Tíminn - 05.07.1981, Qupperneq 2

Sunnudagur 5. júli 1981.
\ii i'ov i\t mn Irn?n
Mágkonur bjóðast tíl
glæpastarfsemi. Það þurfti eng- konuna og hún skalf. Hvað voru
hofXi rXJnrfn UA. « « tn1rk.« í nn JS ílklflir U JS KpQCÍ P110- bmi’ o\;cf nr* oX b-nftn oA~ :o
■ Vantar stúlkur til að
skemmta t lokuðu karla-
samkvæmi (ca. 10 manna
hópur). Stúlkurnar þurfa
að vera vel vaxnan frjáls-
lyndar og ófeimnar. Þær
sem hafa áhuga vinsam-
lega sendið nafn, heimilis-
fang og simanúmer til af-
greiðslu Vísis merkt 39379.
Ofangreind auglýsing
birtist í mánudagsblaði
Vísis í fyrri viku. Það fór
hrollur um okkur hér á
Timanum. Var hér kominn
íslenski klámiðnaðurinn í
öllu sinu veldi? — nektar-
dans, vændi, vídeó-upptök-
ur og guð má vita hvað.
Eins og gefur að skilja
fylltumst við heilagri
vandlætingu. Þarna var
verkefni fyrir ötular kven-
réttindakonur. Átti ekki að
fara að misnota einhverjar
bráðsaklausar stúlkur,
nota þær fyrir kynverur,
hafa gagn af þeim fyrir
peninga og niðurlægja þær
á hinn svæsnasta hátt? Jú,
svo sannarlega. En með
þvi að við vissum ekki til
þess að ötular kvenrétt-
indakonur ætluðu að gera
nokkuð í málinu, sáum við
að við yrðum að gera sjálf-
ir. Og hvort við vorum ekki
til i þaö! Heilög krossferð
gegn kláminu skyldi það
vera — hvorki meira né
minna. Við sáum sjálfa
okkur í anda, þeysandi á
hvitu hestunum okkar,
fram gegn öllu þessu við-
urstyggilega klámi, sem er
eins og menn vita að
drekkja útlöndum en það
skyldi ekki gerast hér. VIÐ
ætluðum að sjá til þess.
Hreinsa landið af illum
öflum og koma á siðprýði
að nýju. Eina vandamálið
var að hér á islandi eru
ekki veitt nein Pulitz-
er-verðlaun fyrir rann-
sóknarblaðamennsku en
við hugguðum okkur við að
í staðinn yrðum við dáðir
og virtir af öllum rétthugs-
andi mönnum og konum,
sjálfslegnir riddarar sið-
gæðisins og þar fram eftir
götunum. Við fylltumst
fítonskrafti og hófumst
handa.
Síðast en ekki
síst: Stór brjóst
Annaö vandamál var þó óleyst.
Hverjar stiílkur gætum viB fengiö
tilaö senda inn nöfn, heimilisföng
og simanúmer inn á afgreiðslu
Visis merkt 39379? Og var þetta
nUmer ekki grunsamlega likt
simanUmeri? Var dólgurinn að
koma upp um sig? Af ráösnilld
hins innblásna rannsóknarblaða-
manns hringdum viö þegar i stað
i 03 og fengum uppgefið nafnið á
manninum sem bjó yfir þessu
símanUmeri. Nafnið var ekki sér-
lega klámfengið. Hins vegar stóð
ekkert starfsheiti við nafn
mannsins i simaskránni: benti
það ekki til þess að maðurinn
heföist eitthvað það að sem ekki
þyldi dagsins ljós? En eftir aö
hafa flett upp 1 skattskrá og kom-
ist aö þvi að viðkomandi maður
hafði ekki sérlega háar tdcjur
gáfum viö hann upp á bátinn. Aö
vísu vissum viö aö feiknagróöi
mannsins af klámiðnaðinum var
varla liklegur tilað vera skráður i
skattskrá en þessi syndist sak-
leysislegur. Og við snerum okkur
aftur að því að finna stúlkur.
