Tíminn - 17.09.1981, Blaðsíða 12

Fimmtudagur 17. september 1981
12
Efni, sem ekki eru
mjög hættuleg, nema
EITRANIR
■Efbarn hefurkomistieitur og
látið það ofan i sig á strax að
reyna að gefa barninu að
drekka, sérstaklega mjólk. Hún
hefur mótverkandi áhrif á eitr-
ið. 1 mörgum tilfellum (en ekki
öllum, sjá sfðar) er ráðlegt að
láta barnið kasta upp. Það er
gert með þvi að stinga fingrin-
um ofan i hálsinn á barninu.
Algjör undantekning: Ekki
má láta barn kasta upp ef það
hefur sett ofan i sig lút, sýrur,
sterk hreinsiefni eða ljós-
myndaefni. Heldur ekki ef barn-
ið er meðvitundarlaust.
Hér á eftir fara nokkur dæmi
um eiturefni, sem oft eru til á
heimilum og nokkur ráð um.
hvaðá aðgera, ef börn komast i
þessi efni og neyta þeirra.
geyma öll hættuleg efni i læstum
skápum. Sama gildir um lyf.
Kæruleysi i meðferð hreinsiefna
og lyfja getur haft alvarlegar
afleiðingar.
Ekkimá geymameðul i neins
konar eiturefni, þar sem börn
ná til þeirra. Slikt á aö geyma i
læstum skápum.
Efni, sem eru mjög
hættuleg, jafnvel i iitl-
um skömmtum:
Stórhættuleg eiturefni:
Amoniak, hreinsiefni, litarefni,
harðlakk efni til að eyöa lit,
herðir, kaik, vitissódi, lútur,
natriumhydroiö, hreinsivökvi
fyrir salerni, maurasýra, efni til
að eyða ryöi, saltpéturssýra,
saltsýra, brennisteinssýra, alls
konar vökvi fyrir salerni,
hreinsivökvar með fenol eöa
formalini.
Ráð:
Gefiö barninu strax mikið að
drekka (mjólk eða vatn) Látið
barnið ekki kasta upp og farið
undir eins á næsta sjúkrahús.
Efni sem valda lungna-
bólgu.
Skordýraeitur og áburður,
glóðarkveikivökvi (grillkveiki-
vökvi), terpentina, húsgagna-
áburður, teakolia, þynnir,
um mikið magn sé að
ræða.
Andlitsvatn, sjampó, kölnar-
vatn, svitameöal, batiklitir, efni
i rafhlöðum, blek, lim, fægilög-
ur, túss, beiskar möndlur, edik.
Ráö: Gefið barninu mjólk eöa
vatn að drekka og hafið sam-
band við lækni.
hreinsibón, dilutin, fernisolia,
vökvar til ljósmyndavinnu.
Ráð: Gefið barninu nokkrar
matskeiðar af rjóma eða matar
-óliu. Ekki má framkalla upp-
köst. Farið með barnið á næsta
sjúkrahús.
Besta ráðið til að foröast allt
ofangreint er auðvitað að
Flugnaeitur, garðaeit
ur, permanentvökvi og lagn-
ingarvökvi, glykol, þvottalögur,
metanol, tréspiritus, glugga-
fægilögur, áburður, beisk
möndluolia, hvitspiritus, nef-
tóbak.
Ráð: Gefið barninu mjólk eða
vatn að drekka og reynið upp-
köst. Farið siðan strax með
barnið til læknis.
Barnasjúkdómar
Ný bók um
stofublóm
■ Mál og Menning hefur gefið út
bókina 350 stofublóm, einkenni,
ræktun, umhirða. Höfundur bók-
arinnar er Rob Herwig, en þýð-
andi er Óli Valur Hansson. garð-
yrkjuráðunautur. Bókin er prent-
uö i'Hdlandi, en filmuvinnu vann
Oddi h.f.
t formála segir höfundur m.a.:
Til frekari yf irvegunar fyrir þá,
sem vilja fullnægja þeim kröfum,
sem stofugróður gerir til birtu,
hita vatns, loftraka og jarövegs,
eru þessi atriöi dregin saman i lok
hverrar plöntuumsagnar. Á loka-
siöum bókarinnar er ættkvislum
siöan raöaö i töflur meö hliösjón
af fyrrnefndum atriðum.”
