Tíminn - 16.01.1982, Qupperneq 7

Laugardagur 16. janúar 1982
„Markmið þessar-
ar kynningar er að
fá fram umræður
um skóla og upp-
eldismál. Sl& um-
ræða hefur verið
næsta litil á íslandi
og naumast nokkur
nema eitthvað hafi
farið verulega úr-
skeiðis i skólun-
um”.
fjölmargir nemendur veröa að
gera. Kennarar búa lfka viö
slæma vinnuaðstöðu i mjög
mörgum skólum. Það er þvi ekki
að ástæðulausu að Kennarasam-
bandið ræðst i það kynningarstarf
sem nú er hafið m eð kjörorðinu:
Betri skóli. íslendingar eiga á að
skipa ágætlega menntuðu og hæfu
kennaraliði. Þar eru þeir engir
eftirbátar nágranna sinna hvorki
vestan hafs né austan. Þó eru
þeim búin mun verri starfsskil-
yrði en annars staðar gerist.
Nemendur á Islandi hafa heldur
styttri kennslu tima en jafnaldrar
þeirra i nálægum löndum. Þeim
mun meiri ástæða er til þess að
vel séað þeim búið. Skólamál eru
ekki einkamál kennara. Þau
snerta hvertheimilii landinu. Þvi
er nauðsynlegt að rækileg
kynning eigi sér stað og að i kjöl-
far hennar fylgi umræður og
stefnumörkun. Þessar raddir
þurfa að ná eyrum stjómmála-
manna og er þá von til þess að
skóla og uppeldismál verði ekki
lengur hornrekur á Alþingi.
Umræddri kynningu verður
þannig háttað að i auglýsinga -
tíma sjónvarpsins verða sýndar
myndir sem vekja eiga athygli á
kynningunni um leið og bent er á
þann aðstöðumun sem börn búa
við. Þetta verður auðvitað ekki
sýnt nema með örfáum dæmum á
fáum sekúndum i sjdnvarpi.
Samfara þessum sýningum mun
birtast i dagblöðum greinar um
hina margvislegustu þætti skóla-
málaþarsemm.a. þeirsem mest
brennur á lýsa aðstöðu sinni. Það
er von þeirrar nefndar sem fyrir
hvará aðskera niður og hvernig.
Eiga menn að senda skip sin
bótalaust i brotajárn og hverjir
eiga að fylla i þau skörð við öflun
hráefnisins, sem þá myndast.
Hráefnis sem ber uppi vinnu fólks
að stærstum hluta i mörgum
byggðarlögum. Útgerð skipa er
ekkert sport heldur oftast tilkom-
in af nauðsyn til að afla hráefnis
til vinnslustöðva i landi þar sem
fólk þarf jafna atvinnu við verkun
aflans. En það breytir aflanum i
útflutningsvöru. Um fleiri hendur
fer fiskurinn ekki og þessir rúm-
lega 5 þúsund sjómenn afla hrá-
efnis til undirstöðuatvinnuvegs
þjóðarinnar. Þessi litli hópur
verður að afla eyðslueyris 75%
þjóðarinnar. Þetta er sverasta
stoðin undir þjóðfélagsbygging-
unni. Það fer þvi ekki hjá þvi að
þegar þessi stoð skekkist og riðar
til falls vegna of mikils þunga, að
titringur komi á allt báknið sem á
hennihvilir. Hvernig eigum við —
þessi 10-12% sem störfum i fisk-
vinnslu og sjósókn — að rogast
með allt þetta tröllaukna bákn á
bakinu og alltaf er bætt við þá
byrði. Láir okkur það nokkur þótt
við stöldrum aðeins við til að
blása mæðinni og reynum um leið
að hagræða þessu ógnarfargi á
herðunum.
öfundarmönnum okkar sjó-
manna til fróðleiks vil ég benda á
að þegar þjóðarkökunni er skipt,
þá er byrjað i þjónustugreinun-
um, spurt hvað þær sætti sig við,
en þær hafa allt sitt á þurru.
Vinna þar flestir nálægt 230 dög-
um á ári. Skipting kökunnar end-
ar hjá okkur, við fáum skorpuna
og einhverja afganga okkur til
framfærslu, okkar tekjugrund-
völlur er óviss, vinnudagar á ári
lögbundnir allt að 317, oft við erfið
skilyrði og vinnudagar eru 50-
100% lengri en i landi, oft lika á
helgum dögum. Þessvegna er
einfaldur samanburður þar á
milli ekkert annað en marklaust
kynningunni stendur að þessar
greinar skapi áframhaldandi
umræður.
Fyrr f vetur var sendur heim
með nemendum bæklingur meö
12spurningum fyrir fullorðna um
börn og skóla. 1 þessum bæklingi
er drepið á umhugsunarefni fyrir
hvern og einn sem á barn í skóla
og lætur sig varða þroska þess.
Þá var einnig dreift veggspjaldi
sem minnir á það vandamál sem
margir skólar búa við en það er
mikil þrengsli og alltof stórar
bekkjardeildir.
