórnarandstöðunnar gefa til kynna,
að hún eigi ekki nema eitt áhugamál. Þetta áhuga-
mál er að gera rikisstjórninni eins erfitt fyrir og
verða má.
Það virðist ekki skipta stjórnarandstöðuna neinu
máli, þótt þessi vinnubrögð gangi i berhögg við
þjóðarhagsmuni. Slikt vikur alveg fyrir þeirri
hugsun, að rikisstjórninni verði að koma á kné,
hvað sem það kostar.
Dag eftir dag verður þjóðin áheyrandi að þvi i
fréttum útvarps og sjónvarps, að stjórnarandstæð-
ingar reyni að hef ja umræður sem bersýnilega hafa
ekki annan tilgang en að torvelda lausn sjómanna-
deilunnar og ákvörðun fiskverðsins.
Áhrifum sinum innan viðkomandi stéttarsam-
taka, jafnt atvinnurekenda sem launþega, hafa
leiðtogar stjórnarandstæðinga beitt i svipuðum til-
gangi.
Vonandi tekst samt að leysa þessi deilumál á
skaplegan hátt. En það verður ekki dyggð forustu-
manna stjórnarandstöðunnar að þakka.
Áróður stjórnarandstæðinga gegn áramótaráð-
stöfunum rikisstjórnarinnar eru sama marki
brenndar. Það er reynt að telja þær i öðru orðinu
ómerkilegar og einskisverðar, en i hinu orðinu stór-
fellda kjaraskerðingu.
Það er sagt aðra stundina, að áramótaráðstafan-
imar séu sönnun þess, að Framsóknarflokkurinn
hafi látið Alþýðubandalagið svinbeygja sig, en hina
stundina, að Alþýðubandalagið hafi svikið allt i
sambandi við kjaramál, sem hægt sé að svikja.
Verst er þó orðbragðið i málgögnum Sjálfsæðis-
flokksins um þá þingmenn Sjálfstæðisflokksins,
sem taka þátt i stjórnarsamstarfinu.
Þessi vinnubrögð stjórnarandstæðinga eru vissu-
lega hörmuleg á timum, þegar þjóðin glimir við
mikla erfiðleika, sem geta þó átt eftir að fara vax-
andi, þvi að efnahagshorfur i heiminum virðast
yfirleitt óglæsiiegar.
Á slikum timum þarf þjóðin að standa sem bezt
saman. Það er rétt að gera miklar kröfur til rikis-
stjórnarinnar undir slikum kringumstæðum. Hún
verður að reyna að verja þjóðina áföllum eins og
bezt hún getur. En það verður jafnframt að gera
miklar kröfur til stjórnarandstæðinga. Þeir geta oft
ráðið miklu um, hvort þvi marki verður náð, sem
stefnt er að.
Leiðtogar stjórnarandstöðunnar haga sér nú lik-
ast þvi, að engar skyldur hvili á þeim.
Foringjar Alþýðuflokksins eru fullir sárinda og
vonbrigða vegna þess, að þeir hlupust undan
merkjum i vinstri stjórninni og glötuðu þannig þvi
trausti, sem ýmsir báru til þeirra.
Geir Hallgrimsson og félagar hans geta ekki
fyrirgefið sjálfum sér, að Gunnar Thoroddsen gat
leyst þá þraut, sem hafði reynzt þeim ofraun. Þeir
virðast þvi ekki hafa meiri áhuga á öðru en að koma
honum á kné.
Það er kominn timi til, að leiðtogar stjórnarand-
stæðinga fari að endurskoða ráð sitt.
Einhverjir kunna að segja, að þessi vinnubrögð
séu þeim sjálfum verst, þvi að þjóðin fordæmi þau.
En málið er ekki svo einfalt, þegar af þeim getur
jafnframt leitt að þau skaði þjóðarhagsmuni.
(11!! * i.d'Ml»
Þórarinn Þórarinsson:
Erlent yfirlit
Calvo Sotelo verður eftirmaður hans
ungur fól Suarez stjórnarmynd-
un sumarið 1976. Hann mátti þá
heita óskrifað blað.
Það er nú yfirleitt viðurkennt,
að Suarez hafi reynzt vandanum
vaxinn. Fyrsta verkefni hans
var að hafa forgöngu um setn-
ingu stjórnarskrár, sem tryggði
lýðræðið i landinu.
í kosningum til stjórnlaga-
þings, sem fóru fram 1977, hlaut
Miðfylkingin, sem Suarez hafði
stofnað, mest fylgi.
Mjög var deilt um það fyrir
þær kosningar, hvort leyfa ætti
kommúnistum þátttöku. Suarez
beitti sér gegn útilokuninni, og
hafa ýmsir hægri menn ekki
fyrirgefið honum það.
Suarez lagði áherzlu á að ná
sem viðtækustu samkomulagi
um stjórnarskrána. Það tókst
og fékk Suarez mikið hrós fyrir
þessa milligöngu sina.
Þingkosningar samkvæmt
nýju stjórnarskránni fóru svo
fram 1979. Miðfylkingin varð
enn stærsti þingflokkurinn,
hlaut 165 þingsæti af 350 alls.