Það var augljóst mál að stúlk-
urnar yröu að vera góðum kost-
um bUnar til aö takast þetta verk-
efni á hendur. 1 fyrsta lagi þurftu
þær að vera töff. Þær yröu nefni-
lega aö hætta sér alla leið í gin
ljónsins, fara i viðtal til dólgsins
og fá uppgefiö hvaða myrkraverk
hann heföi i' hyggju. Og hver vissi
nema auglýsingin væri bara yfir-
skyn? Hafði ekki stUlkunni sem
svaraði sakleysislegri einka-
málaauglýsingu i Dagblaðinu
verið nauðgaö? — og það varla
áður en hUn komst inn Ur dyrum
mannanna sem auglýsinguna
höfðu sett í blaðiö. Þetta yrðu að
vera djarfar stUlkur og hugrakk-
ar og allra helst jafnáfjáðar i
heilögu krossferðinni okkar og við
sjálfir. Og siðast en ekki sfst: við
töldum einsýnt að þær yrðu að
hafa stór brjóst. Þaö var skilyröi.
Slefandi klám-
hundurinn birst
á sjónarsviðinu
Ekki gekk sem best að finna
stUlkur sem uppfylltu kröfurnar
og viö vorum að því komnir að
láta hugfallast í herferöinni. En
þá var það einn starfsmaöur á
blaðinu sem mundi eftir þvi að
hann átti tvær mágkonur:
myndarstUlkur en af brjdsta-
stærðinni segir ekki. Væru þær til
iað veita okkur lið? Og jújU, ekk-
ert sjálfsagðara. Við klöppuðum
saman höndunum af einskærum
fögnuði. NU myndi misyndis-
maðurinn falla i gildruna og við
gætum komið upp um alla hans
glæpastarfsemi. Það þurfti eng-
inn aö segja okkur aö þessi aug-
lýsing væri eina afrek hans i
klámiðnaöarsviði — nei, þetta var
viðbjóðslegur dólgur og hættuleg-
ur öllum penum stUlkum. Mág-
konurnar fdru sem leiö liggur á
auglýsingadeild Visis og skiluðu
inn nöfnum sinum og heimilis-
föngum og simanUmerum. NU
var bara að biða þess að slefandi
klámhundurinn birtist á sjónar-
sviöinu.
Andvaka af spennu biðum við
nótt og dag. Fyrsti dagurinn leið
og kvöldið og nóttin en ekkert
samband var haft við mágkon-
urnar. Annar dagurinn leið álika
átakalaust og gerðist ekkert.
Hvað var maðurinn að slóra?
Ætlaði hann ab eyðileggja málið
fyrir okkur, stöðva herferðina?
Þaðmátti aldrei verða!! Og mik-
ill var léttir okkar þegar á þriðja
degi við fengum þau skilaboð að
mannfýlan
heyra....
hefði látið i sér
Léttklæddar
að uppvarta?
NU gerðist það að visu og var
ekki með i áætlun okkar að sU
mágkonan sem svaraði simanum
varð svo spennt að hún stein-
gleymdi að spyrja manninn að
heiti! Hann var heldur ekki að
hafa fyrir þvi að kynna sig, enda
sjálfsagt vel metinn maður i þjóð-
félaginu sem stundaði ljósfælna
starfsemi á kvöldin og nóttunni
þegar allir heiðarlegir menn sofa.
En annars varð samtalið eitthvað
á þessa leið:
— Það var Utaf auglýsingu i
Visi...
— Já! Já! Jájá!
— Þið senduð inn svör?
— Já!
— Já, humm. Það var ég sem
settihana i blaðið. OgnU slafraði
dólgurinn og slefaði i simann.
— Já!
— Humm, jájá.
— Já! Og út á hvaö gengur
þetta? Það fór hrollur um mág-
konuna og hún skalf. Hvað voru
þær systur að hætta sér út i?
— Já, humm, það er sko þannig
að ég er að halda smáveislu fyrir
vini mina. Það eru eiginlega við-
skiptavinir minir. Humm. Ég er
að leita að einum tiu stúlkum.
Seisei! Stóð ekki i auglýsing-
unni að i karlasamkvæminu væru
sirka tíu menn? Það yrði ein á
mann!