Allir áttu þessir þættir
kynningarstarfsins Sð haldast i
hendur en vegna verkfalla á dag-
blöðum var ekki hægt að hefja
blaðaskrif eins og til stóð og þvi
var ákveðið að fresta kynn-
ingunni fram yfir áramót.
Það er ástæða til þess nú að
minna foreldra og skólamenn á
að taka bæklinginn til skoðunar á
ný og ihuga vel þær spumingar
sem þar eru fram settar.
Kynningarnefndin vekur at-
hygli á þvi að tilgangur þessa
starfs er að skapa umræður sem
hafa mættu i för með sér aukinn
áhuga á skólamálum og einkum
og sér i lagi að betur yrði búið að
börnum i skóla. Við viljum hvert
og eitt búa sem best að okkar
eigin börnum heima fyrir og
Kennarasambandið trúir þvi að
það viljum við einnig gera á
vinnustaö barnanna. Með von um
gott samstarf um bættan og betri
skóla.
F.h. Kynningarnefndar
um skólastarf
Ká ri A m órs son fo rm.
pip. Oft værum við betur launaðir
eftir timavinnutaxta heldur en af
aflahlut okkar. Það er þvi
ástæðulaust öllum Magnúsum
þurrlendisins að fyllast öfund og
heift vegna aflahlutar sjómanna
á Islandsmiðum. Það bannar
þeim heldur enginn að fara til
sjós, ef þá á annað borð er hægt
að nota þá þar. Islenskir sjómenn
eiga fullan rétt á þvi að fá fyrsta
flokks skip til afnota við störf sin.
Þeir þurfa þeirra með. Það er
ekkert réttlæti að þeir hætti lifi og
limum heila starfsævi á 20 til 40
ára skipskláfum sem orðnir eru
nánast úreltir vinnustaðir og gefa
þar að auki minni möguleika til
góðs afla, betri afkomu eða góðr-
ar meðferðar afla. Skip er annað
heimili og dvalarstaður sjó-
manna. Það er fyrst og fremst
svimandi hár fjármagnskostnað-
ur sem er mesti baggi útgerðar á
tslandi en ekki laun sjómanna.
Þar kemur lika inn i sá ómaga-
fjöldi sem komið hefur hér inn að
beini á sjávarútveginum og
'mergsýgur hann i formi allskyns
skattlagningar og gjalda og þeir
aðilar er þykjast eiga fullan rétt á
að ráðskast með þá fjármuni sem
þar er aflað. Afkoma almennings
á tslandi verður ekki bætt með
aðför að hagsmunum sjómanna
og útvegsmanna. Þvert á móti
sterk undirstaða er frumskilyrði
fyrir traustri byggingu.
Ekki er hægt að ganga að fiski
eins og sláturfé i rétt og þvi þarf
öflugan flota til að ná miklum
afla. En það er ekki nóg að veiða.
Það þarf lika að selja aflann. T.d.
er næg sild fyrir hendi i sjónum,
en enginn vill kaupa hana af þvi
að hún er of dýr á þvi verði sem
við þurfum. Þannig getur farið
með annan afla að óbreyttu
ástandi. Og að lokum Magnús
minn, ástæðan fyrir öllum þess-
um vanda heitir verðbólga en
ekki sjávarútvegur.
Stefán Lárus Pálsson,
prófkjör
Áslaug Brynjólfsdóttir:
„Stjórnmál
eru ekki
einkamál
karlmanna”
,,t gegnum störf mi'n og ýmis
konar félags- og trúnaðarstörf,
bæði innan mins stéttarfélags
og Framsóknarflokksins, hef ég
kynnst fjölda fólks i borginni, og
ýmis konar málum sem varða
borgarbúa. Þannig hef ég fengið
með árunum stöðugt meiri
áhuga ámálefnum borgarinnar.
Ég fékk svo f jölda áskorana um
að gefa kost á mér í prófkjörið.
Að vel athuguðu máli ákvað ég
að verða við þeim, enda hef ég
fullan hug á að leggja lið ýms-
um þeim málefnum sem ég tel
mig haf aflað mér staðgóðrar
þekkingar á, svo sem skólamál-
um, málefnum barna og ung-
linga.eneinnig hef ég sérstakan
áhuga á málefnum fatlaðra”,
sagði Aslaug Brynjólfsdóttir,
þegar hún að spurð að þvi hvers
vegna hún gæfi kost á sér i próf-
kjör Framsóknarflokksins i
Reykjavik.
,,Ég vona að það sé ekki ein-
ungis af þvi að ég sé kona, að
þrýst var á mig um að gefa kost
á mér. Ég trúi þvi aö ég sé ekk-
ert siðri til að sinna borgarmál-
efnum en margir karlmananna
sem taka þátt i prófkjörinu.
