Tíminn - 10.12.1981, Blaðsíða 3

3
settist þvi i 5. bekk hér i Mennta-
skólanum i Reykjavik.”
Ákvað guðfræðinámið að
stúdentsprófi loknu
— Haföi þitt trúarlega uppgjör
fariö fram þá og varst þú þá þeg-
ar ákveðinn i aö læra til prests?
„Hugsunin aö fara þessa leiö,
var farin aö vakna i mér á þess-
um tima, en ég man ekki eftir þvi
að þaö væri fyrr. Stúdentspróf tók
ég hernámsvoriö, þegar skólinn
varö aö vera i Alþingishúsinu, þvi
herinn tók menntaskólahúsiö til
eigin nota. Þetta sumar ljóstra ég
svo upp þessu leyndarmáli, aö ég
ætli að fara i guöfræöideildina, en
þar til haföi ég hvorki sagt af eöa
á um þaö.
Ég á ljúfar og kærar endur-
minningar frá guðfræöináminu
og þá einkum frá þeirri praktisku
reynslu sem viö fengum i starf-
inu, af aö starfa meö börnum i
sunnudagaskóla, þvi þegar nýja
háskólabyggingin kom til sögunn-
ar þá var hægt aö hafa starf i kap-
ellunni. Þar var auövitað starf i
sambandi viö deildina, og svo
höföum viö sunnudagaskóla.
Þangað komu yngstu vinirnir og
Thorsteinsson, sem ég minnist
ævinlega meö viröingu og þakk-
læti, hann styrkti mig með upp-
hæö til þess aö fara erlendis. Þá
var Evrópa alveg lokuö vegna
striösins, en Amerika var opin,
sem leiddi til þess aö ég fór þang-
að i nám.”
Söguleg ferð
til Ameríku
— Var ekki erfitt um ferðalög á
þessum tima?
„Jú, þaö var mjög söguleg ferö
sem viö fórum haustiö 1944 á
Dettifossi. Viö fórum aö miklu
leyti i „convoy” yfir hafiö og
striöshættan voföi yfir. Ég skil
þaö eiginlega ekki enn þann dag i
dag aö ég skyldi leggja út i þessa
óvissu. Eftir 29 daga stanslausa
sjóferö, þvers og kruss yfir hafiö,
náöum viö til New York. Ég
minnist þess aö fjóröa sunnudag-
inn sem viö vorum i hafi, þá var
ekki hægt að heyra neitt frá Is-
landi lengur og þá stakk einn far-
þeginn upp á þvi, mig minnir aö
þaö hafi verið Valgeröur, ekkja
Einars Benediktssonar, að nú
skyldum viö hafa guösþjónustu.
Þá var pússaöur upp nýbákaöur
námi. Ég skrifaöi ritgerö i náms-
lok sem veitti mér titilinn „Mast-
er of Sacred Theology”, og upp á
það fékk ég diploma frá skólan-
um. Siöan lá leiöin til Vestur-Is-
lendinga, þvi sumariö 1945 starf-
aöi ég hjá þeim sem aöstoðar-
prestur hjá séra Valdimar Ey-
lands i Winnipeg. Eftir það sumar
þá fer ég til vesturstrandarinnar
og fer i Standfordháskólann. Þaö
atvikaöist þannig aö faöir minn,
sem veriö haföi á ferö þarna og
séð þennan skóla, haföi óskaö
þess aö ég gæti komist þangaö i
nám þvi honum leist svo vel á
skólann og umhverfi hans. Þarna
var allt i pálmatrjám og suðræn-
um ávöxtum, afskaplega fallegt
og vinalegt umhverfi. Herbergis-
félagi minn var læknanemi frá
Hawaii og ég minnist þess aö eitt
sinn var svolitiö svalt i veöri og
þá fór hann aö skjálfa og glamra
tönnum. Þá sagöi hann: „I never
do this in Hawaii”. I þessum há-
skóla tók ég tvo kúrsa, einn i guö-
fræöi og annan i blaðamennsku.
Mér er þaö alltaf minnisstætt aö
yfir dyrunum á blaöamannaskól-
anum stóöu þessi orö: „Get it
first. But first get it right.” Þetta
var þeirra mottó, sem ég tel afar
Bandarikjaforseta i Hvita húsinu.