- Já! Og...
— Ja, ég er sem sagt að leita að
stúlkum til að uppvarta. Ég ætla
að koma vinum minum á óvart.
Þið þurfið að vera léttklæddar.
Illkynjað of-
sóknarbrjálæði
grípur um sig
Léttklæddar, ekki nema það
þó! Mætti segja mér það væri ætl-
ast tU að þær væru ansi léttklædd-
ar. Og ættu að gera ýmislegt
annað en að uppvarta! En
maðurinn stóð á þvi fastar en fót-
unum. Bara uppvarta sagði hann.
Og jU, svona vera til staðar
þarna. Vera nálægur. Tja, ósvifn-
in riður ekki við einteyming. Vera
tilstaðar? Hvað átti það að þýða?
Hvar áttu þær að vera til staðar?
En maðurinn fékkst ekki til að
segja meira i bili, annað en að
þetta lokaða karlasamkvæmi yröi
haldið þriðja kvöld, sem sé föstu-
dagskvöld, og hann myndi hafa
samband við mágkonurnar aftur
gegnum sima. Þetta með símann
kom okkur á óvart. Ætlaði mann-
hundurinn ekki aö koma og kikja
á brjóstin á mágkonunum? Varla
tæki hann þær á orðinu bara af
þvi þær hefðu svarað auglýsing-
unni. Enviölétum það gott heita
og fórum að undirbUa næsta stig i
krossferöinni. Ættum við ekki að
senda mágkonurnar með segul-
band á fund mannsins? Og láta
ljósmyndara liggja i leyni fyrir
utan staðinn þar sem dólgurinn
kæmi vinum sinum á óvart?
Málið varö æ umfangsmeira.
Svörtu sauðirnir í fjölskyldunni?
■ Nýlistin svokölluð er jafnan
umdeild. Þetla nafn er gefið
ýmsum greinuin innan mynd-
listar og eiga það sameiginlegt að
vera heldur óhefðbundnar.
Kemur hvorttveggja til að vinnu-
aðferðir þeirra ungu manna sem
leggja stund á nýlist eru harla ó-
likar þvi sem hingað til hefur tal-
ist góð latina og svo eru hin eigin-
legu myndefni oft á tiðum önnur.
Landslager flestum þeirra fjarri.
Þaö er einsog oft vili verða: Þeir
sem fást viö eitthvað nýtt eru
gjarnan gagnrýndir og stundum
harkalega. Þetta er engin list,
segja sumir, og þetta er ekki
einusinni nýtt — visa meö þvi til
dada. Aðrir hafa svo haldið uppi
vörnum fyrir ungu mennina og
boriö blak af þeim. En hvert er
viðhorf stjórnvalda? Likast til er
það ekki neitt: stjórnvöld hafa
litiö skipt sér af nýlist nema með
þvi að koma upp nýlistadeild viö
hinn rikisrekna Myndlista- og
handíðaskóla íslands ogaösönnu
viröist nýlistamenn uppá siö-
kastið gjaldgengir til styrkja- og
sjóðakerfis rikisins einsog aðrir
listamenn. En nú vill svo vel til aö
20% ráöherra Islensku rikis-
stjórnarinnar eiga syni sem fást
viö nýlist: þaö eru þeir Friöjón
Þórðarson, hvers sonur er Helgi
Þorgils Friðjónsson, og Ingvar
Gislason, en hans sonur er Er-
lingur Ingvarsson. Friöjón er
dómsmálaráðherra sem kunnugt
er og Ingvar menntamálaráö-
herra og hefur þvi einna mest af-
skipti ráðherra af listum. Hann
dróst inni deilur um nýlistina i
vor er hann gagnrýndi ákvörðun
Einarsllákonarsonai', skólastjóra
Mlli, að leggja niður nýlista-
deildina og taldi hana ekki eiga
stoð i lögum. En hverjum augum
lita ráðherrarnir á syni sina? Eru
þeir svörtu sauðirnir i fjölskyld-
unni? Við hringdum i Friðjón og
Ingvar.