Hins vegar er ég þeirrar skoð-
unar að konur eigi frekar að
beita sér innan flokkanna, en
ekki með sérstökum kvenna-
lista utanflokka. Konur eru
helmingur þjóðfélagsþegnanna
og þvf eðlilegt að hlutur þeirra i
stjórnmálum væri mun meiri en
raun ber vitni. Stjórnmál eru
engin einkamál karlmanna, en
það virðist sem furðu margir
séu á þeirri skoöun ef m arka má
úrslit i prófkjöri Sjálfstæðis-
flokksins fyrir skemmstu”,
sagði Aslaug.
Jónas Guðmundsson:
„Eigum að fá
arð af helm-
ingseign í
Landsvirkjun”
„Þú spyrð hvers vegna ég
gefi kost á mér i prófkjör. Það
geri ég til þess að komast i
borgarstjórn. Mér gekk vonum
framar að fá tilskilinn fjölda
meðmælenda, eða 5-10 fram-
sóknarmenn úr kjördæminu. Ég
stend einn að þessu framboði,
var ekki beittur neinum þrýst-
ingi tii að gefa kost á mér, og
ekki var heldur gjörö nein til-
raur. til þess að hindra framboð
mitt, eða fá mig af listanum”,
sagði Jónas Guðmundsson.
„Ahugamál min snúast vitan-
lega um það, að fá rétta stjórn
fyrir borgina. Ég hefi áhuga á
framförum og mótmæli ekki ef
einhver vill byggja hús á auðum
lóðum, bryggjur eða starfs-
stöðvar. Ég vil þéttingu byggð-
ar og vil ganga þar lengra en
aörir. 17 óbyggðar lóöir eru enn
við Hverfisgötu, svo dæmi séu
nefnd. Ég kann vel við fólkið. i
þessum bæ, og vil efla hag þess,
en vil að vlsitölufjölskyldan
flytji úr höfuðborginni. Hún þarf
greinilega að komast I rólegra
umhverfi.
Ég tel aö núverandi meiri-
hluta hafi tekist vel að stjórna,
og betur en ég og ihaldið þorði
að vona. Þó hefði ég kosið að
meira fé hefði veriö til fram-
kvæmda. Borgin þarf öflugri at-
vinnustefnu, áður en Reykjavik
verður að hreinu fátækrabæli.
Hækka þarf gjaldskrá hitaveit-
unnar, vatnsveitunnar og af-
létta áiögum á rafmagn. Ég vil
fá arð af þeim milljörðum sem
Reykjavikurborg á i Lands-
virkjun, en Landsvirkjun verði
annars þjóðnýtt, með það að
leiðarljósi að þaö kosti sama að
sjóða kartöflur og ýsu, hvar sem
er á landinu, en þaö mun ódýr-
ast á Akranesi núna. Þá tel ég
ástæðulaust að Reykjavik sé
skylduð til að gefa rafmagn og
heitt vatn i aðrar sóknir, en önn-
ur sveitarfélög hafa ekki þá
skyldu”, sagði Jónas Guö-
mundsson.
Valdimar Kr. Jónsson:
11
alla tíð vak-
ið
áhuga minn
ff
„Ég hef unniö að borgarmál-
um sl. kjörtimabil sem vara-
borgarfulltrúi, og það má segja
að félagsmál hafi alla tið vakið
sérstakan áhuga minn, enda hef
ég yfirleitt gefið mig mikið að
þeim”, sagði Valdimar Kr.
Jónsson, þegar hann var spurð-
ur að þvi hvers vegna hann gæfi
kost á sér i prófkjöri fram-
sóknarmanna i Reykjavik.
„Þeir málaflokkar sem ég ber
mest fyrir brjósti eru fram-
kvæmda-, skipulags-, atvinnu-
og fjármál borgarinnar, enda
hef ég veriö stjórnarformaður
veitustofnana á yfirstandandi
kjörtimabili. Það sem e.t.v.
vekur aðallega áhyggjur minar
nú, er sú breyting sem er að
verða á Reykjavik. Það er farið
að draga úr fólksfjölgun I borg-
inni, en á sama tima fara föst
útgjöld hennar vaxandi meöan
tekjur vaxa ekki i sama hlut-
falli. M.ö.o. ráðstöfunarfé
borgarinnar minnkar frá ári til
árs. Þetta held ég að sé stærsta
framtiðarvandamál borgarinn-
ar sem virkilega þurfi að taka á,
á næsta kjörtimabili.
Ég held hins vegar að það sé
tómt mál að tala um að viö get-
um hækkað skattálagningu á
borgarbúa, frá þvi sem orðið er,
og það litur ekki út fvrir aö við
getum aukið tekjur borgarinnar
á annan hefðbundinn hátt. Það
sem skiptir mestu máli, aö minu
mati, er aö ýmiss fyrirtæki
borgarinnar og stofnanir fái að
verðleggja þjónustu sina á eðli-
legan hátt, til að hægt verði að
fria borgarsjóð af þungum fjár-
hagsböggum þeirra vegna”,
sagði Valdimar Kr. Jónsson.