Þeim atburöi gleymi ég náttúr-
lega aldrei. Ég átti von á þvi þeg-
ar viö ruddumst þarna inn, blaöa-
mennirnir, aö sjá þarna gamlan
og þreytulegan karl, en þarna
hittum viö þess i staö virkilega
hressan og liflegan náunga, þar
sem Truman var og hann svaraði
öllum spurningum, bæöi fljótt og
vel. Þegar svo fundurinn var bú-
inn, þá var ekki beðið boöanna þvi
blaðamennirnir, sem voru þarna
fjölmargir, bókstaflega ruddust
út. Þá kom mér i huga yfirskriftin
yfir dyrunum i blaðamanna-
skólanum og sá ég aö bandariskir
blaöamenn störfuðu svo sannar-
lega eftir þeim oröum.
Þegar ég fór inn á fundinn þá
afhenti ég húsveröinum i Hvita
húsinu kvikmyndatökuvél sem ég
var meö, en ég var þá aöeins far-
inn aö eigp viö þaö aö taka kvik-
myndir. Sýo tók ég viö henni aftur
þegar ég \'ar kominn út af fundin-
um og þá ætlaði ég aö islenskum
og góöum siö aö taka nokkrar
myndir. Fór ég aö beina vélinni i
ýmsar áttir i þeim tilgangi, en
veit ekki fyfr en klappaö er á öxl
mér og ég heyrði sagt: „Heyröu
góöi, hvaö erí þú aö gera?” og var
hvort ég ætlaöi mér aö fara aftur
til Islands. Ég sagðist nú halda
þaö, ég væri nú haröákveöinn i
þvi.
Maöurinn sem yfirheyröi okkur
hringdi svo áfram og rakti spor
min. Þegar hann var búinn að fá
staöfestingu á þvi aö saga min
væri sönn, þá var okkur sleppt.
Þetta er i eina skiptiö sem ég hef
veriö tekinn til fanga!”
Ræðst sem aðstoðarprest-
ur til Akureyrar
— Hvaö tók svo viö hjá þér eftir
aö þú varst kominn aftur heim til
Islands?
„Ég vann hérna viö Kirkju-
blaöiö frá útmánuöum 1946 og
fram i febrúar 1947, en þá fékk ég
simskeyti frá séra Friörik Rafn-
ar, sem haföi skyndilega oröiö
veikur og spuröi hann i skeytinu
hvort ég vildi koma til Akureyrar
og veröa aöstoöarprestur. Ég
haföi ekki nema vikufrest eöa
svo, þvi Friörik var þarna meö
stórt prestakall sem þurfti aö
sinna. Ég svaraöi strax játandi og
ég var vigöur til prests af fööur
minum hér i Dómkirkjunni 23.
febrúar 1947. Sunnudaginn þann
næsta á eftir var ég kominn i
„Við erum komin út
í kaupskap á jólum,
sem eru hr einar öf gar99
TÍMINN RÆÐIR VIÐ BISKUPSHJÓNIN, PÉTUR
SIGURGEIRSSON OG SÓLVEIGU ÁSGEIRSDÓTTUR
predikunarstólinn á Akureyri.
öll þessi ár siðan hef ég verið
prestur á Akureyri. Arið eftir aö
ég kom noröur varö ég sjálfstæö-
ur prestur, þvi prestakallið var
(þá gert aö svokölluöum tvi-
menningsprestakalli. Égsótti um
það og var kosinn.”
— Þú ert ekki kvæntur maður
þegar þú kemur til Akureyrar,
eða hvað?
„Nei, haustið 1948 þá giftist ég
minni elskulegu konu. Hjóna-
vigslan fór fram 3. ágúst, á af-
mælisdag fööur mins, i kirkjunni
á Akureyri og þaö var faöir minn
sem gaf okkur saman. Þetta var
auðvitað mikil hátiö. Þar stóð ég
„nervös” eins og hver annar
brúðgúmi.”
— Kynntust þiö hjónin á Akur-
eyri?
„Nei, það var þetta sama ár og
ég kom frá Ameriku, 1946, sem
við kynntumst hér i Reykjavik.
Ég var dálitið tengdur Vestur-ls-
lendingum eftir veru mina i
Bandaríkjunum og Sólveig vann i
bandariska sendiráðinu. Við hitt-
umst i 40 ára afmælisboði Valdi-
mars Björnssonar og siöan hafa
leiðir okkar legið saman, alveg á-
kveðiö og fast. Sólveig kom svo
norður meö foreldrum minum I
ágúst 1948.”