Friðjón: ,,Ekki sérlega
hrifinn”
,,Ég verð að segja aö ég er ekki
sérlega hrifinn af nýlistinni,”
sagði Friðjón Þóröarson, dóms-
málaráðherra. ,,En þetta eru
náttúrlega athyglisveröar til-
raunir, það er nýjabrum aö þessu
og vel má vera að eitthvaö kjarn-
gott spretti upp af nýlistinni
þegar fram liða stundir.”
—-Fylgistu meö nylistinni um-
fram aörar greinar myndlistar?
„Nei, þaö geri ég ekki. Ráunar
fylgistég ekki ýkja mikið með ný-
listinni yfirleitt”
—En hvað finnst þér um mynd-
list sonar þins, Helga Þorgils?
„Ég vil nú ekkert tjá mig um
þaö,” sagði Friðjón og hló, „en
hitt er annað mál að ég veit að
viða erlendis, og ekki sist i Hol-
landi, eru þessir ungu menn
okkar i miklum metum. I Hol-
landibera menn þá á höndum sér,
liggur mér við aö segja, og þeir
hafa sýnt viða um lönd og verið
vel fagnað. Og þeir una sér við
Friöjón Þórðarson. Sonur hans er
Helgi Þorgils Friöjónsson, ný-
listamaður.
þetta, virðast helga sig þessari
listgrein af lifi og sál og þá eru
alltaf likur á að góður árangur
náist. Og ekki nema gott um það
að segja að þeir taka þetta alvar-
lega.”
— Ertuannars áhugamaður um
myndlist? Áttu þér einhverja
uppáhaldsmálara?
”Já, ég hef fylgst töluvert með
myndlist en liklega verð ég talinn
heldur gamaldags. Ég er hrifn-
astur af þessum gömlu og góðu
málurum eins og Jóni Stefáns-
syni, Kjarval og Ásgrimi.”
Ingvar Gislason. Sonur hans er
Erlingur Ingvarsson nýlista-
maður.
Ingvar: „Hollfcfyrir list-
ina”
„Ég hef enga fordóma gagn-
vart nýlistinni,” sagði Ingvar
Gislason, menntamálaráðherra.
„Hittkannsvo aðveraað nýlistin
hafi ennþá ekki komist til fulls
þroska og eiginlega lit ég á hana
sem tilraunastarfsemi að ýmsu
leyti. Breiddin innan þessarar
greinar er mjög mikil og sumt af
þvi sem gert er i nafni hennar
nær ekki til min en annað finnst
mér mjög virðingarvert. Svo
verður framtiðin að skera úr um
hvort þetta lifir áfram.”
— Fylgist sérstaklega með ný-
listinni? — ferð á sýningar og
þess háttar.
„Nei, ég legg mig ekki sérstak-
lega eftir nýlistasýningum en
sæki þær við og við einsog aörar
sýningar. Kjarni málsins er sá að
hér er um tilraunir að ræða og i
nýlistinni er margt á feröinni sem
égheld aðsé mjög hollt fyrir list-
ina almennt. 011 list hefur gott af
ögrun og nýlistin sér fyrir þeirri
ögrun nú.”
— Hefurðu að öðru leyti áhuga á
myndlist?
„Já, ég hef haft mikinn áhuga á
’myndlist allt frá æskudögum.
Raunar hef ég áhuga á öllum list-
greinum og reyni að fylgjast eins
vel með þeim og mér er unnt. Og
hef gaman af. Hvað varðar
myndlistina þá var ég mjög
ungur maðurá árunum fyrir 1950
en þá voru að koma fram margir
nýjir málarar sem unnu i anda
abstrakt-stefnunnar. Margt var
þar vel gert en annað féll mér
ekki einsog gengur. Nú sýnist
mér hinsvegar að staða abstrakt-
listarinnar hafi breyst nokkuð.
Hún hefur gengið sina leið og til-
heyrir nú sögunni, virðist mér.”
— Áttu þér uppáhaldsmálara?
„Nei, það á ég ekki. Ég hef
reynt að fylgjast með heildar-
myndinni en siður viljað taka ein-
hvern einn út úr. Ég er þannig
gerður.”
—ij-