ÞAÐ kom mjög á óvænt, þeg-
ar Adolfo Suarez forsætisráð-
herra Spánar tilkynnti fyrra
fimmtudag (29. jan.), að hann
hefði beðizt lausnar. Jafnframt
lýsti hann yfir þvi, að hann
myndi ekki taka við endurkjöri
sem formaður Miðfylkingarinn-
ar, sem er stærsti stjórnmála-
flokkur Spánar.
Suarez birti þessa yfirlýsingu
sama daginn og landsfundur
Miðfylkingarinnar hófst á Mall-
orca.
Það hafði verið búizt við þvi,
að Suarez myndi verða fyrir
nokkurri gagnrýni þar, en jafn
vist talið að hann myndi verða
endurkjörinn formaður Mið-
fylkingarinnar með yfirgnæf-
andi meirihluta atkvæða.
Margar getgátur eru á kreiki
um ástæðurnar fyrir þvi, að Su-
arez segir af sér. Sjálfur gaf Su-
arez þá skýringu, að ýmissa
breytinga væri þörf til að
treysta lýðræðið I sessi. Hann
teldi sig auðvelda þessar breyt-
ingar með þvi að segja af sér.
Sumartilgátureru á þá lið, að
Suarez vilji fá nokkra hvild eftir
að hafa gegnt forsætisráðherra-
embættinu i 41/2 ár undir mjög
erfiðum kringum stæðum. Jafn-
framt áliti hann að meiri þörf
geti verið fyrir sig siðar og hann
muni þá betur undir það búinn
að axla ábyrgð á ný. Suarez er
48 ára.
Loks ganga sögur um, að
hershöfðingjarnir hafi verið
orðnir óánægðir með hann og
krafizt þess af Jóhanni Karli
konungi, að Suarez yrði látinn
hætta. Þvi hafi konungur ein-
dregið hafnað.
Þessar sögur þykja þó heldur
ótrúlegar. Hitt er vist, að Suarez
hefur sætt vaxandi gagnrýni
hægri manna.
Honum er kennt um, að
stjórnarskráin útilokar ekki
kommúnista. Hann er sagður
hafa gengið of langt til sam-
komulags við Baska. Hann er
talinn eiga frumkvæði að þvi.að
verið er að undirbúa löggjöf um
hjónaskilnaði.
ÞÓTT afsögn Suarez kæmi á
óvart, kom það enn meira á
óvart, þegar Jóhann Karl kon-
Leopoldo Calvo Sotelo
ÞAÐ þykir sennilegt, að næsti
forsætisráðherra Spánar verði
Leopoldo Calvo Sotelo varafor-
sætisráðherra. Flokksstjórn
Miðfylkingarinnar kom strax
saman eftir afsögn Suarez og
tilnefndi Sotelo sem eftirmann
hans. Það þykir þvi fullvist, að
konungur muni fela honum
stjórnarmyndun, þótt formlega
sé hann ekki búinn að gera það,
þegar þetta er ritað.
Calvo Sotelo er 54 ára gamall,
verkfræðingur að menntun.
Hann var um aldarfjórðungs-
skeið framkvæmdastjóri ým-
issa stórfyrirtækja, siðast fram-
kvæmdastjóri rikisjárnbraut-
anna.
Sotelo varð á þessum árum
kunnugur Jóhanni Karli, sem þá
var krónprins. Þegar Jóhann
Karl fól Aias Navarro að mynda
rikisstjórn 1975 eftir fráfall
Francos, hlutaðist hann til að
Sotelo varð viðskiptamálaráð-
herra.
Sotelo varð ráðherra opin-
berra framkvæmda, þegar Su-
arez myndaði stjórn 1976. Hann
fór úr stjórninni fyrir stjórn-
lagaþingskosningarnar 1977 til
að stjórna kosningabaráttunni
af hálfu Miðfylkingarinnar. Eft-
ir kosningarnar tók hann aftur
sæti i stjórninni og fór með þá
stjórnardeild, sem annaðist
samninga við Efnahagsbanda-
lagið um þátttöku Spánar i þvi.
Siðastl. haust var hann skip-
aður varaforsætisráðherra, og
jafnfram efnahagsmálaráð-
herra.
Adolfo Suarez
Næststærstur varð Sósialista-
flokkurinn, sem fékk 199 þing-
menn kjörna.
Suarez var forsætisráðherra
áfram. Það starf var ekki siður
vandasamt en áður, þótt með
öðrum hætti væri. Miðfylkingin
var ekki heilsteyptur flokkur,
heldurbandalag margra flokka,
sem Suarez hafði tekizt að fá til
samstarfs. Auk þess þurfti að
leita samvinnu á þingi við ýmsa
smáflokka, þar sem Miðfylking-
in hafði ekki þingmeirihluta.
Hægri menn innan Miðfylk-
ingarinnar töldu Suarez halla
sér meira að vinstra arminum
og vakti það afbrýðissemi og
óánægju þeirra.
Af þeim málum, sem Suarez
kom fram á þessum tima, ber
sennilega fyrst að nefna heima-
stjórn, sem var veitt ýmsum
fylkjum Spánar, m.a. Baska-
héruðunum.
Suarez lætur óvænt
af stjómarforustunni