Bókin 350 stofublóm er falleg og
viröist veita gott gagn þeim, sem
áhuga hafa á stofublómarækt. Og
ekki er ótrúlegt aö nýir áhuga-
menn bætist i þann hóp viö aö
skoöa bókina. Þaöersatt aö segja
freistandi aö fá sér eitthvaö af
þeim fallegu blómum, sem sagt
erfrá ibókinni. Ég býst nú samt
ekki viö þvi', aö þau sé öll aö fá hér
i blómaverslunum. Þó eru vafa-
laust mörg þeirra til hér, a.mJc.
ef farið er i gróöurhús. Og öll
blómin i bókinni ága sér islensk
nöfn. Nöfn eins og Alpafjóla,
Hamingjublóm, Betlehems-
stjarna, Svertingjafingur.Tvibur-
ar i vöggu, Yndisblómi, Hvita-
sunnukaktus, Igulkaktus, Jóla-
stjarna, Kattargin og Skýjadis,
svo aö eitthvaö sé nefnt.
Bókin 350 stofublóm kostar 247
kr. Hún er 192 bls.
■ llöfundur bókarinnar Rob
Herwig.
„Bók þessi um stofuplöntur kynn-
ir úrval þeirra fjölmörgu teg-
unda, sem völ er á. 1 bókinni eru
litmyndir af fjölda plantna, sem
meögóöu móti geta þrifist innan-
húss, til viöbótar er getið ýmissa
fátiöra tegunda, sem standa
endrum og eins til boöa i blóma-
verslunum eöa gróörarstöövum.
t fyrsta kafla er fjallaö um al-
menna umhiröu og aðhlynningu,
en farsæi ræktun grundvallast á
þvi, aö sem flestum vaxtarskil-
yrðum sé fullnægt. Lögð er
áhersla á að ræktandinn kynnisér
þennan hluta sem vandlegast,
áöur en hann heldur lengra i les-
málinu, þvi þar eru skýrö ýmis
þau atriöi, sem siðar mun aöeins
stuttlega vikiö aö i tegundaum-
sögnum.
■ Bókin er mikiö myndskreytt.
Einnig er vakin eftirtekt á
fjölgun platna, afbrigöilegum
ræktunaraðferðum og sjúkdóm-
um. Höföaö er til imyndunarafls
lesandans meö hugmyndum um
hvar og hvernig megi koma fyrir
stofugróöri i vistarverum.
Eldhúskrókur
Ananaskaka
200 g smjör,
100 g sykur
4 egg
4 hringir ananas,
50 g valhnetur,
200 g hveiti,
1 1/2 tsk. lyftiduft.
Skraut:
100 g hjúpsúkkulaði
1 tsk. palmín feiti
rjómi, valhnetur
Hræriö smjöriö og sykurinn vel
og bætið siöan i eggjarauöunum
einni i einu. Skeriö ananasinn i
litla bita og blandið þeim saman
viö gróft saxaöar valhneturnar.
Takiö siöan eina matsk. af þessu
frá til skrauts. Blandiö saman
einni matskeiö af hveiti viö anan-
asinn og valhneturnar og hræriö
saman viö deigiö. Sigtið afgang-
inn af hveihnu saman viö og lyfti-
duftinu. Hræriö deigiö saman og
setjiö siöast út i stifþeyttar eggja-
hviturnar. Setjið deigiö strax I vel
smurt form, stráð raspi og bakiö
kökuna ca. 1 klst. viö 175 gráöu
hita. Látiö hana svo biöa i 15 min-
útur i forminu, áöur en hún er
tekin úr þvi og kæld. Þegar kakan
er orðin köld er hún hjúpuö meö
súkkulaöinu, sem palmin feitinni
hefur verið blandað saman við.
Skreytt meö ananas, valhnetum
og rjóma.
Kramarhús
125 g smjör
125 g sykur
2 egg,
125 g hveiti,
2 matsk. kalt vatn.
Skraut: Rjómi og sulta
Hálfbræöiö smjöriö og hræriö
siöan vel meö sykrinum, siöan
eru eggin hrærö saman viö, eitt I
einu. Sigtiö hveitið og hræriö þaö
út i ásamt vatninu.
Setjiö deigiö á velsmuröa plötu
i litia toppa meö teskeiö. Hafið
langtá mflli toppanna og mótið úr
þeim kringlóttar kökur með
spaða, en þær stækka síðan þó
nokkuö viö baksturinn.
Bakiö kökurnar viö 200-250
gráðu hita i 8-10 minútur, þangað
til þær eru ljósgular meö ljós-
brúnum kanti. Kökurnar eru siö-
an teknar varlega af plötunni meö
kökuhnifog um leið eru þær mót-
aöar i' kramarhús og endanum
stungiö ofan i flöskustút. A fáum
sekúndum haröna þær þaö mikið
aö óhætt er aö leggja þær á bök-
unarristina. Ef að kökurnar eru
orönar of harðar til aö móta þær
eru þær settar aftur I ofninn i
nokkrar sekúndur.
Þegar rjómi hefur verið settur I
kramarhúsinlinast þau fljótt upp.
Þess vegna er best aö bera þau
fram eins og sést á myndinni.