— Sólveig, hvers minnist þú
helst frá hjónavigslunni?
„A þessum árum voru kirkju-
brúðkaup ekki algeng. Ég haföi
sjálf aldrei veriö viöstödd kirkju-
brúðkaup. Ég haföi ekki heldur
hugsað út i það, aö kirkjan yrði
öllum opin, hélt aö það yrðu aö-
eins fjölskyldur okkar og aðrir
boðsgestir sem yröu viöstaddir
athöfnina.
Sjá næstu síðu
spurðu i hvaða skóla þeir væru.
Voru þeir auövitað mjög hreyknir
af þvi að heyra að þeir væru i Há-
skólanum.
Argangurinn minn i guöfræöi-
deildinni var fjölmennur, þvi að
sex af bekkjarbræðrum minum
aö norðan fóru i deildina, og við
vorum tvö frá Menntaskólanum 1
Reykjavik. Frú Geirþrúður Hild-
ur Bernhöft var af þessum ár-
gangi og var hún fyrsti kvenguð-
fræðistúdentinn. Niu guöfræöing-
ar vigðust til prests 18. júni 1944 á
lýöveldisárinu og var það stór
gjöf kirkjunnar til lýðveldisins.
Ég lauk guöfræöiprófi þetta
vor, en vígðist ekki til prests, þvi
þá var það komið i ljós aö ég haföi
hug á þvi aö fara erlendis og læra
svolitið meira. Góöur vinur fjöl-
skyldunnar, Magnús Scheving
guðfræðingur. Við fórum út á þil-
farið, allir farþegarnir og skip-
stjórinn og þar höföum við helgi-
stund. Ég held að þetta hafi verið
min fyrsta helgiathöfn.
Þetta var mjög erfið ferð og tók
á, þvi öll ljós voru slökkt og alls-
staðar var myrkur. Skipstjórinn,
Pétur Björnsson, vildi helst ekki
koma niður til að boröa, þvi hann
sagöist þurfa hálftima til þess aö
venjast myrkrinu á nýjan leik.”
Nam m.a. blaðamennsku í
Bandaríkjunum
— Hvaö segir þú mér svo af
námi þinu fyrir vestan?
„Ég fór á lútherskan presta-
skóla i Philadelpiu. Þarna voru
yfir 100 prestaefni, en ég var
þarna ekki i venjulegu námi,
heldur svokölluðu framhalds-
gott mottó i blaðamennsku. Ég
hafði nú ágætt af þvi aö vera
þarna, þvi i aðra röndina hef ég
alltaf haft mikinn áhuga á blaða-
mennsku, allt frá þvi ég man ég
fór eitthvað aö gera eöa geta.”
Fórá biaðamannafund hjá
Truman i Hvíta húsinu
„Ég haföi reyndar unniö við
Kirkjublaöiö sem var gefið út af
kirkjunni hér heima áöur en ég
fór utan, en faöir minn var á-
byrgöarmaöur þess blaös. Ég
hafði þvi blaðamannapassann
með mér þegar ég fór utan og mig
minnir, aö þaö hafi verið á heim-
leið, að námi loknu, sem ég haföi
samband viö sendiráöiö I Wash-
ington og fékk með þess aöstoö,
aðstöðu til þess aö fara á einn
blaðamannafund meö Truman
þar kominn einhver háttsettur
varömaður Hvtta hússins. Segir
hann siðan: „Viltu koma hérna
með mér?” og þfcð var ekkert um
þaö að ræða, þvi ég var þar meö
tekinn fastur og ekki nóg meö
þaö, heldur einnig sá maður, sem
af tilviljun stóö viö hliöina á mér,
en það var blaðamaöur af Politik-
en. Viö vorum leiddir þarna inn i
örlitinn klefa og blaöamaöurinn
frá Politiken geröi ekk-ert annaö
en afsaka sig og segja aö hann
ætti engan þátt i þessari mynda-
töku. Þarna vorum viö svo góða
stund og ég reyndi aö rekja fyrir
varömönnunum aö ég heföi verið
á fundi hjá sjálfum forsetanum og
m.a.s. talað viö hann, þvi hann
talaöi við mig nokkrar setningar.
Hann spuröi mig siðan hvaban ég
væri, hvað ég væri að gera og
■ „Þetta sumar ljóstra ég svo upp þessu leyndarmáli, aö ég ætli aö
fara i guðfræðideildina.”
■ „Alltaf haft mikinn áhuga á blaöamennsku.”